Том 4 № 3 (2025): Центральноазиатский журнал образования и инноваций

Центральноазиатский журнал образования и инноваций - это рецензируемый международный журнал с открытым доступом, в котором публикуются оригинальные исследования и обзорные статьи, относящиеся к различным областям. Основная цель состоит в том, чтобы предложить интеллектуальную платформу международным ученым, и она направлена на продвижение междисциплинарных исследований в прикладных науках. Все рукописи должны быть подготовлены на узбекском, казахском, таджикском, английском или русском языках и пройти тщательный процесс рецензирования.

Опубликован: 2025-03-07

ISLOM FIQHIGA KO‘RA, NIKOH BITIMINING RUKN VA SHARTLARI

Ushbu maqola Islom fiqhi nuqtai nazaridan nikohning rukn va shartlarini o'rganadi. Nikoh insoniyat uchun eng muqaddas aloqa hisoblanib, oilaviy mustahkamlik, millat barqarorligi va ma'naviy kamolotning asosiy omillaridan biri sifatida ta'riflanadi. Maqolada nikohning lug'aviy va shariatdagi ma'nolari, uning ahamiyati, ruknlari va shartlari batafsil yoritilgan. Shuningdek, nikohning farz, vojib, sunnat, makruh va harom kabi turli hukmlari ham muhokama qilinadi. Hanafiy mazhabida nikohning ruknlari, valiylik masalalari va boshqa mazhablardagi farqlar ham ko'rib chiqilgan. Maqola nikohning jamiyatdagi ahamiyati va uning inson hayotidagi o'rni haqida chuqur tushuncha beradi

Halima Sadriddinova , A'zamxon Qambarov

5-9

2025-03-06

THE ROLE OF COMMUNICATION IN LANGUAGE LEARNING: TIPS FOR SPEAKING FLUENCY

This article gives overview of development of  communicative skills of professional English, personal motivations of the student, how to  create conditions for more effective language acquisition and development of communication skills.

Khadicha Kuvandikova

10-13

2025-03-10

CHET TILINI O‘QITISHDA AUTENTIK VIDEO-MATERIALLARDAN FOYDALANISHNING NAZARIY ASOSLARI

Mazkur maqola “Chet tilini o‘qitishda autentik video materiallardan foydalanib akademik litsey o‘quvchilarining ijtimoiy-madaniy kompetensiyani shakllantirish” samarali usullari tahlil qilingan. Har qanday til o‘rganuvchi uchun xorijiy (ona tili bo‘lmagan) tilni o‘rganish qiyinchiliklar tug‘diradi. Ana shunday qiyinchiliklarni bartaraf etish maqsadida, dastlab, til o‘rganuvchilarning kommunikativ kompetentsiyasini shakllantirish masalalari ko‘rib chiqildi. Shuningdek, til o‘rgatish jarayonida o‘qituvchi tomonidan turli yoshdagi til o‘rganuvchilarga taqdim etilayotgan audio va videomateriallarni saralash bosqichma-bosqich amalga oshirildi. Til o‘rgatish jarayonida videomateriallar muhim ahamiyatga ega. Audio va videomateriallardagi nutq egasining fikri, psixo-emotsional holati, yuz ifodalari, imo-ishoralari yodamida talabalarning til o‘rganish imkoniyati yanada ortadi.

Sevinch Mahkamova

14-18

2025-03-11

LOTIN TILINI O‘QITISHDAGI MUHIM VAZIFALAR VA USULLARI.

Ushbu maqolada lotin tilini o‘rganishning yangi pedagogik texnologiyalaridan foydalanish masalalari muhokama qilinadi. Tibbiyot oliy o‘quv yurtlarida lotin tilini o‘qitishning mavjud uslublari tahlil qilingan. Tibbiyot terminologiyasi, so‘z yasalish elementlari, so‘z yasalish tuzilmalari fandagi o‘rni, ayniqsa, klinik terminologiyada boy bo‘lib, kasal organizm bilan bog‘liq tibbiy va biologik terminlar bilimlar sohasining rivojlanishiga qaratilgan bilimlar sohasi qayd etib o‘tilgan.

Сабина Сабирова

19-21

2025-03-11

BO‘LAJAK TEXNOLOGIK TA’LIM O‘QITUVCHILARINING KASBIY TAYYORGARLIK METODIKASI

Ushbu maqolada bo‘lajak texnologik ta'lim o‘qituvchilarini kasbiy tayyorgarlik metodikasida - zamonaviy ta’lim tizimining muhim jihatlaridan biri bo‘lib, o‘qituvchining kasbiy malakasini oshirish, uning pedagogik va texnologik ko‘nikmalarini rivojlantirishga qaratilgan tizimli jarayonni anglatadi. Bunday tayyorgarlik o‘qituvchining nafaqat nazariy bilimlarini, balki amaliy ko‘nikmalarini ham mustahkamlashga yordam berishi yoritilgan.

Gulasal Hojikarimova

22-23

2025-03-12

BOLALARDA GINGIVIT KASALLIGINING PROPEDIVTIKASI VA DAVOLASH DIAGNOSTIKASI

Ushbu maqolada bolalar o’rtasida keng tarqalgan gingivit kasalligining propedivtikasi va davolash diagnostikasi tahlil qilinadi. Gingivit kasalligi gingivit to’qimalariga, organlar tizimiga patologik jarayonlar hosil qiladigan, keng tarqalgan, murakkab kasalliklardan biridir. Gingivit asosan, bolalar va o’smirlar o’rtasida milkning yallig’lanish holati, erta shakllari aniqlanadi va bemorlarning yoshi o’sishi bilan destruktiv periodontal o’zgarishlarning chastotasi va namoyonligi ortadi. Gingivitning dastlabki belgilarini aniqlash va kompleks terapevtik va profilaktika choralarini o’tkazish uchun har yili sog’lom bolalarni profilaktik tekshiruvdan o’tkazish kerak

Umid Arziqulov , Zarnigor Djalilova

24-27

2025-03-12

QANDLI DIABET BILAN OG‘RIGAN BEMORLARDA BOSH MIYANING VENOZ DISSIRKULYATSIYASI.

Qandli diabet (QD) eng keng tarqalgan endokrin kasalliklardan biri hisoblanadi. Rossiya Federatsiyasida ushbu kasallik bilan og‘rigan bemorlar soni taxminan 8 million kishini tashkil etadi, har 12-15 yilda ushbu ko‘rsatkich ikki barobarga ortib bormoqda. QD ning tibbiy-ijtimoiy ahamiyati bemorlarning hayot sifatining keskin pasayishi, erta nogironlik va yurak-qon tomir asoratlari natijasida yuqori o‘lim ko‘rsatkichi bilan bog‘liq. Tadqiqotlarga ko‘ra, QD bilan og‘rigan erkak bemorlarda to‘satdan o‘lim xavfi 50 %, ayollarda esa 300 % ga oshgan. Statistik tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, 2-tip QD bilan og‘rigan bemorlarning 10 % dan ortig‘i miya qon aylanishining buzilishi tufayli vafot etadi. Qandli diabet barcha yosh guruhlarida aterotrombotik miya infarkti rivojlanishining mustaqil xavf omili sifatida tasdiqlangan.

Oygul Komiljonova

28-32

2025-03-12

JAHON ADABIYOTIDA AMIR TEMUR OBRAZINING OʻRGANILISHI

Ushbu maqolada tariximiz maydonida oʻchmas iz qoldirgan sohibqiron Amir Temur siymosi tasvirlangan asarlar haqida fikr yuritilgan. Tadqiqot obyekti sifatida rus yozuvchi S.Borodinning “Samarqand osmonida yulduzlar” trilogiyasi va  ingliz yozuvchisi K.Morloning “Buyuk Temur” tragediyasi olingan.

Asal Orazbaeva

33-35

2025-03-14

ПРОБАЦИЯ ФАОЛИЯТИ ТУШУНЧАСИ ВА АҲАМИЯТИ

Мақолада пробация фаолияти тушунчаси ва аҳамияти хусусида фикр юритилиб, мазкур фаолиятни янада самарали ташкил этишга оид таклиф ҳамда тавсиялар билдирилган

Аброржон Аманов

36-40

2025-03-14

OLIY TAʼLIM MUASSASALARIDA OʻQUVCHILARNI TAYYORLASHDA KREATIV FIKRLASH KOʻNIKMASINI SHAKLLANTIRISH PEDAGOGIK MUAMMO SIFATIDA

Mazkur maqolada oliy ta’lim muassasalarida talabalarning kreativ fikrlash ko‘nikmasini shakllantirish masalasi pedagogik muammo sifatida tahlil qilinadi. Zamonaviy jamiyatda ijodiy fikrlashga ega bo‘lgan mutaxassislar tayyorlash zarurati ortib borayotganligi ta’kidlanadi. Tadqiqot davomida kreativ fikrlash tushunchasi, uning ta’lim jarayonidagi o‘rni, shuningdek, ushbu ko‘nikmani shakllantirishga ta’sir etuvchi omillar tahlil qilinadi.

Shodiyona Abdiyeva

41-46

2025-03-14

BOSHLANG`ICH SINFLARDA MATEMATIKA DARSLARIDA LOYIHA FAOIYATINI TASHKIL ETISH TEXNOLOGIYASI

Ushbu maqola boshlang`ich sinflarda matematika darslarida loyiha faoliyatini tashkil etish texnologiyasi orqali o`quvchilarni mustaqil fikrlash, ijodiy yondashuv hamda jamoaviy ish ko`nikmalarini rivojlantirish masalasiga qaratilgan.

Dilshoda Raximova

47-50

2025-03-14

BOSHLANG’ICH SINF O’QUVCHILARIDA KOMMUNIKATIV KOMPETENSIYALARNI SHAKLLANTIRISHNING NAZARIY ASOSLARI.

Ushbu tadqiqot boshlang’ish sinf o’quvchilarida nutqiy kompetensiyalarni rivojlantirishning dolzarb muommosiga bag’ishlangan.Tadqiqotning maqsadi o’quvchilarning grammatik,sotsiolingvistik,diskursiv va strategik kompetensiyalarini rivojlantirishning samarali yo’llarini aniqlash va amaliy tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.

Dilbar Shoyqulova

51-58

2025-03-14

ИННОВАЦИОННЫЕ ПОДХОДЫ В ПРЕПОДАВАНИИ АНГЛИЙСКОГО ЯЗЫКА: ОБЪЕДИНЕНИЕ КОММУНИКАЦИИ И ПРОФЕССИОНАЛЬНЫХ ПОТРЕБНОСТЕЙ

В последние годы преподавание английского языка претерпело значительные изменения, требуя от педагогов внедрения инновационных стратегий, сочетающих развитие языковой компетенции и профессиональных навыков учащихся. В данной статье рассматриваются эффективные методики преподавания английского языка, включая студентоцентрированный и задачный подходы, а также создание коммуникативной образовательной среды.

Холмурадова Аделинабону боходир кизи

59-62

2025-03-14

O‘ZBEK TILI LUG‘AT TARKIBINING NEOLOGIZMLAR BILAN BOYIB BORISHI

ushbu maqolada o‘zbek tilining neologizmlar bilan boyish jarayoni o‘rganildi. Neologizmlarning qo‘llanilishi va til me’yorlariga moslashuvi muhokama qilib, ularning jamiyat va ta’lim tizimidagi roli yoritildi. Shuningdek neologizmlarni tadqiq qilish hamda ularni til tizimiga moslashtirih bo‘yicha takliflar kiritildi.

Mohinabonu Madaminova

63-67

2025-03-17

СУРИШТИРУВ ВА ДАСТЛАБКИ ТЕРГОВ ЖАРАЁНИДА ДАЛИЛЛАРНИ ПРОЦЕССУА РАСМИЙЛАШТИРИШНИНГ ЎЗИГА ХОСЛИГИ

Ушбу мақолада суриштирув ва дастлабки тергов жараёнида далилларни процессуал расмийлаштиришнинг ўзига хос хусусиятлари кўриб чиқилади. Муаллиф далилларни тўплаш, қайд этиш ва уларнинг қонунийлигини таъминлашдаги процессуал нормаларнинг аҳамиятини таҳлил қилади. Шу билан бирга, ушбу жараёнда юзага келадиган муаммолар, хусусан, далилларнинг қабул қилиниши ва уларнинг судда кучга эга бўлиши масалаларига эътибор қаратилади. Мақолада далилларни расмийлаштиришнинг жиноят процессидаги роли ва унинг адолатли судловни таъминлашдаги ўрни муҳокама қилинади.

Назаров Рўзи Тўраевич

68-72

2025-03-17

CОВРЕМЕННЫЕ ПРЕДСТАВЛЕНИЯ ОБ ЭТИОЛОГИИ, ПАТОГЕНЕЗЕ, ДИАГНОСТИКЕ И ЛЕЧЕНИИ ХРОНИЧЕСКОГО НЕСПЕЦИФИЧЕСКОГО ЦЕРВИЦИТА

В настоящее время цервициты неспецифической этиологии являются одной из актуальных проблем современной гинекологии в связи с крайне высокой частотой их встречаемости, склонностью к хроническому рецидивирующему течению, негативным влиянием на репродуктивное здоровье, риском развития целого ряда осложнений. Убедительно показана роль нарушений влагалищного микробиоценоза и локального иммунного статуса в развитии хронического неспецифического цервицита (ХНЦ). 

Адизова З.О. , Аманбоева Ф.Б. , Ан А.В.

73-78

2025-03-17

ПРОФИЛАКТИКА И ПРЕДУПРЕЖДЕНИЕ, ФАКТОРЫ РИСКА СПАЕЧНОЙ БОЛЕЗНИ У ЖЕНЩИН ПОСЛЕ ХИРУРГИЧЕСКИХ ВМЕШАТЕЛЬСТВ.

Актуальность исследования роли спаечного процесса в реабилитации женщин после оперативных вмешательств обусловлена высоким уровнем заболеваемости и значимыми последствиями, связанными с образованием спаек в послеоперационный период. Спаечный процесс, являясь одним из наиболее частых послеоперационных осложнений, может оказывать существенное влияние на клинический исход и функциональное восстановление пациентов, существенно ухудшая качество их жизни. Особенно остро эта проблема стоит в хирургии органов брюшной полости, малого таза и репродуктивной системы у женщин, где образование спаек приводит к длительным болям, нарушению органов, функциональной неполноценности и возможно даже бесплодию.

Бахтиярова Гузаль Мадияр кизи, Ан Андрей Владимирович

79-83

2025-03-17

ЗЕЛЕНАЯ ЭКОНОМИКА: ПОНЯТИЕ И ПЕРСПЕКТИВЫ С ФОКУСОМ НА УЗБЕКИСТАН

В данной статье рассмотрены основные принципы зелёной экономики и перспективы её развития, с особым акцентом на Узбекистан. Анализируются экологически ориентированные экономические проекты на государственном уровне в Узбекистане

Исматиллаева Роза

84-86

2025-03-17

HUKUMATNING HUQUQ IJODKORLIK FAOLIYATINI TAKOMILLASHTIRISH

Ushbu maqolada davlat hokimiyati, shu jumladan, hukumat va boshqa ijro etuvchi davlat organlarining huquq ijodkorlik faoliyati nazariy-huquqiy jihatdan tahlil etilib, ushbu sohani tartibga soluvchi ayrim qonun hujjatlarni yanada takomillashtirish takliflari ilgari surilgan.

Saparbay Allambergenov

87-92

2025-03-18

THE ROLE OF ORAL FOLK TRADITION IN THE FORMATION OF BERDAQ'S POETIC HERITAGE

This paper explores the profound impact of oral folk tradition on the poetic works of the Karakalpak poet Berdimurat Qoblanov, widely known as Berdaq (1827–1900). His poetry serves as a bridge between oral and written traditions, reflecting a deep connection to folk songs, proverbs, and legends. Through a detailed analysis of his poetic style, this study examines how Berdaq preserved and revitalized national identity, ensuring that traditional motifs remained relevant in modern literary discourse. Moreover, the research highlights how Berdaq’s adaptation of oral elements contributed to the longevity and evolution of Karakalpak literature, influencing subsequent generations of poets. By incorporating new scholarly perspectives, this paper sheds light on the cultural and artistic significance of Berdaq’s poetry in the broader context of Central Asian literary traditions.

Gulzoda Nasrillayeva , Aziza Sobirova , Ramziddin Khamroqulov

93-95

2025-03-24

"THE EFFECTIVENESS OF MUSIC THERAPY IN ELIMINATING STUTTERING" (METHODS AND RESULTS OF TREATING STUTTERING THROUGH MUSIC.)

Stuttering is a speech disorder characterized by interruptions in the flow of speech, such as repetitions, prolongations, and blocks. Traditional speech therapies focus on altering speech patterns through cognitive-behavioral methods, but music therapy has emerged as a promising complementary or alternative treatment. This paper examines the effectiveness of music therapy in reducing stuttering, particularly through methods like Melodic Intonation Therapy (MIT), rhythmic speech exercises, and singing. Music therapy leverages the brain's distinct processing of rhythm and melody to facilitate smoother, more fluent speech. This review discusses various therapeutic techniques, the neurobiological mechanisms involved, and the potential benefits observed in individuals undergoing music therapy for stuttering. Research indicates that music therapy can enhance speech fluency, reduce anxiety, and improve overall communication confidence. While further studies are needed, early results suggest that integrating music therapy into stuttering treatment protocols may offer significant benefits.

Guljan Klıshbaeva

96-98

2025-03-24

MODERN APPROACHES TO STUDYING THE CAUSES OF ERECTILE DYSFUNCTION IN MEN

Erectile dysfunction (ED) is a prevalent condition affecting men worldwide, with significant implications for quality of life and overall health. Recent advancements in medical research have led to a deeper understanding of the etiology, pathophysiology, and treatment approaches for ED. This literature review explores the modern perspectives on the causes and management of ED, emphasizing recent scientific findings, emerging pharmacological therapies, and innovative treatment modalities such as regenerative medicine, shockwave therapy, and personalized medicine. Furthermore, the study highlights the role of psychological and lifestyle factors, as well as the impact of comorbid conditions such as cardiovascular diseases and metabolic syndrome. A critical analysis of the latest research provides insights into the future directions of ED management, offering evidence-based recommendations for clinical practice.

Tolibjon Tilavov

99-106

2025-03-24

MARKERLARGA ASOSLANGAN SELEKSIYA (MAS) NING BUG’DOY SELEKSIYASIDAGI AHAMIYATI

Ushbu maqolada, Janubiy dehqonchilik ilmiy-tadqiqot instituti “Genom va biotexnologiya” laboratoriyasida zamanaviy MAS usullari hamda amalga oshirilayotgan tadqiqotlar keltirilgan.  

Nurzod Boysunov , Kamoljon Jo’rayev , Alisher G’aniyev

107-109

2025-03-24

KOREYS TILINI HANJALAR ASOSIDA SAMARALI O‘RGANISH USULLARI EFFECTIVE METHODS FOR LEARNING KOREAN THROUGH HANJA

Ushbu maqolada koreys tilini o‘rganish jarayonida hanjalarning ahamiyati muhokama qilinadi. Hanjalar orqali so’zlarning etimologiyasini tushunish va murakkab atamalarni tezroq o’zlashtirish mumkinligi ilmiy asoslar bilan izohlanadi.

Toshboyeva Durdona Fayzi qizi

110-112

2025-03-24

Показать все выпуски