Прикладные науки в современном мире: проблемы и решения

SURUNKАLI SАLPINGOOFORIT BILАN KАSАLLАNGАN REPRODUKTIV YOSHDАGI АYOLLАRDА OVАRIАL ZАXIRА HOLАTINI O’RGANISH

Gavxaroy Usmonova — Mon, 07 Apr 2025 00:00:00 +0000

Tuxumdon zahirasi - tuxumdonlarning urug'lanishga qodir bo'lgan etuk oositlarni ishlab chiqarish qobiliyati. Tuxumdonlar zahirasining kamayishi ayollarning tug'ilishiga ta'sir qiluvchi asosiy omillardan biridir. Surunkali salpingo-ooforit uzoq muddatli yallig'lanish kasalligi bo'lib, bachadon qo'shimchalariga, shu jumladan tuxumdonlar va fallop naychalariga ta'sir qiladi. Bu holat, ayniqsa, o'z vaqtida tashxis qo'yilmasa va to'g'ri davolanmasa, ayolning sog'lig'i va tug'ilishiga sezilarli ta'sir ko'rsatishi mumkin.

ЭНДОКРИН ОФТАЛЬМОПАТИЯ ЭТИОПАТЕГЕНЕЗИГА АЙРИМ ҚАРАШЛАР

Қодиров М.Ш. — Mon, 07 Apr 2025 00:00:00 +0000

ЭОП-да аутоиммун реакцияларни ишга солувчи этиопатогенетик омиллар оҳиригача аниқланмаган. ЭОП ривожланиш ҳавф омилларига қуйидагилар киради: оғир гипертиреоз; ҚБ катта ҳажми (> 50 мл), анатомик жиҳатдан тор бўлган орбита, антитаначаларнинг тиреотроп гормони (ТТГ) рецепторига қарши юқори титри, радиоактив йод билан даволашнинг бир неча курслари [21]. Генетик жиҳатдан мойил бўлган шахсларда қўзғатувчи омил сифатида вирусли ёки бактерияли инфекция (ретровируслар, Yersenia enterocolitica), руҳий зарбалар, атроф муҳитнинг ўсиб бораётган кимёвий ва радиацияли ифлосланиши, ва бошқ. хизмат қилиши мумкин. ЭОП ривожланишига бошқа сабаблар ҳам таъсир қиладилар. ЭОП оғирлиги ва тамаки чекиш ўртасида параллеллар қайд этилиб, буни никотиннинг иммунотроп ва зобоген таъсири билан боғлайдилар. Кўпинча аутоиммун офтальмопатияни HLA тизимининг муайян антигенлари билан боғлайдилар, жумладан: HLA-B8, HLA-Dr3, HLA-Dr5.

GEOLOGIK JARAYONLAR VA ULARNING YER SHARIDAGI RIVOJLANISHIGA TA’SIRI

Axmatov Sobir Farxod o‘g‘li, Buronov Otabek Samandarovich — Tue, 08 Apr 2025 00:00:00 +0000

Geologik jarayonlar – bu yer sharining tuzilishi, evolyutsiyasi va tabiiy resurslari hosil bo‘lishida muhim rol o‘ynaydigan tabiiy hodisalar majmui hisoblanad. Ushbu jarayonlar yer qobig‘ining ichki va tashqi kuchlari ta'sirida sodir bo‘lib, ularning natijasida tog‘ jinslari shakllanadi, foydali qazilmalar konlari paydo bo‘ladi va yer yuzasidagi relyef o‘zgaradi. Maqolamizda geologik jarayonlarning asosiy turlari, ularning xususiyatlari va inson faoliyatiga ta'siri ko‘rib chiqiladi.

IKKINCHI JAHON URUSHI MUKOFOTLASH TIZIMI VA UNDA O‘ZBEKISTONLIK QAHRAMONLARNING O‘RNI (1939-1945)

Matyakubov Dilshodbek Matyakub o‘g‘li — Mon, 07 Apr 2025 00:00:00 +0000

Ikkinchi Jahon Urushi 1939-1945 yillarda dunyo tarixidagi eng yirik va eng qizg‘in urushlardan biri bo‘lib, u nafaqat siyosiy va iqtisodiy, balki harbiy jihatdan ham katta o‘zgarishlarga olib keldi. o‘zbekistonning urushdagi roli va unda jang qilgan o‘zbekistonlik qahramonlarning mehnati alohida ahamiyatga ega. Ushbu tezisda, Ikkinchi Jahon Urushi davomida o‘zbekistonlik qahramonlarning o‘rni, ular olgan mukofotlar, yurtimizning frontdagi ahamiyati, shuningdek, o‘zbekistonlik harbiylar tomonidan qo‘lga kiritilgan jangovar yutuqlar haqida so‘z boradi. Mukofotlash tizimi va undagi o‘zbekistonlik jangchilarning roli o‘rganiladi, ularga berilgan unvonlar va medallar tahlil qilinadi. Tezisda o‘zbekistonlik qahramonlarning urushdagi qatnashishi, ularga berilgan sovrinlar va yurtimizning urushdagi yutuqlariga katta e'tibor qaratiladi.

ILM-FAN VA TA’LIMDA INNOVATSION YONDASHUVLAR, MUAMMOLAR, TAKLIF VA YECHIMLAR

Mohinur Ismoilova — Tue, 08 Apr 2025 00:00:00 +0000

Ushbu maqola ilm-fan va ta’lim sohasida innovatsion yondashuvlarning o‘rni va muhimligini tahlil qiladi. Innovatsion texnologiyalar, metodologiyalar va pedagogik uslublarning ta’lim tizimiga joriy etilishi orqali ta’limning samaradorligini oshirish, ta’lim jarayonlarini zamonaviylashtirish va ilmiy tadqiqotlarni rivojlantirish mumkin. Maqolada ilm-fan va ta’limda yuzaga kelayotgan asosiy muammolar, masalan, raqamli ta’lim tizimlarining o‘rganilishi, o‘qituvchilarning raqamli ko‘nikmalarini oshirish, hamda ta’limda tengsizlik masalalari ko‘rib chiqiladi. Shuningdek, ushbu muammolarni bartaraf etish uchun takliflar va yechimlar keltirilgan. Maqola ilmiy tadqiqotlarning samarali olib borilishi, ta’lim jarayonlarining innovatsion usullar bilan boyitilishi va zamonaviy ta’lim texnologiyalaridan foydalanish bo‘yicha muhim maslahatlarni taqdim etadi.

GLOBАLLАSHUV DАVRIDА MАHАLLАNING TАLIM-TАRBIYА JАRАYONIDАGI АHАMIYАTINI SАQLАB QOLISHNING DOLZАRBLIGI

G‘oyibov Maqsudjon Homidjon o‘g‘li — Tue, 08 Apr 2025 00:00:00 +0000

Ushbu tezisda globallashuv jarayonining mahalla institutiga va uning ta’lim-tarbiya sohasidagi o‘rniga ta’siri tahlil qilingan. Muallif mahallaning tarixiy-madaniy ahamiyatini, yosh avlodni tarbiyalashdagi o‘ziga xos vazifalarini yoritadi hamda zamonaviy tahdidlar – xususan, ijtimoiy tarmoqlar va ommaviy madaniyatning yoshlar ongiga salbiy ta’siri sharoitida mahalla va maktab o‘rtasidagi hamkorlikni kuchaytirish zaruratini asoslab beradi. Tezisda mahalla institutining dolzarb roli, uni saqlab qolish va rivojlantirishning ahamiyati haqida fikr yuritiladi. Tadqiqot natijalari mahalla va ta’lim tizimi o‘rtasidagi uzviy aloqani mustahkamlash bo‘yicha amaliy tavsiyalarni o‘z ichiga oladi.

BANK BIZNESNI RAQAMLASHTIRISH ORQALI VALYUTA OPERATSIYALARINI KENGAYTIRISH STRATEGIYALARI

Jumayeva Shaxnoza Quyliyevna — Tue, 08 Apr 2025 00:00:00 +0000

Mazkur tezisda bank sektorida raqamli texnologiyalarni joriy etish orqali valyuta operatsiyalarini kengaytirish imkoniyatlari tahlil qilinadi. Raqamlashtirish bank xizmatlarining samaradorligini oshirish, mijozlar ehtiyojlariga tezkor javob qaytarish va xalqaro moliyaviy integratsiyani kuchaytirishda muhim vosita bo‘lib xizmat qilmoqda. Muallif bank biznesining raqamli transformatsiyasi orqali valyuta xizmatlarini avtomatlashtirish, mobil ilovalar va blokcheyn texnologiyalari asosida to‘lov tizimlarini takomillashtirish hamda FinTech hamkorliklar orqali innovatsion strategiyalarni ishlab chiqish yo‘llarini yoritib beradi. Shuningdek, O‘zbekistondagi mavjud amaliyot va istiqbolli yo‘nalishlar asosida aniq tavsiyalar ilgari surilgan.

IQTISODIY DIVERSIFIKATSIYA KONSEPSIYASI VA UNING MAKROIQTISODIY AHAMIYATI

Ergasheva Dilnavoz Xamzayevna — Tue, 08 Apr 2025 00:00:00 +0000

Ushbu maqolada diversifikatsiya atamasi, uning globallashuv jarayonida xizmatlar sohasidagi o`rni, ahamiyati, uning turlariga ta`rif berilgan va tahlil qilingan. Raqobatli bozor sharoitida diversifikatsiya qanday yordam bera olishi yoritib berilgan bo`lib, u orqali moliyaviy barqarorlikka erishish mumkinligi, u bozorda o`z o`rniga ega bo`lishi, xatarlarni baholay olish qobiliyatiga ega bo`lishi, resurslarni to`g`ri taqsimlay olishi, iqtisodiy tanazzulga chidamlilik, sohaga oid qiyinchiliklarga yechim kabilarga bardosh bera olishi mumkinligi haqida batafsil keltirib o`tilgan. Xizmatlarni diversifikatsiya qilish orqali mijozlarni ko`paytirish, ularning sodiqliligiga erishish mumkinligi to`g`risida maqolada ma`lumotlar keltirilgan.

СОЗДАНИЕ ПРОГРАММЫ ДЛЯ ПОСТРОЕНИЯ ГРАФИКА КВАДРАТИЧНОЙ ФУНКЦИИ НА ЯЗЫКЕ ПРОГРАММИРОВАНИЯ C++

Xilola Shermatova , Ozodaxon G‘ulomova — Tue, 08 Apr 2025 00:00:00 +0000

Эта программа предназначена для построения графика квадратичной функции. Пользователь вводит коэффициенты квадратного уравнения, а программа строит его график. Программа написана на языке программирования C++ и использует графические библиотеки. В результате пользователь сможет визуально увидеть график функции и проанализировать его.

SUKUKNI O‘ZBEKISTON KAPITAL BOZORIDA JORIY ETISHNING IQTISODIY SAMARADORLIGI

Sadirdinov Dilshod Baxodir o‘g‘li — Mon, 14 Apr 2025 00:00:00 +0000

Mazkur tezisda islomiy moliyaning muhim vositalaridan biri — Sukuk (ya’ni, islomiy obligatsiyalar)ning O‘zbekiston kapital bozoriga joriy etilishining iqtisodiy samaradorligi har tomonlama yoritilgan. Tezisda Sukuk instrumentining asosiy turlari (Ijara, Mudaraba, Murabaha va boshqalar), ularning amaliyotdagi qo‘llanilishi hamda investitsiya faoliyatini rivojlantirishdagi roli tushuntirilgan. Tahlillar shuni ko‘rsatadiki, agar mamlakatda islomiy moliyaviy xizmatlar uchun zarur huquqiy asoslar yaratilsa, moliya institutlari va regulyatorlar tomonidan tegishli mexanizmlar ishlab chiqilsa, Sukuklar O‘zbekiston iqtisodiyotida uzoq muddatli barqaror o‘sish va moliyaviy tizimning muqobil yo‘nalishda rivojlanishiga katta turtki bo‘lishi mumkin. Shu bilan birga, tezisda Sukuk bozorini shakllantirish uchun xalqaro tajribani o‘rganish va mahalliy sharoitga moslashtirish zarurligi ham alohida ta’kidlangan.

QORAQALPOQ XALQ ZARGARLIGI

Abdumo‘minova Farangiz Yolqin qizi — Mon, 14 Apr 2025 00:00:00 +0000

XIX-XX asr boshlarida zargarlik buyumlarini ishlab chiqarish barcha savdo va hunarmandchilik markazlarida keng tarqalgan. Har bir katta ovullar o’zlarining zargari mavjud edi. Qoraqalpoq zargarlari o’z mahsulotlari uchun kumush, oltin, bronza, serdolik va firuzaga oid toshlar, shuningdek, marjon, yirtqich hayvon va qushlarning tirnoq va qoziqtishlardan foydalanishgan.

BOSHLANG‘ICH TA’LIMDA ZAMONAVIY TEXNOLOGIYALARNI KENG JORIY ETISHNING MUHIM OMILLARI

Isoqjanov Furqat Qodirjon o‘g‘li — Mon, 14 Apr 2025 00:00:00 +0000

Bugungi kunda O‘zbekiston ta’lim tizimida raqamli texnologiyalarni keng joriy etish jarayoni faol olib borilmoqda. Elektron darsliklar, masofaviy ta’lim platformalaridan foydalanish, maktablarda zamonaviy texnologik vositalarning qo‘llanilishi o‘quv jarayonini sifat jihatdan yangi bosqichga olib chiqmoqda..

АHОLINING TАDBIRKОRLIK QОBILIYАTINI RIVОJLАNTIRISHDА IQTISОDIY SАVОDXОNLIKNING RОLI

Diyora Ismatova Sirojiddin qizi — Tue, 15 Apr 2025 00:00:00 +0000

Mazkur maqola aholi orasida tadbirkorlik qobiliyatini rivojlantirishda iqtisodiy savodxonlikning o‘rni va ahamiyatini o‘rganadi. Tadqiqotda iqtisodiy savodxonlikni oshirish orqali tadbirkorlik faoliyatining samaradorligini qanday yaxshilash mumkinligi tahlil qilinadi. Iqtisodiy savodxonlikning tadbirkorlar uchun zaruriy bilimlar va ko‘nikmalarni shakllantirishda qanday rol o‘ynashi ko‘rsatib o‘tiladi. Maqola iqtisodiy rivojlanish uchun aholini savodli qilishda davlat va xususiy sektorning hamkorlikda ishlashining muhimligini ta'kidlaydi.

MUAMMOLI O‘QITISH TEXNOLOGIYALARI VA TANQIDIY FIKRLASH: INNOVATSION YONDOSHUVLAR VA TAJRIBALAR

Xaitov Bekzod Shuxratovich — Tue, 15 Apr 2025 00:00:00 +0000

Ushbu maqolada muammoli o‘qitish texnologiyalarining tanqidiy fikrlashni rivojlantirishdagi ahamiyati tahlil etiladi. Maqolada innovatsion pedagogik yondoshuvlar, o‘quvchilarning muammolarni hal qilish qobiliyatini oshirish uchun zamonaviy texnologiyalarni qanday qo‘llash mumkinligi, shuningdek, o‘qituvchining roli va samarali ta’lim tajribalari haqida so‘z yuritiladi. O‘quvchilarning mustaqil fikrlashini, tahlil qilish va qaror qabul qilish ko‘nikmalarini rivojlantirish uchun muammoli o‘qitish texnologiyalarining samarali qo‘llanilishi yuzasidan amaliy tavsiyalar beriladi.

ҲУҚУҚБУЗАРЛИКЛАР ПРОФИЛАКТИКАСИНИНГ СУБЪЕКТЛАРИНИНГ МУҲИМ ЖИҲАТЛАРИ

Закирова Адина Гулямовна — Tue, 15 Apr 2025 00:00:00 +0000

Мақолада ҳуқуқбузарликлар профилактикасини бевосита амалга оширувчи ва иштирок этувчи субъектларига кимлар киришлиги, улар фаолиятининг муҳим жиҳатлари, ҳуқуқбузарликлар содир этилиш сабаб ва шарт-шароитларини ўрганишдаги ўзаро алоқалари ҳамда мавжуд муаммоларни ечишда олиб бориладиган ҳамкорликларининг аҳамиятли томонлари борасида фикр юритилган.

AXBOROT XAVFSIZLIGINI TA’MINLASHNING MEZON VA KO‘RSATKICHLAR TIZIMINI ISHLAB CHIQISH HAMDA BAHOLASH

Tuxtayev Ozodbek Nurxonovich — Wed, 16 Apr 2025 00:00:00 +0000

Ushbu maqolada raqamli iqtisodiyot sharoitida axborot xavfsizligi samaradorligini baholash zarurati, xalqaro standartlar va baholash metodologiyalari, milliy mezonlar tizimi va O‘zbekiston sharoitida ularni amaliy qo‘llash imkoniyatlari tahlil qilinadi. Axborot va ma’lumotlar raqamli infratuzilmalarning eng muhim resurslaridan biri bo‘lganligi bois, ularning xavfsizligini ta’minlash davlat, biznes va fuqarolar uchun strategik ahamiyatga ega. Shu munosabat bilan maqolada axborot xavfsizligini baholash ko‘rsatkichlarini ishlab chiqish algoritmi, xalqaro tajriba asosida indikatorlar tizimi va milliy kontekstga mos takomillashtirish yo‘nalishlari yoritilgan. Shuningdek, axborot xavfsizligini baholash bo‘yicha yagona indikatorlar tizimini shakllantirish, monitoring va audit tizimlarini kuchaytirish hamda soha mutaxassislarini tayyorlash bo‘yicha takliflar bildirilgan.

OʻZBEKISTON RESPUBLIKASIDA TEMIR YOʻL TRANSPORTI INFRATUZULMASINI MODERNIZATSIYALASHNI BOSHQARISH

Imamaliyeva Feruza Raushanovna — Wed, 16 Apr 2025 00:00:00 +0000

Ushbu tezisda O‘zbekiston Respublikasida temir yo‘l transporti infratuzilmasini modernizatsiyalashni boshqarish jarayonining nazariy asoslari va amaliy jihatlari yoritilgan. Temir yo‘l transporti mamlakat iqtisodiy xavfsizligini ta’minlash, yuk va yo‘lovchi tashish tizimini barqaror rivojlantirishda muhim strategik soha hisoblanadi. So‘nggi yillarda “O‘zbekiston temir yo‘llari” AJ tomonidan olib borilayotgan modernizatsiya ishlari, jumladan, yangi logistika markazlarining qurilishi, raqamlashtirish, xalqaro transport yo‘laklariga integratsiya va zamonaviy texnik vositalarni joriy etish orqali infratuzilmaning samaradorligi oshirilmoqda. Tadqiqotda temir yo‘l infratuzilmasi boshqaruvini takomillashtirish bo‘yicha ilg‘or xorijiy tajribalar, investitsion salohiyat va innovatsion yondashuvlar asosida amaliy takliflar ishlab chiqilgan. Mazkur yondashuvlar milliy transport tizimini yanada samarali, xavfsiz va ekologik barqaror holatga keltirishga xizmat qiladi.

SUN`IY INTELLEKTDAN FOYDALANISH VOSITASIDA KORPORATIV MOLIYADA SAMARADORLIKNI TA`MINLASH MASALALARI

Raxmatullayev Amirxon Mansurbek o'g'li — Thu, 17 Apr 2025 00:00:00 +0000

Korporativ moliyada sun’iy intellektdan foydalanish, shuningdek, xodimlarning mehnat unumdorligini oshirishda ham muhim ahamiyat kasb etadi. Avtomatlashtirilgan tahliliy vositalar yordamida moliyaviy menejerlar oddiy hisob-kitob va monitoringdan ko‘ra, strategik qarorlar ishlab chiqish va tavakkalchiliklarni baholash bilan shug‘ullanishga ko‘proq vaqt ajrata oladilar. Bu esa, kompaniya boshqaruvining intellektual salohiyatini oshirishga xizmat qiladi. Sun’iy intellekt asosidagi moliyaviy tizimlar xatarlarni aniq baholash, investitsiya imkoniyatlarini tahlil qilish va foydali strategiyalarni ishlab chiqishda ishonchli vosita bo‘lib xizmat qiladi. Masalan, mashinali o‘rganish algoritmlari yordamida potentsial investitsiya loyihalarining rentabelligi, risk darajasi, likvidlilik ko‘rsatkichlari va bozor ehtimollari aniqlanadi. Bunday texnologiyalar an’anaviy baholash metodlaridan ancha yuqori aniqlikka ega.

DAVLAT TASHKILOTLARIDA INSON RESURSLARINI RIVOJLANTIRISHNING AHAMIYATINI OSHIRISH YO`LLARI

Badalova Gul`rano Mirolim qizi — Thu, 17 Apr 2025 00:00:00 +0000

Davlat tashkilotlarida inson resurslarini rivojlantirish bugungi kunda samarali davlat boshqaruvi va xizmat ko‘rsatish tizimini shakllantirishda asosiy ustuvor yo‘nalishlardan biri sifatida qaralmoqda. Ayniqsa, so‘nggi yillarda O‘zbekiston Respublikasida amalga oshirilayotgan ma’muriy islohotlar va raqamlashtirish jarayonlari davlat xizmatlarini aholiga sifatli, tezkor va shaffof tarzda taqdim etish ehtiyojini kuchaytirdi. Bu esa, o‘z navbatida, davlat xizmatchilarining malaka va ko‘nikmalarini oshirish, ularni zamonaviy boshqaruv tamoyillariga mos holda rivojlantirishni talab qilmoqda. 2022–2026-yillarga mo‘ljallangan Yangi O‘zbekiston taraqqiyot strategiyasida inson kapitalini rivojlantirish muhim ustuvorlik sifatida qayd etilgan bo‘lib, bu strategiyada davlat xizmatchilarining salohiyatini oshirishga qaratilgan kompleks chora-tadbirlar belgilangan.

ВЛИЯНИЕ НОВЫХ ФИНАНСОВЫХ ТЕХНОЛОГИЙ НА ФИНАНСОВУЮ СИСТЕМУ УЗБЕКСТАНА

Каримова Мавлюда Азатовна — Thu, 17 Apr 2025 00:00:00 +0000

В последние годы новые финансовые технологии (финтех) становятся важным драйвером изменений в финансовых системах по всему миру, включая Узбекистан. Эти технологии, такие как блокчейн, искусственный интеллект, мобильные платежи и цифровые валюты, открывают новые возможности для повышения эффективности и безопасности финансовых операций, а также способствуют финансовой инклюзии. Однако для успешной интеграции финтех в национальную финансовую систему необходимы не только инновации, но и развитие законодательной и регуляторной базы. Введение новых технологий требует адаптации к международному опыту и учёта специфики местных условий, что позволяет обеспечить устойчивое развитие финансовой системы.

ТЎҚУВ ЦЕХЛАРИДА МИКРОИҚЛИМ ҲОЛАТИ ВА УНИНГ МЕЬЁРЛАРИНИ НАЗОРАТ КИЛИШ

Ю.А.Махмудов, Салимов Т. — Thu, 17 Apr 2025 00:00:00 +0000

Ҳозирги кундаги тўқимачилик корхоналари ишчи зоналаридаги микроиқлим шароитларини ўрганиб чиқилиб, ўз ўрнида хулосалар чиқарилиб, уларни ҳолатини яхшилаш бўйича тавсиялар келтирилган.

BOZOR IQTISODIYOTI SHAROITIDA RAQOBATNING RIVOJLANISH TENDENSIYALARI

Jolgashova Nozima Mansurovna — Thu, 17 Apr 2025 00:00:00 +0000

Mazkur maqolada bozor iqtisodiyoti sharoitida raqobat muhitining shakllanishi, uning iqtisodiy rivojlanishdagi o‘rni va zamonaviy tendensiyalari tahlil qilinadi. Shuningdek, O‘zbekiston misolida raqobatning rivojlanish darajasi, mavjud muammolar va istiqboldagi yo‘nalishlar yoritilgan.

XİZMAT TARTİBİDA YARATİLGAN MUALLİFLİK HUQUQİ ASARLARİ – XORİJİY TAJRİBA

Qahhorova Sohiba Abdurazzoq qizi — Fri, 18 Apr 2025 00:00:00 +0000

Xizmat tartibida yaratilgan mualliflik huquqi obyektlari — ish beruvchining ko‘rsatmasi yoki buyurtmasi asosida yaratilgan asarlardir. Bu asarlar, odatda, xodim tomonidan amalga oshiriladi, lekin ularning mualliflik huquqi ish beruvchiga tegishli bo‘lishi mumkin. Xizmat tartibida yaratilgan asarlarning huquqiy rejimi, asarlarning ijodiy faoliyat jarayonida kimning asosiy rol o‘ynaganiga, shuningdek, ish beruvchi va xodim o‘rtasidagi kelishuvlarga bog‘liq hisoblanadi. Odatda, mehnat shartnomasiga ko‘ra, xizmat tartibida yaratilgan asarlarning huquqlari ish beruvchiga o‘tadi. Bu holat ish beruvchining xodimga ishlash shartlarini belgilashda va ishlagan asarlardan foydalanishda to‘liq huquq berishiga imkon yaratadi, biroq, bunday tartibda yaratilgan asarlarda xodimning mualliflik huquqlari — shaxsiy nomulkiy huquqlari saqlanib qoladi. Shaxsiy nomulkiy huquqlar muallifning asarini asliyatda saqlash, uning nomidan foydalanish va asarning o‘ziga xosligini himoya qilish huquqlarini o‘z ichiga oladi.

“O‘ZBEKISTON TEMIR YO‘LLARI” AJ FAOLIYATINING MOLIYAVIY KO‘RSATKICHLARINI TAHLIL QILISH

Eshboyev Ulug'bek Farxodovich — Mon, 21 Apr 2025 00:00:00 +0000

Bugungi kunda transport-logistika tizimi iqtisodiyotning muhim tarmoqlaridan biri hisoblanadi. Xususan, “O‘zbekiston temir yo‘llari” AJ mamlakat ichki va tashqi yuk aylanmasida, shuningdek yo‘lovchi tashishda strategik ahamiyatga ega bo‘lib, uning moliyaviy holatini o‘rganish va tahlil qilish dolzarb masala sanaladi. Mavjud moliyaviy ko‘rsatkichlar (daromad, foyda, aktivlar rentabelligi, likvidlik, qarz yuklamasi va boshqalar) asosida jamiyatning barqarorligi, investitsion jozibadorligi hamda samarali boshqaruv darajasi aniqlanadi.

O‘ZBEK VA INGLIZ TILLARIDA AKSIOLOGIK FRAZEOLOGIZMLARNING QIYOSIY-LINGVOKULTUROLOGIK TAHLILI

Islomova Zahro Shuhrat qizi, N.E.Yuldosheva — Mon, 21 Apr 2025 00:00:00 +0000

Ushbu maqolada o‘zbek va ingliz tillarida aksiologik frazeologizmlarning qiyosiy-lingvomadaniy tadqiqi keltirilgan. Frazeologik birliklar millatning dunyoqarashi, axloqiy qadriyatlari, hissiy baholarini aks ettiradi. Maqolada frazeologik iboralarda baholovchi (aksiologik) ma’nolar qanday singdirilganligi o‘rganiladi, madaniy o‘xshashlik va farqlar aniqlanadi, ijobiy va salbiy qadriyat mulohazalarini shakllantirishda milliy mentalitetning o‘rni ochib beriladi. Idiomalar va turg'un iboralarni sifatli tahlil qilish orqali tadqiqot til va madaniyat o'rtasidagi yaqin aloqani ko'rsatadi.

O'ZBEKISTONDA DASTURIY BUDJETLASHTIRISH TIZIMINI JORIY ETISH ISTIQBOLLARI

Mamajonov Azizbek Avazbekovich — Tue, 22 Apr 2025 00:00:00 +0000

Bugungi kunda davlat moliyaviy boshqaruvi sohasida ochiqlik, samaradorlik va natijaga yo‘naltirilganlik tamoyillarini amaliyotga tatbiq etish global tendensiyaga aylangan. O‘zbekiston Respublikasi ham moliyaviy islohotlar doirasida byudjet tizimini modernizatsiya qilish, xususan, an’anaviy xarajatga asoslangan yondashuvdan dasturiy budjetlashtirish tizimiga o‘tish bosqichida turibdi. Ushbu tizim davlat xarajatlarini samarali rejalashtirish, har bir soha bo‘yicha ajratilgan mablag‘lar natijadorligini oshirish hamda fuqarolarning byudjet mablag‘lari ustidan nazoratini kuchaytirishga xizmat qiladi. Mavzuning dolzarbligi, birinchidan, O‘zbekistonda qabul qilingan “Byudjet jarayonini modernizatsiya qilish strategiyasi” bilan bevosita bog‘liq bo‘lib, unda dasturiy budjetlashtirish asosiy islohot yo‘nalishi sifatida belgilangan. Ikkinchidan, mamlakatda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish dasturlarini amalga oshirishda ajratilayotgan budjet mablag‘larining samaradorligini ta’minlash masalasi kun tartibida turibdi. Uchinchidan, xalqaro moliyaviy tashkilotlar bilan hamkorlikda olib borilayotgan loyihalar aynan natijadorlikka asoslangan budjetlashtirishga o‘tishni talab qilmoqda.

MAKTABGACHA TA`LIM MUASSASALARINI MOLIYALASHTIRISHNI TAKOMILLASHTIRISH

Abdulazizov Bahodirjon Muhammadzohid o‘g‘li — Tue, 22 Apr 2025 00:00:00 +0000

Bugungi kunda mamlakatimizda ta’lim tizimini rivojlantirish, xususan, maktabgacha ta’lim sifatini oshirish davlat siyosatining ustuvor yo‘nalishlaridan biri hisoblanadi. Maktabgacha yoshdagi bolalarning intellektual, jismoniy va ijtimoiy rivojlanishi keyingi bosqichlardagi muvaffaqiyatli ta’lim olish jarayonining poydevoridir. Shu bois, maktabgacha ta’lim muassasalarining moddiy-texnik bazasini mustahkamlash, malakali pedagog kadrlar bilan ta’minlash va ta’lim jarayonini zamonaviy uslublar asosida tashkil etish moliyaviy resurslarning yetarli va oqilona taqsimlanishini talab qiladi.

INNOVATSION LOYIHALARNI MOLIYALASHTIRISHDA BANKLARNING ROLI

Ismatullayeva Nargiza Alimdjanovna — Tue, 22 Apr 2025 00:00:00 +0000

Bugungi globallashuv va raqobat kuchayib borayotgan sharoitda iqtisodiyotni innovatsiyalar asosida rivojlantirish har bir davlat uchun ustuvor vazifaga aylangan. Innovatsion loyihalar yangi texnologiyalar, mahsulotlar va xizmatlarni yaratish orqali iqtisodiy o‘sishni jadallashtiradi, bandlikni oshiradi va eksport salohiyatini kuchaytiradi. Shu bilan birga, innovatsion faoliyat yuqori moliyaviy xarajatlar, uzoq muddatli investitsiyalar va noaniq natijalar bilan bog‘liq bo‘lgani uchun uni moliyalashtirish muammosi dolzarb bo‘lib qolmoqda. Mazkur jarayonda bank-moliya institutlarining o‘rni beqiyos, chunki ular iqtisodiyotda moliyaviy vositachilikni amalga oshiruvchi asosiy subyektlar hisoblanadi. Banklar orqali innovatsion loyihalarning moliyalashtirilishi, ularning tahlili va risklarni baholash tizimining takomillashuvi innovatsion ekotizimning samarali ishlashini ta’minlaydi. Ayniqsa, O‘zbekiston sharoitida innovatsion iqtisodiyotga o‘tish bo‘yicha amalga oshirilayotgan keng qamrovli islohotlar fonida mazkur mavzuning o‘rganilishi dolzarb ahamiyat kasb etadi.

TIBBIYOT TEXNIKUMLARIDA KLINIK FANLARNI RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR ASOSIDA OʻQITISHNING AHAMIYATI

Jamolov Anvar Kuchkorovich — Wed, 23 Apr 2025 00:00:00 +0000

Maqolada O‘zbekiston tibbiyot texnikumlarida klinik fanlarni raqamli texnologiyalar yordamida o‘qitishning ahamiyati yoritiladi. Simulyatsion texnologiyalar, AR/VR va interaktiv resurslar orqali o‘quvchilarning amaliy ko‘nikmalari va kasbiy tayyorgarligi mustahkamlanadi. Zamonaviy didaktik yondashuvlar asosida o‘qitish samaradorligi tahlil qilinadi.

KIBERXAVFSIZLIK BO‘YICHA XALQARO BITIMLAR VA ULARNING SAMARADORLIGINI OSHIRISH YO‘LLARI

Mannonov Asliddin Akbar o’g’li — Wed, 23 Apr 2025 00:00:00 +0000

Zamonaviy dunyoda raqamli texnologiyalar hayotning ajralmas qismiga aylandi, ammo bu rivojlanish bilan birga kiberxavfsizlikka oid tahdidlar ham keskin o‘sib bormoqda. Kiberhujumlar endi faqat individual shaxslar yoki tashkilotlarga emas, balki butun davlatlarning iqtisodiy, siyosiy va ijtimoiy barqarorligiga xavf solmoqda. Ushbu muammoning global xarakteri tufayli kiberxavfsizlikni ta’minlashda xalqaro hamkorlik muhim ahamiyat kasb etadi. Xalqaro bitimlar ushbu sohada umumiy qoidalar ishlab chiqish, tajriba almashish va kiberjinoyatlarga qarshi birgalikda kurashish uchun muhim zamin yaratadi. Biroq, mavjud kelishuvlarning samaradorligi ko‘pincha savollar tug‘diradi: ular zamonaviy tahdidlarga qanchalik mos keladi va qanday yo‘llar bilan yanada samarali bo‘lishi mumkin?

YANGI O‘ZBEKISTONDAGI ZAMONAVIY TA’LIM VA ILM-FAN SOHASIDAGI ISLOHOTLAR TALABA-YOSHLARNING O‘RNI VA AHAMIYATI

Akromova Shahlo, Oltmishev Toxirjon Turgunovich — Thu, 24 Apr 2025 00:00:00 +0000

Maqolada Yangi O‘zbekistonda amalga oshirilayotgan ta’lim va ilm-fan sohasidagi islohotlar, ularning natijalari hamda talaba yoshlarning bu jarayondagi o‘rni haqida so‘z yuritiladi. Maktab, oliy ta’lim va ilmiy tadqiqot tizimidagi o‘zgarishlar tahlil qilinib, yoshlarning jamiyatdagi roli va ilmiy innovatsiyalarga qo‘shayotgan hissasi yoritilgan.

VOLEYBOL O‘YINI BO‘YICHA MUSOBAQALAR O‘TKAZISH VA HAKAMLIK QILISHNING PEDAGOGIK-TAHLILIY ASOSLARI

Thu, 24 Apr 2025 00:00:00 +0000

Mazkur maqolada voleybol sport turi bo‘yicha musobaqalarni tashkil etishning asosiy bosqichlari, hakamlik jarayonining o‘ziga xos jihatlari, pedagogik va tashkiliy tamoyillar yoritilgan. Sport musobaqalarining o‘quvchilarning jismoniy va ijtimoiy rivojlanishiga ta’siri hamda hakamlikda e’tibor berilishi lozim bo‘lgan asosiy me’yorlar ilmiy asosda tahlil qilinadi.

КОМПЛЕКСНЫЙ ПОДХОД К ЛЕЧЕНИЮ ВТОРИЧНЫХ КАТАРАКТ И ЗРАЧКОВЫХ МЕМБРАН У ДЕТЕЙ С ИСПОЛЬЗОВАНИЕМ ND:YAG-ЛАЗЕРА

Кариев Абдуфаррух Варисович, Зокирхужаев Рустам Асролович — Thu, 24 Apr 2025 00:00:00 +0000

исследование включено 160 детей (320 глаз) в возрасте от 6 месяцев до 14 лет, перенесших хирургическое лечение катаракты и обратившихся с вторичными катарактами. Проведена Nd:YAG-лазерная капсулотомия с учётом плотности фиброза, возраста и типа ИОЛ. Улучшение остроты зрения ≥0,2 произошло в 89,3% случаев (286 глаз). У 95% (304 глаза) сохранена прозрачность оптической оси через 12 месяцев. Осложнения зарегистрированы у 7,5% (24 глаза). Комплексный подход включал также медикаментозную профилактику (глюкокортикоиды, НПВС, мидриатики), что способствовало снижению воспалительных реакций и стабилизации ВГД. Результаты подтверждают эффективность персонализированной терапии у детей.

БАНК СОҲАСИДА МОЛИЯВИЙ ХИЗМАТЛАР САМАРАДОРЛИГИНИ ОШИРИШ ЙЎЛЛАРИ

Юлдошев Оббос Амонович — Thu, 24 Apr 2025 00:00:00 +0000

Мақолада молиявий хизматлар кўрсатиш самарадорлигини оширишда банк соҳасида рақамли технологияларни қулланилиши аҳамияти кўрсатилади. Жумладан, масофавий банк хизматларининг аҳолига қулайликлари ошиб бораётганлиги ҳамда уни ривожлантириш хусусида мулоҳаза юритилиб, таклифлар келтирилади.