URBANIZATSIYA DARAJASI VA RINIT PREVALENSIYASINING DIFFERENSIAL O‘ZGARISHI, SHAHAR–QISHLOQ POPULYATSIYALARIDA KO‘P OMILLI REGRESSIYA TAHLILI.
Article Sidebar
Main Article Content
Аннотация:
Ushbu tadqiqot urbanizatsiya jarayonlarining o‘ziga xos bosqichlari yuqori, o‘rta va past darajali urbanizatsiya rinit prevalensiyasiga ko‘rsatadigan differensial ta’sirini shahar va qishloq populyatsiyalarida ko‘p omilli regressiya yondashuvi orqali chuqur tahlil qiladi. Ish shahar muhitining aerobiologik yuklamasi, transport emissiyalari, uy-ichki allergenlar kontsentratsiyasi, iqlim o‘zgarishi bilan bog‘liq aeroallergen mavsumlari, qishloq hududlaridagi mikrobiy diversitet, agroallergenlar bilan erta ta’sirlanuvchi immunologik profil kabi omillarning rinit rivojlanishiga turlicha ta’sir mexanizmlarini aniqlashga qaratilgan. Tadqiqotda jins, yosh, ijtimoiy-iqtisodiy holat, chekish odatlari, oilaviy atopik anamnez, uy-atrof ekologik ko‘rsatkichlar va yashash hududidagi PM2.5/PM10 yuklamasi integratsiyalashgan ko‘p omilli model orqali baholandi. Natijalar urbanizatsiya darajasining ortishi bilan allergik rinit prevalensiyasi keskin ko‘tarilishini, ammo qishloq hududlarida infeksion rinit va yil davomida kechuvchi non-allergik shakllarning nisbatan ustunligini ko‘rsatdi. Modelning prognozlash kuchi urbanizatsiya bilan bog‘liq murakkab ekologik-ekzogen yuklamalar va immunologik reaktivlik sinergiyasi rinit epidemiologiyasida hal qiluvchi rol o‘ynashini tasdiqladi. Tadqiqot natijalari sog‘liqni saqlash siyosatini rejalashtirish, atrof-muhit boshqaruvi, allergik kasalliklar profilaktikasi va aholining turli hududlar bo‘yicha xavf guruhlarini aniqlashda muhim nazariy va amaliy ahamiyatga egadir.
Article Details
Как цитировать:
Библиографические ссылки:
Asher MI et al. (2006). ISAAC Phase Three.
WHO (2023). Global Air Quality Guidelines.
Kim H. et al. (2018). Air pollution and allergic diseases.
Guarnieri & Balmes (2014). Outdoor air pollution and asthma.
D’Amato G. et al. (2015). Urban air pollution and climate change–driven pollen.
Ziska LH. et al. (2019). Climate change and pollen seasons.
D’Amato G & Cecchi L. (2008). Urban climate and allergy.
Wang J. et al. (2020). Multifactorial modelling of allergic rhinitis.
Ege MJ. et al. (2011). Farm effect and microbiome.
Strachan DP. (1989). Hygiene hypothesis.
Custovic A. et al. (1998). Indoor allergens and asthma/rhinitis.
Zhou Z. et al. (2016). PM2.5 exposure and rhinitis.
Lee Y. et al. (2014). Traffic pollution and airway inflammation.
Brunekreef B. & Holgate S. (2002). Air pollution and respiratory disease.