Текущий выпуск
Том 3 № 12 (2024): Наука и технология в современном мире
«Zamonaviy dunyoda ilm-fan va texnologiya» - это национальная онлайн-конференция с открытым доступом, на которой публикуются обзорные тезисы, относящиеся к различным областям. Главная цель состоит в том, чтобы предложить интеллектуальную платформу для национальных ученых, и она направлена на продвижение междисциплинарных исследований. Все рукописи должны быть подготовлены на узбекском, английском или русском языках.
Опубликован: 2024-11-06
Статьи
O‘ZBEKISTONDA TOG‘ TURIZMINI RIVOJLANTIRISHNING IQTISODIY MEXANIZMLARINI TAKOMOLLASHTIRISH (JIZZAX VILOYATI TIMSOLIDA)
Ushbu tadqiqotda O‘zbekistonning Jizzax viloyati misolida tog‘ turizmini rivojlantirishga to‘sqinlik qiluvchi muammolar va ularni bartaraf etish uchun zarur bo‘lgan iqtisodiy mexanizmlar tahlil qilinadi. Tadqiqotda transport va infratuzilma yetishmovchiligi, axborot va marketing strategiyalarining zaifligi kabi asosiy masalalar yoritilib, mavjud statistik ma’lumotlarga asoslangan tahlil berilgan. O‘zbekistonning boshqa hududlaridagi tajribalar asosida Jizzax viloyatida turizmni rivojlantirish uchun amalga oshirilishi lozim bo‘lgan iqtisodiy choralar ishlab chiqilgan. Ushbu tavsiyalar Jizzax viloyatida tog‘ turizmini barqaror rivojlantirish orqali mahalliy iqtisodiy o‘sishni rag‘batlantirishga xizmat qiladi.
2024-11-06
PEDAGOGIK TEXNOLOGIYALARNI TA’LIMGA INTEGRATSIYA QILISHNING SAMARADORLIGI
Mazkur maqolada pedagogik texnologiyalarning ta’lim jarayoniga integratsiyasi va uning samaradorligi tahlil etiladi. Zamonaviy ta’limda raqamli texnologiyalarning roli o‘quvchilarning bilim olish jarayonini yaxshilash, o‘zlashtirish darajasini oshirish va motivatsiyani kuchaytirish kabi jihatlarda muhim ahamiyatga ega. Pedagogik texnologiyalarni qo‘llash orqali interaktiv va moslashtirilgan ta’lim muhitini yaratish, o‘quvchilarga individual yondashuv taqdim etish imkoniyatlari ko‘rib chiqiladi. Tadqiqot natijalari pedagogik texnologiyalarni ta’lim jarayoniga integratsiya qilish orqali o‘quvchilarni yanada samarali o‘qitish va rivojlantirish mumkinligini ko‘rsatadi.
2024-11-06
ЁШЛАР ВА ХОТИН-ҚИЗЛАРНИ ИЖТИМОИЙ МЕДИА ОРҚАЛИ ЭКСТРЕМИЗМДАН ҲИМОЯ ҚИЛИШ СТРАТЕГИЯЛАРИ: ЎЗБЕКИСТОНДАГИ ВА ХАЛҚАРО ТАЖРИБАЛАР
Ушбу мақола ижтимоий тармоқлар орқали ёшлар ва хотин-қизларнинг радикаллашув ва салбий таъсирлардан ҳимояланиши учун турли давлатларнинг самарали чора-тадбирлари ва тажрибаларини ўрганади. Таҳлилга Ўзбекистондаги "Қизлар академияси", Германиядаги "Islam-ist" каби платформалар киритилган. Бу дастурлар ёшларга рақамли саводхонликни ошириш, танқидий фикрлаш кўникмаларини ривожлантириш ва интернетдаги маълумотларни танқидий баҳолашга ёрдам беради, уларни экстремизм таъсирларидан ҳимоя қилишга қаратилган.
2024-11-08
MEDIA SAVODXONLIGINING NAZARIY ASOSLARI
Ushbu maqola yordamida siz Ommaviy axborot vositalarining ta’siri haqidagi dastlabki havotirli fikrlar va muloxazalarni, havotirga asos bo’lgan sabalarni bartaraf etish uchun qilingan ishlarni amalgi oshirish, mummoga yechimlar to‘g‘risida va Media savodxonligining nazariy asoslari haqida ma‘lumot olish bilan bir qatorda uning nazariyalari bilan tanishishingiz mumkin.
2024-11-08
ЁШЛАР ФУҚАРОЛИК ПОЗИЦИЯСИНИНГ ЖАМИЯТ РИВОЖИ ВА БАРҚАРОРЛИГИДАГИ АҲАМИЯТИ
Мақолада ёшларнинг фуқаролик позициясининг жамият ривожи учун аҳамиятли омил эканлиги сўз этилади. Шунингдек ёшларнинг фуқаролик позициясини шакллантирувчи омиллар ва уни ривожлантирувчи чора-тадбирларга алоҳида эътибор берилган.
2024-11-08
MILLIY URF–ODAT VA AN'ANALARDA GENDER TA’MINLASH
Ushbu maqolada xotin–qizlar va erkaklarning gender tengligi, milliy an'analarimizda gender jihatlari hamda yurtimizda urf–odat, qadriyatlarimizda ayollarga qaratilgan e'tibor, mamalakatimizda ularga yaratilayotgan imkoniyatlar to'g'risida ma'lumotlar yoritib berilgan.
2024-11-09
“TAYYOR TAOMLAR” LEKSIK-SEMANTIK GURUHI
Milliy–madaniy xususiyatli iboralarni shakllantirishda oziq-ovqat va taom nomlari o’ziga xos ahamiyat kasb etadi. Aksariyat xalqlarning madaniyatida yashash vositasi bo’lgan oziq-ovqatga har doim buyuk ne’mat, rizq-ro’z sifatida munosabatda bo’lingan. Xuddi shunday o’zbek tilida gastronomik frazeologik birliklar tarkibida «Tayyor taomlar» leksik-semantik guruhi «Unli mahsulotlar», «Don mahsulotlari», «Meva-cheva, sabzavot mahsulotlari», «Shirinliklar», «Sho‘rva» kabi mikroguruhlarga bo’linib ketadi.
2024-11-09
ЎЗБЕКИСТОНДА ОИЛАВИЙ ЗЎРАВОНЛИК ЖИНОЯТИНИНГ ИЖТИМОИЙ-МАДАНИЙ, ИҚТИСОДИЙ ҲАМДА ПСИХОЛОГИК ОМИЛЛАРИ
Ушбу мақола оилавий зўравонликнинг сабабларини мураккаб ижтимоий, маданий, иқтисодий ва психологик омилларнинг ўзаро боғлиқ тизимларини тадқиқ қилади. Олималар ушбу зўравонлик узоқ илдизларга эга ижтимоий-маданий нормалар ҳамда иқтисодий шарт-шароитларга боғлиқлигини айтиб, содда тушунтиришларнинг етарли эмаслигини таъкидлайди. Ўзбекистон жамиятида патриархал қадриятлар ва урф-одатлар ўрни мустаҳкам бўлиб, бу омиллар оилавий муносабатларда аёлларнинг ўрнини белгилашда аҳамиятли роль ўйнайди. Камбағаллик ва иишсизлик каби иқтисодий шароитлар эса иоилавий зўриқишларни кучайтириб, зўравонлик хавфини кучайтиради. Агрессия ва руҳий саломатликка оид муаммолар каби психологик омиллар ҳам зўравонликка олиб келиши мумкин.
2024-11-12
MAHMUD ZAMAXSHARIYNING ISLOM HUQUQI RIVOJIDA TUTGAN O‘RNI
Mahmud Zamaxshariy Movarounnahrdan chiqqan buyuk mufassir, mutakallim, faqihdir. Movarounnahrda ilmiy, madaniy va iqtisodiy ahvol tanazzulga yuz tutganida, Mahmud Zamaxshariy ilm-fanni tiklash va tiklashga xizmat qildi, xususan, Qur’on va fiqhda fidoyi olimlar bilan suhbatlashdi. Uning o‘nta asari bugun ma’lum bo‘lib, bu asarlar ustidagi ilmiy izlanishlar to‘xtovsiz davom etmoqda. Bu maqola asosan, “Ruus al-masail”ning islom huquqi rivojidagi asosiy manbalardan biri bo‘ladi.
2024-11-12
СУҒОРИЛАДИГАН ҚИШЛОҚ ХЎЖАЛИГИ ЕРЛАРИНИ ИҚТИСОДИЙ БАҲОЛАШДАГИ УСЛУБИЙ ЁНДАШУВЛАР
Қишлоқ хўжалиги ерлари инсониятнинг яшаши, камол топиши учун керак бўладиган озиқ-овқат маҳсулотларини етиштириладиган табиий ресурслар ҳисобланади. Ер ресурслари озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқаришда асосий восита бўлиб хизмат қилади ва қишлоқ хўжалик маҳсулотларини ишлаб чиқаришда жуда катта аҳамиятга эга. Шунинг учун ҳам ерни асраш ва ундан оқилона фойдаланиш инсоният олдида турган энг асосий вазифалардан бири ҳисобланади. “Ердан фойдаланиш” тушунчасининг нисбатан кўп тарқалган таърифи миқдорий нуқтаи назардан кўп қайт этилиб, ер ресурсларидан фойдаланиш жараёнларида жамият аъзолари, жисмоний ва юридик шахслар ўртасида ердан фойдаланиш борасидаги муносабатлар тушунилади
2024-11-12
АНАЛИЗ ПРОБЛЕМ ОБУЧЕНИЯ НАЧИНАЮЩИХ ФОТОГРАФОВ СТУДЕНТОВ ВУЗА
В данной статье приводятся примеры возможных проблем и страхов с которыми могут сталкиваться начинающие студенты фотографы при начале своего обучения. Рассматривается описание данных проблем и вероятное их решение при процессе обучения в институте. В завершении формируется вывод исхода данных страхов с течением обучения.
2024-11-12
TIBBIYOT YO‘NALISHI TALABALARINI MA’NAVIY-AXLOQIY TARBIYALASHDA QO‘LLANILADIGAN MASOFAVIY TA’LIM MODELLARI TAHLILI
Mazkur maqolada tibbiyot yo‘nalishi talabalarini ma’naviy-axloqiy tarbiyalashda qo‘llaniladigan masofaviy ta’lim modellari tahlil qilingan. Masofaviy ta’lim zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini o‘z ichiga oladigan innovatsion modellar orqali tibbiyot talabalarining axloqiy qadriyatlarini shakllantirishda muhim ahamiyatga ega. Asinxron, sinxron va gibrid ta’lim modellari turli shakllarda joriy etilgan bo‘lib, ularning har biri talabalarga o‘qishning turli usullarini taklif qiladi. Virtual simulyatsiya va interaktiv platformalar orqali talabalarning ma’naviy rivojlanishi va axloqiy qarorlar qabul qilish qobiliyatlari oshiriladi. Tajriba-sinov ishlari va xorijiy tajribalar asosida, masofaviy ta’lim modellarining tibbiyot sohasidagi ahamiyati va samaradorligi xulosa qilinadi. Ushbu maqola tibbiyot yo‘nalishi talabalarining ma’naviy-axloqiy tarbiyasini oshirishda yangi pedagogik yondashuvlar va texnologiyalarni joriy qilishga yo‘naltirilgan.
2024-11-12
INGLIZ TILIDAGI NOSTANDART TIL BIRLIKLARINING O‘ZBEK TILIGA TARJIMA QILISH MUAMMOLARI
Til o’rganish jarayonida tarjima muhim rol o’ynaydi. Bu jarayon murakkab bo’lib, uni amalga oshirish uchun tarjimon ham Grammatik , ham til bilish nuqtai nazaridan katta tajriba va malakaga ega bo’lishi shart. Nosatandart til birliklari haqida gap ketar ekan, bu vazifa yana ham murakkablashadi. Tarjimon tarjima va asliyat tili o’rtasidagi barcha qonuniyatlar va madaniy farqlarni bilishi zarur. Ushbu ishda bir necha tilshunos olimlarning ishlari o’rganilib, xulosa qilindi.
2024-11-13
СУРУНКАЛИ БУЙРАК КАСАЛЛИГИ БИЛАН ОҒРИГАН БЕМОРЛАРДА АЎФ ИНГИБИТОРЛАРИНИНГ САМАРАДОРЛИГИНИ БАҲОЛАШ
Сўнги пайтларда СБК континиум доирасида юрак етишмовчилиги сурункали буйрак касаллиги билан биргаликда кечишига катта эьтибор берилмоқда. Юрак-қон томир асоратлари ривожланишида буйраклар мухим роль ўйнайди. Касалликни башорат қилиш ва даволаш динамикасида омилларни ўрганиш муҳим ҳисобланади. Қуйида СБК ривожланишининг асосий патофизиологик механизмлари, диагностик маркерлари ҳамда даволашнинг жаҳон тажрибаларига таянган янгича ёндашув усуллари келтириб ўтилди.
2024-11-13
KICHIK BIZNESNI YIRIK BIZNESGA TRANSFORMATSIYA JARAYONLARINI RIVOJLANTISH ISTIQBOLLARI
Ushbu tezis kichik biznesni yirik biznesga aylantirish jarayonlarini tahlil qiladi va muvaffaqiyatli transformatsiya uchun zarur bo‘lgan strategiyalarni o‘rganadi. Kichik biznesning bozorini kengaytirish, franchayzing va birlashish imkoniyatlaridan foydalanish, moliyaviy boshqaruvni kuchaytirish, texnologiyalarni qo‘llash va innovatsiyalarni tatbiq etish kabi omillar muvaffaqiyat omillari sifatida ko‘rib chiqiladi. Tezis davlat tomonidan ko‘rsatilayotgan ko‘mak va huquqiy qo‘llab-quvvatlashning kichik biznesning rivojlanishiga ta’sirini ham yoritadi. O‘zbekiston iqtisodiyotining raqobatbardoshligini oshirish va barqaror iqtisodiy o‘sishni ta’minlashda kichik biznesning yirik biznesga aylanishi muhim deb topiladi.
2024-11-15
PROFILAKTIKA INSPEKTORINING YASHASH MANZILLARIDAN UZOQ MUDDATGA KETGAN SHAXSLAR BO’YICHA ISHLASH FAOLIYATINI HUQUQIY TA’MINLASH
O’tgan yillar davomida fuqarolarimizning uzoq muddatga chet elga chiqishlari va qaytib kelishlarini tartibga solishga qaratilgan bir qator normativ-huquqiy hujjatlarda qabul qilinib , ularning talablari jamiyat hayotga tatbiq etib kelinmoqda. Doimiy yashash manzillaridan uzoq muddatga uzoq muddatga ketgan shaxslarni aniqlash va ularga nisbatan amalga oshirilayotgan tezkor- profilaktik ishlar samaradorligini oshirish maqsadida hududiy ichki ishlar organlariga bir qator sharx, ko’rsatma va tavsiyalar doimiy ravioshda yuborib kelinayotganligiga qaramasdan, aksariyat ichki ishlar organlarida ushbu yo’nalishdagi ishlar talab darajasida yo’lga qo’yilmasdan qolmoqda.
2024-11-15
RАQАMLI АSRDА MЕDIАSАVОDXОNLIKNING ЕVОLYUTSIYАSI: FАLSАFА TА’LIMGА TА’SIRI
Mеdiаsаvоdxоnlik rаqаmli аsrdа sеzilаrli dаrаjаdа rivоjlаnib, аxbоrоtni bаhоlаsh bо‘yichа аsоsiy kо‘nikmаlаrdаn yuqоri intеrаktiv, аlgоritmgа аsоslаngаn mеdiа lаndshаftini bоshqаrishdа murаkkаb kоmреtеnsiyаlаrgа аylаndi. Ushbu mаqоlа fаlsаfаning mеdiа sаvоdxоnligini chuqurlаshtirish uchun tаklif qilishi mumkin bо'lgаn tаnqidiy fikrlаsh, аxlоqiy mulоhаzаlаr vа аks еttirish аmаliyоtigа urg'u bеrib, ushbu еvоlyutsiyаning fаlsаfiy tа'limgа tа'sirini о'rgаnаdi. Rаqаmli mеdiа рlаtfоrmаlаri idrоkni shаkllаntirаdi, xulq-аtvоrgа tа'sir qilаdi vа аxlоqiy dilеmmаlаrni kеltirib chiqаrаdi, fаlsаfiy tа'lim tаlаbаlаr uchun tаnqidiy bаhоlаsh vа аxbоrоt bilаn mаs'uliyаt bilаn shug'ullаnish uchun аsоs yаrаtаdi.
2024-11-15
FALSAFA FANI ORQALI TALABALAR AXBOROT SAVODHONLIGI RIVOJLANGANLIGINI BAHOLASHDA QO'LLANILADIGAN METODLAR
Axborot savodxonligi talabalar uchun muhim kompetentsiya bo'lib, tez rivojlanayotgan axborot jamiyatida muhim ahamiyatga ega bo'lgan tanqidiy fikrlash va mustaqil tahlilni rivojlantiradi. Axborot savodxonligini baholashda falsafani integratsiyalash o‘quvchilarning axborotga bo‘lgan munosabatini chuqurlashtirish uchun falsafiy savollar, bahs-munozaralar va axloqiy tahlillardan foydalangan holda o‘ziga xos yondashuvni taklif etadi. Ushbu maqola talabalarning axborot savodxonligini baholash uchun falsafada qo'llaniladigan turli usullar, jumladan, Sokratik so'rovlar, amaliy tadqiqotlar tahlillari, aks ettiruvchi jurnallar, bahslar va axloqiy tahlillarni o'rganadi. Ushbu usullar orqali o'qituvchilar nafaqat o'quvchilarning axborotni topish va baholash qobiliyatini, balki ularning oqibatlarini tanqidiy talqin qilish va axloqiy jihatdan aks ettirish qobiliyatini ham baholashlari mumkin. Natijalar shuni ko'rsatadiki, falsafiy baholash usullarini o'z ichiga olgan holda, tanqidiy fikrlash va axloqiy xabardorlikni ta'kidlab, o'quvchilarning axborot savodxonligini rivojlantirishni yanada to'liqroq tushunish mumkin.
2024-11-15
THE IMPACT OF ARTERIAL HYPERTENSION ON THE ONSET OF STRUCTURAL AND FUNCTIONAL CHANGES OF THE HEART ASSOCIATED WITH GRAVES DISEASE
The aim of the study was to study the role of hypertension in the occurrence of thyrotoxic changes in the heart and their regression against the background of long-term drug therapy.
2024-11-15
РЕDАGОGIK TRЕNING DОIRАSIDА SUN’IY INTЕLLЕKTNI QО‘LLАSHDА ЕTIKА VА KАSBIY MАDАNIYАT
Реdаgоgik tаyyоrgаrlikdа sun’iy intеllеktning (АI) intеgrаtsiyаlаshuvi, аyniqsа, аxlоq vа kаsbiy mаdаniyаt nuqtаi nаzаridаn sеzilаrli yutuqlаr vа muаmmоlаrni kеltirib chiqаrdi. Ushbu mаqоlа о‘qituvchilаr tа’limidа АIdаn fоydаlаnish bilаn bоg‘liq аxlоqiy mulоhаzаlаr vа rivоjlаnаyоtgаn kаsbiy mаdаniyаtni о‘rgаnаdi. Аsоsiy аxlоqiy muаmmоlаrgа mа’lumоtlаrning mаxfiyligi, аlgоritmik tаrаfkаshlik, shаffоflik vа jаvоbgаrlik kirаdi. Mаqоlаdа, shuningdеk, sun’iy intеllеkt tа’lim sоhаsidа рrоfеssiоnаl mаdаniyаtni qаndаy qаytа shаkllаntirаyоtgаni, ishоnch, hаmkоrlik vа mаs’uliyаt kаbi qаdriyаtlаrgа tа’sir kо‘rsаtаyоtgаni о‘rgаnilаdi. АI vоsitаlаri реdаgоgikаdа insоn mulоhаzаlаrini о‘rnini bоsish о‘rnigа, qо‘llаb-quvvаtlаshini vа аxlоqiy mе’yоrlаr ulаrdаn fоydаlаnishni bоshqаrishini tа’minlаsh uchun muvоzаnаtli yоndаshuv zаrur.
2024-11-15
NUTQ MАDАNIYАTINI RIVОJLАNTIRISHNING TЕXNОLОGIK VОSITАLАRI: АUDIО-VIZUАL VОSITАLАRDАN FОYDАLАNISH
Nutq mаdаniyаtini rivоjlаntirishdа tеxnоlоgik vоsitаlаrning о‘rni kаttаdir. Xususаn, аudiо-vizuаl vоsitаlаrdаn fоydаlаnish nutq mаdаniyаti, tаlаffuz vа mulоqоt kо‘nikmаlаrini tаkоmillаshtirishdа sаmаrаli usullаrdаn biri hisоblаnаdi. Ushbu mаqоlаdа аudiо vа vidео mаtеriаllаr, intеrаktiv tа'lim vоsitаlаri hаmdа rаqаmli tеxnоlоgiyаlаrdаn fоydаlаnish оrqаli nutq mаdаniyаtini rivоjlаntirishning muhim jihаtlаri tаhlil qilinаdi. Аudiо-vizuаl vоsitаlаrning pеdаgоgik jаrаyоngа qаndаy intеgrаtsiyа qilinishi, ulаrning о‘quvchilаrning nutqiy kо‘nikmаlаrini оshirishdаgi rоli vа sаmаrаdоrligi hаqidа mа’lumоtlаr bеrilаdi. Mаzkur vоsitаlаrning о‘quvchilаrgа tа’siri hаmdа о‘qituvchilаr uchun yаrаtаdigаn qulаyliklаri chuqur о‘rgаnilаdi.
2024-11-15
ONA TILI TA’LIM MAZMUNINI INTEGRATSIYALASHTIRISHDA O‘QUVCHILARNI MILLIY G‘URUR ASOSIDA METODIK RIVOJLANTIRISH MEXANIZMI
Ta’lim traektoriyasini metodik shakllantirish imkoniyatini yaratilishi 1-5 sinf o‘quvchilarining milliy g‘ururi kompetensiyalarini takomillashtirish, talabalarning fanga qiziqishi, hamda bir o‘quv topshirig‘ini bajarish asnosida bir nechta nutqiy ko‘nikmani rivojlantira olish imkoniyatiga ega bo‘lishi, 1-5 sinf o‘qituvchilarining topshiriqlarini amalga oshirishga ongli yondashishi, bajarishda didaktik ketma-ketlikka rioya qilishi, topshiriqlarni zamonaviy axborot manbalaridan topish uchun sun’iy intellekt bilan to‘g‘ri muloqot qila olishi, joriy etilishi maqsadga muvofiq ekanligi asoslab berilgan.
2024-11-15