ELEKTR TARMOQLARI VA TIZIMLARI REJIMLARINI OPTIMAL BOSHQARISHNING HOZIRGI HOLATI VA TARAQQIYOTINING ASOSIY YO‘NALISHLARI

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

Abstrak:

Bugungi kunda energetika sohasida yuzaga keladigan turli muammolar uchun juda ko‘p optimallashtirish usullari ma'lum. Bundan tashqari, ba'zi usullar faqat ma'lum bir vazifa uchun samarali va boshqalar uchun mutlaqo yaroqsiz. Elektr energetikasi sohasini rivojlantirishning hozirgi bosqichi ajratilgan resurslarga sezilarli cheklovlar sharoitida ulardan foydalanishga bo‘lgan talablarning ortishi bilan tavsiflanadi (ishga tushirishning past sur'atlarini saqlab, energiya sarfini oshirish va energiya ob'ektlarini modernizatsiya qilish va mavjud elektr uzatish tarmoqlarining etarli darajada kengaytirilmaganligi). Bu esa yangi optimallashtirish texnologiyalarini ishlab chiqish va joriy etishni dolzarbligini ko‘rsatadi. Bu borada hozirgi kunda sun'iy intellekt usullaridan foydalangan holda texnik muammolarni hal qilish masalalari ko‘rib chiqilmoqda: mantiqiy, sun'iy neyron tarmoqlar, evolyutsion algoritmlar (EA). Shu bilan birga elektr tarmoqlarini holatlarini genetik algoritmlar yordamida optimallashda cheklovchi va ta’sir etuvchi faktorlarni hisobga olish imkoniyatlarining tadqiqi va ularni takomillashtirish dolzarb vazifalardan hisoblanmoqda.

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

##submission.citations##:

. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022 yil 28 yanvardagi ПФ-60-son “2022-2026 yillarga mo‘ljallangan Yangi O‘zbekistonning taraqqiyot strategiyasi to‘g‘risida”gi Farmoni.

. Насиров Т.Х., Гайибов Т.Ш. Теоретические основы оптимизации режимов энергосистем. – Т.: «Fan va texnologiya», 2014.

. Автоматизация диспетчерского управления в электроэнергетике/ Под общ. ред. Ю.Н.Руденко и В.А.Семенова. –М.: Издательство МЭИ, 2000.

. J. Yuryevich, K. P. Wong, “Evolutionary Programming Based Optimal Power Flow Algorithm” ./ IEEE Transaction on power Systems. Vol. 14, No. 4, November 1999.

. Павлюченко Д.А., Манусов В.З “Генетический алгоритм оптимизации режимов энергосистем по активной мощности” ЭЛЕКТРО 3/2003.

. Солопов Р.В., Самульченков А.С. “Применение генетического алгоритма для расчета установившегося режима электрической сети” // Вестник Иркутского государственного технического университета. 2018. Т. 22. № 2. С. 131–141.

. F. Cadini, E. Zio, L.R. Golea, C.A. Petrescu “Analysis and optimization of power transmission grids by genetic algorithms” Politecnico di Milano - Dipartimento di Energia, Via Ponzio 34/3, 20133 Milano, Italy.

. Поляксов Н.Д., Приходько И.А., Швиров “Oптимизация распределения потоков мощности в энергосистеме с помощью генетических алгоритмов” Современные проблемы науки и образования. – 2012. – № 3

. Ю.П. Кубарьков, Я.В. Макаров, К.А. Голубева “Оптимизация электрической сети при помощи генетического алгоритма с внедрением активно-адаптивных элементов” Вестник. Самарский государственный технический университет. Технические науки. 2017. № 1 (53)

. Швыров И.В. “Oптимизация режимов электроэнергетических систем на основе эволюционных алгоритмов” Автореферат. Санкт-Петербургский государственный электротехнический университет. 2013.

. D. A. Pavluchenko, V. Z. Manusov “Electrical network optimization by genetic algorithm” Department of Power Supply Systems, Novosibirsk State Technical University, Published online 10 May 2006 in Wiley InterScience.

. T.Bouktir, L.Slimani, M. Belkacemi “A Genetic Algorithm for Solving the Optimal Power Flow Problem” Department of Electrical Engineering, University of Oum El Bouaghi.

. Гайибов, Т.Ш. “Оптимизация состава работающих агрегатов электростанций кусочно-линейной аппроксимацией нелинейных зависимостей “ Электрические станции. –2009. – № 5. – С. 32–37.

. Pulatov B.M. “Elektr energetika tizimlarining holatlarini evolyusion algoritmlar yordamida optimallashtirish” Islom Karimov nomidagi Toshkent davlat texnika universiteti. 2022.

. Х.Ф.Фазылов., Т.Х.Насыров. “Установившиеся режимы электро энергетических систем и и оптимизация” Тошкент. Молия-1999 г.

. В.И.Идельчик “Электрические сети и системы”. Москва. Энергоатомиздат-1989 г.

. Т.В.Панченко., “Генетические алгоритмы”. Астраханский университет. 2007 г.

. М. В. Бураков “Генетический алгоритм: теория и практика”. Санкт-Петербург 2008

. Ф.Гилл., У.Мюррей., М.Райт “Практическая оптимизация”. Москва. Мир-1965 г.

. A.M.Safarov, T.Sh.Goyibov, A.X.Sulliyev «Elekre tarmoqlari va tizimlari» Toshkent, Transport nashiriyoti 2021-yil