NAQIL-MAQALLARDAǴÍZOONIMLERDE JÍNÍSLÍQ MÁNINIŃ BILDIRILIWI

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

Abstrak:

Házirgi qaraqalpaq ádebiy tilinde   túrli atamalarda  jınıslıq mániniń ańlatılıwı ele de izertlewdi talap etetuǵın mashqalalardıń biri bolıp esaplanadı.Jınıslıq máni túrkiy tillerde grammatikalıq kategoriya retinde qollanılmaydı.Sebebi,  atlıqlarda ózine tán jınıstıń(rod) arnawlı grammatikalıq kórsetkishleri joq.Geypara atlıqlar semantikası,ayırımları grammatikalıq kórsetkishleri boyınsha ǵana jınıslıq máni ańlata aladı.Biraq adamdı,janlı maqluqlardı,jániwarlar hám quslardı bildiretuǵın kópshilik atlıqlar jınıslıq belgisine qaray bir-birinen ayırımlanadı.Ayırım úy-haywanların hám quslardıń atamaların bildiretuǵın atlıqlar da jınıslıq mánige iye bolıp keledi Buǵa-sıyır,tana-qashar,qoraz-mákiyen, kópek-qanshıq, qoshqar-qoy,teke-eshki,ayǵır-biye,baytal, hám t.b. Qaraqalpaqlar turmısında úy-haywanları, ásirese sharwa malları erte waqıtlardan berli úlken turmıslıq  áhmiyetke iye bolǵan.Sharwa mallarınıń arasında da jınıslıq máni beriwshi atamalar ushırasadı.

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##