Педагогика и психология в современном мире: теоретические и практические исследования

oliy taʼlim muassasalari pedagog xodimlarining malakasini oshirish tizimini takomillashtirishning mazmun-mohiyati zamonaviy yondashuvlar hamda xorijiy tajribalar asosida keltirib oʻtilgan, shuningdek, uzluksiz malaka oshirish orqali pedagoglarning kasbiy kreativligini rivojlantirish omillari tahlil qilindi.

This thesis investigates the effect of formative assessment techniques on the speaking fluency of Uzbek EFL learners. The study highlights the effectiveness of self-assessment, peer feedback, and immediate oral responses in improving students’ spoken English performance. A mixed-method approach was used involving 30 pre-intermediate learners over six weeks. Data collected through pre- and post-tests, questionnaires, and classroom observations were analyzed. Findings suggest that regular formative evaluation not only boosts speaking skills but also increases learners’ engagement and confidence in classroom communication. The study concludes with recommendations for integrating formative assessment strategies into Uzbek EFL teaching practices.

Ushbu tezis ishi oliy ta’lim muassasalarida boʻlajak iqtisodchi mutaxassislarda maxsus kompetensiyalarni shakllantirish metodikasining pedagogik xususiyatlariga bagʻishlangan. Global iqtisodiy oʻzgarishlar sharoitida raqobatbardosh kadrlarga boʻlgan talab ortib borayotganligi sababli, mazkur mavzu dolzarbligi bilan ajralib turadi. Tadqiqotda iqtisodiy taʼlim tizimida mavjud muammolar, xususan, amaliyot bilan bogʻliqlikning yetarli emasligi va zamonaviy metodikalarning kamligi kabi masalalar koʻrib chiqiladi.

Ushbu maqolada xitoy va o‘zbek tillarida mavjud qon-qarindoshlik terminlarining etimologik xususiyatlari tahlil qilingan. Ikkala tilga xos bo‘lgan terminlarning shakllanish jarayoni, tarixiy ildizlari va semantik rivojlanishi qiyosiy-lingvistik yondashuv asosida ko‘rib chiqilgan. Maqolada qon-qarindoshlik munosabatlarini ifodalovchi asosiy terminlar taqqoslab, ularning kelib chiqishiga ta’sir etgan ijtimoiy, madaniy va lingvistik omillar yoritilgan. Tadqiqot natijalari xitoy va o‘zbek tillari o‘rtasidagi madaniy yaqinlik va semantik o‘xshashliklarni aniqlashga yordam beradi.

Mahkumning psixologiyasi mahkumning xulq-atvori va atrof-muhit bilan o'zaro munosabati, motivatsiyasi, qadriyat yo'nalishlari, e'tiqodlari, hissiyotlari va boshqa ko'plab muhim jihatlarini o'rganadi. Psixologik tadqiqot natijalari mahkumning deviant xatti-harakatlarining sabablarini aniqlashga yordam beradi va unga turli xil hayotiy vaziyatlarga munosib javob berishni va boshqa odamlar bilan konstruktiv ijtimoiy munosabatlarni o'rnatishni o'rganishga yordam beradi.

ushbu maqolada Xorazm dostonlari matnlarida uchraydigan kishi nomlarining leksik-semantik jihatlari yuzasidan fikrlar o‘rin olgan. Shuningdek, maqolada dostonlarimiz tilidagi shaxs nomlarining tarixda yashagan real shaxslarning nomlari hamda voqealar bayoni uchun o‘ylab topilgan, to‘qima nomlarga ajratilgan holda mulohaza yuritiladi.

Ushbu maqolada bo‘lajak harbiy ta’lim o‘qituvchilarining kreativ qobiliyatlarini rivojlantirish metodikasini takomillashtirishga ta’sir qiluvchi asosiy omillar tahlil qilinadi. Metodik yondashuvlar, shaxsiy-psixologik tayyorgarlik, zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari, ijtimoiy-tashkiliy muhit hamda xorijiy tajribalarni milliy sharoitga moslashtirish jarayonlari o‘rganiladi. O‘zbekiston harbiy ta’lim tizimidagi yangilanishlar va pedagogik innovatsiyalar kontekstida kreativlikni oshirish yo‘llari ko‘rib chiqiladi. Tadqiqot natijalari bo‘lajak harbiy pedagoglarning ijodiy salohiyatini rivojlantirish hamda harbiy ta’lim jarayonini yanada samarali tashkil etish uchun ilmiy-amaliy asoslarni yaratishga qaratilgan.

The article examines the use of gamification in foreign language learning, highlighting its potential to motivate students, enhance engagement, and improve learning outcomes. By integrating game elements like rewards and levels, educators can make language acquisition more interactive and effective. The study emphasizes the importance of aligning game objectives with learning goals and presents gamification as a modern tool for today’s digitally-oriented learners.

Ushbu maqola bo'lajak surdopedagoglarning kasbiy kompetentliligini baholash va rivojlantirish uchun ilmiy asoslangan mezonlarni belgilash hamda bu mezonlarning amaliy tatbiqini tahlil qilishga qaratilgan. Zamonaviy ta'lim tizimida eshitish qobiliyati cheklangan bolalar bilan ishlash uchun yuqori malakali mutaxassislar tayyorlash muammosi tobora dolzarb bo'lib bormoqda. Surdopedagoglarning kasbiy kompetentliligini objektiv baholash mezonlari mavjud emasligi bu sohada sifatli kadrlar tayyorlashga to'sqinlik qilmoqda. Ishlab chiqilgan mezonlar pedagogika universiteti va malaka oshirish kurslarida surdopedagoglar tayyorlash sifatini yaxshilash, shuningdek, mavjud mutaxassislarning malakasini baholash uchun qo'llanilishi mumkin. Surdopedagoglarning kasbiy kompetentliligini rivojlantirish uchun tizimli yondashuv zarur bo'lib, bu jarayon doimiy monitoring va baholash asosida amalga oshirilishi kerak.

Mazkur maqolada pedagogik improvizatsiyaning mohiyati va u orqali talabalar o‘quv faoliyatini rivojlantirish omillari tahlil qilinadi. Improvizatsion metodikaning zamonaviy ta’limdagi o‘rni, talabaning motivatsiyasi, ijodiy fikrlashi va erkin muloqot muhitini yaratishdagi ahamiyati asosli adabiyotlar tahlili orqali asoslab beriladi.

Mazkur maqolada inklyuziv ta’limning mazmuni, maqsadi va amaliy ahamiyati yoritilgan. Inklyuziv ta’lim tizimi barcha bolalarning, jumladan, jismoniy, aqliy yoki ijtimoiy imkoniyatlari cheklangan bolalarning ham umumiy ta’lim tizimida teng va samarali ishtirok etishini ta’minlashga qaratilgan. Ushbu maqolada inklyuziv ta’limning asosiy tamoyillari, uning jahon va O‘zbekiston tajribasidagi o‘rni, shuningdek, pedagogik yondashuvlar, muammo va yechimlar tahlil qilinadi. Ta’limda teng imkoniyatlar yaratish, ijtimoiy adolatga erishish va har bir o‘quvchining shaxsiy salohiyatini ro‘yobga chiqarish inklyuziv ta’limning asosiy vazifalaridan biri sifatida ko‘rsatiladi.