«Zamonaviy dunyoda tabiiy fanlar: Nazariy va amaliy izlanishlar» - это национальная онлайн-конференция с открытым доступом, на которой публикуются обзорные тезисы, относящиеся к различным областям. Главная цель состоит в том, чтобы предложить интеллектуальную платформу для национальных ученых, и она направлена на продвижение междисциплинарных исследований. Все рукописи должны быть подготовлены на узбекском, английском или русском языках.
Опубликован: 2025-06-07
Статьи
TURK TILIDA OʻSIMLIK NOMLARINING OʻRGANILISHI
Mazkur maqolada turk tilida oʻsimlik nomlarining shakllanishi, rivojlanishi va semantik xususiyatlari ilmiy-nazariy nuqtayi nazardan tahlil qilingan. Qadimgi turk yozma manbalaridan boshlab zamonaviy davrgacha boʻlgan jarayonda oʻsimlik nomlarining tarixiy-etimologik ildizlari, sinonimik va variantlik holatlari hamda turli dialektal shevalardagi fonetik oʻzgarishlari koʻrib chiqiladi.
2025-06-07
АГРОПРОДОВОЛЬСТВЕННЫЕ СИСТЕМЫ: УСТОЙЧИВОСТЬ ПЕРЕД ЛИЦОМ ГЛОБАЛЬНЫХ ВЫЗОВОВ
Современная мировая продовольственная система испытывает значительное давление вследствие ряда взаимосвязанных факторов. К 2050 году ожидается рост населения планеты почти на треть, что потребует увеличения объемов сельскохозяйственного производства примерно на 60% для удовлетворения спроса. Одновременно изменение климата уже создает серьёзные препятствия на пути к обеспечению продовольственной безопасности и устойчивому развитию. Учащение экстремальных погодных явлений – засух, наводнений, температурных аномалий – приводит к снижению урожайности и доходов фермеров в уязвимых регионах. Эти климатические и экологические угрозы, наряду с биологическими факторами (вспышки болезней растений и животных), напрямую влияют на снабжение населения продовольствием.
2025-06-09
РЕАБИЛИТАЦИОННЫЕ ПОДХОДЫ К КОРРЕКЦИИ КОГНИТИВНЫХ НАРУШЕНИЙ ПОСЛЕ УДАЛЕНИЯ ОПУХОЛЕЙ ГОЛОВНОГО МОЗГА
После нейрохирургических вмешательств по поводу опухолей головного мозга у пациентов часто возникают когнитивные расстройства различной степени тяжести. Данная работа направлена на изучение эффективности комплексной когнитивной реабилитации в восстановительном периоде. Проанализированы динамика когнитивных функций и влияние реабилитационных мероприятий на качество жизни пациентов.
2025-06-09
MODERN INTERACTIVE METHODS IN TEACHING FOREIGN LANGUAGES TO YOUNG LEARNERS (AT PRE-SCHOOL ORGANIZATIONS)
In today’s globalized world, early foreign language education is becoming increasingly important. This research investigates the use of modern interactive teaching methods in pre-school organizations and how they contribute to young learners’ language development. Drawing from recent pedagogical theories and practical classroom applications, the study emphasizes how child-centered, play-based, and technology-supported approaches enhance vocabulary retention, pronunciation, and communicative skills in a foreign language. The findings highlight the role of the teacher as a facilitator and the learning environment as a critical factor in language acquisition. Recommendations are provided for pre-school educators to adopt innovative strategies tailored to the developmental needs of young learners.
2025-06-09
TO’PGULLAR ULARNING TUZULISHI VA TIPLARI
Ushbu tezisda toʻpgullarning botanika fanidagi oʻrni, ularning tuzilishi, turlari va biologik ahamiyati yoritilgan. Toʻpgullarning tasnifi, morfologik xususiyatlari hamda tarqalgan vakillari misolida ularning tabiatdagi roli tahlil qilingan.
2025-06-09
ANDROTSEY CHANG DONASINING TUZULISHI. MIKROSPOROGENEZ
Ushbu ilmiy ishda gulli o‘simliklarning erkak jinsiy organi – androtseyning tuzilishi, chang donachalarining rivojlanish bosqichlari va mikrosporagenez jarayoni yoritilgan. Chang donalarining biologik ahamiyati hamda o‘simliklarda changlanish va urug‘lanishdagi o‘rni tahlil qilingan.
2025-06-09
O‘PKANING FUNKSIONAL BIRLIGI
O‘pka inson organizmidagi asosiy nafas olish organi bo‘lib, hayot uchun zarur bo‘lgan kislorodni tashqi muhitdan qabul qilish va karbonat angidrid gazini chiqarib yuborish vazifasini bajaradi. Nafas olish tizimi orqali organizm ichki muhitining gaz tarkibi muvozanatda saqlanadi, bu esa to‘qimalarda normal metabolik jarayonlar davom etishi uchun asos yaratadi.
2025-06-10
ҲАРБИЙЛАРДА ЭНДЕМИК БЎҚОҚ ВА АУТОИММУН ТИРЕОИДИТНИ ЭРТА ТАШХИСЛАШ ҲАМДА ПРОФИЛАКТИКА ЧОРА-ТАДБИРЛАРИГА ҚАРАТИЛГАН ЗАМОНАВИЙ ЁНДАШУВ
Махсус текширувлар натижалари тиреотоксикознинг оғир турларида асосий модда алмашинувининг 60-70% гача ортиши, баъзи ҳолларда бундан ҳам юқори бўлиши мумкинлигини кўрсатади. Қалқонсимон безнинг йодни сингдириши текширишнинг дастлабки соатларида нормага нисбатан кескин кўтарилади. Беморлар қонида Т3 ва Т4 ҳамда ТТГ миқдори ортади. Биокимёвий таҳлиллар жигар ва буйрак фаолиятини, углевод, ёғ, оқсил ва модда алмашинувининг бошқа турлари бузилганлигини кўрсатади. Қонда эритроцитлар чўкиш тезлиги (ЭОТ) нинг ортиши, лейкопения, лимфоцитоз, гемоглобин ва эритроцитлар миқдорининг пасайиши аниқланади.
2025-06-13
SURXONDARYO VILOYATI SHAROITIDA EMIZIKLI AYOLLARNING AYRIM MINERAL MODDALAR BILAN FIZIOLOGIK TA’MINLANISHI
Maqola Surxondaryo viloyati qishloq sharoitida yashaydigan 18-29 yoshli emizikli ayollarning kundalik iste’mol taomlari tarkibidagi kalsiy, fosfor, magniy, temir va ruxning miqdorini o‘rganishga bag‘ishlangan.
2025-06-16
OʻSIMLIKLARNING SHOʻRLANISHGA CHIDAMLILIGI
Mazkur maqolada o‘simliklarning sho‘rlanishga chidamlilik mexanizmlari va moslashuv strategiyalari yoritilgan. Sho‘rlanish holatining fiziologik, hujayraviy va biokimyoviy ta’sirlari, shuningdek, galofit va glikofit o‘simliklarning farqlari, ion almashinuvi va osmotik bosim bilan bog‘liq jarayonlar haqida to‘liq ma’lumot berilgan. Shuningdek, sho‘rlanishga qarshi agronomik choralar, nasl tanlash, genetik muhandislik va o‘simlik urug‘larini tuzli eritmada ishlov berish kabi usullar bayon qilingan. Maqola ilmiy-amaliy ahamiyatga ega bo‘lib, qishloq xo‘jaligi sohasida hosildorlikni oshirish va yer unumdorligini saqlab qolish uchun foydalidir.
2025-06-16
НЕИОНИЗИРУЮЩАЯ ЛУЧЕВАЯ ДИАГНОСТИКА ГИДРОЦЕФАЛИИ У ДЕТЕЙ
Гидроцефалия у детей остаётся одной из наиболее частых нейрохирургических патологий в педиатрии. Раннее выявление и правильная тактика ведения пациента напрямую зависят от качества лучевой диагностики. В условиях необходимости минимизации радиационной нагрузки на детский организм особую актуальность приобретает использование неионизирующих методов визуализации – таких как ультразвуковое исследование (УЗИ) и магнитно-резонансная томография (МРТ).
2025-06-16
PEDAGOGIK AMALIYOTDA BIOLOGIYA O‘QITUVCHILARI UCHUN MULTIMEDIA VOSITALARINING QO‘LLANILISHI
Ushbu tezisda pedagogik amaliyotda biologiya o‘qituvchilari uchun multimedia vositalarining qo‘llanilishi tahlil qilinadi. Multimedia vositalari yordamida dars jarayoni yanada interaktiv, vizual va samarali bo‘lib, o‘quvchilarning fanlarga bo‘lgan qiziqishi va bilim darajasi oshadi. Tezisda multimedia resurslarini qo‘llashning ta’lim sifatiga ta’siri ko‘rsatib berilgan.
2025-06-16
O’TKIR YIRINGLI PERIOSTITNI DAVOLASHDA GEKSORALNING SAMARADORLIGI
O‘tkir yiringli periostit — jag‘ suyaklarining ustini qoplab turuvchi periost to‘qimasining yallig‘lanish kasalligi bo‘lib, og‘riq, shish, tana harorati ko‘tarilishi kabi simptomlar bilan kechadi. Kasallikni kompleks davolashda antimikrob va antiseptik vositalardan foydalanish muhim ahamiyatga ega. Geksoral (gekseditin) keng spektrli antiseptik bo‘lib, og‘iz bo‘shlig‘i infeksiyalarini davolashda samarali hisoblanadi. Ushbu maqolada Geksoralning o‘tkir yiringli periostitni davolashdagi klinik samaradorligi yoritilgan.
2025-06-16
HOMILADORLIKNING ERTA MUDDATLARIDA LEYOMIOMANING KLINIK KECHISHI VA ASORATLARINI BASHORATLASH
Bachadon leyomiomasi ayollar reproduktiv sistemasining eng keng tarqalgan yaxshi sifatli o'smalaridan biri bo’lib,30 yoshdan oshgan ayollarning 15-20 foizida va 40 yoshdan oshgan ayollarning 40 foizida aniqlanadi. Oxirgi paytlarda reproduktiv funksiyaga hali erishmagan 30 yoshgacha bo'lgan yosh ayollarda ham bachadon leyomiomasi aniqlanishi holatlari ko'payib bormoqda.
2025-06-19
ОСОБЕННОСТИ КЛИНИЧЕСКОГО ПРОЯВЛЕНИЯ МУКОВИСЦИДОЗА У НОВОРОЖДЕННЫХ ДЕТЕЙ
Муковисцидоз (МВ, кистозный фиброз) (от лат. mucus-слизь, viscidus-липкий) — это наследственное аутосомно-рецессивное заболевание у детей, развивающееся вследствие продукции экзокринными железами секрета повышенной вязкости и проявляющееся вторичными изменениями в бронхолегочной, пищеварительной и репродуктивной системах организма. Средняя частота рождения больных детей в европейских странах составляет 1:2500-3000. В Узбекистане– в среднем 1:2000. До недавнего времени средняя продолжительность жизни таких детей составляла до 5 лет. Но внедрение в практику медико-генетического консультирования, пренатальной и постнатальной диагностики, современных методов лечения значительно увеличили данный показатель. Некоторые пациенты, больные МВ, доживают до 35-40 лет. МВ относится к тяжелым заболеваниям с неблагоприятным прогнозом. Лечение МВ требует больших материальных затрат, что делает данную болезнь большой социально-экономической проблемой.
2025-06-19
QIRQBO‘G‘IM HAQIQADA UMUMIY MA’LUMOT VA TIBBIYOTDAGI AHAMIYATI
ushbu maqolada qirqbo‘g‘im dorivor o‘simligi haqida umumiy maʼlumot keltirilgan. Maqolada o‘simlikning dorivor hususiyatlari tarqalishi shuningdek zamonaviy tibbiyotda farmakologik hususiyatlari; yallig‘lanishga qarshi va regeneratsiya hususiyatlari alohida tariflab berilgan. Uning siydik yo‘llari buyrak kasalliklari va teri kasalliklariga ijobiy taʼsiri haqida umumiy bayonot keltirilgan Ushbu maqola tibbiyot talabalari va dorivor o‘simliklar bilan shug‘ullanuvchilar uchun ilmiy manba bo‘lib hizmat qiladi.
2025-06-23
КОВИД-19 ЎТКАЗГАН ҚАНДЛИ ДИАБЕТ 1-ТУР АЁЛЛАРДА РЕПРОДУКТИВ ТИЗИМДА РИВОЖЛАНАДИГАН АСОРАТЛАРИНИ ЎРГАНИШ
Ковид-19 ўтказган қандли диабет аёлларда репродуктив тизим касалликларини ривожланишида асосий хавф омилларидан бири гипергликемия эканлиги қатор адабиётларда кўрсатилган.Кўпчилик муаллифлар фикрига кўра қандли диабет касаллиги репродуктив ёшдаги аёлларда бепуштликни, олигоменореяни, чала хомила туғилишини, хайз циклини бузилишига олтб келади. Айниқса КОВИД-19 инфекцияси бу каалликларни оғирроқ кечишига сабаб бўлди.
2025-06-24
MOYCHECHAK O’SIMLIGINING DORIVORLIK XUSUSIYATLARI
Ushbu maqolada moychechak o‘simligining morfoologik tuzilmasi, geografik tarqalishi, kimyoviy tarkibi, tabobatda ishlatilishi, dorivor xususiyatlari va pereparatlari hamda ularning afzalliklari to‘g‘risida keltirilgan.
2025-06-24
AGROTECHNOLOGY OF SUNFLOWER CULTIVATION IN THE KHOREZM REGION AND ITS IMPORTANCE IN AGRICULTURE
This article explores the agrotechnical aspects of sunflower (Helianthus annuus L.) cultivation under the agro-climatic conditions of the Khorezm region. Based on field observations and experimental data from local farms, the research focuses on the effects of variety selection, optimal sowing time, fertilization, irrigation, and crop maintenance on yield performance. The results demonstrate that adopting science-based agrotechnological practices significantly improves crop productivity and contributes to the development of the regional oilseed sector. Notably, the "Turan" variety was identified as highly compatible with Khorezm’s climate and provided superior yields. The article further highlights the socio-economic and food security relevance of sunflower cultivation in Uzbekistan's agricultural sector.
2025-06-30
DIABETIC FOOT SYNDROME IN THE KHOREZM REGION: ETIOLOGY, EARLY DIAGNOSIS, AND MODERN PREVENTIVE APPROACHES
This article explores the etiological factors behind diabetic foot syndrome (DFS) among diabetic patients in the Khorezm region, the role of radiological diagnostic methods in disease detection, and the potential to prevent amputations through early diagnosis. A retrospective analysis was conducted on medical records of 118 DFS patients observed between 2021 and 2023 at two major regional medical institutions. The study confirmed the high sensitivity of tomographic methods such as MRI and CT in early diagnosis. Furthermore, the article presents prevention strategies and provides recommendations for improving regional healthcare protocols for DFS.
2025-06-30
INFLUENTIAL RISK FACTORS IN THE DEVELOPMENT OF ENDOMETRIAL HYPERPLASIA DURING THE LATE REPRODUCTIVE PERIOD
The aim of the study is to determine the risk factors for the development of hyperplastic complications in early reproductive age.
2025-06-30