Естественные науки в современном мире: теоретические и практические исследования

Biologik membrana hujayraning muhim funksional birligi hisoblanadi. Umuman olganda membrana funksiyasining buzilishi organizmda normal funksiyalarni buzilishiga olib keladi. Membrananing tarkibiy qismi bo’lgan uglevod, oqsil, lipidlar har biri o’ziga xos vazifaga egadir. Bularning miqdoriy o’zgarishi ham membrana faoliyatining buzilishiga olib keladi. Tanlab o’tkazish funksiyasi ham membrananing eng muhim vazifasi bo’lib, nafaqat hujayra balki butun organizmning eng muhim xususiyatlardan biridir. Mana shu birgina kichik bir membrananing o’zgarishi butun boshli organizmga o’z ta’sirini o’tkazadi. Membranadagi o’zgarishlarni asosan radikallar keltirib chiqaradi. Ushbu o’zgarishlarni oldini olish uchun maxsus modda antidioksidantlardan foydalaniladi.

Quritilgan meva va sabzavotlar aholi orasida doimo katta talabga ega. Quritilgan mevalarni ko'p miqdorda oziq-ovqat sanoati korxonalari, maktablar, bolalar bog'chalari, oshxonalar, kafelar va boshqa ovqatlanish korxonalari odatda sotib olishadi.Ushbu maqolada meva va sabzavotlarni quritish  uchun kerakli  bo’lgan  moslamalar va ularni amaliyotda  qo’llash bo’yicha foydali ma’lumotlar berilgan.

Maqolada xo‘jalik yurituvchi subyektlar boshqaruv xodimlariga zarur qarorlar qabul qilish uchun ma’lumotlar yetkazib berishning samarali tizimi hisoblangan boshqaruv hisobining mohiyati, uni tashkil qilish xususiyatlari nazariy va ilmiy jihatdan yoritib berilgan. Boshqaruv hisobining rivojlanish bosqichlari tahlil qilinib, shu asosda strategik, taktik va operativ boshqaruv hisobi turlarining shakllanishi asoslangan.

Turizm deganda jismoniy shaxsning doimiy istiqomat joyidan sog‘lomlashtirish, ma’rifiy, kasbiy-amaliy yoki boshqa maqsadlarda borilgan joyda (mamlakatda) haq to‘lanadigan faoliyat bilan shug‘ullanmagan holda uzog‘i bilan bir yil muddatga jo‘nab ketishi (sayohat qilishi) tushuniladi. Jizzax viloyatida turistik faoliyatni amalga oshiruvchi firma va tashkilotlar soni 11 tani  tashkil qilib, 2020 yilda ular tomonidan 18,5 ming nafar tashrif buyuruvchiga  xizmat ko‘rsatildi.

Fanda boshqaruv tushunchasi  tizimning o‘z hayot faoliyatini ta'minlash jarayoni sifatida tushuniladi. Bunday  tizimlar qatoriga biologik texniq ijtimoiy tuzilmalar kiradi. Boshqaruv tuzilma  sifatida boshqaruvchi va boshqariluvchi bulaklarga ajratiladi. Boshqaruv o‘z tasarrufidagi boshqariluvchi bulakka muntazam, rejali va  maqsadga yo‘nalgan tarzdagi ta'sir kuchiga ega. Bunday o‘zaro faoliyat tizimning  ishchanlik qobiliyatini ta'minlaydi. Boshqaruvdagi tadqiqotlar kibernetika fani  yuzaga kelishi tufayli jadal sur'atlar bilan rivojlanib, murakkab tuzilmani  boshqarishning ilmiy asoslangan tavsiyalari amaliyotga tatbiq etila boshlandi. 

Ushbu maqola fan taraqqiyotida nisbatan yangi soha hisoblanmish menejment doirasidagi islohotlar va ularning amaliyotga tatbiqlarini ilmiy tahlil etishga qaratilgan. Shuningdek, maqola o’z ichiga menejment sohasining qisqacha tarixi, o’tgan davr mobaynida bu sohada amalga oshirilgan tajribalar va ularning natijalari hamda shu davrda paydo bo’lgan yangi terminlarni oladi.

“Roman de Renart” ўрта асрларда қадимги француз тилида назмий шаклда ёзилган ҳайвонлар ҳақидаги ҳикоялар тўплами ҳисобланади. Турли муаллифлар томонидан ёзилган бу хилма-хил ҳикоялар ўрта асрлардан бошлаб "branche"лар (бранш – эпик жанр тури) деб аталади. Улар саккиз бўғинли, текис қофияли шеър шаклида тузилган. Энг қадимги намуналар  тахминан 1174 йилга бориб тақалади.  XIII асрдан бошлаб браншлар маълум мавзуий гуруҳларга бирлаштирилган.

Ушбу мақолада уруғлик пахтани пахта пункти ва пахта заводида сақлаш тартиби, сақлаш даврида пахтанинг намлиги ва пахтани ғарамда сақлаш жараёнида ҳароратнинг ўзгариши тўғрисида амалий маълумотлар келтирилган.

Respublikamizda qishloq xo’jaligining barcha soxalari, shu jumladan, uzumchilikni jadal rivojlantirish uzum hosildorligini oshirish, mahsul-ot sifatini yaxshilash hamda ulardan qayta ishlash sanoatida tayyorlanadigan mahsulotlarni kupaytirish, bir so’z bilan aytganda, xalqimizning uzum va mayizga bo’lgan talabini to’la qondirishiga katta e’tibor qaratilmoqda. Dunyo bo’yicha uzum yetishirish  hajmi 52 mln. tonnani tashkil etmoqda. Bu borada Turkiya (353,167 ming tonna), AQSh (332,760 ming tonna), Eron (122,595 ming tonna), Gresiya (72,861 ming tonna), Chili (51,128 ming tonna), Janubiy Afrika (37,049 ming tonna) kabi davlatlar yetakchilik qilmoqda^[1]. O’zbekistonning ko’plab mintaqalari qisqa muddatda jahon bozorida xaridorgir bo’lgan meva va uzum mahsulotlari yetishtiradigan va eksport qiladigan hududlarga aylandi. Yurtimizda yuqori hosil beradigan uzum navlaridan tokzorlar tashkil qilindi, tomchilatib sug’orish tizimi joriy etildi.

Fanda boshqaruv tushunchasi  tizimning o‘z hayot faoliyatini ta'minlash jarayoni sifatida tushuniladi. Bunday  tizimlar qatoriga biologik texniq ijtimoiy tuzilmalar kiradi. Boshqaruv tuzilma  sifatida boshqaruvchi va boshqariluvchi bulaklarga ajratiladi. Boshqaruv o‘z tasarrufidagi boshqariluvchi bulakka muntazam, rejali va  maqsadga yo‘nalgan tarzdagi ta'sir kuchiga ega. Bunday o‘zaro faoliyat tizimning  ishchanlik qobiliyatini ta'minlaydi. Boshqaruvdagi tadqiqotlar kibernetika fani  yuzaga kelishi tufayli jadal sur'atlar bilan rivojlanib, murakkab tuzilmani  boshqarishning ilmiy asoslangan tavsiyalari amaliyotga tatbiq etila boshlandi. 

В последнее время отмечается прогрессивный рост доброкачественной и злокачественной патоло гии органов гепатопанкреатодуоденальной зоны, что неизбежно приводит к увеличению числа пациентов с механической желтухой (МЖ). Довольно высокая ле тальность связана с нарастающей печеночно-почечной недостаточностью (ППН). От правильного и своевременного выбора тактики лечения зависит положительный результат лечения и дальнейшая судьба пациента. Эндобилиарные вмешательства следует рассматривать не только как этап предоперационной подготовки, но и в определенных клинических ситуациях как конечное лечебное паллиативное вмешательство.

Цефалгия (головная боль) - одна из наиболее частых жалоб не только в неврологической, но и в общемедицинской практике. Головная боль может быть ведущим, а иногда и единственным симптомом примерно при 50 различных заболеваниях. Хроническая и периодически повторяющаяся головная боль, как правило, является мигренью или головной болью напряжения и чаще всего не опасна для жизни, но доставляет страдания, ограничивает трудоспособность и может быть устранена только при правильной диагностике и лечении.

Рост числа сочетанных аллергических заболеваний верхних дыхательных путей, в частности аллергического ринита (АР), обосновывает углубленные исследования и разработку новых подходов к изучению патогенеза связи и взаимосвязи АР, прогнозирования связи, ранней диагностики и целенаправленного лечения.

Hozirgi vaqtda inson faoliyati ta'sirida biosferaning o’zgarishi juda tezlik bilan borayapti. Inson Yer kurrasining qiyofasini o'zgartirishda katta geologik kuch sifatida vujudga kelganini V.I.Vernadskiy tomonidan ta’kidlab o'tilgan edi.

Ushbu maqolada asosiy organic sintez va uning o’ziga xos xususiyatlari haqida fikr va mulohazalar berib o’tilgan. Maqola davomida turli jadvallardan foydalanish orqali mavzu ochib berilgan.

Острая спаечная кишечная непроходимость (СКН) у детей — довольно распространённое в абдоминальной хирургии тяжёлое заболевание, требующее экстренного оперативного вмешательства. Удельный вес этой патологии среди других видов непроходимости составляет 30-40%. До 60% всех релапаротомий у детей выполняют по поводу острой СКН. В последние годы отмечен рост числа детей с СКН, по мнению ряда авторов, связанный с увеличением количества и объёмов оперативных вмешательств, количества ошибочных диагнозов и необоснованных операций.

Исследование состояния вегетативной нервной системы и адаптационный потенциал периферической гемодинамики у больных бронхиальной астмой (БА), осложненной легочным сердцем в динамике комплексного лечения c озонотерапией.

It is known that chronic stress can lead to the development of various diseases or aggravate an existing disease. This article provides information about the influence of psychosocial factors in the development of comorbid conditions.

Bizga ma`lumki, butun organizmning molekulyar, hujayra va organ darajasida odamning sog'lig'i va moslashuvi holatini belgilovchi metabolik jarayonlar oqimining asosiy qonuniyatlari va olingan bilimlarni klinik muammolarni hal qilishda qo'llash qobiliyati haqida bilimlarni shakllantirish xozrgi kunda dolzarb muammodir. Biz ushbu maqolamizda Inson organizmidagi metabolic jarayonlarining asosiy qonuniyatlari haqida so`z yuritamiz.

Mavzuning dolzarbligi. Bachadon bo’yni eroziyasi (endoservikoz, bachadon bo’yni ektopiyasi) — a’zoning vaginal qismidagi shilliq qavati yaxlitligi buzilishi, defekti yoki yaralar bilan qoplanishidir. Eroziya bachadon va uning ortiqlariga infektsiya kirishiga yo’l ochadi va kichik chanoqning surunkali yallig’lanish kasalliklari rivojlanishiga sabab bo’ladi, hatto bepushtlikka olib kelishi ham mumkin.

O’zbek xalq cholg’ulari xilma-xil bo’lganligi uchun uni takomillashtirish nihoyatda qiyin vazifa edi. Asta-sekinlik bilan an’anaviy cholg’ularning eski namunalari o’rniga zamonaviy ijrochilikning yuksak talablariga javob bera oladigan yangi namunalar paydo bo’la boshladi, va mavjud bo’lgan musiqa asboblarini yanada takomillashtirishga urinishlar bo’ldi. Chang, g’ijjak kabi cholg’ularga qo’shimcha torlar qo’yilgach, bu qo’shimcha torlar ularning ohang doirasini ancha kengaytirdi.

This article is about the history of the emergence of psycholinguistics, which is one of the branches of linguistics. Psycholinguistics is a relatively new area of study, though interest in the mind-language relationship has a long history. And here we mentioned some  prominent scientists and their  works.

Успешного лечения желудочковой экстрасистолии и желудочковой тахикардии из верхушечной области левого желудочка.

Амарант в течение 8 тысяч лет был одной из основных зерновых культур Южной Америки и Мексики («пшеница ацтеков», «хлеб инков»), наряду с бобами и кукурузой. После испанского завоевания Америки эта культура была забыта. В Азии амарант популярен среди горных племён Индии, Пакистана, Непала и Китая как зерновая и овощная культура. Молодые листья амаранта похожи на шпинат. Они используются как в свежем виде, так и для приготовления горячих блюд. В пищу используют также и высушенные листья.

Ғўза текстил саноати учун тола маҳсулотини етказиб берувчи асосий қишлоқ хўжалиги экинларидан ҳисобланади. Дунё бўйича пахта толасини етиштиришнинг тахминан 95% улуши ўрта толали Gossypium hirsutum L. турига тўғри келади. Ғўза навларини такомиллаштириш бутун дунёда барча селекция дастурларининг асосий мақсади ҳисобланади.

Hozirgi kunda dunyo aholisining 50 foizi shaharlarda istiqomat qilib, bu koʻrsatkich 2050 yilga kelib 66 % ga yetadi. Aholi sonining bu qadar tez oʻsishi, shaharlar infratuzilmasini yaxshilash va shahar muhitiga chidamli boʻlgan manzarali oʻsimliklardan foydalanishni taqazo etadi. BMT (Birlashgan millatlar tashkiloti) ning “Biologik xilma- xillik” toʻgʻrisidagi Konvensiyasi ma’lumotlariga koʻra, soʻnggi yillarda oʻsimliklarning 34000 turi yoʻqolib ketish xavfi ostida turibdi. Dunyoda turli ekologik muammolarning yuzaga kelishi, iqlim oʻzgarishi kabi global muammolar koʻkalamzorlashtirishda oʻsimliklarni tanlashda va atrof-muhitga estetik koʻrinish namoyon qilishda bir qator qiyinchiliklar yaratmoqda.Ginkgo biloba oʻsimligi urugʻlaridan koʻchat yetishtirishda dastavval urugʻlarini unuvchanlik koʻrsatkichlarini aniqladik.

Цель исследования заключалась в оценке скоростных показателей кровотока и эластических свойств сосудистой стенки на уровне артерий крупного, среднего и мелкого калибров у лиц мужского пола молодого возраста с артериальной гипертонией I стадии, с непродолжительным гипертензивным анамнезом, с учетом изменчивости АД.

Mazkur maqolada  bolalar tekstil buyumlarining sifat va xavfsizligi hamda ularni sertifikatlashtirish tizimiga alohida to’xtalib o’tilgan. Maqola davomida  sifat va sertifikatlashtirishga alohida to’xtalib o’tilgan.

Dolzarbligi. Bizning bugungi shiddat bilan rivojlanayotgan davrimizda, kundalik stressni boshdan kechirgan aksariyat fuqarolarimiz tinchlantiruvchi dori vositalarini qabul qilishadi. Biroq bu borada tabiiy dorivor o’simlik xomashyolaridan olingan dori vositalaridan foydalanish imkoniyatlari ham bor ekanligini barchaga ham ma’lum emas. Masalan, turli xil tinchlantiruvchi fitopreparatlar ham stressni yengishda yordam beradi. Shunday ekan, bu turdagi dori vositalar assortimentini ko’paytirish sohaning dolzarb masalaridan biridir. 

Дунёда соғлиқни сақлашни молиялаштириш ва ташкил этиш моделларини яратиш ва оптималлаштириш соҳасида катта тажриба тўпланган. Етакчи давлатлар аҳолини бепул тиббий ёрдам билан қамраб олишни кенгайтириш, молиялаштириш манбалари ва маблағларини тақсимлаш усулларини, соғлиқни сақлаш тизимининг самарадорлигини ошириш ва харажатларнинг такрорланишига барҳам бериш мақсадида уни бошқариш усулларини оқилона йўлга қўйишга изчил интилмоқда.

Ushbu ishning kalsiy sulfat digitratidan hosil bo'lgan ok-gemigidrat kristallarining shakli gidrotermik tozalash amalga oshiriladigan muhitga bog'liqligi ko'rsatilgan. Gips toshining tarkibiga organik kislotalarning kiritilishi yanada muntazam va izometrik shakldagi os-gemigidrat kristallarini olish imkonini berishi ko'rsatildi. Shunga asoslanib, biz gips toshining dastlabki kimyoviy faollashuvi os-gemigidratning fizik-texnik xususiyatlariga, qayta kristallanish jarayoni va tezligiga qanday ta'sir qilishini kuzatish vazifasini qo'ydik.

In modern conditions of development of society, the requirements for the level of training of personnel are increasing. Before Higher education is faced with the task of preparing a competitive specialist with professional competence, mobility, readiness for constant updating of knowledge and skills, as well as the ability to apply the acquired knowledge for the successful solution of professional tasks.

Наъматак турлари кўп уруғ ва мева бериши билан биргаликда поликарпик ўсимлик ҳисобланади. Адабиётларда кўрсатилишича ва олиб борилган тажрибалар натижалари наъматак уруғларини қийин унувчи уруғлар қаторига кириши аниқланган. Ҳақиқатан ҳам табиатда бу ўсимликни ёш ниҳоллари камдан-кам ҳолларда учраши кузатилган.Наъматак уруғларини тайёрлашда Ўзбекистон шароитида август ойини биринчи ярмида ўсимлик меваси сарғиш-қизғиш рангга ўта бошлаганда йиғилади. Ўсимлик мевалари уруғидан ажратилиб, 1 қисм уруққа 3 қисм қум билан аралаштирилади.

Bugʼdoy dunyodagi eng asosiy donli ekinlardan biri hisoblanadi. Bugʼdoydan oziq ekini sifatida foydalanib uning donidan yorma olinadi, unidan non va boshqa non mahsulotlar tayyorlanadi Non mahsulotlari xush taʼmligi va sifatliligi bilan ajralib turadi va yetarli kaloriyaga ega. Inson oʼzining xayotiy faoliyati uchun kerak boʼladigan energiyaning 20% ni bugʼdoy hisobiga toʼldiradi

Qoqio‘tdoshlar oilasining bo‘znoch turlari asosan Janubiy Afrika, Avstraliya va Kichik Osiyoda tarqalgan 500 dan ortiq turlarni o‘z ichiga oladi. Osiyoning qolgan qismida kam sonli turlari mavjud. Bir nechta turlari manzarali o‘simliklar sifatida yetishtiriladi.

The fragility of the globe financial institutions and their functions’ ineffectiveness are clearly revealed by the current world financial crisis. it's primarily manifested within the loss of public confidence towards them and their inability to retort adequately to the world’s new challenges. it's noteworthy that this world crisis cast doubt not only the economic and financial theories developed nowadays but also revealed the weakness of the sensible anti-crisis leverages during the settlement of true. supported the analysis, is concluded: After half-century since its foundation, it became evident that the International Monetary Foundation didn't full-fill. It hadn’t done what it'd have done – Appropriation of funds for countries, which had economic difficulties. After that, the countries would be able to reinforce the economic so as that the majority of the population would are employed within the country.

Ushbu maqola Tok o’simligida uchraydigan zararkunandalar va ularga qarsgi kurashish haqida.

Bugungi kunda butun dunyoda ta’lim muassasalari kimyo o‘qituvchilarining kasbiy bilim va amaliy ko‘nikmalarini rivojlantirishning
ilmiy-uslubiy asoslarini takomillashtirish, ta’limni tashkil etish va boshqarish sohasidagi malakalarini oshirish, kasbiy kompetensiyalarini aniqlash kabi yo‘nalishlarda ilmiy izlanishlar olib borilmoqda. Mazkur tadqiqotlarda asosiy e’tibor ta’lim muassasalari o‘qituvchilarining aqliy salohiyatini oshirishga qaratilgan bo‘lib, ularda kimyo o‘qituvchisining kasbiy kompetentligini aniqlashning nazariyasi va amaliyoti bilan bog‘liq muammolar yetarli darajada tadqiq etilmagan.

Ulkan rivojlanish davri bo’lgan bugungi kunda mamlakatimiz iqtisodiyotining o’sishida ahamiyatli sohalardan biri bu - baliqchilik tarmog’idir. Bu tarmoqning oldida turgan bir qator muammolar mavjud. Ushbu muammolardan biri baliqlarda uchraydigan yuqumsiz kasalliklar hamda ularni profilaktikasini to’liq o’rganish va kasallikni oldini olish usullarini ishlab chiqib, baliqchilik xo’jaliklariga tadbiq etishdan iborat.

Kovul, kovar (Capparis spinosa L.) — kovuldoshlar oilasiga mansub yarim buta. Poya va shoxchalari yotiq, bargi tuxumsimon, guli yirik, oq yoki och pushti. Mevasi qizil etli, koʻp urugʻli.Qrim, Kavkaz, Oʻrta Osiyo, Shimoliy Afrika va Oʻrta dengizning toshloq yerlarida koʻp tarqalgan. Janubiy Yevropada ekiladi. Kovulning gʻunchasi, mevasi sirkalab yoki tozalab ovqatga solinadi. Mevasida 18% oqsil moddalar, 36% cha moy bor.

Hozirgi kunda zamonaviy tibbiyotda bemorlarni tekshirish davolash ishlarini bajarishda tibbiy asbob-uskunalardan foydalanish ehtiyoji harqachongidanda zaruriy ahamiyatga ega. Maqolada tibbiyot sohasi rivojlanishi va uning amaliy faoliyati jarayonida qo‘llaniladigan apparatlarning ahamiyati, turlari va tuzilishi haqida qisqa tarzdagi ilmiy malumotlar va xulosalar keltirilgan.