Естественные науки в современном мире: теоретические и практические исследования

Maqolada qoraqalpoq sur qorako`l qo`ylari hayotchanligining biologik faol moddalar bilan bog`liqligi keltirilgan.

Ushbu maqolada surunkali pankreatit kasalligining etiologiyasi, patogenezi, klinik belgilari, tashxislash va davolash usullari ko‘rib chiqiladi. Tadqiqotning maqsadi — surunkali pankreatitning asosiy sabablari va klinik kechishini o‘rganish hamda samarali davolash yondashuvlarini tahlil qilishdir.

Ushbu maqolada shaxsiy gigiyena tushunchasi, uning inson salomatligini saqlash va kasalliklarning oldini olishdagi o‘rni yoritilgan. Shaxsiy gigiyena qoidalariga rioya etishning fiziologik, psixologik va ijtimoiy foydalari tahlil qilinadi. Maqolada gigiyenik odatlarning shakllanishi, ularni bolalikdan boshlab singdirish zaruriyati hamda tozalikka amal qilish orqali turli yuqumli kasalliklarning profilaktikasi masalalari yoritib beriladi. Shuningdek, sog‘lom turmush tarzini shakllantirishda shaxsiy gigiyenaning ahamiyati ham asoslab berilgan.

Qandli diabet dunyo miqyosida eng keng tarqalgan metabolik kasalliklardan biri bo‘lib, u yurak-qon tomir tizimi, asab tizimi va buyrak faoliyatiga jiddiy ta’sir ko‘rsatadi. Ushbu maqolada qandli diabet bilan og‘rigan bemorlarda insult rivojlanishining patogenetik mexanizmlari, ya’ni molekulyar, gemodinamik va hujayra darajasidagi o‘zgarishlar chuqur tahlil qilinadi. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, surunkali giperglikemiya natijasida qon tomir endoteliyining shikastlanishi, aterosklerotik blyashkalar hosil bo‘lishi, qon ivish tizimi buzilishi va oksidlovchi stress jarayonlari kuchayadi. Ushbu omillar miya qon aylanishini izdan chiqaradi va ishemik insult rivojlanishiga zamin yaratadi. Maqolada, shuningdek, insulin rezistentligi, yallig‘lanish mediatorlari faollashuvi va mikrosirkulyatsiya buzilishlarining miya to‘qimalariga ta’siri haqida ilmiy ma’lumotlar keltiriladi. Shuningdek, diabetik angiopatiyaning patogenezdagi o‘rni, uning klinik oqibatlari hamda insult profilaktikasida glyukemik nazoratning ahamiyati yoritiladi. Natijada, maqola diabetik bemorlarda insult xavfini kamaytirish uchun erta diagnostika, metabolik nazorat va kompleks terapevtik yondashuvlarning zarurligini asoslab beradi.

В соответствии с опубликованными данными Всемирной организации здравоохранения (ВОЗ) о кори и краснухе, в настоящее время сложная эпидемиологическая ситуация сохраняется более чем в 150 странах мира. Одной из основных причин является пандемия Covid-19 и снижение количества профилактических прививок среди населения.

The investigation of oxidative stress markers in the pathogenesis of myocardial infarction (MI) has received increasing scientific attention because of the pivotal role oxidative stress plays in cardiovascular diseases. Oxidative stress refers to a biochemical imbalance between the production of reactive oxygen species (ROS) and the body’s antioxidant defense mechanisms. When the generation of ROS exceeds the capacity of the antioxidant system, it leads to cellular and molecular damage that contributes to endothelial dysfunction, ischemia, and ultimately, myocardial injury.

The topographic anatomy of the right atrium is fundamental to understanding its function within the cardiovascular system and its relevance to numerous medical procedures, particularly cardiac catheterization. Serving as the primary chamber that receives deoxygenated blood from the superior and inferior vena cavae and the coronary sinus, the right atrium plays a critical role in cardiac physiology by temporarily collecting blood before it is transferred to the right ventricle. Its distinct structural characteristics—such as thin muscular walls, pectinate muscles, and key internal landmarks—highlight its importance in both normal cardiac function and clinical applications.

Ushbu maqolada bolalardagi buyrak anatomiyasining rivojlanish bosqichlarini va ularning siydik tizimi kasalliklari bilan qanday bog‘liqligini o‘rganishga qaratilgan. Buyrak tizimi organizmning muhim a’zosi bo‘lib, uning to‘g‘ri rivojlanishi va faoliyati organizmdagi suyuqlik balansini, moddalar almashinuvi va toksinlardan tozalash jarayonlarini ta'minlaydi. Bolalar organizmida buyraklarning rivojlanishi va o‘zgarishi, ayniqsa yangi tug‘ilgan chaqaloq va bolalar yoshidagi davrda, katta ahamiyatga egadir. Bu jarayonni o‘rganish siydik tizimi kasalliklari va ularning bolalar organizmiga ta’sirini yaxshiroq tushunishga yordam beradi. Maqolada bolalarda buyrak anatomiyasining rivojlanish bosqichlari, ularning gistologik va funksional xususiyatlari tahlil qilinadi. Buyrakning tuzilishidagi farqlar, shuningdek, uning rivojlanishidagi muhim omillar va tashqi muhit ta’siri siydik tizimi kasalliklari, xususan, infeksiyalar, siydik yo‘llari yallig‘lanishi, pyelonefrit va boshqa siydik tizimi kasalliklariga ta’sirini ko‘rsatadi. Buyrak anatomiyasidagi har qanday o‘zgarishlar yoki nuqsonlar bolalarda siydik tizimi kasalliklari rivojlanishiga sabab bo‘lishi mumkin, bu esa ularning umumiy salomatligiga, rivojlanishiga va hayot sifatiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Maqolada shuningdek, bolalarda siydik tizimi kasalliklarining oldini olish, erta tashxisi va davolash bo‘yicha ilmiy yondashuvlar, zamonaviy diagnostika usullari va terapiya metodlari ham yoritiladi. Buyrak kasalliklarining bolalar organizmiga bo‘lgan ta’siri, ularning rivojlanish va o‘sish jarayonlaridagi ahamiyati haqida yangi ilmiy bilimlar taqdim etildi. Ushbu maqola pediatrlar, nefrologlar,  tibbiyot talabalari uchun ilmiy-amaliy ahamiyatga egadir.

Ushbu ilmiy maqola bolalarda nafas olish tizimi anatomiyasining rivojlanishi va pnevmoniya kasalligining ko‘payishining morfologik sabablari haqida ilmiy tahlilni taqdim etadi. Nafas olish tizimi bolaning rivojlanishida eng muhim tizimlardan biri bo‘lib, uning normal ishlashi organizmning gaz almashinuvi, oksigen va karbon dioksidni tashish, va umumiy metabolik jarayonlarning muvozanatini ta’minlashga xizmat qiladi. Bolalar organizmida nafas olish tizimining rivojlanishi va morfologik o‘zgarishlari kattalarga qaraganda sezilarli farq qiladi. Bu o‘zgarishlar bolaning immun tizimi va nafas olish tizimining yallig‘lanishga qarshi qobiliyatiga ta’sir ko‘rsatadi. Maqolada pnevmoniya kasalligining ko‘payishining morfologik sabablari tahlil qilinadi. Pnevmoniya, nafas olish tizimining infeksion kasalligi sifatida, bolalarda tez-tez uchraydigan va hayot uchun xavfli bo‘lishi mumkin bo‘lgan kasalliklardan biridir. Pnevmokokklar, streptokokklar, virüslar va boshqa patogen mikroorganizmlar pnevmoniyaning asosiy sababchilaridan hisoblanadi. Nafas olish tizimining anatomik tuzilishi va uning morfologik o‘zgarishlari, shuningdek, infektsiyalarning tarqalishi pnevmoniya rivojlanishiga to‘sqinlik qiladigan yoki unga sabab bo‘ladigan omillar sifatida ko‘rsatilgan. Nafas olish tizimining anatomiyasi va pnevmoniya kasalligining rivojlanishiga olib keladigan morfologik sabablarga oid ilmiy ma'lumotlarni o‘z ichiga oladi. Bu ilmiy izlanish bolalar pnevmoniyasining diagnostikasi, davolash va profilaktikasida samarali yondashuvlar ishlab chiqishga yordam beradi. Tahlil qilingan ma'lumotlar pediatrlar, pulmonologlar, nefrologlar va tibbiyot talabalari uchun ilmiy va amaliy ahamiyatga ega bo‘ladi.

Maqolada odontogen gaymoritlarning kelib chiqish sabablari, klinik xususiyatlari va ularni davolashning zamonaviy yondashuvlari tahlil qilingan. An’anaviy konservativ usullar bilan taqqoslaganda, funksional endoskopik sinus jarrohligi (FESS), PRP-terapiya, lazer va piezocirurgiyaning klinik samaradorligi yuqori ekani qayd etilgan. Zamonaviy usullar shilliq qavat regeneratsiyasini tezlashtiradi, qaytalash chastotasini kamaytiradi va asoratlarning oldini olishda muhim ahamiyatga ega.

Ушбу илмий мақолада онкологик касалликларни даволашда кимётерапиянинг клиник аҳамияти, унинг асосий таъсир механизмлари ва суяк илиги фаолиятига бўлган цитотоксик таъсири ёритилган. Химиотерапевтик дори воситаларининг гематопоэтик тизимга таъсири, миелосупрессия жараёни ва унинг клиник оқибатлари таҳлил қилинган. Замонавий илмий манбалар асосида суяк илигини муҳофаза қилиш усуллари ва тикланиш стратегиялари кўриб чиқилган. Мақолада кимётерапия самарадорлиги ва унинг нохуш таъсирларини камайтиришга оид илмий тавсиялар ҳам баён этилган.

Chemotherapy remains the backbone of systemic cancer therapy, but its non-selective cytotoxicity causes significant hematologic toxicity. Bone marrow suppression (myelosuppression) is among the most common and dose-limiting side effects, leading to anemia, leukopenia, and thrombocytopenia. This paper reviews the molecular mechanisms, clinical implications, and recent advances in preventing chemotherapy-induced bone marrow injury. Particular focus is given to hematopoietic stem cell (HSC) depletion, stromal niche disruption, and novel therapeutic strategies such as growth factor therapy, targeted delivery, and stem cell transplantation.

Mazkur maqolada mitotik bo‘linish jarayonining mohiyati, uning biologik ahamiyati hamda tirik organizmlarning o‘sishi, rivojlanishi va barqaror mavjudligi uchun tutgan o‘rni yoritilgan. Mitotik bo‘linish hujayraning asosiy bo‘linish shakli bo‘lib, genetik axborotni aniq nusxalash va uni qiz hujayralarga teng taqsimlash orqali organizmda genetik barqarorlikni ta’minlaydi.

В данной статье рассматриваются анатомо-функциональные особенности челюстно-лицевых костей и их значение в стоматологической практике. Челюстно-лицевая область играет ключевую роль в обеспечении жизненно важных функций организма, таких как жевание, речь, дыхание и мимическая активность. Особое внимание уделено морфологии верхней и нижней челюсти, их взаимосвязи с зубочелюстной системой, а также роли костной ткани в формировании прикуса и поддержании структурной целостности полости рта. В статье освещены современные представления о микроструктуре костной ткани, процессах ремоделирования и регенерации, а также клиническое значение этих процессов при проведении ортопедического, хирургического и имплантологического лечения. Проведен анализ влияния патологических изменений костной ткани на эффективность стоматологического лечения и восстановление функций челюстно-лицевого аппарата.

Talassemiya bu gemoglobin sintezining irsiy buzilishi natijasida yuzaga keladigan qondagi surunkali kasallik bo‘lib, bolalarda keng tarqalgan pediatrik muammo hisoblanadi. Ushbu maqolada talassemiyaning bolalardagi klinik belgilari, tashxis usullari, davolash strategiyalari va profilaktik choralari batafsil ko‘rib chiqilgan. Talassemiya asosan alfa- va beta-turlarga bo‘linadi, har bir turi o‘ziga xos simptomatika va og‘irlik darajasiga ega. Bolalarda anemiya, teri rangining oqarishi, charchoq, hepatosplenomegaliya va suyak deformatsiyalari eng ko‘p uchraydigan belgilar sifatida namoyon bo‘ladi. Tashxis jarayonida qon tahlillari, retikulositlar, ferritin darajasi va genetik testlar muhim ahamiyatga ega. Davolash usullari orasida muntazam qon quyish, temirni chiqaruvchi chelat terapiyasi, suyak iligi transplantatsiyasi va gen terapiyasi mavjud. Shuningdek, genetik maslahat va prenatall skrining orqali talassemiyaning bolalardagi yangi avlodlarda uchrash ehtimoli kamaytirilishi mumkin. Maqola bolalarda talassemiyaning klinik ko‘rinishlarini tushuntirish, davolash strategiyalarini aniqlash va pediatrik amaliyotda samarali yondashuvlarni tavsiya etishga qaratilgan.

Ushbu ilmiy maqolada bolalarda oshqozon-ichak yo‘lining anatomik rivojlanish bosqichlari, ularning morfologik, funksional va fiziologik xususiyatlari hamda dispepsiya sindromining shakllanishiga ta’sir etuvchi omillar tahlil qilindi. Tadqiqotda oshqozon, ichak, jigar, me’da osti bezi va boshqa ovqat hazm qilish tizimi a’zolarining yoshga xos tuzilma o‘zgarishlari, shuningdek, ularning o‘zaro anatomik aloqalari ilmiy asosda yoritilgan. Maqolada bolalarda ovqat hazm qilish tizimi yetilmaganligi, ferment tizimlarining to‘liq shakllanmaganligi, mikrobiotsenozning o‘zgarishi va noto‘g‘ri ovqatlanish natijasida yuzaga keladigan dispeptik holatlar sabablari chuqur tahlil qilinadi. Dispepsiya sindromining fiziologik va patologik turlari, ularning klinik ko‘rinishlari, shuningdek, anatomo-funksional asoslari keltirilgan. Mazkur maqola bolalar anatomiya va pediatriya yo‘nalishidagi mutaxassislar, shuningdek, tibbiyot oliygohlari talabalari uchun amaliy va nazariy ahamiyatga ega bo‘lib, dispepsiya sindromining oldini olish va to‘g‘ri tashxislashda muhim ilmiy manba hisoblanadi.

The histological organization of the adrenal cortex plays a crucial role in the body’s adaptation to stress, functioning as a major component of the adrenal gland responsible for synthesizing vital hormones. Structurally, the adrenal cortex is composed of three distinct zones—the zona glomerulosa, zona fasciculata, and zona reticularis—each contributing uniquely to physiological regulation and homeostasis. The zona glomerulosa primarily secretes mineralocorticoids such as aldosterone, which regulate electrolyte balance and blood pressure. The zona fasciculata produces glucocorticoids, predominantly cortisol, which are essential in mediating stress responses and metabolism. The innermost layer, the zona reticularis, synthesizes androgens, which influence sexual development and hormonal balance.

Maqolada Qishloq xo‘jaligi ekinlarini parvarishlash va mahsulot yetishtirish bo‘yicha texnologik karta asosida bosh piyozning yangi Qizil nur navini standart Kaba-132 naviga nisbatan yetishtirish texnologiyasining iqtisodiy samaradorligi bo‘yicha ma’lumotlar keltirilgan.

Andijon viloyati tuproq-iqlim sharoitida shalot piyozi nav namunalarini yetishtirishda maydon birligidan diametri <5 mm va 5<10 mm barra piyozchalarning yuqori hosildorligi Sprint (15,3 va 52,2 t/ga), Sibirskiy yantar (10,4 va 39,8 t/ga) va Uralskiy fioletoviy (9,8 va 32,9 t/ga) navlarida, eng kam barra piyozchalar hosildorligi Semeyniy, Sir-7 (4,8 t/ga) va Kunak (21,4 t/ga), Izumrud (21,4 t/ga) navlarida aniqlandi.

Tick-borne encephalitis (TBE) is a neuroinvasive viral infection caused by the tick-borne encephalitis virus (TBEV), primarily transmitted through the bite of infected Ixodes ticks in temperate regions. The global incidence of TBE has been increasing, a trend closely linked to environmental transformations, climate change, and evolving human behaviors. This upsurge underscores the growing public health importance of TBE, particularly in endemic regions of Europe and Asia. Epidemiological estimates suggest that approximately 5,000 to 10,000 cases occur annually; however, the true burden is likely underestimated due to gaps in diagnostic capacity and underreporting.

Ushbu maqolada o’quvchilarning musiqiy savodini shakllantirishda Musiqa o’qituvchisiningpedagogik faoliyati, uslubiy yondashuvlari va tarbiyaviy ta’siri chuqur tahlil qilinadi. Musiqiy savodxonlik o’quvchilarning eshitish, ritmni anglash, nota va ohanglarni farqlash, ijodiy fikrlash, emotsional ifoda kabi muhim qobiliyatlarini rivojlantirishda muhim vosita hisoblanadi. Maqolada musiqa mashg’ulotarining tuzilmasi, savodni o‘rgatishning o‘yinli va interaktiv metodlari, bolalar uchun eng qulay yondashuvlar yoritilgan. Musiqa o’qituvchisining didaktik o‘yinlar, qo‘shiqlar, vizual va audio vositalar orqali savodni o‘rgatishi o’quvchilarning intellektual, estetik va ijtimoiy rivojiga ijobiy ta’sir ko‘rsatishi asoslab berilgan. Yakuniy xulosalarda esa musiqiy savodxonlikni rivojlantirishda tizimli yondashuv va rahbarning kasbiy mahorati asosiy omil ekanligi ta’kidlangan.

Приэклампсия билан оғриган аёллар орасида Кесарча кесиш амалиёти учун Спинномозговая анестезия (СМА) мултимодал анестезияда дексмедетомидин гидрохлоридни (Dexmedetomidine Gidroxloridi) қўлланиши бир қатор клиник афзалликларини ўрганиш.

Ushbu maqolada o‘yin faoliyatining psixologik nazariyalari va uning maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishidagi muhim o‘rni ilmiy asosda yoritilgan. O‘yin bolaning kognitiv, emotsional, ijtimoiy va shaxsiy rivojlanishini ta’minlaydigan tabiiy faoliyat turi sifatida qaraladi. Maqolada J. Piajening kognitiv rivojlanish nazariyasi, L.S. Vygotskiyning madaniy-tarixiy yondashuvi, Z. Freyd va E. Eriksonning psixoanalitik qarashlari hamda bixevioristik va gumanistik yondashuvlar doirasida o‘yin faoliyatining mazmuni tahlil qilingan. Shuningdek, o‘yinlarning bolaning tafakkuri, nutqi, ijtimoiy munosabat ko‘nikmalari, emotsional o‘zini boshqarish qobiliyati va ijodiy faolligiga ko‘rsatadigan kompleks ta’siri asoslab berilgan. Tadqiqot natijalari o‘yin faoliyatini maktabgacha ta’lim muassasalarida pedagogik jarayonning markaziy komponenti sifatida samarali tashkil etish bolalarni har tomonlama rivojlantirishda asosiy omillardan biri ekanini ko‘rsatadi.

2-tur qandli diabet bilan kasallangan bemorlarda yurak-qon tomir kasalliklari xavfli asoratlari yil sayin kuchayib bormoqda. Fibrinogen, umumiy KFK, interleykin-6 va C-reaktiv oqsili kabi ko’rsatkichlar 2-tur qandli diabetda yurak-qon tomir asoratlarini baholashda ahamiyatga ega va  Apo A va Apo B eng ishonchli aterogen xavf indeksi hisoblanadi. Shu sababli ushbu labarator tahlillar klinik diagnostika va davolash samaradorligini oshirishda muhim ahamiyatga ega.

Ushbu tezisda e’tibor eutanaziya masalasining tibbiy, axloqiy va huquqiy jihatlariga qaratilgan. Maqolada eutanaziyaning turli turlari, u bilan bog‘liq tibbiy protokollar, shifokor va bemor huquqlari, axloqiy dilemma va jahon tajribalari tahlil qilinadi. Shu bilan birga, eutanaziyaning qonuniyligi va xalqaro hamda respublika miqyosida tartibga solish masalalari ham ko‘rib chiqiladi.

Одним из перспективных направлений современной фармацевтической науки является разработка, стандартизация и внедрение в дерматологическую практику средств, обладающих противовирусным, противовоспалительным и кератолитическим действием. В настоящее время для лечения кожных заболеваний часто применяются косметические средства, содержащие агрессивные компоненты, способные вызывать выраженные побочные эффекты, такие как жжение, гиперемия и ожоги кожи.Особую актуальность представляет проблема терапии бородавок — одного из наиболее распространённых доброкачественных новообразований кожи, вызванных вирусом папилломы человека (Human Papillomavirus, HPV). Несмотря на их неонкологический характер, бородавки отличаются высокой заразностью, склонностью к рецидивам и выраженным косметическим дефектам, что делает их лечение важной задачей как для дерматологов, так и для специалистов в области косметологии. Согласно данным Всемирной организации здравоохранения (ВОЗ, 2022), от различных форм бородавок страдают от 7 до 12 % населения, при этом среди детей и подростков этот показатель достигает 30 %. В связи с этим возрастает необходимость разработки эффективных и безопасных средств, обеспечивающих результативную терапию без выраженных побочных реакций.   

Мақолада кузги буғдой орасига экилган себаргани ҳайдаш муддатлари ва ғўзада маъдан ўғит меъёрларини тупроқнинг структурасига таъсири бўйича тадқиқот натижалари баён қилинган.

Spinal tuberculosis remains one of the most severe and disabling forms of extrapulmonary tuberculosis. According to various studies, osteoarticular tuberculosis accounts for up to 50–70% of all forms of extrapulmonary tuberculosis [8,9]. The development of tuberculous disease in the spine is accompanied by bone destruction, the formation of deformities, abscesses, and spinal cord compression, which in some cases leads to severe neurological complications [8,10].

Туберкулёз позвоночника остаётся одной из наиболее тяжёлых и инвалидизирующих форм внелёгочного туберкулёза. По данным различных исследований, костно-суставной туберкулёз составляет до 50–70 % всех форм внелёгочного туберкулёза [8,9]. Развитие туберкулёзного процесса в позвоночнике сопровождается разрушением костной ткани, формированием деформаций, натёчных абсцессов и компрессией спинного мозга, что в ряде случаев приводит к тяжёлым неврологическим осложнениям [8,10]

Uzumdan sharbat va vino tayyorlash — uzumni dastlabki fizik-mexanik ishlovdan o‘tkazish, sharbat olish, va achitish orqali mayda va yengil ichimliklar oluvchi keng tarqalgan texnologik jarayondir. Ushbu maqolada uzum sharbatini olish (non-alkogolli ichimlik sifatida) hamda vino (alkogolli ichimlik) ishlab chiqarish bosqichlari, ularga ta’sir qiluvchi asosiy omillar, fermentatsiya va presslash jarayonlari, hamda sharbat va vino mahsulotlarining kimyoviy hamda organoleptik xususiyatlari ko‘rib chiqiladi. Natijada sharbat va vino ishlab chiqarish texnologiyasining asosiy bosqichlari va ularni optimallashtirish yo‘llari tahlil qilinadi.

O‘simliklarning jinsiz ko‘payishi tushunchasi, uning turlari va usullari haqida ma’lumot berilgan. Jinssiz ko‘payishning asosiy usullari – ildiz, poya, novda, so‘lak, bulb va bo‘g‘in orqali ko‘payish – misollar bilan tushuntirilgan. Shuningdek, jinsiz ko‘payishning afzalliklari va kamchiliklariga ham to‘xtalib o‘tilgan.

The virulence factors of Porphyromonas gingivalis (P. gingivalis) play a pivotal role in the breakdown of periodontal tissues, making this pathogen central to understanding the pathogenesis of chronic periodontitis. Often described as a keystone pathogen, P. gingivalis has the unique ability to disrupt host immune responses, drive microbial dysbiosis, and cause extensive destruction of the tooth-supporting structures. Its major virulence determinants—including gingipains, lipopolysaccharides (LPS), and fimbriae—contribute significantly to disease progression by promoting inflammation, impairing host defenses, and degrading periodontal tissues.

A comparative evaluation of titanium and zirconia dental implants primarily examines their osseointegration capacity and soft-tissue response, both of which are key determinants of long-term implant success. Titanium, introduced in the 1960s, has remained the gold standard due to its outstanding mechanical strength, durability, and excellent biocompatibility, consistently achieving clinical success rates of 95–98%. Its proven ability to form a direct structural and functional connection with bone has established it as the primary material in implantology. Zirconia, however, has emerged as a promising metal-free alternative, especially suitable for patients seeking enhanced aesthetics or those with metal hypersensitivity. Although zirconia demonstrates favorable biocompatibility and superior aesthetics, concerns persist regarding its comparatively lower mechanical resilience.

Microleakage in full-coverage restorations remains a major challenge in restorative dentistry and is defined as the penetration of bacteria, oral fluids, or ions between a restoration and the tooth structure. This subtle but problematic infiltration can result in secondary caries, postoperative sensitivity, marginal discoloration, and ultimately, restoration failure. Such concerns are especially relevant for full-coverage restorations, which play a vital role in rehabilitating structurally compromised teeth and ensuring long-term oral health.

Ushbu maqola biologik perspektivalar nuqtai nazaridan neuromodulyatsiya jarayonini, xususan elektrik stimulyatsiya, magnit stimulyatsiya, invaziv va noinvaziv aralashuvlar orqali miya faoliyatini nazorat qilish hamda o‘zgartirish imkoniyatlarini batafsil tahlil qiladi. Neuromodulyatsiya neyron tarmoqlarning elektr yoki kimyoviy faolligini o‘zgartiruvchi, qayta sozlovchi va funksional darajada tartibga soluvchi jarayon bo‘lib, u zamonaviy biotibbiyot, neyrotexnologiya va kognitiv fanlarda keskin o‘sayotgan tadqiqot yo‘nalishlaridan biridir. Maqolada miya plastiklik mexanizmlari, sinaptik kuchayish va pasayish, ion kanallari faoliyati, neyrotransmitterlar dinamikasi kabi asosiy biologik jarayonlar neuromodulyatsiya usullariga qanday javob berishi chuqur yoritiladi. Shuningdek, transkranial to‘g‘ri tok stimulyatsiyasi (tDCS), transkranial magnit stimulyatsiya (TMS), vagus nervi stimulyatsiyasi (VNS), chuqur miya stimulyatsiyasi (DBS) va optogenetik yondashuvlarning ilmiy asoslari, klinik qo‘llanishi va xavfsizlik masalalari keng muhokama qilinadi.

Ushbu maqola sella turcica anatomiyasini, uning gipofiz bezidagi funksional rolini va klinik ahamiyatini yoritadi. Sella turcica bosh suyagining markaziy qismida joylashgan bo‘lib, gipofiz bezini himoya qiladi va uning gormonlar orqali organizmning o‘sish, metabolizm, reproduktiv faoliyat va suv-tuz muvozanatini boshqarishidagi rolini ta’minlaydi. Shu bilan birga, sella turcica o‘smalar, kista yoki travmalar natijasida o‘zgarishi mumkin, bu esa nevrologik va gormonal buzilishlarga olib keladi. Maqolada sella turcica anatomik tuzilmalari, gipofiz bilan bog‘liqligi va uning patologiyalari natijasida yuzaga keladigan klinik simptomlar batafsil tahlil qilingan.

Изучение уровня тревожности имеет важное клиническое значение, так как психоэмоциональные факторы оказывают влияние на течение заболевания, качество жизни и эффективность проводимой терапии. Шкала тревожности Спилберга–Ханина является одним из наиболее надёжных методов для количественной оценки тревожности как состояния (реактивной) и как устойчивого личностного свойства.

Жировой гепатоз печени является одной из наиболее распространённых форм хронических заболеваний печени и тесно связан с метаболическим синдромом, ожирением и сахарным диабетом 2 типа. В статье рассмотрены основные патофизиологические механизмы развития стеатоза, включая роль инсулинорезистентности, нарушение липидного обмена, оксидативный стресс, дисфункцию митохондрий и активацию воспалительных путей. Представлены результаты анализа доступной научной литературы и изложена современная концепция «множественных ударов».