Joriy son
Jild 4 Nomeri 5 Part 2 (2025): Центральноазиатский журнал образования и инноваций
Центральноазиатский журнал образования и инноваций - это рецензируемый международный журнал с открытым доступом, в котором публикуются оригинальные исследования и обзорные статьи, относящиеся к различным областям. Основная цель состоит в том, чтобы предложить интеллектуальную платформу международным ученым, и она направлена на продвижение междисциплинарных исследований в прикладных науках. Все рукописи должны быть подготовлены на узбекском, казахском, таджикском, английском или русском языках и пройти тщательный процесс рецензирования.
Nashr qilingan: 2025-05-24
Articles
ЗЕМЛЕДЕЛИЕ И ПРОМЫСЛЫ ДРЕВНИХ ВОСТОЧНЫХ СЛАВЯН
Статья посвящена исследованию земледелия и промыслов древних восточных славян, рассматривая их ключевую роль в формировании культурных и экономических основ славянских племён. Анализируются методы земледелия, используемые в различных климатических зонах, а также технологии обработки земли и сбора урожая. Особое внимание уделяется промыслам, таким как рыболовство, охота и сбор дикоросов, которые дополняли аграрную основу их хозяйства. Исследуются материалы археологических раскопок и этнографические данные, позволяющие восстановить картину жизни древних славян и выявить устойчивые традиции, сохранившиеся до наших дней. Работа подчеркивает взаимодействие между природными ресурсами и культурными практиками, а также влияние исторических факторов на развитие земледелия и промыслов в контексте восточнославянских общин
2025-05-23
РОССИЯ В ХХI ВЕКЕ: ГЕОПОЛИТИЧЕСКАЯ РОЛЬ И КУЛЬТУРНОЕ ВЛИЯНИЕ
В XXI веке Россия продолжает играть значительную роль на мировой арене, переживая сложный период трансформации и адаптации к новым геополитическим реалиям. Данная обширная статья представляет собой глубокое исследование многогранной роли России в современном мире, анализируя ее геополитическое положение, экономическое развитие, культурное влияние и внутренние социально-политические процессы. В работе рассматривается эволюция внешней политики России, начиная с первых лет после распада СССР, включая ее отношения с ключевыми мировыми игроками, такими как США, Китай, Европейский союз, а также странами ближнего зарубежья. Особое внимание уделяется анализу участия России в международных организациях и ее роли в решении глобальных проблем, таких как борьба с терроризмом, изменение климата, энергетическая безопасность и киберпреступность.
2025-05-23
НАЦИОНАЛЬНАЯ КУЛЬТУРА КАК ЗЕРКАЛО ДУШИ НАРОДА
Данная статья посвящена исследованию национальной культуры как зеркала души народа, особое внимание уделяется русской культуре. В эпоху глобализации и стремительного развития технологий сохранение и осмысление уникальности каждой культуры приобретает особую актуальность. Национальная культура выступает хранительницей исторической памяти, духовных ценностей и традиций, формируя особое мировоззрение и национальное самосознание. Работа рассматривает многогранный мир русской культуры, отражающий глубину духовных исканий, богатое историческое наследие и многообразие традиций, воплощенных в литературе, музыке, искусстве и народных промыслах. Анализируется роль языка как инструмента выражения души народа, а также значение православной веры в формировании русского менталитета. Особое внимание уделяется проблеме сохранения идентичности в условиях современного информационного пространства, насыщенного разнообразными культурными влияниями.
2025-05-23
ТРАДИЦИИ И ОБЫЧАИ РУССКОГО НАРОДА: МНОГООБРАЗИЕ И ЕДИНСТВО
Статья "Традиции и обычаи русского народа: многообразие и единство" представляет собой глубокое исследование богатейшего культурного наследия России, раскрывая многогранность и одновременно удивительное единство традиций и обычаев, формировавшихся на протяжении веков. Работа исследует широкий спектр обрядов и ритуалов, охватывающих все сферы жизни русского народа: от рождения и свадьбы до проводов в последний путь. Автор анализируют как общенациональные традиции, объединяющие всех русских людей, независимо от региона проживания, так и локальные особенности, отражающие уникальность отдельных областей и этнографических групп. В статье рассматриваются календарные праздники, связанные с земледельческим циклом и православной верой, семейные обряды, народные гуляния, традиционные ремесла, песенное и танцевальное творчество, кулинарные традиции и многое другое. Особое внимание уделяется символике и смысловому наполнению обрядов, их роли в формировании мировоззрения, ценностных ориентаций и социальных связей. Автор исследуют влияние исторических событий, географических факторов и межкультурных контактов на эволюцию русских традиций. В статье анализируются процессы трансформации обычаев в современном обществе, их адаптация к новым реалиям и сохранение культурной идентичности в условиях глобализации.
2025-05-23
USE OF LAND IN RESIDENTIAL AREAS
Residential land is the spatial stage on which most human activities unfold: shelter, mobility, recreation, consumption and increasingly home-based work. How that land is allocated among private lots, streets, green infrastructure and community facilities critically shapes environmental outcomes, housing affordability and social wellbeing. This article reviews theories and empirical evidence on land use in residential areas, drawing on urban morphology, planning history and contemporary sustainability debates. A mixed-methods study of eight medium-sized cities is presented to explore (i) the proportional balance among principal land-use components, (ii) the relationship between parcel density and per-capita energy demand, and (iii) land-use responses to post-COVID hybrid working patterns.
2025-05-26
TYPES OF LAND CADASTRE
A land cadastre is the authoritative register of property parcels, documenting their geometry, ownership, value and use. Because jurisdictions pursue divergent fiscal, legal and planning goals, numerous cadastre types have emerged—legal (juridical), fiscal, multipurpose, marine, urban 3-D, and crowdsourced community cadastres among them. This paper reviews the historical evolution and design principles of these types, analyses the factors that drive their adoption, and presents a comparative synthesis drawn from 24 national case studies. Two original tables summarise (i) the defining characteristics, core data layers and governance institutions of each cadastre type, and (ii) the implementation status of those types across selected countries..
2025-05-26
REPRODUCTIVE AND DEVELOPMENTAL EFFECTS OF A THYROTROPIC EXTRACT FROM POTENTILLA ALBA IN MALE RATS
Background: The dysfunction of the thyroid gland is a common medical condition. Nowadays, patients frequently use medicinal herbs as complementary or alternative options to conventional drug treatments. These patients may benefit from treatment of thyroid dysfunctions with Potentilla alba L. preparations. While it has been reported that Potentilla alba preparations have low toxicity, nothing is known about their ability to affect reproductive functions in patients of childbearing age.
2025-05-26
METHODS OF TEACHING VISUAL ARTS IN PRIMARY SCHOOL
This article explores the modern methodological principles and practical techniques used in teaching visual arts in primary school. It examines how structured teaching strategies, age-appropriate content, and integration of technology can foster creativity and artistic skills in children. The IMRAD (Introduction, Methods, Results, and Discussion) framework is used to analyze the pedagogical effectiveness of visual arts instruction. Results show that a learner-centered, interactive approach improves artistic competencies and motivation among young learners.
2025-05-27
GID-TARJIMONLAR TAYYORLASHDA TURIZM TERMINOLOGIYASINI O‘QITISH PEDAGOGIK ZARURIYAT SIFATIDA
Ushbu maqolada gid-tarjimonlarni tayyorlash jarayonida turizm terminologiyasini o‘qitishning pedagogik zarurati tahlil etiladi. Jahon turizm sohasining jadal rivojlanishi va ko‘p tilli mutaxassislarga bo‘lgan talab ortib borayotgan sharoitda ESP va boshqa zamonaviy metodik yondashuvlarning ahamiyati ta’kidlanadi. Maqolada turizmga xos leksikani o‘qitishdagi muammolar tahlil qilinadi va ESP, CLIL hamda multimodal metodlar orqali samarali yechimlar taklif etiladi. O‘zbekiston ta’lim tizimidagi so‘nggi islohotlar asosida til o‘rgatishni kasbiy ehtiyojlar bilan uyg‘unlashtirish muhimligi asoslab beriladi.
2025-05-27
QISHLOQ XO‘JALIGIDA HOSILDORLIKNI BASHORAT QILISHDA REGRESSIYA MODELLARINING MATEMATIK TAHLILI
Mazkur maqolada qishloq xo‘jaligida hosildorlik ko‘rsatkichlarini oldindan baholashda matematik regressiya modellarining o‘rni, ularni tuzish usullari va amaliy qo‘llanilishi tahlil qilinadi. Ayniqsa, chiziqli va chiziqsiz regressiya modellarining matematik asoslari va statistik xulosalar chiqarishdagi ahamiyati misollar orqali yoritilgan. Grafik ko‘rinishlar orqali modelning vizual bahosi ham ko‘rsatiladi.
2025-05-27
IKKINCHI TARTIBLI AYIRMALI TENGLAMALAR UCHUN CHEGARAVIY MASALALAR
Mazkur maqolada ikkinchi tartibli ayirmali tenglamalar asosida tuzilgan chegaraviy masalalarni yechish usullari tahlil qilinadi. Ayirmali tenglamalar differensial tenglamalarning sonli analogi bo‘lib, ularni yechishda cheklangan oraliqda funktsiyalarning qiymatlarini aniqlash mumkin. Chegaraviy masalalar bu tenglamalarning amaliy qo‘llanilishi bo‘lib, ular fizikaviy, muhandislik va boshqa texnik sohalarda keng qo‘llaniladi. Maqolada ayirmali tenglamalar, ularning turlari, chegaraviy shartlar, sonli yechimlarni topish usullari va algoritmlari bayon etiladi.
2025-05-27
ЗАВИСИМОСТЬ ИСТИРАНИЕ ТКАНЕЙ «БЕКАСАМ» ОТ ПАРАМЕТРОВ СТРУКТУРЫ
В статье приводятся качественные характеристики национальных тканей различного волокнистого состава и переплетения, а также результаты исследований влияния структурных параметров тканей на износостойкость.
2025-05-29
HUDUDIY TA’LIM TIZIMINING SAMARADORLIGINI OSHIRISHDA INNOVATSION VA TASHKILIY-IQTISODIY YONDASHUVLARNING ROLI (BUXORO VILOYATI MISOLIDA)
mazkur maqolada hududiy ta’lim tizimining samaradorligini oshirishda tashkiliy-iqtisodiy va innovatsion yondashuvlarning ahamiyati tahlil qilinadi. Buxoro viloyati misolida ta’lim xizmatlari bozorining hozirgi holati, rivojlanish tendensiyalari va mavjud muammolari ko‘rib chiqiladi. Shuningdek, ta’lim muassasalarida raqamli texnologiyalarni joriy etish, investitsion faoliyatni kuchaytirish orqali ta’lim tizimini takomillashtirish bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqilgan. Tadqiqot natijalari ta’lim sifatini oshirish, iqtisodiy samaradorlikni ta’minlash va hududiy ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotga ijobiy ta’sir ko‘rsatishga qaratilgan.
2025-05-30
PURIFICATION OF PHOSPHORIC ACID BASED ON PHOSPHORITES OF CENTRAL KYZYL KUM IN THE PROCESS OF EXTRACTION WITH CALCIUM CARBONATE AND OBTAINING FROM A SINGLE PHOSPHORUS FERTILIZER
The work describes the processes of purification of phosphoric acid based on phosphorites of the Central Kyzylkum from impurities of fluorine and sulfates in the process of extraction with calcium carbonate and the production of single phosphorus fertilizer by neutralizing the purified acid with calcium carbonate
2025-05-30
THE ROLE OF SERVICE NETWORKS IN THE ECONOMY
The article presents the importance of service industries not only in the economy, but also in the social sphere, new types of services, changes in their share in the country's gross domestic product, and proposals and recommendations for the development of service industries.
2025-05-30
BIOECOLOGICAL PROPERTIES OF EPHEDRA EQUISETINA BUNGE
This article discusses the bioecological properties, habitat, phenological periods, and medicinal value of Ephedra equisetina Bunge. The plant's adaptation to natural conditions and conservation status are analyzed
2025-05-30
1965-1985 ЖЫЛЛАРДА ҚАРАҚАЛПАҚСТАН КОМСОМОЛ ШӨЛКЕМЛЕРИ ИСКЕРЛИГИНДЕГИ МАШҚАЛАЛАР ҲӘМ ШЕШИМЛЕР
Совет ҳәкимияты жыллары жаслар менен ислесиў мәселесинде шешиўши ис-илажларды әмелге асырыўда тийкарғы жәмийетлик хәрекетлер ишинде комсомол шөлкеминиӊ роли кўшли болған. Мақалада усы жаслар уйымыныӊ искерлигиндеги жетискенликлер ҳәм машқалалар шешими хаққында сөз етиледи
2025-05-30
BOSHLANG’ICH SINF OQUVCHILARINING O’QISH SAVODXONLIGINI BAHOLASH BO’YICHA PIRLS XALQARO TADQIQOTI
ushbu maqolada xalqaro baholash dasturi PIRLSning mazmun mohiyati, talablari va oʻqish savodxonligini rivojlantirishdagi oʻrni xaqida fikrlar bildirilgan.
2025-05-31
SA’DUDDIN TAFTAZONIYNING HAYOTI VA YOZGAN ASARLARI
Ushbu maqolada mashhur islomiy mutafakkir va ilm fidoiysi Sa’duddin Mas'ud ibn Umar at-Taftazoniyning hayoti va ilmiy merosi har tomonlama tahlil qilinadi. Muallif Taftazoniyning ilmiy kamoloti, ta'lim olgan muhitlari, ustozlari va istiqomat qilgan hududlari haqida tarixiy manbalar asosida xolis ma'lumotlarni taqdim etadi.
2025-05-31
INTELLEKTUAL MULK OBYEKTLARI VA ULARNING HUQUQIY MUHOFAZASI ASOSLARI
Mazkur maqolada fuqarolik qonunchiligida belgilangan intellektual mulk obyektlari turlari hamda ularni huquqiy muhofaza qilish asoslari, shuningdek, intellektual mulk obyektlariga vakolatli davlat organi tomonidan huquqiy muhofaza yorlig‘i berilishining tartibi haqida ma’lumotlar bayon etilgan. Mavzuga oid amaliyot va nazariy yondashuvlar tahlil qilingan.
2025-05-31
XODIMLARNING HUQUQIY HIMOYASI: O'ZBEKISTON MEHNAT QONUNCHILIGI TAJRIBASIDA
Ushbu maqola O‘zbekiston Respublikasi mehnat qonunchiligining rivojlanayotgan tizimida xodimlarning huquqiy himoyasini ta’minlashning muhimligini tahlil qiladi. Unda Mehnat kodeksining asosiy jihatlari ko‘rib chiqiladi. Kodeks mehnat munosabatlarini modernizatsiya qilish, xodimlarning himoyasini kuchaytirish va milliy standartlarni xalqaro normalarga moslashtirishga qaratilganligi ta’kidlanadi. Asosiy mehnat prinsiplari, ayollar va voyaga yetmaganlar kabi zaif guruhlar uchun maxsus himoya choralari, shuningdek, masofaviy va moslashuvchan ish tartiblarining rasmiylashtirilishi asosiy e’tibor markazida bo‘ladi. Ushbu islohotlar mehnat bozorida shaffoflik, adolat va samaradorlikni oshirishga xizmat qiladi. Mehnat qonunchiligidagi bu o‘zgarishlar O‘zbekistonning global iqtisodiyotga integratsiyalashuvi va xalqaro obro‘sini yaxshilashga qaratilgan strategik harakatlarining bir qismi sifatida baholanadi.
2025-05-31
MUAYYAN HUQUQDAN MAHRUM QILISH JAZOSI MAZMUNI VA UNING QO‘LLANILISHI
Maqolada O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat kodeksiga muvofiq, jinoyat sodir etgan shaxslarga tayinlanadigan muayyan huquqdan mahrum qilish jazosining mazmuni, maqsadi va qo‘llanilish tartibi o‘rganiladi. Ushbu jazo turi jinoyatchining fuqarolik, kasbiy yoki siyosiy huquqlarini vaqtincha cheklash orqali jamoat xavfsizligini ta’minlashga xizmat qilishi ochib berilgan.
2025-05-31
GLОBАL MIQУОSDА REPRОDUKTIV HUQUQLАRNI HIMОУА QILISHDA XАLQАRО HUQUQIУ TАRTIBGА SОLISH TАMОУILLАRI VА АMАLIУОT
Ushbu mаqоlаdа insоnning reprоduktiv huquqlаri kоntseptsiуаsini shаkllаntirish vа ulаrning xаlqаrо miqуоsdаgi huquqlаri vа erkinliklаri tizimidаgi о’rni bilаn bоg'liq mаsаlаlаr muhоkаmа qilinаdi. Reprоduktiv huquqlаrning huquqiу tаbiаti аniqlаnаdi vа ulаr tаbiаtаn murаkkаb bо’lib, insоn huquqlаri vа erkinliklаri tо’g'risidаgi xаlqаrо huquqiу hujjаtlаrdа, shuningdek, xаlqаrо kоnvensiуаlаrdа mustаhkаmlаngаn bir qаtоr shаxsiу huquqlаrni о’z ichigа оlаdi. Qауd etilishichа, reprоduktiv huquqlаrning xаlqаrо huquqiу hujjаtlаrdа mаxsus vаkоlаtlаrni birlаshtirgаn hоldа belgilаnishi ulаrni mustаqil huquqlаr qаtоrigа kiritish imkоnini berаdi vа hоzirgi vаqtdа reprоduktiv huquqlаrni аlоhidа, mustаqil guruhgа аjrаtish, ulаrni insоn huquqlаrining tо’rtinchi аvlоdi sifаtidа tаsniflаsh uchun bаrchа zаrur shаrt-shаrоitlаr mаvjud deb tаxmin qilish imkоnini berаdi.
2025-05-31
PREZIDENTLIK INSTITUTINI AXBOROT TAHDIDLARIDAN HIMOYALASHGA OID ILMIY YONDASHUVLAR
Ushbu maqolada globallashuv va raqamlashtirish sharoitida prezidentlik institutini axborot tahdidlaridan himoya qilish masalalariga bag‘ishlangan. Maqolada axborot xavfsizligining davlat milliy xavfsizligidagi o‘rni, prezidentlik institutiga qarshi axborot tahdidlarining xususiyatlari va ularni bartaraf etish yo‘llari muhokama qilinadi..
2025-05-31
TERGOV VA BOSHQA PROTSESSUAL HARAKATLARNI O‘TKAZISHDA SHAXSLARNING XAVFSIZLIGINI TA’MINLASH AMALIYOTI
Maqolada jinoyat protsessi ishtirokchilarining xavfsizligini ta’minlash masalalari atroflicha tahlil qilingan. Muallif maqolada xalqaro huquqiy hujjatlar, O‘zbekiston Respublikasining amaldagi qonun va qonunosti hujjatlarida nazarda tutilgan protsess ishtirokchilarining xavfsizligi masalalarini qiyosiy-huquqiy tahlil qilgan holda o‘rgangan. Maqolada muallif tomonidan jinoyat protsessi ishtirokchilarining xavfsizligini ta’minlashni takomillashtirish, qonunchilikda jinoyat protsessi ishtirokchisi bo‘lgan ayrim shaxslarning xavfsizligini ta’minlash nazarda tutilmaganligi ilmiy tahlil qilingan va qonunchilikni takomillashtirishga qaratilgan taklif va tavsiyalar ishlab chiqilgan
2025-05-31