HUQUQIY TADQIQOTLARDA SUN’IY INTELLEKTNING IMKONIYATLARI QANDAY?
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Abstrak:
Oxirgi yillarda sun’iy intellekt,har bir sohada,shu bilan birga huquq sohasida hamda huquqiy tadqiqotning barcha bo‘g‘inlariga normativ–huquqiy hujjatlarni qidirish,to’plash,yig’ish, presedent tahlili, hujjat (memorandum, dalolatnoma) loyihalash va dalil-isbotlarni saralash jarayonlariga chuqur kirib bordi. Lexis AI va Westlawning AI-Assisted Research singari platformalar tizimlashtirilgan ma’lumotlar bazalari bilan generativ AIni birlashtirib, tezkor va manbaga bog‘langan javoblar berishni va’da qilmoqda; shu bilan birga, maxfiylik, malakaviy mas’uliyat va huquqiy etikaga doir muammolar amaliy xavf sifatida saqlanib qolmoqda. AQSh Advokatlar assotsiatsiyasining 2024-yilgi rasmiy fikri advokatlar AIdan foydalanganda texnologik bilimlari, maxfiylik, muloqot va to‘lovlarga doir burchlarni qat’iy saqlashi shartligini eslatadi. Yevropa Ittifoqining AI to‘g‘risidagi qonuni esa umumiy maqsadli AI va yuqori xavfli tizimlar uchun oshkoralik va xavf boshqaruvi majburiyatlarini belgilab, huquqiy xizmatlarga ham ta’sir ko‘rsatadi. Bu holat huquqiy tadqiqot metodologiyalarida, jamiyatda huquqiy xizmat ko‘rsatishda va huquqiy ma’lumotga kirishda muhim o‘zgarishlarga sabab bo‘lmoqda. Shu bilan birga, AI huquq sohasida normativ‑huquqiy, axloqiy va texnik‑xavfsizlik muammolarini ham yuzaga keltirmoqda.Ushbu maqola AIning huquqiy tadqiqotlardagi foydasi va zararli jihatlarini,tajriba va kuzatuvlarga asoslangan dalillar, amaliy va huquqiy standartlar nuqtai nazaridan tahlil qiladi, hamda huquqshunoslar uchun xavfsiz va samarali foydalanish bo‘yicha metodik yondashuvni taklif etadi
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
##submission.howToCite##:
##submission.citations##:
LexisNexis. “Lexis+ AI — generativ AI halusinatsiyasiz bog‘langan iqtiboslar bilan.” (25 Oct 2023). LexisNexis
Thomson Reuters (Westlaw). “AI-Assisted Research on Westlaw va TR AI yechimlari.” (15 Nov 2023). legalcurrent.com
Thomson Reuters Press. “Westlaw Precision Australia with AI-Assisted Research ishga tushirildi.” (17 Jun 2024). Thomson Reuters
American Bar Association. “ABA first formal guidance on lawyers’ use of generative AI (Formal Opinion 512).” (29 Jul 2024). Американская ассоциация адвокатов
Reuters. “ABA: AI’dan foydalanuvchi advokatlar etik qoidalarga rioya etishi shart.” (29 Jul 2024). Reuters
European Parliament. “EU AI Act: birinchi keng qamrovli AI reglamenti.” (Updated 19 Feb 2025). Европейский парламент
AI Act Updates. “2025-yil GPAI bo‘yicha Komissiya yo‘riqnoma loyihalari.” (Jul 2025). Искусственный Интеллект ЕС
Magesh, V. va boshq. “Hallucination-Free? Leading AI Legal RAG’ni baholash.” (2025). dho.stanford.edu
SDNY. “Mata v. Avianca, Inc. — Sanksiyalar bo‘yicha Opinion & Order.” (22 Jun 2023). courthousenews.com
Reuters (Berkeley Law tadqiqoti). “AI adliya bo‘shlig‘ini qisqartirishi mumkin.” (21 Mar 2024). Reuters
LawNext (TR so‘rovi sharhi). “GenAI 5 yil ichida markaziy bo‘lishi kutilmoqda.” (15 Apr 2025). LawSites
