Том 4 № 10 (2025): Инновационные исследования в современном мире: теория и практика

«Zamonaviy dunyoda innovatsion tadqiqotlar: Nazariya va amaliyot» - это национальная онлайн-конференция с открытым доступом, на которой публикуются обзорные тезисы, относящиеся к различным областям. Главная цель состоит в том, чтобы предложить интеллектуальную платформу для национальных ученых, и она направлена на продвижение междисциплинарных исследований. Все рукописи должны быть подготовлены на узбекском, английском или русском языках.

Опубликован: 2025-04-05

SOHIBQIRON AMIR TEMUR VA SHOHRUH MIRZONING ILM-FAN TARAQQIYOTIGA QO‘SHGAN HISSASI

Temuriylar davrida ikki shahar Samarqand va Hirot im-fan va madaniyatda yuksak cho‘qqiga ko‘tarildi. Albatta bunda hukmdorlarning ilmni rivojlantirish uchun qilgan say-harakatlarining o‘rni beqiyos. Amir Temur qaysi shaharga yurish qilsa, u yurtning olimlarini izzat-ikrom etadi va ularni poytaxt Samarqand shahriga taklif etadi. Ularga bu shaharda faoliyat yuritishlari uchun masjid va madrasalar bino qilib beradi. Sohibqironning o‘zi ham juda zakovatli, bilimdon edi. Buni olimlar bilan olib  borgan bahs-munozaralari yaqqol ko‘rsatib beradi.  Doimo Sohibqiron bir tomondan, yurish qilgan joylardan o‘z poytaxtiga olimlar olib kelgan bo‘lsa, ikkinchi tomondan, o‘zi borgan joylarda  olimlar  bilan albatta ilmiy munozaralar olib borgan.

Jahongir Turdimirzayev

4-6

2025-04-07

РОЛЬ АУДИОМАТЕРИАЛОВ В ИЗУЧЕНИИ РУССКОГО ЯЗЫКА

В данной статье рассматривается роль аудиоматериалов в процессе изучения русского языка. Обсуждаются преимущества использования аудиоформатов, их влияние на развитие аудирования, разговорных навыков и произношения. Также приводятся практические советы по эффективному использованию аудиоматериалов, анализируются современные технологии и методы обучения с помощью аудио. Отдельное внимание уделяется роли аутентичных аудиоматериалов и их влиянию на погружение в языковую среду.

Комилова З.Х., Муроджонова Шахноза

7-9

2025-04-07

РОЛЬ ИНФОРМАЦИОННЫХ ТЕХНОЛОГИИ ПРИ ИЗУЧЕНИИ РУССКОГО ЯЗЫКА

Статья посвящена роли информационных технологий (ИКТ) в изучении русского языка как иностранного. Описывается, как современные компьютерные технологии и мультимедийные инструменты способствуют улучшению образовательного процесса, повышают мотивацию студентов, стимулируют их творческий подход и самостоятельность. Особое внимание уделено интерактивным онлайн-платформам, мультимедийным средствам обучения, таким как видеозаписи, аудиофайлы и интерактивные доски, которые делают учебный процесс более эффективным и увлекательным. Рассматривается также использование цифровых технологий для оценки знаний и контроля результатов. В статье подчеркивается, что ИКТ значительно расширяют возможности преподавания русского языка и литературы, создавая новые формы работы и взаимодействия между преподавателем и учеником, а также способствуют развитию профессионального мастерства учителей.

Комилова З.Х., Тулкинова Нозимахон

10-15

2025-04-07

‘LAJAK BOSHLANG‘ICH SINF O‘QITUVCHILARINI IJODIY-METODIK KOMPETENTLILIGINI RIVOJLANTIRISH MAZMUNI

Bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarining ijodiy-metodik kompetentligini rivojlantirish mavzusi muhim va keng qamrovli. Ushbu mavzu doirasida boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarining ijodiy va metodik ko‘nikmalarini rivojlantirish uchun bir nechta asosiy yo‘nalishlar va uslublar mavjud. Quyidagi maqola shu jihatlar yoritilgan.

Uralova Muxabbat Sanjar qizi

16-18

2025-04-07

UTILIZING COGNITIVE AND DISCURSIVE PERSPECTIVES IN THE EXAMINATION OF ARTISTIC WORKS

The notions of “concept” and “discourse” significantly shape the nature of modern linguistics, including cognitive linguistics. The study of discourse as an abstract model of language activity becomes a fruitful method for uncovering high-level concepts that reflect knowledge about the world and language in consciousness. The study of the cognitive space of the artistic text on the basis of linguophilosophical concepts and ideas reveals the significance of the role of the linguistic personality as a subject of speech activity. This includes analysing the formation and perception of speech and deciphering the cognitive structures underlying the perception and interpretation of artistic works.

Albina Bazarbaeva

19-21

2025-04-07

ОСОБЕННОСТИ ТЕЧИЯ ЛАТЕРАЛЬНОГО СТЕНОЗА ПОЯСНИЧНОГО ОТДЛА ПОЗОНОНОГО КАНАЛА

В многочисленных работах, посвящённых стенозам поясничного отдела позвоночника отражается значимость его среди распространенных хронических заболеваний.

Мардонов Ж., Жураев У.

22-23

2025-04-07

«РОЛЬ ИНТЕРАКТИВНЫХ МЕТОДОВ ОБУЧЕНИЯ В ИЗУЧЕНИИ РУССКОГО ЯЗЫКА»

В данной статье рассматривается роль интерактивных методов обучения в процессе изучения русского языка. Подчёркивается важность активного взаимодействия между преподавателем и обучающимися, что способствует более глубокому усвоению учебного материала. Особое внимание уделяется таким методам, как диалоговое обучение, работа в малых группах, проектная деятельность, деловые и ролевые игры, использование информационно-коммуникационных технологий. Отмечается, что применение интерактивных форм работы повышает мотивацию студентов, активизирует их познавательную деятельность и развивает коммуникативные навыки. Выводы статьи подтверждают, что внедрение интерактивных методов значительно повышает эффективность преподавания русского языка как родного и как  иностранного.     

Комилова З.Х., Илёсова Нафисахон

24-27

2025-04-07

THE SENTENCE IN ENGLISH GRAMMAR

A sentence is the fundamental unit of communication in English grammar, essential for conveying meaning and structuring thoughts. This article explores the definition, types, structure, and components of sentences. It also discusses common errors and provides examples to enhance understanding. Mastering sentence formation is crucial for effective written and spoken communication.

Durdona Khamidova , Sarvinoz Olimova

28-36

2025-04-07

РОЛЬ ИНТЕРАКТИВНЫХ РЕБУСОВ В РАЗВИТИИ МЫШЛЕНИЯ ПРИ ИЗУЧЕНИИ РУССКОГО ЯЗЫКА

В статье рассматривается роль интерактивных ребусов в процессе обучения русскому языку, с акцентом на их влияние на развитие мышления учащихся. Интерактивные ребусы, являясь эффективным инструментом, способствуют развитию логического, креативного и аналитического мышления. Через решение ребусов ученики тренируют внимание, способность к анализу и синтезу, а также развивают языковые навыки, включая лексическую, грамматическую и орфографическую компетенции. В статье выделяются преимущества использования интерактивных головоломок, такие как повышение мотивации к обучению, развитие самостоятельности и улучшение навыков командной работы. Интерактивные ребусы являются важным средством повышения качества образования и стимулирования творческого подхода к изучению языка.

Комилова З.Х., Гоффорова Дилшодахон

37-39

2025-04-07

XONDIZA MADAN MAYDONINIG GEOLOGIK TUZULISHI VA MADONDORLIGI

Xondiza madan maydoni — Janubiy Hisor tog‘larining geologik jihatdan eng muhim hududlaridan biri hisoblanadi. Bu hududda foydali qazilmalar, ayniqsa oltin, kumush, rux va boshqalarning zaxiralari izlanib, ularning sanoat ahamiyati o‘rganilgan. Madan maydonining geologik tuzilishi, mineralizatsiya turi, metasomatik o‘zgarishlar va tektonik jarayonlar uning dolzarbligini yanada oshiradi. Ushbu ishda Xondiza madan maydonining geologik xususiyatlari, madan tanalarining shakllanishi va uning sanoat ahamiyati yoritilgan.

Axmatov Sobir Farxod o‘g‘li, Buronov Otabek Samandarovich

40-42

2025-04-07

INGLIZ VA O‘ZBEK TILLARIDA SO‘Z TURKUMLARINING KATEGORIYAVIY-GRAMMATIK MODELLARI KOGNITIV VA TIPOLOGIK YONDASHUV

Ushbu maqolada ingliz va o‘zbek tillaridagi so‘z turkumlari tasnifining kategoriyaviy-grammatik asoslarini kognitiv va tipologik yondashuvlar nuqtai nazaridan o‘rganishga bag‘ishlangan. Tadqiqot davomida ikki tilning morfologik tuzilmalari, sintaktik imkoniyatlari va semantik-pragmatik xususiyatlari asosida so‘z turkumlarining shakllanishi, o‘zgaruvchanligi va kontekstual moslashuv darajasi qiyosiy tahlil qilinadi. Ingliz tilining analitik-flektiv tabiati va o‘zbek tilining aglutinativ xususiyatlari asosida har bir tilga xos bo‘lgan kategoriya modeli ochib beriladi. Ayniqsa, konversiya, funksional siljish, affiksal differensiyatsiya va paradigma barqarorligi kabi lingvistik hodisalar orqali so‘z turkumlari tizimidagi umumiylik va tafovutlar chuqur yoritiladi. Tadqiqot natijalari tilshunoslikdagi universal va tipologik kategoriya tushunchasini kengaytirishga xizmat qiladi. Natijalar ingliz va o‘zbek tillarini o‘rganishda, shuningdek, kontrastiv tilshunoslik tadqiqotlarida muhim ahamiyatga ega bo‘lishi mumkin.

Azamatova Muhtarama Mirzohid qizi

43-46

2025-04-07

ПРОГРАММНОЕ ОБЕСПЕЧЕНИЕ ZOOM И ЕГО ВОЗМОЖНОСТИ В ОБРАЗОВАНИИ

Данная статья посвящена изучению программного обеспечения Zoom и его применения в образовательной среде. Рассматриваются функциональные возможности платформы, её влияние на образовательный процесс, а также преимущества и потенциальные ограничения использования Zoom в дистанционном обучении. Анализируются примеры успешной интеграции Zoom в учебный процесс, а также выдвигаются рекомендации по эффективному применению платформы в условиях цифровой трансформации образования.

Комилова З.Х., Турсуналиева Шахзода

47-49

2025-04-07

РОЛЬ ИНТЕРАКТИВНЫХ МЕТОДОВ В ИЗУЧЕНИИ РУССКОГО ЯЗЫКА

В условиях модернизации образования и активного внедрения цифровых технологий возрастает необходимость использования инновационных подходов к обучению. Одним из ключевых направлений в этой области становится внедрение интерактивных методов, которые позволяют существенно повысить эффективность изучения русского языка — как в родной языковой среде, так и в иноязычной аудитории. Интерактивность предполагает активное участие всех участников образовательного процесса, постоянное взаимодействие и обмен информацией, что особенно важно для развития речевой компетенции.

Комилова З.Х., Султонова Мухлисахон

50-52

2025-04-07

РОЛЬ ТЕКСТОВЫХ РЕДАКТОРОВ В ИЗУЧЕНИИ РУССКОГО ЯЗЫКА

Современные технологии играют важную роль в образовании, и изучение русского языка не является исключением. Одним из полезных инструментов для учащихся и преподавателей стали текстовые редакторы. Их использование значительно повышает эффективность обучения, способствует развитию письменной речи, орфографической и пунктуационной грамотности.

Комилова З.Х., Ортикова З.К.

53-55

2025-04-07

RIVOJLANGAN MAMLAKATLARDA OLIY TA’LIM TIZIMINI MOLIYALASHTIRISH USULLARI VA ULARNING O‘ZBEKISTONDA QO‘LLASH IMKONIYATLARI

Mazkur maqolada rivojlangan mamlakatlarda oliy ta'limni moliyalashtirish usullari tahlil qilinadi hamda ushbu mexanizmlarning Oʻzbekiston oliy ta'lim tizimidagi qoʻllanish imkoniyatlari koʻrib chiqiladi.

Nigmatov Sirojiddin Nusrat o‘g‘li, Umurzakova Moʻtabarxon Nodir qizi

56-58

2025-04-07

РОЛЬ КОМПЬЮТЕРНО-ЛИНГАФОННЫХ СРЕДСТВ В ИЗУЧЕНИИ РУССКОГО ЯЗЫКА

В современном образовательном процессе компьютерно-лингафонные средства играют важную роль в изучении русского языка. Они позволяют улучшить навыки аудирования, говорения, чтения и письма, а также сделать процесс обучения более интерактивным и эффективным. В статье рассматриваются основные виды компьютерно-лингафонных технологий, их преимущества, методы применения и перспективы развития.

Комилова З.Х., Рустамова Шириной

59-61

2025-04-07

DYNAMIC DESCRIPTION OF THE ELEMENTS THAT PROVIDE IMAGERY IN LITERARY WORKS

This article examines the dynamic descriptions of imagery elements in literary works is crucial in understanding how authors create vivid, immersive experiences for readers. Imagery, as a fundamental literary device, engages the senses, emotions, and cognitive perceptions, shaping the reader’s interpretation and emotional connection to a text. Studying the dynamic description of imagery in literary works enriches both theoretical and practical engagements with literature. It deepens readers’ understanding, fosters creativity, and connects literature to broader cognitive and cultural frameworks.

Zoyа Sаrsеnbаеvа

62-66

2025-04-07

SUN’IY INTELLEKTNING ZAMONAVIY JAMIYATGA TA’SIRI

Ushbu maqolada sun’iy intellekt texnologiyalarining zamonaviy jamiyatga ta’siri keng qamrovda tahlil etilgan. Maqolada sun’iy intellektning asosiy rivojlanish bosqichlari, iqtisodiyot, ta’lim, sog‘liqni saqlash sohalaridagi o‘rni, shuningdek u bilan bog‘liq muammolar – axborot xavfsizligi, ishsizlik, etik va huquqiy masalalar yoritilgan. Tahlil asosida sun’iy intellektni jamiyatga foydali va xavfsiz tarzda joriy etish bo‘yicha tavsiyalar berilgan.

Shalolaxon Jurayeva , Mohinur Ismoilova

67-68

2025-04-08

BLOKCHEYN TEXNOLOGIYALARI VA TABIIY RESURSLARNI BOSHQARISHDA SHAFFOFLIKNI TA’MINLASH

Tabiiy resurslarni samarali boshqarish masalasi bugungi kunda global muammolar sirasiga kiradi. Resurslar cheklangan bo‘lishi va ular bilan bog‘liq bo‘lgan korrupsiya, noto‘g‘ri hisobot berish, vaqti-vaqti bilan yuzaga keladigan ma’lumotlar yetishmasligi kabi muammolar shaffof boshqaruv tizimlarini joriy etishni taqozo qiladi. Ushbu sohada blokcheyn texnologiyasi zamonaviy va innovatsion yondashuv sifatida e’tirof etilmoqda. Maqolada tabiiy resurslarni boshqarishda blokcheyn texnologiyasining o‘rni va uning shaffoflikni ta’minlashdagi ahamiyati tahlil qilinadi.

Qodirov Farrux Ergash oְ‘g‘li , Turayeva Sabrina Kamoliddin qizi

69-76

2025-04-08

BULUT TEXNOLOGIYALARI VA KATTA MA’LUMOTLAR (BIG DATA) ORQALI TABIIY RESURSLARNI BOSHQARISH

Bugungi kunda bulut texnologiyalari va katta ma’lumotlar (Big Data) tabiiy resurslarni boshqarish va ulardan samarali foydalanishda yangi imkoniyatlar yaratmoqda. Bulutli hisoblash (cloud computing) va katta ma'lumotlar texnologiyalari insoniyatning tabiiy resurslarni boshqarish va monitoring qilish usullarini sezilarli darajada rivojlantirgan. Ular resurslarni boshqarishning samaradorligini oshirish, xatoliklarni kamaytirish, resurslarni tejash, va ularning taqsimotini yaxshilash uchun ishlatiladi.

Qodirov Farrux Ergash oְ‘g‘li , Turayeva Sabrina Kamoliddin qizi

77-84

2025-04-08

GEOGRAFIK AXBOROT TIZIMLARI (GIS) ASOSIDA YER VA SUV RESURSLARINI MONITORING QILISH

Geografik axborot tizimlari (GIS) zamonaviy texnologiyalar yordamida tabiat resurslarini boshqarish, monitoring qilish va tahlil qilish uchun samarali vosita sifatida keng qo‘llanilmoqda. Yer va suv resurslarini monitoring qilishning ahamiyati tobora ortib bormoqda, chunki ular insoniyat hayotining asosiy tarkibiy qismlaridan biri hisoblanadi. Ushbu maqolada GIS texnologiyalarining yer va suv resurslarini monitoring qilishda qo‘llanilishi, ularning afzalliklari va istiqbollari yoritiladi.

Qodirov Farrux Ergash oְ‘g‘li , Turayeva Sabrina Kamoliddin qizi

85-91

2025-04-08

SUN’IY INTELLEKT YORDAMIDA TABIIY RESURSLARDAN SAMARALI FOYDALANISH STRATEGIYALARI

Tabiiy resurslardan samarali foydalanish zamonaviy dunyoda asosiy muammolardan biridir. Aholi sonining o‘sishi, sanoat rivojlanishi va resurslarga bo‘lgan talabning ortishi tabiiy boyliklarni asrash va ulardan oqilona foydalanish strategiyalarini ishlab chiqishni talab qilmoqda. Bu jarayonda sun’iy intellekt (SI) texnologiyalaridan foydalanish dolzarb ahamiyat kasb etmoqda. Quyida sun’iy intellekt yordamida tabiiy resurslardan samarali foydalanish strategiyalari haqida fikr yuritiladi.

Qodirov Farrux Ergash oְ‘g‘li , Turayeva Sabrina Kamoliddin qizi

92-98

2025-04-08

QO‘LDA YOZISH QIYIN BO‘LGAN BOLALAR UCHUN MUQOBIL YOZISH TEXNOLOGIYALARI

Ushbu maqolada qo‘lda yozish qiyin bo‘lgan bolalar uchun muqobil yozish texnologiyalari va ularning samaradorligi tahlil qilinadi. Serebral falaj, disleksiya, disgrafiya va boshqa nevrologik yoki motorik muammolarga ega bolalar uchun maxsus texnologiyalar joriy etishning ahamiyati yoritiladi. Klaviatura, ovozli boshqaruv, grafik planshetlar, sensor ekranlar va boshqa moslashtirilgan usullar orqali inklyuziv ta’lim jarayonini takomillashtirish imkoniyatlari muhokama qilinadi. Shuningdek, ushbu texnologiyalar bolalarning mustaqilligini oshirish va ijtimoiy moslashuvini yaxshilashda qanday rol o‘ynashi ko‘rsatilgan.

Klishbaeva Guljan Saken qizi

99-100

2025-04-08

INGLIZ VA O‘ZBEK TILLARIDA SO‘Z TURKUMLARINING KATEGORIYAVIY-GRAMMATIK MODELLARI KOGNITIV VA TIPOLOGIK YONDASHUV

Ushbu maqolada ingliz va o‘zbek tillaridagi so‘z turkumlari tasnifining kategoriyaviy-grammatik asoslarini kognitiv va tipologik yondashuvlar nuqtai nazaridan o‘rganishga bag‘ishlangan. Tadqiqot davomida ikki tilning morfologik tuzilmalari, sintaktik imkoniyatlari va semantik-pragmatik xususiyatlari asosida so‘z turkumlarining shakllanishi, o‘zgaruvchanligi va kontekstual moslashuv darajasi qiyosiy tahlil qilinadi. Ingliz tilining analitik-flektiv tabiati va o‘zbek tilining aglutinativ xususiyatlari asosida har bir tilga xos bo‘lgan kategoriya modeli ochib beriladi. Ayniqsa, konversiya, funksional siljish, affiksal differensiyatsiya va paradigma barqarorligi kabi lingvistik hodisalar orqali so‘z turkumlari tizimidagi umumiylik va tafovutlar chuqur yoritiladi. Tadqiqot natijalari tilshunoslikdagi universal va tipologik kategoriya tushunchasini kengaytirishga xizmat qiladi. Natijalar ingliz va o‘zbek tillarini o‘rganishda, shuningdek, kontrastiv tilshunoslik tadqiqotlarida muhim ahamiyatga ega bo‘lishi mumkin.

Azamatova Muhtarama Mirzohid qizi

101-104

2025-04-08

C++ DASTURLASH TILIDA REKURSIYADAN FOYDALANISH ИСПОЛЬЗОВАНИЕ РЕКУРСИИ В ЯЗЫКЕ ПРОГРАММИРОВАНИЯ C++ USING RECURSION IN THE C++ PROGRAMMING LANGUAGE

Rekursiya - bu funksiyaning o‘zini o‘zi chaqirishi orqali muammolarni hal qilish usuli bo‘lib, C++ dasturlash tilida keng qo‘llaniladi. U asosan daraxt va bog‘langan ro‘yxatlar kabi ma’lumot tuzilmalarini qayta ishlash, shuningdek, matematik masalalarni yechishda ishlatiladi. Rekursiv yondashuv kodni soddalashtiradi, biroq noto‘g‘ri ishlatilsa, stek to‘lib qolishi mumkin. Shuning uchun, rekursiyadan samarali foydalanish uchun to‘g‘ri chiqish shartlarini belgilash va rekursiv chaqiruvlarni nazorat qilish muhimdir.

Shermatova Xilola Mirzayevna, Abdumalikova Shalola Alimardon qizi

105-108

2025-04-08

Показать все выпуски