«Zamonaviy dunyoda tabiiy fanlar: Nazariy va amaliy izlanishlar» - это национальная онлайн-конференция с открытым доступом, на которой публикуются обзорные тезисы, относящиеся к различным областям. Главная цель состоит в том, чтобы предложить интеллектуальную платформу для национальных ученых, и она направлена на продвижение междисциплинарных исследований. Все рукописи должны быть подготовлены на узбекском, английском или русском языках.

Опубликован: 2025-04-05

TOKDOSHLAR OILASINING ASOSIY TURLARI VA ULARNING AHAMIYATI

Mazkur tezisda Tokdoshlar ( Vitaceace ) oilasining asosiy turlari, biologik xususiyatlari va iqtisodiy ahamiyati keltirilgan.

Salomatxon Ziyoiddinova , Murodali Tojiboyev

4-5

2025-04-07

SUKSESSIYA AHAMIYATI VA TIPLARI

Mazkur tesizda suksessiya jarayoni, uning asosiy turlari va ahamiyati tahlil qilinadi. Birlamchi va ikkilamchi suksessiyaning tabiiy muhitga ta’siri va ekotizimlarni tiklashdagi roli yoritiladi.

Salomatxon Ziyoiddinova

6-7

2025-04-07

TABIIY FANLAR INTEGRATSIYASI ASOSIDA TABIIY (SCIENCE),BIOLOGIYA, GEOGRAFIYA DARSLARIDA BARKAMOL AVLODGA ZAMONAVIY METODLARDAN FOYDALANISH

Bugungi kunda ilm-fan, texnika, texnologiya va ishlab chiqarish sohalarining tez sur’atlarda jadallik bilan rivojlanib borayotganligi ta’lim muassasalarida ta’lim-tarbiya sifatini oshirishga asos bo’lgan talablarni qayta ko’rib chiqib, o’qitishning zamonaviy usul va vositalarini amaliyotga joriy etishni talab etmoqda.

M. Sharopova, Navbahor Yusufjonova

8-11

2025-04-07

O’ZBAKISTON TOG’LARIDA TARQALGAN JUNIPERUS L. TURKUMI BOTANIK TAVSIFI, VAKILLARI VA AHAMIYATI

Статья посвящена ботаническому описанию растений семейства Juniperus L., распространенных в горах Узбекистана, их представителям и экологическому значению. Род Juniperus — одна из древнейших и экологически важных групп растений. Эти растения в основном встречаются в горных и предгорных регионах, обладают высокой выносливостью и устойчивостью к засухе и холоду. В статье подробно анализируются свойства растений семейства можжевеловых, их биотопы и экологическая роль. Представители Juniperus, особенно Juniperus communis и Juniperus turkestanica, встречаются в Тянь-Шане, Фергане и Зарафшанских горах Узбекистана. Также в статье рассматривается использование растений можжевельника в народной медицине и строительной отрасли, их экономическое и экологическое значение, а также роль в сохранении природы Узбекистана. В статье подчеркивается необходимость повышения значения растений можжевельника в обеспечении экологической стабильности и рациональном использовании природных ресурсов.

Zebiniso Qosimova

12-13

2025-04-07

NAFAS A'ZOLARINING TUZILISHI

Ushbu maqola inson organizmida nafas olish tizimi va uning a'zolarining tuzilishi haqida umumiy ma'lumotlar beradi. Maqolada, nafas olish tizimining asosiy komponentlari, ularning tuzilishi, funktsiyalari va organizm uchun ahamiyati keltirilgan. Nafas olish tizimi, birinchi navbatda, havoni tanaga kiritish va undan chiqarish, oksigenni qonni ta'minlash va karbonat angidridni chiqarib yuborish jarayonlarini amalga oshiradi. Maqolada nafas olish tizimi organlarining: burun, og'iz, tomoq, nafas yo'llari, bronxlar, o'pka va alveollarining tuzilishi va ularning organizmdagi roli batafsil yoritilgan. Nafas olish tizimining har bir a'zosi o'zining maxsus tuzilishiga ega bo'lib, birgalikda nafas olish jarayonini samarali tarzda ta'minlashga yordam beradi.

Alimardonova Mutabar Xolmoʻminovna, Omonova Ruhshona

14-17

2025-04-07

SAMARASIZ YERLARDAN UNUMLI FOYDALANISH: BALIQCHILIK XO‘JALIGI – TABIAT VA IQTISODIYOT UCHUN YANGI IMKON

Ushbu maqolada respublikamiz miqyosida tuproq unumdorligi juda past bo’lgan yerlardan samarali foydalanish maqsadida aholi ehtiyoji mavjud bo‘lgan baliq turlari va baliqchilik xo‘jaligini tashkil qilish chora-tadbirlari bayon etilgan.

Xalilova Nigora Ixtiyorovna

18-19

2025-04-07

TAKOMILLASHMAGAN ZAMBURUG‘LARNING UMUMIY TASNIFI VA ASOSIY VAKILLARI

Takomillashmagan zamburug‘lar (Fungi Imperfecti) jinsiy ko‘payish bosqichi aniqlanmagan yoki hali o‘rganilmagan zamburug‘lar guruhiga kiradi. Ular asosan vegetativ yoki konidial sporalar yordamida ko‘payadi va biologik xilma-xilligi, ekologik roli hamda iqtisodiy ahamiyati jihatidan muhim organizmlar hisoblanadi. Ushbu maqolada takomillashmagan zamburug‘larning tasnifi, asosiy vakillari va ularning ahamiyati haqida ma’lumot beriladi.

Nosirova Ruxshona Zafarjon qizi

20-21

2025-04-08

QOQIO'TDOSHLAR OILASINING DORIVORLIK XUSUSIYATLARI

Qoqio‘tdoshlar (Lamiaceae) oilasi gullaydigan ikki pallali o‘simliklarning eng yirik oilalaridan biri bo‘lib, 7000 dan ortiq turi va 230 dan ortiq jinsi mavjud. Ushbu o‘simliklar butun dunyoda keng tarqalgan bo‘lib, ko‘pchiligi dorivor xususiyatlarga ega. Lamiaceae vakillari tarkibida efir moylari, flavonoidlar, alkaloidlar va boshqa biologik faol moddalar mavjud bo‘lib, ular antiseptik, yallig‘lanishga qarshi, immunitetni mustahkamlovchi va tinchlantiruvchi ta’sir ko‘rsatadi. Ushbu maqolada qoqio‘tdoshlarning dorivorlik xususiyatlari, kimyoviy tarkibi va tibbiyotda qo‘llanilishi ilmiy manbalarga asoslangan holda yoritiladi.

Abdurashidova Gulsanam

22-25

2025-04-08

O’SIMLIKLAR JAMOALARINI KLASSIFIKATSIYALASH VA UNING AHAMIYATI

Ushbu tezisda o'simliklar klassifikatsiyasi yoki sintaksanomiya - muayyan hududdagi barcha o'simliklar jamoalarini bir biriga bo'ysinuvchi ierarxik klassifikatsion mezonlarga asosan taqsimlanish va tartibga solish jarayoni haqida ma'lumot berilgan. O'simliklar qoplamini klassifikatsiyalash (sintaksanomiya) geobotanikning asosiy bo'limlaridan biri xisoblanib, sintaksanomiya esa faqat o'simlik jamoalarini tartibga solish uchungina qo'llanadi. Bunday guruxlarga bo'lish orqali o'simliklar jamoasini o'rganishda bir qancha qulayliklarga egaligi haqida so'z yuritilgan.

Obidova Niluzar Jo’raqo’zi qizi

26-27

2025-04-08

SUVO‘TLARNING EKOLOGIYASI VA AHAMIYATI

Ushbu tezisda suvo’tlarning ekologiyasi va ularning tabiiy va insoniyat hayotidagi ahamiyati o‘rganiladi. Suvo‘tlar, suvli muhitlarda o‘sadigan o‘simliklar bo‘lib, ular ekologik tizimda o‘ziga xos ro‘l o‘ynaydi. Ular suvni tozalash, oziq moddalar aylanishini ta'minlash, va hayvonlar uchun yashash muhiti yaratish orqali ekosistemalarning barqarorligini saqlashda muhim ahamiyatga ega. Shuningdek, suvo‘tlar iqlim o‘zgarishlariga qarshi kurashishda, tuproq va suv muvozanatini boshqarishda ham o‘ta zarurdir. Suvo‘tlarning insoniyat hayotidagi iqtisodiy va ekologik ahamiyati, ularning tabiiy resurslarni to‘g‘ri boshqarish zaruriyatini ta'kidlaydi.

Xosilov Muhammadjon Xakimjon o’g’li

28-30

2025-04-08

BEDANALAR OZUQA RATSIONINI TABIIY OZUQAVIY QO'SHIMCHALAR BILAN BOYITISHNING AFZALLIKLARI

Ushbu maqolada bedanalar ozuqa ratsionini tabiiy ozuqaviy qo'shimchalar bilan boyitishning turli jihatlarini o'rganish maqsad qilingan. Zamonaviy parranda xo'jaligida tabiiy ozuqaviy qo'shimchalarning ahamiyati, ularning bedanalar salomatligi, mahsuldorligi va mahsulot sifatiga ta'siri adabiyotlar tahlili asosida ko'rib chiqilgan. Tadqiqot natijalariga ko'ra, fitobiotiklar, probiotiklar, prebiotiklar va organik mikroelementlarning qo'llanilishi antibiotiklarga tabiiy muqobil bo'lib, ularning qo'llanilishi bedanalarning umumiy fiziologik holatini yaxshilash, kasalliklarga chidamliligini oshirish va mahsulot sifatini yaxshilash imkoniyatini beradi.

Suyunqulova Shahrizoda Shavkatjon qizi

31-35

2025-04-09

SOYA O'SIMLIGINING QISHLOQ XO'JALIGIDAGI AHAMIYATI

Ushbu maqolada soya o'simligining qishloq xo'jaligidagi ahamiyati har tomonlama tahlil etilgan. Soyaning iqtisodiy, ekologik va oziq-ovqat xavfsizligini ta'minlashdagi o'rni, uning almashlab ekishdagi va tuproq unumdorligini oshirishdagi ahamiyati, shuningdek, O'zbekiston va dunyo miqyosida soya yetishtirish istiqbollari ko'rib chiqilgan. Adabiyotlar tahlili asosida soya ekinining qishloq xo'jaligida tutgan o'rni va uni kengaytirish imkoniyatlari to'g'risida xulosalar taqdim etilgan.

Mamadiyarova Ro'shana Uchqun qizi

36-39

2025-04-09

LOVIYA BIOLOGIYASI VA EKISH MEYYORI

Markaziy Osiyo aholisi loviyani juda qadimdan oziq-ovqat uchun ishlatib kelgan. Loviya suyuq, ovqatlarga mastava, go’ja, ugra oshlarga ishlatiladi. Loviya solinib butqa va shirin kulchalar tayyorlanadi. Loviya donidan un tayyorlab javdar yoki bugdoy uniga qo’shib non tayyorlash mumkin. Toza pishib yetilmagan dukkaklardan konserva sanoati foydalanadi. Loviya juda kaloriyali oziq-ovqat maxsuloti xisoblanadi, 1 kg loviya urug’ida 3300 kaloriya bor. Loviyadan faqatgina oziq-ovqat sanoatida emas, balki yem-xashak sanoatida xam foydalanish mumkin. Ko’p miqdorda pichan ko’k poya beradi. Loviyaning ko’k poyasi tarkibida oqsil miqdori ko’p. Loviyadan ko’kat o’git sifatida foydalanilganda tuproq unumdorligi ortadi, ayniqsa fizik xossalari o’zgaradi, og’ir tuproqlar yengil tuproqlarga aylansa, qumoq tuproqlar zichlashadi. Loviya o’simligining o’suv davri qisqa bo’lgani bilan serxosil o’simlik hisoblanadi.

Tadjiyev K.M., Salomova Rayxona Asqar qizi

40-41

2025-04-10

ПАТРОНАЖНАЯ СЛУЖБА, КАК КЛЮЧЕВОЙ АСПЕКТ УЛУЧШЕНИЯ МЕДИЦИНСКИХ УСЛУГ ДЛЯ МАТЕРИ И РЕБЁНКА

В здравоохранении Узбекистана особое внимание уделяется системы первичной медико-санитарной помощи. В последние годы все больший акцент делается на дифференцированном подходе к различным группам пациентов.

Мелиев С.Х.

42-43

2025-04-10

СТОМАТОЛОГИЧЕСКИЕ ЗАБОЛЕВАНИЯ, ВЫЗВАННЫЕ ВОЗДЕЙСТВИЕМ ЭНЕРГЕТИЧЕСКИХ НАПИТКОВ

В данной статье стоматологические заболевания, вызванные воздействием энергетических напитков, занимают особое место в связи с их распространенностью, сложностью диагностики и лечения. В научных источниках исследования, проведенные за последние двадцать лет, свидетельствуют о том, что до 32% заболеваний полости рта наблюдаются в результате употребления энергетических напитков, а до 47,5% этих заболеваний сопровождаются различными синдромами.

Мадмаров Махмуд Маъруфович

44-48

2025-04-11

ЮҚОРИ КИМЁВИЙ ТАРКИБЛИ СУВЛАРНИНГ ИСТЕЪМОЛИ ТАЪСИРИДА ОРГАНИЗМДА ЮЗАГА КЕЛАДИГАН ЎЗГАРИШЛАР

Юқори кимёвий таркибли ер ости сувларнинг организм ички аъзоларига таъсири натижасида шаклланган морфологик ўзгаришлар ҳам ўрганилган бўлиб, биофаол қўшимчалар таъсири бўйича экспериментал тадқиқотлар натижалари чоп этилган. Аммо, юқори кимёвий таркибли ер ости сувлар таъсирида ичакда юзага келадиган морфологик ўзгаришлар, уларга биофаол қўшимчалар билан янгича даво-профилактик таъсир даражаси ўрганилмаган, морфологик ўзгаришлар даражасига биофаол қўшимчаларнинг таъсир даражаси кўрсатиб берилмаган.

Адизов Исроил Шукурович

49-53

2025-04-11

15–17 ЁШЛИ ЎСМИРЛАР ОРАСИДА ҚОМАТ БУЗИЛИШЛАРИНИНГ ТАРҚАЛИШИ ВА ЖИСМОНИЙ ФАОЛЛИК БИЛАН БОҒЛИҚЛИГИ

Ушбу тадқиқот Тошкент шаҳрининг Миробод ва Шайхонтоҳур туманларида яшовчи 15–17 ёшли 4019 нафар мактаб ўқувчиси иштирокида ўтказилди. Тадқиқотда ўсмирлар жисмоний фаоллик даражаси ва қомат ҳолати ўртасидаги боғлиқлик, ортопедик муаммоларнинг тарқалиши, уларнинг эҳтимолий сабаблари ва асосий омиллари таҳлил қилинди. Натижаларга кўра, жисмоний фаоллик даражаси паст бўлган ўсмирларда қомат бузилишлари сезиларли даражада юқори эканлиги аниқланди. Корреляция таҳлили компьютер ва смартфондан ортиқча фойдаланиш, камҳаракатли ҳаёт тарзи, нотўғри пойабзал кийиш ва стресс каби омилларнинг қомат бузилишларига таъсирини кўрсатди.

Д.А. Олимбоева

54-56

2025-04-14

RESEARCH ON METHODS FOR INTRODUCING WHITE SEED (SILYBUM MARIANUM) IN VITRO CULTURE

After gaining independence, the Republic of Uzbekistan, along with reforming all sectors, paid great attention to the development of the pharmaceutical industry. Today, the pharmaceutical industry is one of the fastest growing sectors in our country. It is aimed at finding new bioactive substances, creating medicines from them, and applying them in medical practice to meet the needs of our country's population in medicines.

A. N. Sattarov , F.S. Kayumov

57-58

2025-04-14

КЎРИШ БУЗИЛИШЛАРИНИНГ ТАРҚАЛИШИ ВА УЛАРНИ ОЛДИНИ ОЛИШ: ТАДҚИҚОТ НАТИЖАЛАРИНИНГ ТАҲЛИЛИ

Ушбу илмий ишда мактаб ўқувчиларида кўриш бузилишларининг тарқалишини аниқлаш ва уларни олдини олиш бўйича амалий таклифлар муҳокама қилинади. Тадқиқот Тошкент шаҳрининг Миробод ва Шайхонтоҳур туманларида ўтказилиб, 4019 нафар бола текширувдан ўтказилди. Натижалар кўриш бузилишлари (миопия, гиперметропия, астигматизм) кенг тарқалганини ва бу ҳолатларнинг асосий сабаблари экран олдида узоқ вақт ўтказиш, ёруғлик шароитларининг етарсизлиги ва нотўғри овқатланиш эканлигини кўрсатади. Мақолада кўриш саломатлигини сақлаш учун таклифлар ҳам келтирилган.

М.А.Хусанова

59-61

2025-04-14

INNOVATSION DORI PREPARATLARI, KOSMETIKA VA BIOLOGIK FAOL QO`SHIMCHALARINI ISHLAB CHIQISH, ULARNING SIFATINI TA`MINLASH

Ushbu maqolada innovatsion dori vositalari, kosmetika va biologik faol qo‘shimchalarning ishlab chiqarish jarayoni, ularning sifati va samaradorligini ta’minlash usullari hamda ularning kelajakdagi istiqbollari ko‘rib chiqiladi.

Burxonova Go’yoxon G’ulomovna, Ismoilova Munisa

62-66

2025-04-14

TAU-BASED THERAPEUTICS IN ALZHEIMER’S DISEASE: WHERE WE ARE AND WHAT LIES AHEAD

Alzheimer’s disease (AD) is an age-related neurodegenerative condition clinically defined by progressive memory loss and cognitive impairment. It currently affects over 47 million people worldwide, a figure projected to exceed 131 million by 2050. AD is the leading cause of dementia, accounting for approximately 60–80% of all diagnosed cases. Sporadic Alzheimer’s disease, the most common form, occurs in 10–50% of individuals over the age of 65. Its development is influenced by a wide range of factors, including aging, lifestyle choices (such as diet, exercise, education, and cognitive activity), immune system decline, chronic inflammation, infections (both chronic and latent), vascular dysfunction, and sleep disturbances. Recent findings also suggest a possible link between gut microbiota, ischemic events, and AD pathogenesis.

Vasila Rasulova, Saidamir Saidov

67-71

2025-04-14

GOSPITAL PEDAGOGIKA TUSHUNCHASI: NAZARIY ASOSLARI VA AMALIY AHAMIYATI

Ushbu maqolada gospital pedagogikaning mazmuni, asosiy vazifalari, prinsiplari va uning dolzarbligi tahlil qilingan. Shuningdek, xorijiy davlatlar tajribasi va O‘zbekistonda bu sohani rivojlantirish istiqbollari ko‘rib chiqilgan. Muallif gospital pedagogikaning bolalar rivojlanishiga ijobiy ta’sir ko‘rsatishi, sog‘ligi bilan bog‘liq muammolarga duch kelgan o‘quvchilar uchun ta’lim olishda teng imkoniyatlar yaratish zarurligini asoslab bergan.

Rejabaliyeva Madinaxon Tursunboy qizi

72-73

2025-04-14

ОПРЕДЕЛИТЬ РИСК ОТДАЛЕННЫХ ОСЛОЖНЕНИЙ У БОЛЬНЫХ ОСТРЫМ КОРОНАРНЫМ СИНДРОМОМ

Данное исследование было проведено с целью отразить клинический профиль пациентов, поступивших в отделение неотложной помощи (ОНП) с осложнениями острого коронарного синдрома.

Кодирова Г.Р., Максудова М.Х.

74-75

2025-04-15

DORIVOR KATTA ZUBTURUM (PLANTAGO MAJOR L.) XALQ TABOBATIDAGI AHAMIYATI

Ushbu maqolada Katta zubturum ( Plantago  major L.) haqida umumiy ma’lumot, geografik tarqalishi, mahsulot tashqi ko’rinishi, kimyoviy tarkibi, qo’llaniladigan qismi hamda dorivor preparatlari haqida ma’lumot berilgan.

Raxmatova Munisa

76-78

2025-04-16

ОШҚОЗОН УСМАСИ ҲАҚИДА НИМАЛАРНИ БИЛИШ ЗАРУР

Ушбу мақолада ошқозон ўсмасининг пайдо бўлиш сабаблари, хавф омиллари ва унинг клиник белгилари ёритилган. Гастрит, дуоденит каби хасталиклар фонунда хужайралар ўсишининг назоратдан чиқиши натижасида ўсма юзага келиши таърифланган. Қурилиш муҳити, зарарли одатлар ва овқатланиш тарзи ўсма ривожланишидаги ўрни таҳлил қилинган. Касалликнинг эрта аниқланиши ва олдини олиш бўйича тавсиялар берилган.

Азиза Ширинова Чорикулиевна

79-80

2025-04-16

LAKTAZA FERMENTINING FAOLIYATIDA OQSIL TABIATLI O’SISH OMILINING O’RNI

Ushbu tezisda laktaza fermentining faoliyatida oqsil tabiatli o'sish omillarining  tutgan o'rni tahlil qilinadi. Laktaza fermenti, asosan, laktozani glukozaga va galaktozaga ajratish jarayonini katalizlaydi  va uning faoliyati organizmning ovqat hazm qilish tizimi uchun  juda muhimdir. Laktaza fermentining faoliyatiga o'sish omillari ta'sir qiladi, bu omillar fermentning sintezini va faolligini oshirishda ishtirok etadi. O'sish omillari, masalan, insulinga o'xshash o'sish omillari (IGF), laktaza fermentining ishlab chiqarilishini rag'batlantiradi va uning faolligini oshirishga xizmat qiladi. Ushbu omillar laktaza fermentining samarali ishlashini ta'minlash orqali laktozaning to'g'ri parchalanishiga va organizm tomonidan so’rilishiga  yordam beradi. Tezisda laktaza fermentining biologik ahamiyati va uning faoliyatiga ta'sir etuvchi omillar o'rganilgan bo'lib, bu ilmiy izlanishlar laktaza faoliyatining boshqarilishidagi o'sish omillarining o'rnini ko'rsatadi.

Xidirova Sojida Husniddin qizi

81-82

2025-04-17

O’ZBEKISTONNING MILLIY TOPONOMIK GEOAXBAROT BAZASINI YARATISH

Ushbu maqolada axborot va kommunikatsiya texnologiyalarining yo'nalishlaridan biri bo'lgan geografik axborot tizimlari ma'lumotlar bazasini yaratish bo'yicha bir qator fikrlar taqdim etilgan. Shuningdek, ushbu zamonaviy tizimlar uchun axborot qo'llab-quvvatlash manbalari va e'tibor qaratilishi lozim bo'lgan jihatlar haqida umumiy ma'lumot berilgan.

Sevara Xamroqulova Farxod qizi

83-87

2025-04-17

DYNAMICS OF THE SPREAD OF ALLERGIC DISEASES IN BUKHARA REGION

An analysis of the dynamics of allergic diseases in the Bukhara region over the past five years was conducted. The age was taken into account, according to which the studies were conducted and the corresponding conclusions were made. Depending on the allergic disease, factors were established that could contribute to its spread depending on a particular category of the population.

Oysha Haydarova

88-90

2025-04-17

SURXONDARYO SUR QORAKO‘L QO‘YLARINING “QUMSIMON” ZAVOD TIPI

Maqolada Surxondaryo sur qorako‘l qo‘ylarining “qumsimon” zavod tipiga mansub qo‘y va qo‘zilarning o‘ziga xosligi, yangiligi, farqlanishi, turdoshligi kabi bir qancha ko‘rsatkichlari haqida ma’lumotlar keltirilgan.

R.V.Xudoyberdiyev, D.Yu.Abduzoirova, O‘.X.Aripov

91-93

2025-04-21

ЛЕКАРСТВЕННАЯ НЕФРОПАТИЯ

Высокая распространенность заболеваний, индуцированных приемом нестероидных противовоспалительных препаратов (НПВП), обусловлена бурным развитием фармацевтической промышленности и широким применением данной группы препаратов в качестве анальгетиков, в том числе и без рецепта врача. В нашей стране данная лекарственная патология приобретает масштабы национальной трагедии, поскольку отсутствуют механизмы сдерживания бесконтрольного применения этой группы лекарственных средств.

Мустафаева Ш.А.

94-95

2025-04-21

КЛИНИЧЕСКИЕ ПРОЯВЛЕНИЯ ПОРАЖЕНИЯ ЖЕЛУДКА ПРИ РЕВМАТОИДНОМ АРТРИТЕ. РОЛЬ ФАКТОРОВ РИСКА И МЕРЫ ПРОФИЛАКТИКИ

По современным представлениям, ревматоидный артрит (РА)–аутоиммунное заболевание неизвестной этиологии, характеризующееся симметричным эрозивным артритом (синовитом) и широким спектром внесуставных проявлений. У женщин РА встречается в 2-3 раза чаще, чем у мужчин, и болезнь может начаться в любом периоде жизни, но наиболее часто она поражает людей трудоспособного возраста. В отсутствие эффективной терапии продолжительность жизни больных РА ниже на 3 года у женщин и на 7 лет у мужчин. При естественном течении РА и даже на фоне стандартной терапии через 20 лет от начала болезни 60-90% пациентов теряют трудоспособность, а 1/3 становятся инвалидами. Для лечения РА широко используются нестероидные противовоспалительные средства (НПВС). НПВС у больных РА наряду с положительным эффектом проявляют ряд нежелательных побочных реакций. Среди них наиболее распространены НПВС – гастропатии. По данным некоторых авторов частота встречаемости данного осложнения у больных РА достигает 15-60%

Джаббарова Мияссар Бабакуловна

96-97

2025-04-21

OSHQOZON ICHAK KASALLIKLARI VA ULARNI OLDINI OLISH

Ushbu maqolada hozirgi kunga kelib eng ko’p uchraydigan oshqozonichak kasalliklari bilan tanishib chiqamiz.Maqolada gastrit, pilorus,ingichka ichakkasalliklari,yog’on ichak kasalliklarini korib chiqamiz.

Alimardonova Mutabar Xolmoʻminovna, Usmonova Suğdiyona Sherzod qizi , Shernazarova Dilnura

98-101

2025-04-24

O‘SIMLIK VIRUSLARI SISTEMATIKASI

O‘simliklar orasida kasalliklarni keltirib chiqaruvchi viruslar qishloq xo‘jaligi, oziq-ovqat xavfsizligi va ekologik barqarorlik uchun katta xavf hisoblanadi. Virusli kasalliklar o‘simliklarda rivojlanishning sustlashuvi, hosildorlikning pasayishi va morfologik o‘zgarishlarga sabab bo‘ladi. Shuning uchun o‘simlik viruslarini ilmiy jihatdan tasniflash, ularning sistematikasini to‘g‘ri belgilash — samarali nazorat va profilaktika choralari ishlab chiqishda muhim ahamiyat kasb etadi.

M.Toshtemirova

102-103

2025-04-24

СОВРЕМЕННЫЕ ВЗГЛЯД НА ПРОБЛЕМУ ПЕРЕЛОМОВ ГРУДНЫХ И ПОЯСНИЧНЫХ ПОЗВОНКОВ

Травма позвоночника и спинного мозга (позвоночно-спиномозговая травма, ПСМТ) – одна из основных причин заболеваемости и смертности во всем мире – часто возникает у молодых работоспособных людей (Badhiwala J.H. et al., 2019).

Сайдумаров Д. М., Давлатов Б. Н.

104-105

2025-04-25

БРОНХИАЛЬНАЯ АСТМА У ВЗРОСЛЫХ: СОВРЕМЕННЫЕ ПОДХОДЫ К ДИАГНОСТИКЕ, ТЕРАПИИ И УПРАВЛЕНИЮ ЗАБОЛЕВАНИЕМ

Бронхиальная астма (БА) остается одним из наиболее распространенных хронических заболеваний дыхательной системы у взрослых, оказывая значительное влияние на качество жизни и экономику здравоохранения. В статье представлен обзор современных эпидемиологических тенденций, инновационных методов диагностики и терапии, включая применение биологических препаратов и персонализированной медицины. На основе анализа 52 исследований (PubMed, Cochrane Library, 2019–2023 гг.) выделены ключевые достижения: использование моноклональных антител (дупилумаб, омализумаб), внедрение фенотипической и эндотипической классификации, а также цифровых технологий для мониторинга пациентов. Обсуждаются проблемы приверженности к лечению, доступности биологической терапии и роли экологических факторов. Подчеркивается необходимость мультидисциплинарного подхода и дальнейших исследований в области генетики и иммуномодуляции.

Нематуллаев Жавлон Эркинович, Пулатов Улугбек Сунатович

106-109

2025-04-28

ЗАБОЛЕВАНИЯ ДЫХАТЕЛЬНОЙ СИСТЕМЫ: СОВРЕМЕННЫЕ АСПЕКТЫ ЭПИДЕМИОЛОГИИ, ДИАГНОСТИКИ И ЛЕЧЕНИЯ

Заболевания дыхательной системы остаются одной из ведущих причин заболеваемости и смертности в мире. В статье проведен анализ современных эпидемиологических данных, методов диагностики и терапевтических подходов к таким патологиям, как хроническая обструктивная болезнь легких (ХОБЛ), бронхиальная астма, пневмония и COVID-19. На основе систематического обзора научной литературы (PubMed, Google Scholar, 2018–2023 гг.) выявлены ключевые факторы риска, включая курение, загрязнение воздуха и инфекционные агенты. Результаты подчеркивают важность ранней диагностики, применения ингаляционных глюкокортикостероидов при астме и антивирусной терапии при COVID-19. Обсуждаются проблемы устойчивости к антибиотикам и роль вакцинации в профилактике респираторных инфекций. Статья акцентирует необходимость интеграции междисциплинарных стратегий для снижения глобального бремени респираторных заболеваний. 

Нематуллаев Жавлон Эркинович, Пулатов Улугбек Сунатович

110-112

2025-04-28

МОЧЕКАМЕННАЯ БОЛЕЗНЬ У ЖИТЕЛЕЙ ФЕРГАНСКОЙ ДОЛИНЫ: РЕГИОНАЛЬНЫЕ ОСОБЕННОСТИ, ФАКТОРЫ РИСКА И ПРОФИЛАКТИЧЕСКИЕ МЕРЫ

Мочекаменная болезнь (МКБ) является одной из наиболее распространённых урологических патологий во всем мире. Особенно высока заболеваемость в регионах с жарким климатом и особенностями питьевой воды, как в Ферганской долине.

Отакулов Гайратжон Олимжонович

113-115

2025-04-28

JANUBIY KOREYADA TA`LIM VA O`ZBEKISTON BILAN HAMKORLIK

Janubiy Koreyada ta`lim,O`zbekistoning  Janubiy Koreya  davlati bilan mustaqillikdan keyingi yillardagi madaniy, ilmiy-texnikaviy  aloqalarini  xolisona va xaqqoniy yoritish. O`zbekiston Respublikasi  va Koreya  Respublikasi  o`rtasidagi  ikki tamonlama  ilmiy va madaniy hamkorlik jarayonlari.

Oybek O`sarqulov Mirodilovich

120-123

2025-04-28

ZARAFSHON DARYO HAVZASINING TABIIY MUHIT VA LANDSHAFT XUSUSIYATLARI

Ushbu bobda Zarafshon daryo havzasining tabiiy-geografik va ekologik xususiyatlari chuqur tahlil qilinadi. Geografik joylashuv, relyef, iqlim sharoiti, suv resurslari, tuproq turlari va shamol rejimi havzaning qishloq xo‘jaligi, ekologik barqarorligi va iqtisodiy imkoniyatlariga qanday ta’sir ko‘rsatishi batafsil yoritilgan. Bobda, ayniqsa, suv tanqisligi, iqlim o‘zgarishlari va yerlarning sho‘rlanishi kabi muammolarga urg‘u berilgan hamda ushbu xavf-xatarlarni bartaraf etish uchun zamonaviy texnologiyalar va resurslarni boshqarish mexanizmlari zarurligi qayd etilgan.

Jumaqulova Sitora

116-119

2025-04-29

OʻZBEKISTONNING YONGʻOQZORLARI, ULARNING TABIATDAGI AHAMYATI

Mazkur tezisda Oʻzbekistonning yongʻoqzorlari va ularning tabiiy muhitdagi ahamiyati o‘rganiladi. Oʻzbekistonning tog‘ va tog‘oldi hududlarida tarqalgan yong‘oqzorlari tuproq eroziyasini oldini olish, suv balansini saqlash va biologik xilma-xillikni taʼminlashda muhim rol o‘ynaydi.

Ma'rufova Dilafruz Qudratbek qizi

120-121

2025-04-29

BOLALARDA KUZATILADIGAN LARINGIT KASALLIGI VA UNING PROFILAKTIKASI

Bugungi kunda juda ko‘plab kasalliklar atrof-muhitning ifloslanishi natijasida yuzaga kelyapti desak mubolag‘a bo‘lmaydi. Ayniqsa, yosh bolalarda kuzatiladigan ko‘plab kasalliklar havoning ifloslanganligi sababli vujudga kelgan. Inson organizmida kuzatiladigan turli xil yallig‘lanish kasalliklarini ham bunga misol qilib aytsak bo‘ladi. Quyidagi maqolada aynan shunday yallig‘lanish turlaridan biri bo‘lgan laringit kasalligi haqida so‘z boradi.

Saburova Yakutjan Nurumbetovna

122-124

2025-04-30

РОЛЬ ПРОБЛЕМНО-ОРИЕНТИРОВАННОГО ОБУЧЕНИЯ В РАЗВИТИИ ПРАКТИЧЕСКИХ НАВЫКОВ У СТУДЕНТОВ ПЕДИАТРИИ

Тезис посвящен анализу применения проблемно-ориентированного обучения (PBL) в подготовке студентов педиатрических факультетов. Рассматривается важность данного метода для формирования у студентов клинических навыков, развития критического мышления и способности принимать решения в условиях неопределенности. Особое внимание уделяется внедрению PBL в образовательный процесс педиатрии, его влиянию на развитие междисциплинарных навыков, а также способности работать в команде. В работе анализируются современные подходы к использованию кейс-методов, которые способствуют более глубокому освоению материала и подготовки студентов к реальной медицинской практике. Также подчеркивается важность роли преподавателей в процессе внедрения инновационных педагогических технологий, а также необходимостью подготовки учебных планов, которые будут включать как теоретическую, так и практическую составляющую. Проблемно-ориентированное обучение рассматривается как ключевой инструмент, способствующий улучшению качества образования и подготовке высококвалифицированных специалистов, способных эффективно решать задачи, возникающие в педиатрической практике.

Ахмедова Елена Александровна

125-128

2025-04-30

INDIVIDUALIZED LASER-PHOTODYNAMIC THERAPY IN THE TREATMENT OF POST-BURN SCARS

Post-burn scars remain one of the most difficult challenges in reconstructive and aesthetic dermatology. They often lead to physical discomfort, psychological distress, and social adaptation difficulties, especially when localized on visible parts of the body. Standard treatment methods may not always be effective due to the individual characteristics of scar tissue formation, healing dynamics, and skin type. An individualized approach using combined laser and photodynamic therapy (PDT) presents a promising alternative. This dual-modality strategy enhances treatment efficiency through synergistic effects of laser ablation and cellular-level photochemical reactions induced by photosensitizers. Such an approach aims to optimize treatment outcomes and minimize side effects.

A.M. Umarkhodjaev , S.S. Gulyamov , R.R. Sadykov

129-130

2025-04-30