Центральноазиатский журнал образования и инноваций

Ushbu maqola Islom fiqhi nuqtai nazaridan nikohning rukn va shartlarini o'rganadi. Nikoh insoniyat uchun eng muqaddas aloqa hisoblanib, oilaviy mustahkamlik, millat barqarorligi va ma'naviy kamolotning asosiy omillaridan biri sifatida ta'riflanadi. Maqolada nikohning lug'aviy va shariatdagi ma'nolari, uning ahamiyati, ruknlari va shartlari batafsil yoritilgan. Shuningdek, nikohning farz, vojib, sunnat, makruh va harom kabi turli hukmlari ham muhokama qilinadi. Hanafiy mazhabida nikohning ruknlari, valiylik masalalari va boshqa mazhablardagi farqlar ham ko'rib chiqilgan. Maqola nikohning jamiyatdagi ahamiyati va uning inson hayotidagi o'rni haqida chuqur tushuncha beradi

This article gives overview of development of  communicative skills of professional English, personal motivations of the student, how to  create conditions for more effective language acquisition and development of communication skills.

Mazkur maqola “Chet tilini o‘qitishda autentik video materiallardan foydalanib akademik litsey o‘quvchilarining ijtimoiy-madaniy kompetensiyani shakllantirish” samarali usullari tahlil qilingan. Har qanday til o‘rganuvchi uchun xorijiy (ona tili bo‘lmagan) tilni o‘rganish qiyinchiliklar tug‘diradi. Ana shunday qiyinchiliklarni bartaraf etish maqsadida, dastlab, til o‘rganuvchilarning kommunikativ kompetentsiyasini shakllantirish masalalari ko‘rib chiqildi. Shuningdek, til o‘rgatish jarayonida o‘qituvchi tomonidan turli yoshdagi til o‘rganuvchilarga taqdim etilayotgan audio va videomateriallarni saralash bosqichma-bosqich amalga oshirildi. Til o‘rgatish jarayonida videomateriallar muhim ahamiyatga ega. Audio va videomateriallardagi nutq egasining fikri, psixo-emotsional holati, yuz ifodalari, imo-ishoralari yodamida talabalarning til o‘rganish imkoniyati yanada ortadi.

Ushbu maqolada lotin tilini o‘rganishning yangi pedagogik texnologiyalaridan foydalanish masalalari muhokama qilinadi. Tibbiyot oliy o‘quv yurtlarida lotin tilini o‘qitishning mavjud uslublari tahlil qilingan. Tibbiyot terminologiyasi, so‘z yasalish elementlari, so‘z yasalish tuzilmalari fandagi o‘rni, ayniqsa, klinik terminologiyada boy bo‘lib, kasal organizm bilan bog‘liq tibbiy va biologik terminlar bilimlar sohasining rivojlanishiga qaratilgan bilimlar sohasi qayd etib o‘tilgan.

Ushbu maqolada bo‘lajak texnologik ta'lim o‘qituvchilarini kasbiy tayyorgarlik metodikasida - zamonaviy ta’lim tizimining muhim jihatlaridan biri bo‘lib, o‘qituvchining kasbiy malakasini oshirish, uning pedagogik va texnologik ko‘nikmalarini rivojlantirishga qaratilgan tizimli jarayonni anglatadi. Bunday tayyorgarlik o‘qituvchining nafaqat nazariy bilimlarini, balki amaliy ko‘nikmalarini ham mustahkamlashga yordam berishi yoritilgan.

Ushbu maqolada bolalar o’rtasida keng tarqalgan gingivit kasalligining propedivtikasi va davolash diagnostikasi tahlil qilinadi. Gingivit kasalligi gingivit to’qimalariga, organlar tizimiga patologik jarayonlar hosil qiladigan, keng tarqalgan, murakkab kasalliklardan biridir. Gingivit asosan, bolalar va o’smirlar o’rtasida milkning yallig’lanish holati, erta shakllari aniqlanadi va bemorlarning yoshi o’sishi bilan destruktiv periodontal o’zgarishlarning chastotasi va namoyonligi ortadi. Gingivitning dastlabki belgilarini aniqlash va kompleks terapevtik va profilaktika choralarini o’tkazish uchun har yili sog’lom bolalarni profilaktik tekshiruvdan o’tkazish kerak

Qandli diabet (QD) eng keng tarqalgan endokrin kasalliklardan biri hisoblanadi. Rossiya Federatsiyasida ushbu kasallik bilan og‘rigan bemorlar soni taxminan 8 million kishini tashkil etadi, har 12-15 yilda ushbu ko‘rsatkich ikki barobarga ortib bormoqda. QD ning tibbiy-ijtimoiy ahamiyati bemorlarning hayot sifatining keskin pasayishi, erta nogironlik va yurak-qon tomir asoratlari natijasida yuqori o‘lim ko‘rsatkichi bilan bog‘liq. Tadqiqotlarga ko‘ra, QD bilan og‘rigan erkak bemorlarda to‘satdan o‘lim xavfi 50 %, ayollarda esa 300 % ga oshgan. Statistik tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, 2-tip QD bilan og‘rigan bemorlarning 10 % dan ortig‘i miya qon aylanishining buzilishi tufayli vafot etadi. Qandli diabet barcha yosh guruhlarida aterotrombotik miya infarkti rivojlanishining mustaqil xavf omili sifatida tasdiqlangan.

Ushbu maqolada tariximiz maydonida oʻchmas iz qoldirgan sohibqiron Amir Temur siymosi tasvirlangan asarlar haqida fikr yuritilgan. Tadqiqot obyekti sifatida rus yozuvchi S.Borodinning “Samarqand osmonida yulduzlar” trilogiyasi va  ingliz yozuvchisi K.Morloning “Buyuk Temur” tragediyasi olingan.

Мақолада пробация фаолияти тушунчаси ва аҳамияти хусусида фикр юритилиб, мазкур фаолиятни янада самарали ташкил этишга оид таклиф ҳамда тавсиялар билдирилган

Mazkur maqolada oliy ta’lim muassasalarida talabalarning kreativ fikrlash ko‘nikmasini shakllantirish masalasi pedagogik muammo sifatida tahlil qilinadi. Zamonaviy jamiyatda ijodiy fikrlashga ega bo‘lgan mutaxassislar tayyorlash zarurati ortib borayotganligi ta’kidlanadi. Tadqiqot davomida kreativ fikrlash tushunchasi, uning ta’lim jarayonidagi o‘rni, shuningdek, ushbu ko‘nikmani shakllantirishga ta’sir etuvchi omillar tahlil qilinadi.

Ushbu maqola boshlang`ich sinflarda matematika darslarida loyiha faoliyatini tashkil etish texnologiyasi orqali o`quvchilarni mustaqil fikrlash, ijodiy yondashuv hamda jamoaviy ish ko`nikmalarini rivojlantirish masalasiga qaratilgan.

Ushbu tadqiqot boshlang’ish sinf o’quvchilarida nutqiy kompetensiyalarni rivojlantirishning dolzarb muommosiga bag’ishlangan.Tadqiqotning maqsadi o’quvchilarning grammatik,sotsiolingvistik,diskursiv va strategik kompetensiyalarini rivojlantirishning samarali yo’llarini aniqlash va amaliy tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.

В последние годы преподавание английского языка претерпело значительные изменения, требуя от педагогов внедрения инновационных стратегий, сочетающих развитие языковой компетенции и профессиональных навыков учащихся. В данной статье рассматриваются эффективные методики преподавания английского языка, включая студентоцентрированный и задачный подходы, а также создание коммуникативной образовательной среды.

ushbu maqolada o‘zbek tilining neologizmlar bilan boyish jarayoni o‘rganildi. Neologizmlarning qo‘llanilishi va til me’yorlariga moslashuvi muhokama qilib, ularning jamiyat va ta’lim tizimidagi roli yoritildi. Shuningdek neologizmlarni tadqiq qilish hamda ularni til tizimiga moslashtirih bo‘yicha takliflar kiritildi.

Ушбу мақолада суриштирув ва дастлабки тергов жараёнида далилларни процессуал расмийлаштиришнинг ўзига хос хусусиятлари кўриб чиқилади. Муаллиф далилларни тўплаш, қайд этиш ва уларнинг қонунийлигини таъминлашдаги процессуал нормаларнинг аҳамиятини таҳлил қилади. Шу билан бирга, ушбу жараёнда юзага келадиган муаммолар, хусусан, далилларнинг қабул қилиниши ва уларнинг судда кучга эга бўлиши масалаларига эътибор қаратилади. Мақолада далилларни расмийлаштиришнинг жиноят процессидаги роли ва унинг адолатли судловни таъминлашдаги ўрни муҳокама қилинади.

В настоящее время цервициты неспецифической этиологии являются одной из актуальных проблем современной гинекологии в связи с крайне высокой частотой их встречаемости, склонностью к хроническому рецидивирующему течению, негативным влиянием на репродуктивное здоровье, риском развития целого ряда осложнений. Убедительно показана роль нарушений влагалищного микробиоценоза и локального иммунного статуса в развитии хронического неспецифического цервицита (ХНЦ). 

Актуальность исследования роли спаечного процесса в реабилитации женщин после оперативных вмешательств обусловлена высоким уровнем заболеваемости и значимыми последствиями, связанными с образованием спаек в послеоперационный период. Спаечный процесс, являясь одним из наиболее частых послеоперационных осложнений, может оказывать существенное влияние на клинический исход и функциональное восстановление пациентов, существенно ухудшая качество их жизни. Особенно остро эта проблема стоит в хирургии органов брюшной полости, малого таза и репродуктивной системы у женщин, где образование спаек приводит к длительным болям, нарушению органов, функциональной неполноценности и возможно даже бесплодию.

В данной статье рассмотрены основные принципы зелёной экономики и перспективы её развития, с особым акцентом на Узбекистан. Анализируются экологически ориентированные экономические проекты на государственном уровне в Узбекистане

Ushbu maqolada davlat hokimiyati, shu jumladan, hukumat va boshqa ijro etuvchi davlat organlarining huquq ijodkorlik faoliyati nazariy-huquqiy jihatdan tahlil etilib, ushbu sohani tartibga soluvchi ayrim qonun hujjatlarni yanada takomillashtirish takliflari ilgari surilgan.

This paper explores the profound impact of oral folk tradition on the poetic works of the Karakalpak poet Berdimurat Qoblanov, widely known as Berdaq (1827–1900). His poetry serves as a bridge between oral and written traditions, reflecting a deep connection to folk songs, proverbs, and legends. Through a detailed analysis of his poetic style, this study examines how Berdaq preserved and revitalized national identity, ensuring that traditional motifs remained relevant in modern literary discourse. Moreover, the research highlights how Berdaq’s adaptation of oral elements contributed to the longevity and evolution of Karakalpak literature, influencing subsequent generations of poets. By incorporating new scholarly perspectives, this paper sheds light on the cultural and artistic significance of Berdaq’s poetry in the broader context of Central Asian literary traditions.

Stuttering is a speech disorder characterized by interruptions in the flow of speech, such as repetitions, prolongations, and blocks. Traditional speech therapies focus on altering speech patterns through cognitive-behavioral methods, but music therapy has emerged as a promising complementary or alternative treatment. This paper examines the effectiveness of music therapy in reducing stuttering, particularly through methods like Melodic Intonation Therapy (MIT), rhythmic speech exercises, and singing. Music therapy leverages the brain's distinct processing of rhythm and melody to facilitate smoother, more fluent speech. This review discusses various therapeutic techniques, the neurobiological mechanisms involved, and the potential benefits observed in individuals undergoing music therapy for stuttering. Research indicates that music therapy can enhance speech fluency, reduce anxiety, and improve overall communication confidence. While further studies are needed, early results suggest that integrating music therapy into stuttering treatment protocols may offer significant benefits.

Erectile dysfunction (ED) is a prevalent condition affecting men worldwide, with significant implications for quality of life and overall health. Recent advancements in medical research have led to a deeper understanding of the etiology, pathophysiology, and treatment approaches for ED. This literature review explores the modern perspectives on the causes and management of ED, emphasizing recent scientific findings, emerging pharmacological therapies, and innovative treatment modalities such as regenerative medicine, shockwave therapy, and personalized medicine. Furthermore, the study highlights the role of psychological and lifestyle factors, as well as the impact of comorbid conditions such as cardiovascular diseases and metabolic syndrome. A critical analysis of the latest research provides insights into the future directions of ED management, offering evidence-based recommendations for clinical practice.

Ushbu maqolada, Janubiy dehqonchilik ilmiy-tadqiqot instituti “Genom va biotexnologiya” laboratoriyasida zamanaviy MAS usullari hamda amalga oshirilayotgan tadqiqotlar keltirilgan.  

Ushbu maqolada koreys tilini o‘rganish jarayonida hanjalarning ahamiyati muhokama qilinadi. Hanjalar orqali so’zlarning etimologiyasini tushunish va murakkab atamalarni tezroq o’zlashtirish mumkinligi ilmiy asoslar bilan izohlanadi.

Oliy ta’lim oldida, ijtimoiy-iqtisodiy hayotni modernizatsiyalashning muhim vazifalaridan biri sifatida ta’lim ti zimini isloh qilish, modernizatsiyalash va bo‘lajak mutaxasislarni innovatsion va texnik-texnologik yondashuv vositasida tarbiyalash, xorijiy tajribalarni va sohaning so‘nggi yutuqlarini o‘rganish, qo‘llash va takomillashtirishga hissa qo‘shish kabi dolzarb va keng qamrovli muammolar yechimi turibdi. Bu vazifalar parametrlari va ishlab chiqarish faoliyatining barcha sohalarida maqsadga muvofiqlik mezonlarini, ayniqsa, yangi g‘oyalarni tashuvchilar va ularning kelajakdagi ijrochilarini shakllantiradigan “ta’lim-innovatsiya” tizimini yaratish, ishlab chiqarish jarayonida innovatsion va nostandart yechimlarni topa oladigan mutaxasislarni tayyorlash orqali hal qilinadi. Innovatsion ta’lim tizimining eng muhim jihatlaridan biri uning bosqichlari o‘rtasidagi hamda fanlararo integratsiyasini ta’minlashdan iboratdir. Shuning uchun ham ta’limning turli bosqichlarida integratsiya, uzviylik va uzluksizlikni ta’minlash metodikasini ishlab chiqish masalasi har doim ta’lim tizimining dolzarb muammolaridan hisoblangan

One of the methods that significantly affects the growth of a teacher's pedagogical skills, his qualifications, pedagogical abilities, pedagogical competence is continuous professional development. This article discusses the development of professional competencies in future specialists, methodological competence, its components, the tasks of methodological competence and ways to form this competence in primary school teachers.

This article analyzes methodological approaches to developing tolerance, practical experiences in educational institutions, and the main problems in this process. The results of the study emphasize the importance of mutual respect and acceptance of cultural diversity among students, as well as the need to form these skills in the education system.

This article analyzes the importance of forming ecological awareness and culture in the context of globalization, the methods used to increase environmental responsibility in students. Therefore, it is necessary to form an ecological culture in students, to direct them to preserve nature and care for the environment. The article covers methods of environmental education, methods of developing ecological awareness and approaches in the education system.

maqolada pedagogik jarayonda kouching texnologiyalaridan foydalanishning samaradorligi tahlil qilinadi. Zamonaviy ta’lim tizimining innovatsion rivojlanishi sharoitida pedagog va talabalar o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlar yangi mazmun kasb etmoqda. Kouching texnologiyasi talabalarning mustaqil fikrlashi, ijodiy yondashuvi va muammolarni hal qilish ko‘nikmalarini rivojlantirishga xizmat qiluvchi metod sifatida qaraladi. Maqolada individual, jamoaviy va tashkiliy kouching turlari hamda ularning ta’lim jarayonidagi o‘rni yoritiladi. Shuningdek, an’anaviy va elektron ta’lim formatlarida kouching texnologiyasining pedagog kompetensiyalarini kengaytirish va ta’lim samaradorligini oshirishdagi ahamiyati asoslab beriladi. Kouching texnologiyasini ta’lim tizimidagi barcha ishtirokchilar o‘rtasidagi o‘zaro hamkorlikni takomillashtirish vositasi sifatida baholanadi.

ushbu maqolada xalq pedagogikasi vositalari orqali o‘quvchilarda mehnatsevarlikni shakllantirish yo‘llari tahlil qilinadi. Xalq og‘zaki ijodi, milliy qadriyatlar va an’anaviy tarbiya usullari asosida bolalarda mehnatga bo‘lgan ijobiy munosabatni shakllantirishning ahamiyati yoritiladi. Tadqiqotda nazariy tahlil va amaliy tajribalarga asoslangan metodlar qo‘llanilib, xalq pedagogikasining zamonaviy ta’lim jarayonidagi o‘rni baholanadi. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, an’anaviy tarbiya usullari va mehnat faoliyatiga yo‘naltirilgan yondashuvlar o‘quvchilarning mas’uliyat, fidoyilik va ijodkorlik kabi fazilatlarini rivojlantirishda samarali hisoblanadi.

в статье рассматриваются особенности внедрения кредитно-модульной системы (КМС) в систему высшего образования Узбекистана как инструмента модернизации и интеграции в мировое образовательное пространство. Подчеркивается стратегическая роль КМС в формировании нового поколения специалистов, способных отвечать вызовам времени и национальным приоритетам.  

Ushbu maqolada intellektual mulk tizimida sun’iy intellektning o‘rni va uning ta’siri tahlil qilinadi. Intellektual mulk inson tafakkuri natijasida yaratilgan aqliy faoliyat mahsulotlarini huquqiy himoya qilish tizimi bo‘lib, patentlar, mualliflik huquqlari, tovar belgilari, sanoat namunasi va tijorat sirlari kabi asosiy yo‘nalishlarni qamrab oladi. Sun’iy intellekt bu jarayonlarga sezilarli ta’sir ko‘rsatib, ixtirolarni yaratish, patentlash jarayonini tezlashtirish va mualliflik huquqlarini himoya qilishda muhim rol o‘ynamoqda. Tadqiqotda sun’iy intellektning patent hujjatlarini tahlil qilish, o‘xshashliklarni aniqlash, patentga layoqatlilik darajasini baholash hamda huquq buzilish holatlarini oldindan aniqlashdagi roli yoritiladi. Shuningdek, tovar belgilari  va mualliflik huquqlari sohasida sun’iy intellektning o‘rni, plagiat va kontrafakt mahsulotlarga qarshi kurashishdagi imkoniyatlari ochib bermoqda. Xalqaro tajriba asosida Yevropa Ittifoqi, Buyuk Britaniya va Xitoyda sun’iy intellektga oid qonunchilik tahlil qilinib, bu boradagi huquqiy noaniqliklar ko‘rsatib o‘tilgan. Tadqiqot natijalari sun’iy intellektning intellektual mulkni himoya qilish tizimidagi ahamiyatini ochib beradi va ushbu sohada qonunchilikni takomillashtirish zaruriyatini asoslantiradi.

Ushbu maqolada O‘zbekiston Respublikasida xotin-qizlarning mehnat huquqlarini himoya qilish masalasi ilmiy-nazariy va huquqiy jihatdan tahlil qilinadi. Xotin-qizlarning mehnat huquqlariga oid konstitutsiyaviy va mehnat qonunchiligida aks etgan asosiy normalar, xalqaro standartlar va ularning milliy qonunchilik bilan uyg‘unlashuvi keng yoritiladi. Shuningdek, zamonaviy global tendensiyalar, muammolar va ularni bartaraf etish strategiyalari muhokama qilinadi.

Ушбу мақолада қурилиш иқтисодиётида инновацион ёндашувларнинг самарадорлиги таҳлил қилинади. Технологик инновациялар, рақамли моделлаштириш ва устувор ривожланиш концепциялари асосида янги ёндашувлар таклиф этилган

В статье исследуется роль мультисенсорной интеграции в формировании грамотности у детей с трудностями в обучении, такими как дислексия, СДВГ и расстройства аутистического спектра (РАС). Рассматриваются современные исследования, демонстрирующие взаимосвязь нарушений сенсорной обработки с когнитивными дефицитами, влияющими на освоение чтения. Подчеркивается важность мультисенсорных подходов в образовании и терапии для улучшения учебных результатов данной категории детей..

Статья посвящена актуальной теме комплектования библиотек в условиях интеграции информационных ресурсов. В работе рассматриваются современные проблемы и вызовы, с которыми сталкиваются библиотеки при формировании своих фондов в эпоху цифровых технологий и глобализации информации. Особое внимание уделяется вопросам внедрения новых подходов к комплектованию, таким как использование электронных ресурсов, открытых данных, а также интеграция традиционных и цифровых информационных носителей.