Центральноазиатский журнал междисциплинарных исследований и исследований в области управления - это рецензируемый международный журнал с открытым доступом, в котором публикуются оригинальные исследования и обзорные статьи, относящиеся к различным областям. Основная цель состоит в том, чтобы предложить интеллектуальную платформу международным ученым, и она направлена на продвижение междисциплинарных исследований в прикладных науках. Все рукописи должны быть подготовлены на узбекском, казахском, таджикском, английском или русском языках и пройти тщательный процесс рецензирования.
Опубликован: 2025-01-21
Статьи
«ОРГАНИЗАЦИОННЫЕ МОМЕНТЫ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ ИНСПЕКТОРА ПРОФИЛАКТИКИ ПО ВЗЯТИЮ НА ПРОФИЛАКТИЧЕСКИЙ УЧЁТ ЛИЦ, ОСВОБОЖДЕННЫХ ИЗ МЕСТ ЛИШЕНИЕ СВОБОДЫ»
В данной работе изучены научно-теоретические основы совершенствования профилактического учёта, методологические основы совершенствования деятельности инспекторов профилактики. Кроме того, проведен практический анализ правил совершенствования профилактического учёта лиц, освобожденных из мест лишение свободы, проблем и недостатков в этой деятельности, а также ряд предложений по устранению некоторых существующих проблем и недостатков.
2025-01-21
MEHNAT MUNOSABATLARIDA XOTIN-QIZLAR UCHUN IMTIYOZLAR
Ushbu maqolada O‘zbekiston Respublikasi mehnat munosabatlarida xotin-qizlarga taqdim etilayotgan imtiyozlar va ularning huquqiy tahlili muhokama qilinadi. Mamlakatda gender tengligini ta’minlash va xotin-qizlarning mehnat huquqlarini himoya qilish bo‘yicha amalga oshirilayotgan islohotlar, ayniqsa, ayollarning mehnat bozoridagi o‘rnini kuchaytirishga qaratilgan chora-tadbirlar tahlil qilinadi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmon va qarorlari asosida xotin-qizlar uchun mehnat huquqlarini kafolatlash, tadbirkorlikni rivojlantirish va ijtimoiy yordamlarni taqdim etish bo‘yicha ko‘plab amaliy choralar ko‘rilgan. Shuningdek, maqolada xotin-qizlarning bandligini ta’minlash, mehnat huquqlarini himoya qilishga qaratilgan tashabbuslarning samaradorligi ko‘rsatilgan. Maqola xotin-qizlar uchun yaratilingan imtiyozlar va ularning jamiyatdagi o‘rnini mustahkamlashda O‘zbekistonning erishgan yutuqlarini yoritib beradi.
2025-01-21
ЧЕЛОВЕЧЕСКИЕ ПРОБЛЕМЫ В ФИЛОСОФИИ
Данная статья посвящена анализу философских аспектов человеческой проблемы. Человек в ней рассматривается как продукт процесса антропосоциогенеза и изучаются его биологические и социальные аспекты. Также обсуждаются различные философские взгляды на природу и сущность человека, взаимодействие естественности и социальности в развитии человека, проблему человека в восточной и западной философии.
2025-01-22
NAZAR ESHONQUL HIKOYALARIDA RAMZ
Ushbu maqolada istiqlol davrining mukammal hikoyanavisi, o‘zining hikoyalari bilan adabiyotni birmuncha qo‘zg‘ata olgan. Nazar Eshonqul ijodi, hikoyalaridagi obrazlarning, yashirin ma’no va ramzlari hikoyalarining tahlili obrazlari va ijodidagi ramziylik haqida so‘z bo‘radi.
2025-01-22
TUPROQ UNUMDORLIGI VA EKINLAR HOSILDORLIGIGA BIOGUMUSNING TA’SIRI
Ushbu maqola biogumusning tuproq unumdorligiga ta'sirini ko'rib chiqadi, uning ozuqa moddalarining mavjudligini oshirish, tuproq tuzilishini yaxshilash va mikrob faolligini oshirishdagi ro‘lini ta'kidlaydi. Tadqiqot biogumusni kimyoviy o'g'itlarga barqaror alternativ sifatida o'rganib, uning organik dehqonchilik va uzoq muddatli qishloq xo'jaligi hosildorligi uchun afzalliklarini ta'kidlaydi. So'nggi tadqiqotlar va eksperimental ma'lumotlarni ko‘rib chiqish orqali maqola biogumusni tuproqni boshqarish amaliyotiga kiritishning ekologik va iqtisodiy afzalliklarini ta'kidlaydi. Topilmalar fermerlar, agronomlar va siyosatchilar uchun ekologik toza dehqonchilik texnikasini ilgari surish uchun qimmatli tushunchalar beradi.
2025-01-24
BOSHLANG`ICH TA`LIMDA BAHOLASH DASTURLARINI JORIY ETISHDA XORIJ TAJRIBASINING QO'LLANILISHI
Mazkur maqolada maktab boshlang‘ich ta’limida baholash dasturlarini joriy etish bo‘yicha xorijiy tajribalarni tahlil qilish hamda ularni O‘zbekistonda qo‘llashning istiqbollari ko‘rib chiqilgan. Xorijiy mamlakatlarda ta’lim sifatini baholash tizimlarining turli shakllari o‘rganilib, ularning o‘ziga xos afzalliklari va O‘zbekiston ta’lim tizimiga moslashuv imkoniyatlari ko‘rsatib berilgan. Baholashning zamonaviy dasturlarini amaliyotga joriy etishning dolzarbligi va ularning o‘quvchilarning akademik rivojlanishidagi ahamiyati yoritilgan.
2025-01-25
STATISTICAL ANALYSIS OF REFORMS IMPLEMENTED WITHIN THE FRAMEWORK OF SOCIO-ECONOMIC DEVELOPMENT OF REGIONS
This study is devoted to a statistical analysis of reforms being implemented within the framework of socio-economic development of regions. It analyzes the results of regional development programs, the effectiveness of measures aimed at improving the living standards of the population, as well as economic growth indicators. The study, based on statistical data, studies the effectiveness of reforms, positive changes in sectors, and existing shortcomings. As a result, practical recommendations for improving development strategies were developed.
2025-01-25
OPTIMIZATION OF DIAGNOSTIC AND SURGICAL STRATEGIES FOR TUBERCULOUS OTITIS MEDIA AND MASTOIDITIS
this study aims to refine the diagnostic and surgical approaches for managing tuberculous otitis media and mastoiditis, a rare but serious manifestation of extrapulmonary tuberculosis. Due to its nonspecific clinical presentation, delayed diagnosis often leads to complications such as progressive hearing loss, intracranial infections, and facial nerve dysfunction. The study involved 44 patients who underwent a comprehensive diagnostic workup, including bacteriological, histopathological, and radiological assessments, followed by surgical treatment employing advanced techniques. The integration of precise diagnostic tools and individualized surgical interventions significantly improved clinical outcomes.
Patients demonstrated better postoperative hearing recovery, reduced recurrence rates, and fewer complications. The findings emphasize the necessity of a multidisciplinary treatment strategy, incorporating modern imaging modalities, microbiological testing, and reconstructive surgical procedures. Early detection and appropriate intervention are crucial in preventing irreversible damage and improving long-term prognosis. This research underscores the importance of an evidence-based approach for optimizing patient care and minimizing the long-term impact of tuberculous otitis media and mastoiditis on overall health and quality of life.
2025-01-27
QISHLOQ XO'JALIGI SUB'EKTLARINING INVESTITSIYA FAOLIYATIDAN FOYDALANISH SAMARADORLIGI
Tadqiqotning dolzarbligi investitsiya faoliyati jarayonini baholash korxona uchun potentsial foyda va xavf parametrlaridan iborat bo'lishi kerakligi bilan belgilanadi. Ushbu yondashuv ko'proq korxona boshqaruviga yo'naltirilgan va resurslarni hisobga olish sohasidagi moliyaviy vaziyatga potentsial ta'sirni baholash va prognozlash va prognoz tuzilmasida individual ma'lumotlarni taqdim etish imkoniyatlarini yanada rivojlantirishni talab qiladi. Mualliflar asosiy klassik yondashuvlarni o'rganib, korxonaning investitsiya faoliyatini baholashning uslubiy yondashuvini ochib beradi va kapitaldan foydalanish samaradorligi ko'rsatkichlarini, mehnat resurslari va kapital qo'yilmalarni ko'rib chiqadi.
2025-01-28
OPTIONS FOR DIAGNOSTICS AND CONSERVATIVE TREATMENT OF CHRONIC OTITIS MEDIA IN PATIENTS WITH PULMONARY TUBERCULOSIS
This article discusses the diagnosis and conservative treatment of chronic otitis media in patients with pulmonary tuberculosis. It provides information on the interaction of the disease, early diagnosis of pulmonary tuberculosis and otitis media in the initial mild form, treatment based on specific approaches in conservative treatment, and the results achieved, based on analyses and examples.
2025-01-28
A MODERN VIEW ON THE PROBLEM OF DIAGNOSTICS OF PATIENTS WITH ANGIOFIBROMA OF THE NASOPHARYNX BY IDENTIFYING POLYMORPHISM OF THE GSTM 1 GENE
Nasopharyngeal angiofibroma is a rare but potentially dangerous disease that requires accurate diagnosis and effective treatment methods. Current approaches to diagnosis are based primarily on visual and morphological methods, but the use of molecular markers, such as GSTM1 gene polymorphism, opens up new perspectives in this area. Genes involved in xenobiotic metabolism and antioxidant defense influence the development of tumor diseases, including angiofibroma. GSTM1 gene polymorphism, in particular its deletion, may be associated with an increased risk of tumor development, which emphasizes its importance as a diagnostic marker. The article provides an overview of existing diagnostic methods for nasopharyngeal angiofibroma and discusses the possibilities of using GSTM1 polymorphism to improve prognosis, individualize treatment, and increase the effectiveness of therapy. It is recommended to further study the role of this genetic marker in the pathogenesis of the disease and introduce it into clinical practice for more accurate diagnostics and development of personalized approaches to treatment.
2025-01-28
TOOTH PREPARATION AS A CRUCIAL STAGE HIGH-QUALITY MANUFACTURING OF THE TAB
Significantly large cavities in permanent teeth can be filled with tabs. The formation of hard tissues in such cases has its own characteristics; NTI produces special diamond-coated bores that allow you to model the optimal geometry of the cavity for the manufacture of the tab.
2025-01-29
ГЕРПЕТИЧЕСКИЙ ГИНГИВОСТОМАТИТ - НЕЭПИДЕМИЧЕСКИЙ СТОМАТИТ
Стоматит — воспаление слизистой оболочки рта, вызванное местными или системными факторами, которое может охватывать слизистую оболочку щек и губ, неба, языка, дна полости рта и десен. Наиболее распространенными причинами возникновения везикул и афт на слизистой полости рта являются: травма, инфекции, аутоиммунные процессы, опухоли. Особое место занимает идиопатический стоматит. В работе рассмотрены стоматиты, обусловленные наиболее распространенными вирусными инфекциями: герпесвирусами 1-го и 2-го типа, энтеровирусами, варицелла-герпесзостером и вирусом кори.
2025-01-29
PERIODONTITIS AND GENERAL DISEASES – MUTUAL INFLUENCE, DIAGNOSIS AND TREATMENT.
Periodontitis and the above systemic diseases are considered through common pathogenetic mechanisms associated with systemic inflammation. The postmenopausal period of women's life is characterized by metabolic disorders in various tissues, including the dental system, in the form of tooth loss, periodontal damage, and increased resorption of alveolar and jaw bones. At present, the high prevalence of dental diseases in women in the postmenopausal period and the difficulties that arise in their treatment and prevention are largely due to insufficient knowledge of the pathogenesis.
2025-01-29
QAYTA TIKLANADIGAN ENERGIYA MANBALARIDAN FOYDALANISHNING IQTISODIY VA EKOLOGIK AFZALLIKLARI
Bugungi kunda energiyaga bo‘lgan talab tobora ortib bormoqda. Shu bilan birga, an’anaviy energiya manbalari (ko‘mir, neft va gaz)ning cheklanganligi va ulardan foydalanishning atrof-muhitga salbiy ta’siri qayta tiklanadigan energiya manbalaridan foydalanishni dolzarb masalalardan biriga aylantirdi. Quyida qayta tiklanadigan energiyadan foydalanishning asosiy iqtisodiy va ekologik afzalliklari ko‘rib chiqiladi.
2025-01-29
KORXONA, MUASSASA VA TASHKILOTLARDA SODIR ETILGAN O‘G‘IRLIK JINOYATI BO‘YICHA HODISA SODIR BO‘LGAN JOYNI KO‘ZDAN KECHIRISH TAKTIKASI
Maqolada korxona, muassasa va tashkilotlarda sodir etilgan o‘g‘irlik jinoyati bo‘yicha hodisa sodir bo‘lgan joyni ko‘zdan kechirish tergov harakatini o‘tkazish taktikasi bo‘yicha olimlar tomonidan bildirilgan fikr va mulohazalar tahlil qilingan. Muallif olimlarning bu boradagi fikrlari bilan ilmiy munozaraga kirishgan holda hodisa sodir bo‘lgan joyni ko‘zdan kechirish jarayonida dalillarni olish, qayd etish va tekshirishning taklif jihatlarini yoritib bergan. Muallif tomonidan hodisa sodir bo‘lgan joyni ko‘zdan kechirish isbotlashning samarali va ishonchli vositasi ekanligi, ushbu turdagi jinoyatlarni tergov qilishda korxona, muassasa va tashkilotlarda o‘tkazish taktikasi yuzasidan taklif va tavsiyalar ishlab chiqilgan. Xodisa sodir bo‘lgan joyni ko‘zdan kechirishda korxona, muassasa va tashkilotlarning joylashgan joyi hamda o‘g‘irlik jinoyatining o‘ziga xos xususiyatlarini inobatga olgan holda amalga oshirish lozimligi asoslantirilgan.
2025-01-29
ЧОРВА МОЛЛАРИ ЎҒИРЛИГИ ЖИНОЯТИ БЎЙИЧА ҲОДИСА СОДИР БЎЛГАН ЖОЙНИ КЎЗДАН КЕЧИРИШНИНГ ЎЗИГА ХОС ХУСУСИЯТЛАРИ
Чорва моллари ўғрилиги билан шуғулланадиган шахслар ўз жиноий гуруҳларини шакллантиришда иштирокчиларнинг жиноят содир этишга тайёргарлик даражасини, жисмоний ва руҳий қобилиятини ҳамда бошқа жиҳатларини эътиборга олишади.
2025-01-29
COMPARATIVE TYPOLOGY OF SENTENCE STRUCTURES IN ENGLISH AND UZBEK
This article examines the comparative typology of sentence structures in English and Uzbek, focusing on the syntactic and morphological differences between these languages. English, a Germanic, analytic language, heavily relies on word order and auxiliary verbs to express grammatical relationships, while Uzbek, a Turkic, agglutinative language, utilizes a complex system of affixes and word-order flexibility. By comparing simple, compound, and complex sentences, this paper highlights the linguistic structures of both languages. The study reveals how typological features such as inflection, word order, and syntactic markers contribute to differences in sentence formation, providing insights into language learning, translation, and computational linguistics.
2025-01-30
ANALYZING TYPES OF ALLEGORY AND CLASSIFYING THEM
This article examines allegory as a multifaceted literary and artistic device that operates on both literal and symbolic levels. By categorizing allegories into moral, political, religious, philosophical, social, and fable types, it highlights their unique purposes and applications. The discussion extends to structural classifications of simple and complex allegories, illustrating their role in conveying universal truths, critiquing societal norms, and inspiring intellectual and imaginative engagement. Through examples from literature and philosophy, the article underscores the timeless relevance and depth of allegorical expression.
2025-01-30
THE CHALLENGES OF REPRODUCING THE STYLISTIC DEVICE OF METAPHOR IN TRANSLATING ENGLISH FICTION
The translation of metaphors in English fiction involves navigating linguistic and cultural complexities. This study investigates the key issues translators face when attempting to preserve the meaning and stylistic significance of metaphors in the target language. Specific examples demonstrate how cultural barriers, semantic shifts, and stylistic alterations influence the outcome of translation. The paper also explores effective strategies for overcoming these challenges, emphasizing the importance of maintaining the metaphor's integrity to ensure the translated work resonates with its intended audience.
2025-01-30
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASIDA AHOLI RIVOJLANISHI VA ENERGIYA TALABINING O‘SISHI
Ushbu maqola O‘zbekiston energetika sektoridagi aholi sonining ortishi va energiya talabining oshishi bilan bog‘liq muammolarni tahlil qiladi. An'anaviy energiya manbalarining cheklanganligi va ekologik ta'siri, qayta tiklanuvchi energiya texnologiyalariga o‘tish zaruriyatini keltirib chiqarmoqda. Maqola quyosh va shamol energiyasining salohiyatini o‘rganadi va energiya samaradorligini oshirish uchun zarur bo‘lgan qadamlarni ko‘rsatadi.
2025-01-30
TASHQI YORDAM: AQSH VA YEVROPA ITTIFOQINING UKRAINAGA QARATGAN YORDAMIDAN KO’ZLAGAN GEOSIYOSIY MAQSADI
Ushbu maqola AQSh va Yevropa Ittifoqi tomonidan Ukrainaga ko’rsatgan tashqi yordamning maqsadi va ta’sirini o’rganadi. Asosiy e’tibor ushbu yordamni boshqaradigan strategik maqsadlar va geosiyosiy manfaatlarni, shuningdek, Ukrainadagi iqtisodiy rivojlanish, siyosiy barqarorlik va ijtimoiy farovonlik nuqtai nazaridan aniq natijalarni tushunishga qaratilgan. Maqolada yordamni taqsimlash, yordam ko’rsatish mexanizmlari va belgilangan maqsadlarga erishishda yordam dasturlarining samaradorligi tahlil qilinadi.
2025-01-30
EARLY PREGNANCY LOSS: THE INFLUENCE OF ENDOGENOUS RISK FACTORS AND THEIR SIGNIFICANCE
This paper examines endogenous risk factors that influence early pregnancy loss. The paper analyzes the biological, hormonal, genetic and immunological aspects that may contribute to pregnancy failure. Special attention is paid to endocrine dysfunctions, inflammatory processes and genetic mutations, as well as their impact on embryo development. Recommendations for diagnosis and management of risk factors to minimize the threat of pregnancy termination are presented.
2025-01-30
АНДИЖОН ВИЛОЯТИ ИҚЛИМ ШАРОИТИДА ОЛМАНИНГ КЕЧКИ НАВЛАРИНИНГ АГРОБИОЛОГИК КЎРСАТКИЧЛАРИ .
Мазкур мақолада кечки олма навларининги Академик М.Мирзаев номидаги боғдорчилик, узумчилик ва виночилик илмий-тадқиқот институти Андижон илмий тажриба станцияси иқлим шароитларида вегетация даврларини кечиши хосилдорлиги меваларининг биокимёвий таркиби хақида маьлумотлар келтирилган.
2025-01-30
INNOVATSION PEDAGOGIK YONDASHUVLAR VA ULARNING TA’LIMDAGI O‘RNI.
Mazkur maqolada innovatsion pedagogik yondashuvlarning ta’lim jarayonidagi ahamiyati, ularning samaradorligini oshirishdagi o‘rni hamda zamonaviy ta’limga moslashuvchanligi tahlil qilingan. Muallif pedagogik innovatsiyalarni amaliyotga joriy qilish jarayonining bosqichlarini ko‘rsatib, shaxsga yo‘naltirilgan ta’lim texnologiyalari, muammoli o‘qitish va kompyuterlashtirilgan texnologiyalarning afzalliklarini ta’riflaydi. Modulli ta’lim va interaktiv metodlarning pedagogik jarayonga ijobiy ta’siri, o‘quvchilar va talabalar shaxsiy qobiliyatlarini rivojlantirishdagi roli yoritilgan.
2025-01-31
ELEKTRON TA’LIM PLATFORMALARI ORQALI MUSTAQIL TA’LIM OLISH KO‘NIKMALARINI RIVOJLANTIRISH IMKONIYATLARI
Ushbu maqolada elektron ta’lim platformalaridan foydalangan holda mustaqil ta’lim olish ko‘nikmalarini rivojlantirish imkoniyatlari tahlil qilinadi. Shuningdek, bunday platformalarning samaradorligi, o‘quvchilarning o‘zlashtirish darajasiga ta’siri va ularning o‘quv jarayonidagi ahamiyati haqida fikr yuritiladi.
2025-01-31
ПРОФИЛАКТИКА ИНСПЕКТОРИНИНГ НОДАВЛАТ НОТИЖОРАТ ТАШКИЛОТЛАР БИЛАН ҲАМКОРЛИГИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ
Ушбу маколада профилактика инспекторининг жамоат тузилмалари билан ҳамкорлиги тушунчаси, ҳамкорликнинг ўзига хос хусусиятлари, ҳамкорлик қилишда юзага келадиган муаммо ва камчиликлар, шунингдек, ушбу муаммо ва камчиликларни бартараф этиш бўйича бир қатор таклифлар, илғор хориж тажрибаси ва миллий қонунчилигимизнинг ўхшаш ва фарқли томонлари, ҳамкорликни такомиллаштириш йўналишлари ёритилган.
2025-01-31
NEMIS TILINING PAYDO BO’LISH VA RIVOJLANISH BOSQICHLARI: TILNI O’RGANISHDA PEDAGOGIK VA METODIK YONDASHUVLAR
Nemis tili, dunyoning eng keng tarqalgan tillaridan biri bo‘lib, nafaqat Germaniya, balki Avstriya, Shveytsariya va boshqa ba'zi Yevropa mamlakatlarida ham keng qo‘llaniladi. Bu tilni o‘rganishning lingvistik, madaniy va amaliy ahamiyati katta. Nemis tilining paydo bo‘lish tarixi juda murakkab va uzoq vaqt davom etgan jarayonni o‘z ichiga oladi. Nemis tili o‘z tarixida ko‘plab o‘zgarishlar, dialektlar va madaniy o‘zgarishlardan o‘tgan. Qadimgi german tilidan boshlangan bu yo‘l, o‘rta asrlar va yangi davrlar davomida rivojlanib, bugungi zamonaviy nemis tiliga olib kelgan.
2025-02-03
РАБОТЫ БЕРДАКА РАВНЫ ДРАГОЦЕННОСТЯМ
Благодаря этой статье мы познакомимся с жизненным путем и творчеством сына Бердымурада Каргабоя, основоположника каракалпакской классической литературы, творившего под псевдонимом Бердак.
2025-01-31
THE WAYS OF WORD FORMATION IN THE ENGLISH AND UZBEK LANGUAGES.
Word formation is a fundamental aspect of linguistics, as it allows languages to expand their vocabulary and adapt to new concepts. Both English and Uzbek use a variety of methods to create new words, but the specific techniques they employ are influenced by their different linguistic structures. English, as a Germanic language with influences from Latin and French, and Uzbek, as a Turkic language with agglutinative characteristics, have some similarities and notable differences in how they form words. This article explores the primary methods of word formation in both English and Uzbek, with a focus on their similarities and distinctions.
2025-01-31
TASAVVUFIY TA’LIMNING MA’NAVIY TARBIYADAGI O’RNI
Mazkur ishda tasavvufda ma'naviy tarbiya metodologiyasi va uning pedagogik asoslari keng muhokama qilingan. Tasavvuf ma’naviyatini shakllantirishda individual va jamiyat darajasidagi ahamiyatga ega bo‘lgan pedagogik usullar va uslublar tahlil qilingan. Shuningdek, ma'naviy tarbiyaning maqsad va vazifalari, zamonaviy ta'lim tizimida tasavvuf tarbiyasi metodlarini qo‘llashning imkoniyatlari yoritilgan.
2025-01-31