Наука и инновация

Ushbu maqolada ertakning oʻziga  xos xususiyatlari haqiga gap borilgan.  Ertaklar  har bir xalqning  ma'naviy-madaniy turmush tarzini, ichki  dunyosini,  tarixini, imon-e'tiqodini, urf-odatlarini, yashash joyining iqlimi va tabiiy shart-sharoitlarini o'rganishda muhim manba vazifasini o'taydi

Владимир Семенович Маканин - один из самых известных  писателей конца 20 – начала 21 века.. Свою первую повесть молодой автор, математик по образованию, опубликовал в 1965 году, а в последующие 20 лет выпустил тринадцать книг прозы. Последние годы были особенно плодотворными для Маканина. Одно за другим появлялись в печати крупные произведения: роман «Андеграунд, или Герой нашего времени» (1998), повести «Удавшийся рассказ о любви» (1999), «Буква А» (2000) и др. Маканин - лауреат самых престижных литературных премий (Пушкинской, Букеровской, Государственной).

Халқимизда ҳунар – ҳунардан зар унар дея бежиз айтишмайди. Уста наққошлару дурадгорлар, косибу чеварларнинг ҳунари сабабли турмушимиз нафосатга тўлади, юрт фовонлиги ортади.  Бугунги  кунда мамлакатимизда ишбилармонлик муҳити яратилган бўлиб, ҳунармандчилик ва тадбиркорликка ҳукумат миқёсида катта эътибор қаратилмоқда. Хусусан, Президентимизнинг 2021 йил 30 декабрдаги “Ҳунармандчилик фаолиятини қўллаб-қувватлаш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарори ҳунармандларга жуда катта имкониятлар эшигини очди дейиш мумкин.

Мамлакатимизда олий таълим муассасалари молиявий таъминотини ташкил этишнинг назарий асослари бўйича таҳлил ва хулосалар келтирилган.

Мақолада Мамлакатимизда таълим хизматлари соҳаси самарадорлигини ошириш йўллари тўғрисида маълумотлар берилган.

Ushbu maqolada maktab o’quvchilarida hayotiy ko’nikmalarni rivojlantirish va hayotiy maqsadlarni belgilash hamda ularning yo’l-yo’riqlari haqida so’z yuritilgan.

Ushbu maqolada o’quvchilarga ta’sir etishning psixologik taktikasi haqida so’z yuritilib, unda muloqot asosiy vosita sifatida nazarda tutilgan.

Jo‘ka daraxti 20-30 yilda gullaydi va 300-400 yil yashaydi, ba‘zan undan ko‘p ham yashashi mumkin. Daraxt bo‘yi 10 metrdan 30 mertgacha o‘sadi. Jo‘ka gullaridan turi kasalliklarga qarshi foydalaniladi. Jo‘ka choyi bosh og‘rigida, og‘riq qoldiruvchi va shifobaxsh hususiyatga ega. Jo‘ka choyi hushbo‘y ta’mli  ichimlik, juda ko‘p hususiyatga ega bo‘lgandir.

Geometriyada proyeksiyalash tekisliklari nuqta proyeksiyalanadigan chiziqlar yoki samolyotlardir. Nuqta bilan uning proyeksiyalash tekisligi orasidagi masofani aniqlash orqali keng ko'lamdagi geometrik muammolarni yechishimiz mumkin. Ushbu maqolada nuqtaning proyeksiyalash tekisliklaridan uzoqligini aniqlash usullari tushuntiriladi.

Uch o'lchamli geometriyada tekisliklar turli burchaklarda kesishishi mumkin. Tekisliklar bilan bog'liq muammolarni hal qilishda ikki tekislik o'rtasidagi kesishish burchagini bilish zarur. Ushbu maqolada biz ikkita tekislik o'rtasidagi burchakni topish tartibini o'rganamiz.

Konstitutsiya (loticha: constitution - ,,tuzilish’’, ,,tuzuk’’) – bu davlatning asosiy qonuni. Konstitutsiya davlatchilik belgisi hisoblanib har bitta davlatning bosh qomusi, barcha qonunlar, qonunosti aktlar, normativ – huquqiy hujjatlarning asosi hisoblanadi va barchasini tartibga solib turadi. Konstitutsiyaning yuridik va haqiqiy (faktik) jihatlari farqlanadi.Yuridik konstitutsiya – ijtimoiy munosabatlar doirasini tartibga soluvchi ma’lum huquqiy normalar tizimi. Haqiqiy konstitutsiya esa shunday munosabatlarning o’zi, ya’ni real mavjud munosabatlardir. Davlat faoliyatining alohida sohalarida konstitutsiyaga rioya qilinishini nazorat etish Oliy sud yoki Konstitutsiyaviy sud zimmasiga yuklanadi.

Mazkur maqolada musiqa madaniyati darslarida maktab o'quvchilarining ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish muammosi ko'rib chiqiladi.

Maqolada Pahlavon Muhammad to‘g‘risidagi ma’lumotlar aks etgan tarixiy-adabiy va ilmiy-nazariy asarlar o‘rganilgan.

Изучены сoвременные oбрaзoвaтельные технoлoгии и метoдики. Приведены сведения oб oпыте их применения нa урoкaх физическoй культуры в шкoле.

В стaтье рaссмoтрены зaщитные действия в сoвременнoм вoлейбoле, oписaны принципы кoмaнднoй игры, спoсoбы рaспoлoжения и действия игрoкoв, сoчетaния приемoв, oбеспечивaющих пoлoжительный результaт.

mazkur maqola doirasida smart kontraktlar tushunchasi, ularning tartibga solish vositalari, huquqiy mazmuni, ularni tuzish tartibi, raqamli texnologiyada ahamiyati o`rganildi. Smart kontraktlar (aqlli shartnomalar)ni muhim dasturiy ta’minot xususiyatlariga ko`ra tasniflandi. Aqlli shartnomalarning muhim va hozirga qadar hal qilinmagan kamchiliklari aniqlandi.

Maqolada korrupsiyaning o’zi nima ekanligi uning  tarixiy ildizi kelib chiqish sabablari  turlari hamda xalqaro huquqda korrupsiya tushunchasi milliy va xorijiy qonunchilik asosida tahlil qilingan.

Ushbu maqolada voyaga yetmagan gumon qilinuvchi (ayblanuvchiga) nisbatan ehtiyot chorasini tanlashning asosiy muammoli savollari ko'rib chiqilmoqda. Ushbu ehtiyot chorasiga aloqador muammolar bilan shug'ullangan mualiflarning turli nuqtai nazarlarida tahlil qilinadi, voyaga etmaganlarga nisbatan qamoqqa olish tarzidagi ehtiyot chorasining "eksklyuzivligi" masalasi ko'rib chiqiladi va tegishli xulosalar asoslanadi. Ehtiyot choralarini amalga oshirish hamda voyaga yetmaganlarning jinoyat sodir etishlarini oldini olish masalalari ko'rib chiqilgan.

Общепризнано, что образование приносит пользу людям и способствует национальному развитию. Обучение женщин и мужчин приводит к одинаковому увеличению их последующих заработков и расширяет будущие возможности и выбор как для мальчиков, так и для девочек. Однако образование девочек дает много дополнительных социально-экономических достижений, которые приносят пользу всему обществу. Эти преимущества включают повышение экономической производительности, более высокие доходы семьи, более поздние браки, снижение коэффициентов рождаемости и улучшение здоровья и выживаемости младенцев и детей. Основная цель данной работы – понять возможность гендерного равенства в образовании. На протяжении последних лет образование было сосредоточено на доступе и равенстве. Поощрение гендерного равенства в учебных заведениях ведет к более высокому уровню зачисления и помогает обеспечить ситуацию, в которой мужчины и женщины всех возрастных групп смогут получать все преимущества образования.

Maqolada korpusning ko’p qirrali lingvistik manba sifatidagi asosiy ahamiyati hamda uning turlari tahlil qilingan. Kompyuter lingvistikasi sohasida korpuslar haqida malumot berilgan. Bundan tashqari, o’zbek tili korpuslarini yaratishning asoslarini ishlab chiqish, kompyuter lingvistikasi yo’nalishida tadqiqotlarni amalga oshirish ilmiy-nazariy manba sifatida dolzarbligi e’tirof etilgan.

Ushbu maqolada dіalektal korpus yaratіsh va unga so`zlarnі transkrіpsіyalash hamda teglashnіng ahamіyatі to`g`rіsіda fіkr yurіtіlgan. Bundan tashqarі so‘zlarnіng uslubіy xoslanіshіga ko‘ra teglashtіrіshnіng nazarіy asoslarі va mіllіy tіl korpuslarіdagі o`rnі haqіda so`z borgan.

В данной статье рассматриваются взаимоотношения учителя и ученика, их взаимное влияние друг на друга. Показано, что это взаимодействие имеет двустороннюю направленность. Подчеркивается, что некоторые характеристики учителей (эмоциональная поддержка учащихся и руководство их академическими достижениями) могут выступать в качестве надежной базы, мотивирующей учащихся на их вовлечение в учебную деятельность и достижение высоких академических результатов. 

Kukun metallurgiyasining asosiy xom ashyosi sof metallar va qotishmalarning kukunlari, shuningdek, metall bo'lmagan elementlarning kukunlari hisoblanadi "kukun metallurgiyasi" atamasi odatda "metall kukunlari, shuningdek ulardan tayyorlangan mahsulotlar yoki ularning metall bo'lmagan kukunlar bilan aralashmalarini ishlab chiqarishni qamrab oluvchi fan va texnologiya sohasi" deb tushuniladi. Kukun metallurgiyasi metallni mahsulotga aylantirishning eng progressiv jarayonlaridan biri bo'lib, u an'anaviy usullar bilan olingan mahsulot xususiyatlarini yoki boshqa texnologik jarayonlar yordamida erishib bo'lmaydigan xususiyatlarni ta'minlaydi.

This article provides a detailed description of the characteristics, symbols and means of depicting historical legends of two nations. War and peace are two interchangeable sides of the coin known as "life".  If a wise and just ruler is needed in times of peace, then in times of war - a cruel commander who does not lose battles is needed.  History knows many great generals, but it is difficult to mention them all.  The article describes the generals of King Arthur and Amir Temur.

Ushbu maqolada boshlang`ich sinflarga ona tili va o`qish savodxonligi darslarini o`qitish jarayonida o`quvchilarda tanqidiy fikrlash qobiliyatini o`stirish imkoniyatlari hamda metodlari ko`rib chiqiladi.

This article focuses on the methods of teaching English specifically designed for students in the Department of Building Roads at the Institute of Engineering and Technology. It aims to provide instructors with effective strategies to enhance language learning and communication skills within the context of the department's specialized field. The article explores approaches such as content-based instruction and task-based learning, which can facilitate the integration of language and subject matter knowledge. Additionally, the use of authentic materials is emphasized to enhance engagement and relevance in language learning. The findings of this article can assist educators in optimizing English language education for students pursuing studies in building roads at the Institute of Engineering and Technology.

Ushbu maqolada boshlang`ich sinf o`quvchilarining bilim, ko`nikmalarini oshirishda didaktik o`yinlarning ahamiyati, dolzarbligi va o`quvchilarni didaktik o`yinlarga qiziqishlarini rivojlantirishning o`ziga xos usullari haqida fikr yuritilgan. Maqolada boshlang`ich sinf o`quvchilaridagi bilimlarini sifatli va samaradorligini oshrish qobilyatlarini shakllantirish va rivojlantirish maqsadida foydalanishi lozim bo`lgan o`qituvchi vazifalari haqidagi kerakli ma`lumotlar va manbalar keltirib o`tilgan.

Мазкур маколада ходимларнинг мехнат ҳуқуқлари, меҳнатни муҳофаза қилиш ҳамда меҳнат низоларини ҳал қилишда касаба уюшмалари ваколатларини ўрни ва уларни янада кучайтириш билан боғлиқ ўрганишлар натижасидаги нормалар юзасидан муаммолар ёритилган. Мазкур ўрганишлар ўз навбатида ходимларнинг мехнат ҳукуклари ва ижтимоий-иктисодий манфаатлари химоясига янгича ёндошувни талаб этади. амалдаги қонун касаба уюшмаларининг ҳуқуқ ва манфаатларини етарли даражада ҳимоя қилмаслиги, улар фаолиятининг кафолатлари таъминламаганлиги, касаба уюшмаси томонидан жамоатчилик назоратини амалга оширишнинг ўзига хос хусусиятларининг (шакллари, усуллари, воситаларининг) норматив-ҳуқуқий ҳужжатларда белгиланмаганлиги янги конун лойихасини яратишга ва унда куйидаги манбалар жумладан, яъни миллий қонунчилик ва амалиётга, хорижий давлатлар тажрибасига ҳамда соҳага доир халқаро ҳуқуқий ҳужжатларга таянилганлиги  бу бўшлиқни тўлдиришга асос бўла олади

Maqolada geodezik s’yomka ishlarini zamonaviy dasturlar bilan bog’lash va trassa rejasini tuzish uchun qisqa vaqt ichida aniq natijani olish imkoniyatini oshiradi. 

This thesis is devoted to the issues of a new approach to psychological issues in the science of Uzbek literature.

Maqolada jadidlar faoliyati va ularning barkamol avlod tarbiyasi masalalari yuzasidan qarashlari haqida ma’lumotlar berilgan.

Huquqni muhofaza qiluvchi organlar faoliyatini takomillashtarish davlatning bugungi kundagi asosiy vazifalaridan biri hisoblanadi, chunki fuqarolarning konstitutsiyaviy huquqlari va erkinliklari himoya qilish, qonuniylikni ta’minlashda ularning o’rni katta. Jinoyatchilikni oldini olish, ularni barvaht aniqlash ularning kelib chiqish sabablarini o’rganish, huquqbuzarliklar profilaktikasinni amalga oshirishda  huquqni muhofaza qiluvchi organlar salmoqli hissa qo’shib kelmoqda. Mazkur maqolada huquqni muhofaza qiluvchi organlar tizimiga qaysi organlar kirishi va ularning asosiy vazifalari nimadan iborat ekanligi  bugungi kunda sohada amalga oshirilayotgan  so’ngi o’zgarishlar va ularning jamiyatimizdagi huquqbuzarliklarni oldini olishda  tutgan o’rniga bag’ishlanadi.

Bosh qomusimiz nafaqat qonun qoidalar yig`indisi hisoblanadi balki, ma`lum mamlakatning mustaqilligi, daxlsizligini ta`minlab beruvchi vosita ham hisoblanadi. O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi fuqarolar manfaatlari asosida tashkil topgan bo`lib Konstitutsiyada jamiyat, shaxs tushunchasi katta ahamiyat kasb etadi va chuqur e`tibor berilgan. Ushbu maqolada Konstitutsiyada jamiyat, davlat va huquq masalalari haqida keng ma`noda bayon etiladi. Shuningdek maqolada mamlakatimizda adolat va qonun ustuvorligi tamoyilini taraqqiyotning eng asosiy va zarur shartiga aylantirish masalasi ham keng yoritilgan.

Ushbu maqolada fuqarolik jamiyatiga o`tish borasidagi ma`lumotlar va uning o`ziga xos xususiyatlari o`rin olgan. Maqolada fuqarolar huquq va erkinliklarining kafolatlari sifatida bosh qomusimiz va qonunchiligimizning tutgan o`rni haqida turli mulohazalar berilgan. Shuningdek maqolada shaxs va uning faoliyati, erkinligi, sha`ni, qadr-qimmatini himoya qilishda davlat va jamiyat tashkilotlarining o`rnini ochib berish ko`zda tutilgan.

Maqolada fuqarolar shaxsiy huquq va erkinliklarining konstitutsiyaviy mexanizmlari, ularni tashkil etishni qonuniy asoslari, huquqiy maqomi, amaliy ahamiyati bayon etilgan. Bugungi kunda milliy qonunchiligimiz rivojlangan mamlakatlar tajribasi asosida xalqaro huquq qoidalari talabiga javob beradigan darajada qabul qilinmoqda. Shu sababli bugungi kunda shaxsiy huquq me`yorlarining vujudga kelishi va rivojlanishini o`rganish muhim ahamiyat kasb etadi. Ushbu maqola esa yuqorida sanab o`tilgan ma`lumotlarni kengroq ochib berishga qaratilgan.

Hаr bir jаmiyаt uchun tа’lim bilаn birgа bu sоhаdаgi аxlоqiy tаrbiyа vа аxbоrоt mаdаniyаti muаmmоlаri muhim strаtegik аhаmiyаtgа egа mаsаlаlаrdаn biri hisоblаnаdi. Glоbаllаshuv shаrоitidа tа’limdа аxbоrоt mаdаniyаti muаmmоlаri hаr qаchоngidаn dоlzаrb аhаmiyаtgа egа bо‘lib, bu mаsаlаni yetаrlichа ilmiy аsоsdа о‘rgаnishni tаqоzо etаdi. Ushbu tezisda bo`lajak boshlang`ich sinf o`qituvchilarining axborot madaniyatini shakllantirish mohiyati, pedagogik-psixologik yo`nalishlari muhokama etiladi.

Ushbu maqolada butun dunyo hamjamiyatini tashvishga solayotgan xalqaro terrorizm, diniy ekstremizm va uning salbiy oqibatlari shuningdek, u tufayli kelib chiqayotgan  ko’ngilsizliklar, uning oldini olish bo’yicha olib borilayotgan chora-tadbirlar haqida qisqacha ma’lumot berib o’tiladi. Bundan tashqari terrorizm, diniy ekstremizm nima ekanligi u qanday paydo bo’lganligi va paydo bo’lishiga nimalar sabab bo’lganini ham ko’rib o’tishimiz mumkin.

Ushbu maqolada maktabgacha ta’lim tashkilotlarini boshqarish unga raxbarlik qilish  haqida so’z boradi.

Jahon miqyosida o`simliklardan biologik faol moddalarni ajratib olishning samarali usullarini ishlab chiqish, ular tarkibini va faollik diapazonini aniqlash hamda amaliyotda qo`llanilishini o`rganishga alohida e`tibor qaratilib, bu borada amalga oshirilayotgan ilmiy izlanishlar tarkibida fenol birikmaliriga mansub bo`lgan flavonoidlar saqlovchi rutin, kversetin, likviriton, flakumin, datiskan, lakrizid, lespeflan, flakarbin, flamin, silibor, kapillar kabi bir qator samarali dorivor vositalari tibbiyot amaliyotida turli kasalliklarni davolashda keng miqyosda ishlatilmoqda[1,2,4].

Мазкур мақолада Мирзо Улуғбек томонидан бунёд этилган Самарқанднинг улуғвор тарихини намоён этувчи ўзига хос меъморчилик намуналари, илм–фан, маориф, маданий–маърифий ишларни ривожлантиришда амалга оширилган ишлари ўз ифодасини топган.