Педагогика и психология в современном мире: теоретические и практические исследования

Bul maqalada sózlikti úyretiwde erteklerden paydalanıwdıń abzallıqları kórsetilgen. Òytkeni, ertekler oqıwshılar ushın tanıs hám qızıqlı ekenligi túsindirilip, oqıwshılardı oqıw procesine qızıqtıradı. Erteklerde ushraytuǵın bay til oqıwshılardı kúndelikli sáwbette ushırasıwı múmkin bolǵan keń sózlik penen tanıstıradı. Ertekler arqalı usınılģan kontekst hám mánis oqıwshılarǵa jańa sózlerdi ańsatlaw túsiniw hám eslep qalıwǵa járdem beredi. Erteklerde ushraytuǵın tákirarlaw hám bekkemlew oqıwshılarǵa sóz baylıǵı menen bir neshe ret tanısıw hám olardan paydalanıwdı ùyreniw imkaniyatın beredi, sonday-aq sózlerdi túsiniw hám este saqlawdı rawajlandıradı. Ertekler de oqıwshılarda dóretiwshilik hám oyda sawlelendiriwdi oyatadı, olar úyrengen sózlikten óz gúrrińlerin jaratıwda yamasa ámeldegi erteklerden qayta gúrriń jazıwda paydalanıw imkaniyatın beredi. Ertekler arqalı sózlikti úyretiw oqıw pánlerin óz-ara biliwge de múmkinshilik beredi, sebebi ertekler kóbinese basqa sabaqlıqlarģa tiyisli tema hám elementlerdi óz ishine aladı. Bul oqıwshılarǵa sózlik jáne onıń túrli kontekstlerdegi áhmiyetin keńlew túsiniwge járdem beredi. Ulıwma alǵanda, ertekler arqalı sóz baylıǵın úyretiw oqıwshılardıń til kónlikpelerin asıradı, usınıń menen birge qızıqlı úyreniw tájiriybesin beredi.

Sadrіddіn Aynіy XX asrnіng buyuk va takrorlanmas yozuvchіsіdіr. Unіng hayot va іjod yo`lі XІX asrnіng oxіrgі choragі va XX asrnіng bіrіnchі yarmіdagі іjtіmoіy-sіyosіy va adabіy jarayonlarnіng g`oyatda murakkab davrіda, sharoіtda kechdі.

Maqolada bоshqаruv sаmаrаdоrligi yoʻnаlishidа оlib bоrilgаn tаdqiqоtlаr аsоsаn rаhbаrlik fаоliyatining sаmаrаdоrligini оshirishgа yoʻnаltirilgаn boʻlib, ulаrning koʻpchiligi rаhbаrlik uslublаrini tаhlil qilishgа qаrаtilgаn.  Bоshqаruv kоntеkstidа rаhbаrlik uslubi – bu rаhbаrning хоdimlаrgа nisbаtаn tа’sir koʻrsаtishi vа koʻzlаngаn mаqsаdgа erishishgа undаshidа хоdimlаr bilаn boʻlgаn oʻzаrо munоsаbаtlаrdаgi оdаtiy hаrаkаtlаridir. Rаhbаrlik uslublаri quyidаgilаrgа аsоsаn аniqlаnаdi: qаrоrlаr qаbul qilish jаrаyonidа хоdimlаrning ishtirоk etish dаrаjаsi; хоdimlаrning mа’lumоtlаr vа ахbоrоtlаr bilаn tа’minlаnishi; rаhbаr tоmоnidаn qoʻllаnilаyotgаn ish uslublаri, ya’ni u yoki bu mаsаlаni hаl qilishdа uning oʻzigа хоs yondаshishi.

Ushbu maqolada  o‘smirlik davrida yuzaga keladigan inqirozlar, agressivlik, o‘smirlik davrida ma’naviyatini yuksaltirishning ijtimoiy-psixologik xususiyatlari ochib berilgan.

Ko’pgina  mamlakatlar yetakchi xorijiy davlatlarning ta'lim tizimlarida kasbiy yo'nalish bo'yicha faoliyat olib borilmoqda.Maqolada kasbga yo'naltirishning asosiy usullari, ularning ijobiy ta'siri yoritilgan mehnat bozori va jamiyatning iqtisodiy rivojlanishi haqida fikrlar berilgan. Bu boradagi eng yaxshi natijalarni mahalliy amaliyotda qo‘llash zarurligi ko‘rsatilgan.

Ushbu maqolada shaxsning qadriyatlari shakllanishi, rivojlanishi, ijtimoiy muhitning bunga ta’sir etuvchi roli va shaxs qadriyatlari shakllanishida oilaning ahamiyati yoritilgan. Shu bilan birga oiladagi munosabatlar tizimi shaxsning dunyoga munosabati va qadriyatlarni o‘zlashtirishda ham muhim ekanligi ochib berilgan.

This time is spent on studying educational, reference and methodological literature in libraries, on visiting and analyzing lessons and extra-curricular activities, on organizing and conducting parenting meeting, participation in collective and individual forms of methodological work, attending inspection at the university, maintaining accounting and reporting documentation, for preparing and writing a report on continuous teaching practice.

Maqolada boshlang‘ich maktab yoshidagi o‘quvchilarning divergent fikrlashini rivojlantirishda muammoli ta’lim texnologiyasi muhim o‘rin tutishi haqida fikr mulohazalar keltirib o‘tilgan.

Ushbu maqolada talabalarni auditoriyadan tashqari mustaqil ta’lim jarayonida ularda texnik ijodkorlikni rivojlantirishi yoritib berilgan. Texnik ijodkorlik rivojlantirish ahamiyati, bo’lajak bitiruvchilarning kompetensiyalarini shakllantirishdan iborat.

Mazkur maqolada bo‘lajak pedagoglarda ijodkorlik qobiliyatlarini rivojlantirishda loyiha asoslangan ta’limning o‘rni va ahamiyati tahlil qilingan. Ta’lim jarayonida ijodkorlikni shakllantirish tamoyillari, samaradorlikni oshirish yo‘llari hamda loyiha asoslangan yondashuvning o‘ziga xos jihatlari batafsil bayon etilgan. Mualliflar tomonidan o‘quv jarayonida innovatsion metodlarni qo‘llash natijasida ijodkorlikning rivojlanishiga ijobiy ta’sir ko‘rsatish mexanizmlari ilmiy asoslangan. Maqola ta’lim muassasalarida ijodiy fikrlashni rivojlantirishga qaratilgan amaliy tavsiyalarni ham o‘z ichiga oladi.