Центральноазиатский журнал образования и инноваций

The article analyzes the static and dynamic characteristics of exercises and tasks in learning foreign languages. In particular, their role in consolidating knowledge, applying theory to practice, and developing speech competence is highlighted. The importance of alphabet, pronunciation, and spelling exercises in teaching the Uzbek language as a foreign language and their role in the harmonious formation of phonetic, lexical, and grammatical competencies is shown. It is justified that exercises serve as a bridge that prepares the language learner for real communicative situations.

Ushbu maqolada zamonaviy nemis dramaturgiyasida tana bilan bog‘liq frazeologizmlarning (somatik frazeologizmlar) emotsional ma’no tashuvchisi sifatidagi o‘rni tahlil qilinadi. Tadqiqotda ularning uch asosiy emotsional toifada — ijobiy, salbiy va ambivalent — ishlatilishi hamda dramaturgik jarayondagi funksional roli yoritilgan. Asosiy e’tibor personajlarning ichki kechinmalari, psixologik dinamikasi va voqealar rivojidagi burilish nuqtalarini ifodalashda frazeologizmlarning ta’sir kuchiga qaratilgan. Maqolada zamonaviy nemis dramaturglarining (Botho Strauss, Dea Loher va boshqalar) asarlaridan olingan kontekstual misollar va tahliliy jadval keltirilgan. Natijalar frazeologizmlarning nafaqat estetik, balki teatr tilining hissiy dizaynida ham markaziy o‘rin tutishini ko‘rsatadi.

This study explores the significant role of riddles in the educational development of children, focusing on their cognitive, linguistic, and social benefits. Riddles are not only entertaining but also serve as powerful pedagogical tools that stimulate imagination, enhance critical thinking, and develop language skills. Through the use of age-appropriate riddles, educators can foster children's problem-solving abilities, enrich their vocabulary, and encourage interactive learning. The research highlights how riddles contribute to the development of logical reasoning and cultural awareness, supporting both individual and collaborative learning. By analyzing various types of riddles and their applications in classroom settings, the study underlines their value as effective, low-cost resources for holistic child development in early and primary education.

This article explores the syntactic complexity of news reports in English and Uzbek. By analyzing sentence length, clause structures, and the use of subordination, the study reveals significant differences and similarities between the two languages. The findings demonstrate how structural patterns contribute to the clarity, formality, and reader engagement of news texts. This comparative linguistic analysis contributes to understanding cross-linguistic stylistic tendencies in journalistic discourse.

This article explores the stylistic functions of repetition in English societal news discourse. Repetition, as a rhetorical and linguistic device, plays a vital role in emphasizing key ideas, constructing persuasive narratives, and reinforcing ideological positions in journalistic texts. Drawing on examples from contemporary British and American news articles, the study categorizes various forms of repetition—including lexical, syntactic, and discourse-level repetition—and examines their pragmatic and stylistic impact. The findings reveal that repetition is not only a marker of cohesion but also a powerful tool for audience engagement and ideological framing. This research contributes to a deeper understanding of how linguistic stylistic features operate in modern news media to shape public perception and discourse.

This study explores the significant role of riddles in the educational development of children, focusing on their cognitive, linguistic, and social benefits. Riddles are not only entertaining but also serve as powerful pedagogical tools that stimulate imagination, enhance critical thinking, and develop language skills. Through the use of age-appropriate riddles, educators can foster children's problem-solving abilities, enrich their vocabulary, and encourage interactive learning. The research highlights how riddles contribute to the development of logical reasoning and cultural awareness, supporting both individual and collaborative learning. By analyzing various types of riddles and their applications in classroom settings, the study underlines their value as effective, low-cost resources for holistic child development in early and primary education.

Ushbu maqolada sun’iy intellekt texnologiyalarining qadimgi O‘zbekiston sivilizatsiyalari tarixini o‘rganishdagi imkoniyatlari, modellashtirish usullari va ilmiy-etik jihatlari keng tahlil qilinadi. Maqolada arxeologik ma’lumotlarni raqamlashtirish, tarixiy xaritalarni rekonstruksiya qilish, qadimgi yozuvlarni avtomatik o‘qish, shuningdek, madaniy landshaftlar, iqlim sharoitlari hamda savdo-migratsiya yo‘llarini SI yordamida qayta tiklash metodlari yoritilgan. Bundan tashqari, ma’lumotlar ishonchliligi, tarixiy talqinlarda neytrallik, raqamli merosni saqlash va xalqaro ilmiy hamkorlik masalalari alohida o‘rganilgan. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, AI texnologiyalari tarixiy tadqiqotlarda an’anaviy usullarni samarali to‘ldiradi, ilmiy jarayonlarni tezlashtiradi va obyektivlik darajasini oshiradi. Shu bilan birga, ilmiy metodologiya va etik standartlarga qat’iy amal qilish zarurligi ta’kidlanadi.

This study focuses on the life and literary legacy of Khatiboghli Muhammad, a prominent representative of 15th-century Turkic Sufi literature. Special attention is given to his works such as Bahr al-Haqa’iq, Latoyifnoma, and Farohnoma, exploring their religious and mystical ideas, folk style, and linguistic features. The research examines the poet’s use of Qur’anic verses, hadiths, Sufi symbols, and elements of oral folk tradition. Based on the scholarly approach of M.A. Joshan, Khatiboghli’s works are analyzed within the framework of textual studies, linguistics, and historical-cultural context, clarifying his role in the history of Turkic literature.

Dorivor o‘simliklar qadim zamonlardan beri inson salomatligini tiklash va saqlashda muhim rol o‘ynab kelmoqda. Ular nafaqat davolash vositasi, balki oziq-ovqat, kosmetika va atir-upa sanoatida ham keng qo‘llaniladi. Hozirgi kunda dunyoda dorivor o‘simliklarning 10 mingdan ortiq turi mavjud bo‘lib, shulardan 1000 dan ortig‘i ilmiy jihatdan o‘rganilgan. O‘zbekistonda esa 700 dan ziyod dorivor o‘simliklar aniqlangan va ularning 120 ga yaqin turi xalq tabobati hamda tibbiyotda faol qo‘llaniladi. Bugungi kunda dori vositalarining qariyb yarmi o‘simlik xom ashyosidan olinishi ham ushbu sohaning dolzarbligini ko‘rsatadi. O‘simliklar tarkibidagi murakkab organik birikmalar ularga turli biologik va farmakologik xususiyatlar baxsh etadi.

Mazkur maqolada qo‘shma gaplar, jumladan, ergash gapli qo‘shma gaplar tarkibidagi o‘rin ergash gaplar va ular bilan bog‘liq nazariy yondashuvlar tahlil qilinadi. Shuningdek, “o‘rin” konsepti lingvokognitiv yondashuv asosida ko‘rib chiqilib, u tilning morfologik, leksik, sintaktik, frazeologik va paremiologik sathlarida qanday voqelantirilishi — ya’ni verbalizatsiya qilinishi o‘zbek va ingliz tillari misolida bayon etilgan. “O‘rin” konseptining maydon tabiati ochib berilgan.

Ushbu maqolada “farzand” konsepti tilshunoslik nuqtai nazaridan tahlil qilingan hamda uning turli darajadagi til birliklari: morfemalar, leksemalar, frazemalar, frazoemalar, sentensemalar va tekstemalar orqali ifodalanish xususiyatlari ochib berilgan. Farzand konsepti faqat semantik jihatdan emas, balki tizimli-lingvistik yondashuv asosida ham tahlil qilinib, konseptual maydon modeli asosida qatlamlarga ajratilgan..

Данная статья посвящена сравнительному анализу бинарного концепта «друг/враг» и средств его вербализации в русском и английском языках. В исследовании рассматриваются теоретические основы понятия концепт в когнитивной лингвистике, особенности бинарных (антонимических) концептов и связанных с ними феноменов (фреймов, сценариев и др.).

This article presents general guidelines for the design and calculation of technological lines. It includes the necessary calculations, technical requirements, and practical approaches to improve the efficiency of production processes and to ensure the optimal placement of equipment within bays. In addition, safety standards and the continuity of technological flows are taken into account in the organization of technological lines

Ushbu maqolada O‘zbekiston agrar sektorida agrologistika tizimining bugungi holati, mavjud muammolar va ularni bartaraf etish bo‘yicha takliflar, shuningdek, eksport salohiyatini oshirish omillari tahlil qilingan.

Ushbu maqolada Internet of Things (IoT) tushunchasi, uning asosiy tamoyillari va aqlli qurilmalar hayotimizdagi o‘rni haqida fikr yuritiladi. Shuningdek, IoT texnologiyasining iqtisodiyot, ta’lim, tibbiyot, transport va kundalik turmushda qo‘llanilish imkoniyatlari tahlil qilinadi. IoTning afzalliklari bilan birga xavfsizlik muammolari, axborot himoyasi va kelajakdagi rivojlanish istiqbollari ham yoritilgan. Maqola IMRAT talablari asosida tuzilgan.

ушбу мақолада таносил ёки ОИВ касаллиги/ОИТСни тарқатиш билан боғлиқ жиноятлар бўйича терговга қадар текширув ва тергов даврида тайинланадиган судга оид экспертизаларни тайинлашнинг ўзига хос хусусиятлари ва экспертлар олдига қўйиладиган саволлар кетма-кетлиги ишлаб чиқилган бўлиб, исботлашда муҳим аҳамият касб этадиган масалалар ёритилган..

Maqolada Sharq va G’arbda Avitsenna nomi bilan taniqli ulug’ tabib va olim Abu Ali ibn Sino haqida qisqa, ammo ahamiyatli ma’lumotlar berilgan. Olimning hayoti, uning faoliyati, insoniyat tarixida qoldirgan o’chmas o’rni haqida so’z boradi.

В данной статье рассматриваются современные подходы к интеграции методов искусственного интеллекта (ИИ) в обработку текстовых данных. Подчеркивается роль алгоритмов машинного обучения и глубинного обучения (BERT, GPT, классификационные алгоритмы и др.) в решении задач автоматического перевода, анализа документов, построения чат-ботов и других приложений. Особое внимание уделяется техническим проблемам, возникающим в процессе внедрения ИИ-технологий, а также методам их решения..

Ҳар қандай демократик жамиятда ҳуқуқий давлат қуриш жараёнида жамоат тартибини таъминлаш, фуқаролар хавфсизлигини муҳофаза қилиш, жиноятчиликка қарши самарали курашиш каби вазифалар ички ишлар органлари зиммасига юклатилади. Мазкур вазифаларни тўлиқ ва самарали амалга оширишда ички ишлар органлари идоравий ҳамкорлик бўлинмалари муҳим рол ўйнайди. Чунки улар турли тузилмалар, идоралар, давлат ва нодавлат ташкилотлари ўртасидаги ҳамкорликни мувофиқлаштиради, ахборот алмашиш, қўшма чора-тадбирлар ўтказиш, жиноятларнинг олдини олиш ва бартараф этишда фаол иштирок этади.

Мақола Ўзбекистон Республикаси ички ишлар органлари ходимлари имижини яхшилаш масалаларига бағишланган. Унда демократик қадриятлар, инсон ҳуқуқлари ва қонун устуворлигига асосланган касбий ва ахлоқий стандартларни жорий этиш зарурати асослантирилган. Мақолада ички ишлар органлари фаолиятини “халқчил” тузилмага айлантириш бўйича ислоҳотлар, ёшлар билан ишлашда ижтимоий тармоқлардан фойдаланиш ва замонавий технологияларни жорий қилиш орқали имижни мустаҳкамлаш таклифлари илгари сурилган. Шунингдек, ходимларнинг профессионал кўриниши, фуқаролар билан муомала маданияти ва ахборот хизматлари фаолиятининг самарадорлигини ошириш масалалари ёритилган

Maqolada 2-sinf o‘quvchilarida o‘qishga nisbatan ichki va tashqi motivlar uyg‘unligini shakllantirishda o‘qituvchining yetakchi roli nazariy va amaliy jihatdan yoritiladi. Nazariy asos sifatida o‘zini-o‘zi belgilash nazariyasi, qiziqishning to‘rt bosqichli modeli hamda sotsiokultural qarashlar tahlil qilinadi; o‘qituvchi faoliyatining sinf muhitini tashkil etish, individual tanlov va maqsad qo‘yish imkoniyatlarini yaratish, mazmunni shaxsiy tajriba bilan bog‘lash, hamkorlik va mulohazakor o‘qish amaliyotlarini yo‘lga qo‘yish kabi komponentlari konseptual izohlanadi. Amaliy qismda 2-sinfda 10 haftalik o‘qish motivatsiyasini qo‘llab-quvvatlash dasturi tasvirlanadi: dars oldi suhbatlari, o‘quvchining tanlov huquqi, o‘qish konfranslari, uy va maktab hamkorligi, portfel va “o‘qish pasporti” kabi vositalar integratsiya qilinadi.

Biz bul maqalamızda Sh.Usnatdinovtıń «I.Yusupov. Shayırdıń jaslıǵı» hújjetli povestinde prototip hám kórkem obraz máselesin teoriyalıq tiykarda úyrenip, jazıwshı labaratoriyasın analizlewge háreket ettik. Bunda real ómirde jasaǵan insanlar menen shıǵarmadaǵı qaharman obrazları, xarakterleri arasındaǵı ózgeshelikler hám uqsaslıqlar salıstırmalı usılda úyrenildi.

Переломы и вывихи костей, образующих плечелучевое сочленение, по частоте занимают первое место не только среди сегментов верхней конечности, но и по отношению к повреждениям других локализаций опорно-двигательного аппарата. Основным методом диагностики повреждений плечелучевого сочленения является рентгенологический. Однако при повреждениях плечелучевой локализации отмечаются нарушения кровообращения в локтевой области. Поэтому значительная роль принадлежит ультразвуковой допплерографии. Применение малоинвазивных методов лечения у детей, направлено на снижение послеоперационных осложнений..

Ушбу мақола жамоат тартибини сақлашда сунъий интеллект (СИ) технологияларининг ташкилий ва ҳуқуқий жиҳатларини кўриб чиқади. СИнинг ҳуқуқ-тартибот органларида қўлланилишӣ, жумладан, патруллик хизматини оптималлаштириш, жиноятларни прогноз қилиш ва маълумотларни таҳлил қилишдаги роли таҳлил қилинади. Мақола юртимизда СИдан фойдаланишнинг амалий имкониятлари, ташкилий ўзгаришлар зарурати ва ҳуқуқий асосларга эътибор қаратади. Шунингдек, фуқаролар ҳуқуқларининг ҳимояси, маълумотлар шаффофлиги ва этик масалаларга алоҳида урғу берилади. Мақсад – СИнинг жамоат тартибини таъминлашдаги самарадорлигини ошириш ва унинг ҳуқуқий-ташкилий муаммоларига ечим таклиф қилишдир..

Ushbu maqolada alohida ta’lim ehtiyojlariga ega bo‘lgan bolalarni kasbga yo‘naltirish jarayonida psixologning vazifalari va ularning amaliy ahamiyati yoritilgan. Psixolog kasbiy yo‘naltirishda bolaning qiziqishlari, qobiliyatlari hamda individual psixologik xususiyatlarini hisobga olish orqali shaxsiy rivojlanish va jamiyatda o‘z o‘rnini topishiga ko‘maklashadi. Maqolada shuningdek, psixologik diagnostika, maslahat berish, o‘quvchilar bilan individual va guruhiy ishlash, ota-onalar hamda pedagoglar bilan hamkorlik qilish kabi vazifalarning mazmuni tahlil qilinadi.

В статье рассматриваются грамматические и функциональные особенности имени прилагательного и имени числительного в узбекском и русском языках. Посредством сопоставительного анализа выявлены сходства и различия в морфологических и синтаксических характеристиках данных частей речи. Полученные результаты могут быть полезны при обучении русскоязычных учащихся узбекскому языку и наоборот.

STEAM ta’lim texnologiyasi (Science, Technology, Engineering, Arts, Mathematics) orqali o‘quvchilarni fanlararo fikrlashga o‘rgatish mumkin. Bu yondashuv bolalarning ijodkorligini va muammolarni hal qilish qobiliyatini oshiradi. Boshlang‘ich ta’limda STEAM laboratoriyalari tashkil etish orqali o‘quvchilarni erta yoshdan ilmiy izlanishga jalb qilish, ularning mustaqil fikrlash va tajriba asosida o‘rganish ko‘nikmalarini shakllantirish mumkin. STEAM yondashuvi zamonaviy ta’lim talablariga mos bo‘lib, o‘quvchilarning intellektual va texnologik savodxonligini oshirishga xizmat qiladi. Bu esa kelajakda raqobatbardosh kadrlar tayyorlashga zamin yaratadi.