Science and Innovation

Suv xo‘jaligi O‘zbekiston bog‘dorchilik tarmog‘ining iqtisodiy barqarorligi va unumdorligini ta’minlashda markaziy o‘rin tutadi. Mamlakat iqlim o‘zgarishi, eskirgan sug‘orish tizimlari va qishloq xo‘jaligi tarmoqlaridagi raqobat tufayli suv tanqisligi ortib borayotgan bir paytda suvdan foydalanish samaradorligini optimallashtirish dolzarb ustuvor vazifaga aylandi. Ushbu maqola Oʻzbekiston bogʻdorchilik sohasida suv xoʻjaligining iqtisodiy samaradorligini siyosat asoslari, texnologik innovatsiyalar va institutsional islohotlarni kompleks tahlil qilish orqali koʻrib chiqadi. Tadqiqot takomillashtirilgan sug‘orish texnologiyalari, suv narxini belgilash mexanizmlari va fermerlarni o‘qitish dasturlarining hosildorlik va rentabellikka ta’sirini baholash uchun xalqaro va mintaqaviy tadqiqotlardan olingan dalillarni sintez qiladi. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, sug‘orish infratuzilmasini modernizatsiya qilish, tomchilatib sug‘orish tizimlarini targ‘ib qilish va suv boshqaruvini kuchaytirish suv yo‘qotishlarini 40 foizgacha kamaytirish, hosildorlik samaradorligini 25-30 foizga oshirish va fermerlarning daromadlari barqarorligini oshirish imkonini beradi. Hujjat xulosasiga ko‘ra, suvni samarali boshqarish nafaqat texnik masala, balki O‘zbekiston bog‘dorchiligida uzoq muddatli barqarorlikni ta’minlash uchun muvofiqlashtirilgan, ko‘p tarmoqli yondashuvni talab qiluvchi iqtisodiy va institutsional muammodir.

The digital transformation of agriculture is reshaping production systems worldwide, improving resource efficiency and sustainability. In Uzbekistan, where agriculture remains a cornerstone of the economy, digital technologies represent a critical opportunity to optimize productivity and respond to climate-related challenges. This paper evaluates the economic efficiency of adopting digital technologies—such as smart irrigation, drones, sensors, and farm management software—in Uzbekistan’s agricultural sector. Drawing upon case studies from the Fergana Valley, Samarkand, and Bukhara regions, the study highlights how data-driven decision-making enhances water use efficiency, reduces input costs, and improves yields. The results indicate that digital innovations can reduce production costs by 20–30%, increase yields by up to 35%, and achieve investment payback within 4–6 years. However, challenges remain, including infrastructure limitations, digital illiteracy, and financing barriers. This study concludes that targeted policies, education, and international cooperation are essential for scaling digital agriculture and ensuring the long-term sustainability of Uzbekistan’s agroeconomy.

Mazkur maqolada jismoniy rivojlanish va sog‘lom turmush tarzi shakllanishi masalalari yoritilgan. Inson salomatligini mustahkamlashda jismoniy faollik, to‘g‘ri ovqatlanish, psixologik barqarorlik va ekologik omillarning o‘rni ilmiy adabiyotlar asosida tahlil qilingan. Shuningdek, yoshlar orasida sog‘lom turmush tarziga oid kompetensiyalarni shakllantirishning ijtimoiy va pedagogik ahamiyati ko‘rsatib o‘tilgan.

Ushbu maqolada o‘quvchilarning o‘qishga bo‘lgan ichki (intrinzik) va tashqi (ekstrinzik) motivatsiyasini shakllantirishga ta’sir qiluvchi omillar tahlil qilinadi. Ichki motivatsiya o‘quvchining shaxsiy ehtiyojlari, qiziqishlari, o‘zini anglash va o‘zini rivojlantirish intilishlari orqali yuzaga keladi. Tashqi motivatsiya esa baholar, mukofotlar, ota-ona va jamiyatning kutganlari, dars muhitining ijobiy shartlari kabi omillar orqali quvvatlashtiriladi. Maqolada motivatsiya nazariyalari, empirik tadqiqot natijalari va pedagogik tavsiyalar asosida o‘quvchilarda doimiy va barqaror motivatsiyani rag‘batlantirish yo‘llari taklif qilinadi.

Ushbu maqolada o‘qituvchining shaxsiy ta’siri orqali o‘quvchilarda o‘quv faoliyatiga ijobiy munosabat shakllantirish muammosi ko‘rib chiqiladi. Pedagogik muloqot va psixologik qo‘llab-quvvatlash usullari, ularning ta’siri mexanizmlari hamda amaliy tavsiyalar tahlil qilinadi. Maqola nazariy va empirik tadqiqotlardan olingan natijalarga asoslanib yozildi.

Mazkur tezisda XX asr ikkinchi yarmida Janubi-Sharqiy Osiyo mamlakatlarida kechgan modernizatsiya jarayonlari Singapur, Malayziya va Indoneziya misolida tahlil qilinadi. Tadqiqot davomida ushbu mamlakatlarda siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy islohotlarning shakllanishi, ularning zamonaviy davlat qurilishiga ta’siri o‘rganilgan. Singapur misolida sanoatlashuv, ta’lim tizimi va texnologik innovatsiyalar asosida barqaror iqtisodiy model yaratilgani ko‘rsatilgan. Malayziya tajribasida esa iqtisodiy diversifikatsiya, millatlararo totuvlik siyosati va iqtisodiy o‘sishni rag‘batlantiruvchi davlat strategiyalari tahlil etilgan. Indoneziyada amalga oshirilgan siyosiy barqarorlik, agrar islohotlar va milliy identifikatsiyani mustahkamlash jarayonlari alohida e’tiborga olingan. Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatadiki, mazkur mamlakatlarda modernizatsiya jarayonlari tashqi omillar (g‘arb tajribasi, xalqaro iqtisodiy aloqalar) hamda ichki siyosiy irodaga tayanib amalga oshirilgan. Shu bois Janubi-Sharqiy Osiyo modeli — mahalliy qadriyatlar va global tajribaning o‘zaro uyg‘unlashgan ko‘rinishidir.

Ushbu maqolada adsorbsiya jarayonining mohiyati, uning turlari va kimyo hamda texnologiya sohalaridagi ahamiyati yoritilgan. Adsorbsiya — moddalarning sirtida molekulalar to‘planish jarayoni bo‘lib, u ko‘plab sanoat va laboratoriya ishlarida qo‘llaniladi. Maqolada adsorbsiya jarayonining asosiy omillari — temperatura, bosim va sirt maydonining ta’siri hamda adsorbent sifatida faol ko‘mir, silikagel kabi moddalar roli ko‘rsatib o‘tilgan. Shuningdek, adsorbsiyaning atrof-muhitni tozalash, suv va gazlarni filtrlash, kimyoviy reaksiyalarni tezlashtirishdagi ahamiyati ham tahlil etilgan.

Ushbu maqolada frazeologik birliklarda rang komponentining lingvokulturologik xususiyatlari tahlil qilinadi. Ranglar madaniyatda muhim ramziy ma’no kasb etadi va turli tillarda ular ifodalash doirasi va ma’nosi bilan farqlanadi. O‘zbek madaniyatida qora rang ulug‘vorlik va yomonlik ramzi sifatida ishlatilsa, oq rang poklik va ezgulikni bildiradi. Qizil, ko‘k va yashil ranglarning ham madaniy kontekstda o‘ziga xos ramziy ma’nolari mavjud. Frazeologik birliklarda rang komponentlari ijtimoiy va madaniy qatlamlarni aks ettiradi, shu bilan birga til va madaniyat o‘rtasidagi bog‘liqlikni ko‘rsatadi.

The integration of Artificial Intelligence (AI) into language education has transformed traditional methods of English for Specific Purposes (ESP) instruction. Among these innovations, corpus tools—powered by AI—stand out as effective instruments for contextualized, data-driven learning. This paper explores how AI-enhanced corpus tools can support ESP students in acquiring domain-specific vocabulary, improving linguistic accuracy, and developing critical language awareness. Through real-time language analysis and authentic usage patterns, corpus-based learning provides learners with meaningful exposure to specialized discourse, catering to their professional and academic needs. The paper argues for the adoption of AI-driven corpus technologies as a key component in ESP pedagogy and outlines practical implications for teachers and curriculum developers.

Mazkur tezisda Oʻzbekiston Respublikasining xalqaro savdodagi raqobat bardoshligi statistik ko‘rsatkichlar asosida tahlil qilinadi. Xususan, mamlakatning global savdodagi ulushi, asosiy raqobatchi davlatlar bilan solishtirish, shuningdek o‘sish hamda mustahkamlanish imkoniyatlari ko‘rib chiqiladi. Tahlil natijasida O‘zbekistonda eksport-import balansining holati, strukturaviy jihatlari hamda istiqboldagi chora-tadbirlar yuzasidan xulosalar taqdim etiladi.

Shisha ishlab chiqarish korxonalarida elektr energiyasini samarali iste’mol qilish bugungi kunda muhim iqtisodiy va ekologik muammo hisoblanadi. Ushbu maqolada sanoat jarayonlarida elektr energiyasi yo‘qotilishining sabablari, iste’molni optimallashtirish imkoniyatlari va zamonaviy texnologiyalar yordamida energiya samaradorligini oshirish yo‘llari tahlil etiladi. Xususan, ishlab chiqarish uskunalarida yuqori samarali elektr motorlardan foydalanish, raqamli monitoring va boshqaruv tizimlari, ishlab chiqarish jarayonlarini optimallashtirish va energiya menejmenti tizimlarini joriy qilish kabi choralar muhokama qilinadi. Bu tadqiqot korxonalar uchun elektr energiyasi xarajatlarini kamaytirish hamda CO₂ chiqindilarini pasaytirishga xizmat qiladi.

Ushbu tezishda tizimlilik va tarixiylik prinsiplari texnologik ta’lim metodologiyasining nazariy asoslari sifatida tahlil qilinadi. Pedagogik yondashuv nuqtayi nazaridan, texnologik ta’lim jarayonini tashkil etishda mazkur prinsiplardan foydalanish o‘quv-tarbiya jarayonining yaxlitligini, uzluksizligini va ilmiy asoslanganligini ta’minlaydi. Shuningdek, tarixiylik prinsipi pedagogik jarayonni rivojlanish bosqichlari, an’anaviy va zamonaviy metodlar o‘rtasidagi uzviylikni aniqlashga yordam beradi.

Ushbu maqolada tibbiy ta’lim jarayonida innovatsion texnologiyalardan foydalanishning ahamiyati tahlil qilingan. Xususan, virtual laboratoriyalar, 3D modellar, simulyatsiya dasturlari, VR texnologiyalar va telemeditsina vositalarining samaradorligi yoritilgan. Shuningdek, xorijiy tajribalar va Qo‘qon universiteti Andijon filialida qo‘llanilayotgan zamonaviy metodikalar haqida ma’lumot berilgan. Innovatsion yondashuvlarning tibbiyot talabalari bilim va amaliy ko‘nikmalarini rivojlantirishdagi o‘rni alohida ko‘rsatib o‘tilgan.Yosh tibbiyot hodimlaridagi yangi malakali xizmatlar hamda kasalliklar turlarini oʻrganish, kelib chiqayotgan kasalliklarni oldini olishga qaratilgan dolzarb yondashuvlar haqida maʼlumot berilgan. 

Mazkur maqolada O‘zbekiston Respublikasida soliq sohasida huquqbuzarliklarning oldini olish, ularni erta aniqlash va bartaraf etish borasida profilaktika inspektorlari bilan soliq inspeksiyasi organlari o‘rtasidagi hamkorlikning mohiyati, ahamiyati hamda mavjud muammolari yoritilgan. Tadqiqot davomida huquqni muhofaza qiluvchi organlar o‘rtasidagi o‘zaro axborot almashinuvi, qo‘shma reyd va profilaktik tadbirlarning samaradorligi, ularni yanada takomillashtirish yo‘llari ilmiy asosda tahlil qilinadi. Shuningdek, soliq sohasida qonunbuzarliklarni bartaraf etish mexanizmlarini takomillashtirish bo‘yicha amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan.

Mazkur maqolada profilaktika inspektorining uyushgan jinoyatchilikni oldini olish va unga qarshi kurashishdagi o‘rni hamda vazifalari tahlil qilingan. Muallif ushbu yo‘nalishda mavjud tizimdagi muammolarni aniqlab, ularni bartaraf etish bo‘yicha takliflar ishlab chiqqan. Shuningdek, jinoyatchilikka qarshi kurashda axborot texnologiyalaridan foydalanish, jamoatchilik bilan hamkorlikni kuchaytirish va profilaktika inspektorlarining kasbiy salohiyatini oshirish zaruriyati asoslab berilgan. Tadqiqot natijalari uyushgan jinoyatchilikning ijtimoiy ildizlarini aniqlash va ularni bartaraf etishning samarali mexanizmlarini taklif etadi.

Mazkur maqolada profilaktika inspektorining mahalliy davlat hokimiyati organlari bilan hamkorlik faoliyatining huquqiy asoslari, tashkiliy jihatlari va amaliy mexanizmlari tahlil qilinadi. Mahalla tizimi orqali jinoyatchilikning oldini olish, ijtimoiy barqarorlikni ta’minlash va aholining huquqiy ongi hamda huquqiy madaniyatini yuksaltirishda profilaktika inspektorining roli yoritiladi. Shu bilan birga, mahalliy hokimiyat va profilaktika inspektori o‘rtasidagi axborot almashinuvi, rejalashtirish va nazorat faoliyatining samaradorligini oshirishga qaratilgan taklif va tavsiyalar ishlab chiqiladi.

Mazkur tezisda raqamli ta’lim ekotizimida prompt engineering va vizual savodxonlikni sintezlovchi kognitiv-metodik asos ishlab chiqiladi. Tadqiqot bo‘lajak o‘qituvchilarda generativ AI vositalari bilan ishlash jarayonida semantik aniqlik, kompozitsion fikrlash va etik qaror qabul qilishni birlashtirgan integrativ kompetensiyani shakllantirishga qaratilgan. Aralash usullar asosida tashkil etilgan o‘quv moduli uch semestr davomida sinovdan o‘tkazilib, portfel tahlili, refleksiv esse va analitik rubrika yordamida baholandi. Natijalar aniqlangan ramkaga ko‘ra talabalar prompt tuzishda kognitiv cheklovlarni ongli belgilashi, vizual talqinlarda kompozitsion yechimning izchilligini saqlashi hamda AI manbalaridan foydalanishda etik va mualliflik me’yorlariga rioya etishini ko‘rsatdi. Mualliflar sintez modelining asosiy tayanchlarini kognitiv skaffold, multimodal semantika, dizayn-fikrlash va ochiq baholash dalillari sifatida belgilaydi hamda o‘qituvchi tayyorlov dasturlariga moslashtirish bo‘yicha amaliy tavsiyalar beradi.

Tezis kompyuter grafikasi fanini o‘qitish jarayonida sun’iy intellekt (SI) texnologiyalarining samarali qo‘llanilishi imkoniyatlarini ilmiy tahlil qiladi. Zamonaviy ta’lim jarayonlarida SI vositalari talabalarning vizual tafakkurini rivojlantirish, grafik dizayn va animatsiya yaratish jarayonlarini optimallashtirish, shuningdek, murakkab vizual modellashtirish masalalarini avtomatlashtirish orqali o‘quv jarayonining samaradorligini oshirishda muhim rol o‘ynaydi. Tezisda SI texnologiyalarining pedagogik integratsiyasi, o‘quv jarayonini interaktiv va individualizatsiyalash imkoniyatlari, shuningdek, kompyuter grafikasi bo‘yicha loyihalarni yaratishda avtomatik yordamchi tizimlarning afzalliklari ilmiy asosda yoritiladi. Tadqiqot natijalari SI texnologiyalarining ta’lim jarayonida qo‘llanilishi talabalarning ijodiy faoliyati va amaliy ko‘nikmalarini sezilarli darajada oshirishini ko‘rsatadi.

Ushbu tezisda ingliz tilidagi leisure va o‘zbek tilidagi xordiq leksemalarining semantik tuzilmasi hamda paradigmatik aloqalari qiyosiy tahlil qilinadi. Tadqiqotda leksik-semantik maydon nazariyasi, komponent tahlil, freym va kontseptual metafora yondashuvlari birgalikda qo‘llanib, “mehnat—xordiq” hamda “work—leisure” oppozitsiyalari, sinonimiya, antonimiya va giponimiya munosabatlari ko‘rib chiqiladi. Ingliz tilida leisure so‘zining “industry, time, activity” kabi institutsional va abstrakt qamrogi kengligi, “leisure time/activities/centre” kabi barqaror kollokatsiyalar hosil qilishi; o‘zbek tilida xordiqning ko‘proq post-aktiv, restoratov ma’no yadrosiga tayanishi va dam olish, hordiq chiqarish, ta’til bilan o‘zaro chegaralanish mexanizmlari yoritiladi. Tadqiqot, shuningdek, “vaqt—resurs” va “tana—mexanizm” metaforalari orqali rekreatsion diskursning semantik profilini tasvirlaydi hamda tarjimashunoslik nuqtai nazaridan “holiday/vacation” — “ta’til”, “recreation” — “rekreatsiya/dam olish” ekvivalentlari bilan bog‘liq nozik farqlarni asoslaydi. Natijalar xulosasida “leisure/xordiq” kontsepti madaniyatlararo kommunikatsiyada diskurs, janr va registrga qarab turlicha profilanishi ko‘rsatiladi.

Ushbu maqolada kichik va o‘rta korxonalarda (KO‘K) loyihalarni boshqarish jarayonida uchraydigan asosiy muammolar tahlil qilingan. Tadqiqotda resurslarning cheklanganligi, samarali kommunikatsiya yetishmasligi, risklarni baholashdagi kamchiliklar hamda vaqt va byudjetni boshqarishdagi qiyinchiliklar asosiy muammolar sifatida ko‘rsatib o‘tilgan. So‘nggi yillarda o‘tkazilgan xalqaro statistik ma’lumotlar asosida loyiha boshqaruvi samaradorligini oshirishda zamonaviy dasturiy vositalarning, xususan, Asana, Jira va Microsoft Project dasturlarining o‘rni tahlil qilinadi. Maqolada KO‘Klar uchun loyiha boshqaruvini takomillashtirish bo‘yicha amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan.

Ushbu tezisda chorvachilik mahsulotlari yetishtirish bo‘yicha rivojlangan xorijiy davlatlar tajribasi iqtisodiy-statistik usullar yordamida keng qamrovli tahlil qilingan. Shuningdek, mintaqalarda chorvachilik mahsulotlari yetishtirish samaradorlik ko‘rsatkichlarini yanada rivojlantirishga qaratilgan taklif va tavsiyalar ishlab chiqilgan.

This article examines the application of digital image processing technologies in parking space monitoring systems, analyzing current methodological approaches and their effectiveness in modern urban infrastructure. The research concludes that multi-layered processing approaches combining edge detection, feature extraction, and deep learning classification represent the most promising direction for developing robust parking monitoring infrastructure capable of operating in complex urban environments with varying lighting conditions and weather patterns.

Maqolada ekoturizm rivojlanishini kompleks baholash uchun zarur bo‘lgan mezonlar va ko‘rsatkichlar tizimi tahlil qilingan. Iqtisodiy samaradorlik, ijtimoiy ta’sir va ekologik barqarorlik indikatorlari o‘rganilgan. Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatadiki, ekoturizmni to‘g‘ri baholash uchun uch o‘lchovli yondashuv zarur: iqtisodiy manfaat, ijtimoiy ta’sir va ekologik muvozanat. Xalqaro amaliyotda qo‘llaniladigan ko‘rsatkichlar tizimi va kompleks baholash metodologiyasi taqdim etilgan. Ishlab chiqilgan ko‘rsatkichlar tizimi O‘zbekistonda ekoturizm rivojlanishini monitoring qilish va strategik qarorlar qabul qilishda qo‘llanilishi mumkin.

Ushbu tezisda Alisher Navoiy asarlarini o‘qitishda interaktiv metodlardan foydalanishning pedagogik samaradorligi nazariy va amaliy jihatdan tahlil qilinadi. Tadqiqot konseptual jihatdan konstruktivizm, sotsiokultural o‘rganish, reflektiv amaliyot va dialogik ta’lim yondashuvlariga tayanadi; amaliy jihatdan esa sinfdagi muhitda uch bosqichli o‘quv vazifalari, qisqa ma’ruza–munozara sikllari, konseptual xaritalash, raqamli vositalar orqali ko‘p modal talqin hamda bahs va ijodiy qayta ishlash bilan boyitilgan “kritik o‘qish” protokollari qo‘llanilgan. Natijalar interaktiv metodlar matnni chuqur anglash, badiiy-axloqiy g‘oyalarni kontekstual talqin qilish, estetik baholash mezonlarini og‘zaki va yozma asoslash, hamkorlikda mantiqiy dalillash hamda ijodiy transformatsiya ko‘nikmalarini sezilarli darajada mustahkamlashini ko‘rsatadi. Portfel-baholash, analitik rubrikalar va reflektiv esse shaklidagi yakuniy ko‘rsatkichlar o‘quvchilarning konseptual ravonlik, mulohaza chuqurligi va dalil-sitata muvozanatida o‘sish borligini namoyon etadi. Tadqiqot natijalari adabiyot darslarini kompetensiyaviy modelga muvofiq qayta loyihalashga, Navoiy matnlarining tarixiy-badiiy qatlamlarini zamonaviy o‘quvchi idroki bilan bog‘lashga hamda o‘qituvchi–o‘quvchi–matn o‘zaro ta’sirini faol, mazmuniy va reflektiv mexanizmlarga aylantirishga xizmat qiladi.

Қарақалпақ-түркмен әдебий байланысларының раўажланыўында салмақлы үлес қосқан Өзбекстан Қаҳарманы, Өзбекстан ҳәм Қарақалпақстан халық шайыры И.Юсупов болып табылады. Ол Мақтымқулының қосықларын қарақалпақ тилине аўдарыўда, оның философиялық-дидактикалық поэзиясын халық массасына, әдебий жәмийетшиликке үгит-нәсиятлаўда айрықша хызмет етти. Әдебий орталық И.Юсуповты Мақтымқулының аўдармашысы ҳәм оның дөретиўшилигин изертлеўшиси сыпатында таный баслады. Ол өткен әсирдиң 50-жылларында-ақ, Мақтымқулының қосықларын жыйнаўда, қыссахан ҳәм бақсылардан жазып алыўда көп мийнет етти. Бул изленислери оның Мақтымқулы шығармаларын қарақалпақ тилине аўдарыўда, илимий үйрениўде, изертлеўге алып барды.

Sintaksislik bilim – til biliminiń áhmiyetli bólegi bolıp, oqıwshılarǵa jazba hám awızeki tildi duris qollanıwǵa, teksttegi ideyalar hám paragraflardaǵı logikanı ańlawǵa imkaniyat beredi. Qospa gáp (kompozit gáp) – bir neshe jay gáplerdi baylanıstırıwshı grammatikalıq elementler arqalı birlesken sintaksislik qurılma bolıp, onı tolıq túsinip, talqılaw sırttan grammatikadan góre, analitik pikirlew hám argumentlew qaǵıydaların talap etedi. Sol sebepli, oqıtıw procesinde tek teoriyalıq túsinik berip qalmastan, oqıwshını belsene qatnastırıp, pikirlewge májbúrleytuǵın metodika kerek.

Post-harvest losses remain one of the most pressing challenges in global agriculture, particularly in developing countries where infrastructure and technology are often insufficient. Sustainable storage technologies play a crucial role in preserving agricultural products, maintaining nutritional value, and minimizing economic losses. This article examines the role of innovative, energy-efficient, and environmentally friendly storage technologies in reducing post-harvest losses. It discusses traditional and modern storage methods, the integration of renewable energy systems, digital monitoring tools, and government strategies aimed at promoting sustainability. The paper concludes that adopting sustainable storage technologies not only improves food security but also strengthens rural economies and contributes to achieving several United Nations Sustainable Development Goals (SDGs).

The article explores the theoretical foundations and practical mechanisms of diversifying media education within the modern learning process. It reveals the importance of integrating interdisciplinary and digital approaches to foster social, critical, and media competencies among students. The study develops a conceptual model for diversifying media education that combines traditional teaching with digital, communicative, and project-based technologies. Empirical analysis demonstrates that systematic diversification enhances students’ media literacy, civic engagement, and creative thinking. The findings contribute to improving the quality of education through innovative media-based pedagogical solutions.

Ushbu maqolada “tarbiya” tushunchasining tarixiy o‘zgarishi va uning hozirgi kunda yuz berayotgan ma’naviy inqirozi tahlil qilinadi. “Tarbiya”ning nafaqat bilim berish, balki fikrlaydigan, tahlil qiladigan va ma’naviy jihatdan barkamol shaxsni shakllantirish vositasi ekanligi asoslanadi. Tarixiy Buxoro va Samarqand madrasalari, jadidchilik davri va zamonaviy ta’lim tizimi qiyosiy tahlil orqali “o‘rgatish” bilan “tarbiyalash” o‘rtasidagi keskin farqlar ochib beriladi. Asosiy fikr shundan iboratki, “tarbiya” so‘zi amaliyotdan chiqarilishi bilan jamiyatda mustaqil fikrlash qobiliyati susayadi. Bu esa nihoyatda jiddiy ijtimoiy oqibatlarga olib keladi.

Bugungi kunda neft-gaz sanoati korxonalarida (ayniqsa, gazni qayta ishlash va neftni tozalash zavodlarida) hosil bo‘layotgan oqova suvlar tarkibi yuqori darajadagi og‘ir metall ionlari (Pb²⁺, Cd²⁺, Cr³⁺, Ni²⁺), shuningdek fenol, krezol va toluol kabi toksik organik birikmalar bilan murakkablashgan. Ular suv havzalari va tuproqqa tushganda biotizimlarda toksik akkumulatsiya yuzaga keltiradi, bu esa ekologik xavfsizlikka bevosita tahdid tug‘diradi.

Ushbu maqola zamonaviy lingvodidaktika va innovatsion yondashuvlar asosida xorijiy tillarni o‘qitishning samarali usullarini ishlab chiqish va ularni ta’lim jarayoniga tatbiq etish masalalariga bag‘ishlanadi. Maqolada raqamli texnologiyalar, interaktiv metodlar, gamifikatsiya va loyihaga asoslangan ta’lim kabi zamonaviy usullarning xorijiy tillar ta’limidagi o‘rni tahlil qilinadi. O‘zbekiston ta’lim tizimida ushbu metodlarni joriy etishda duch kelinadigan muammolar, xususan, infratuzilma, o‘qituvchilar malakasi va talabalar tayyorgarligi bilan bog‘liq masalalar ko‘rib chiqiladi. Tadqiqot natijasida innovatsion yondashuvlarning talabalar motivatsiyasini oshirish va o‘quv samaradorligini yaxshilashdagi ahamiyati ta’kidlanadi, shuningdek, muammolarni bartaraf etish bo‘yicha takliflar keltiriladi.

Ushbu maqola o'zbek va ingliz tilidagi mehnat va mehnatsevarlik mavzusidagi maqollarni qiyosiy tahlil qilishga bag'ishlangan. Tadqiqotda ikki til va madaniyatdagi o'xshashlik va farqlar, semantik, frazeologik va lingvomadaniy jihatlar ko'rib chiqiladi. Maqollar orqali mehnatning ijtimoiy ahamiyati ochib beriladi, universal qadriyatlar va madaniy xususiyatlar ta'kidlanadi. Natijada, mehnat har ikki xalqda muvaffaqiyatning asosi sifatida baholanadi, ammo o'zbek maqollarida kollektivizm va tabiat bilan bog'liqlik kuchliroq, ingliz maqollarida esa individualizm va pragmatizm ustun. Tadqiqot folklor va tilshunoslikka hissa qo'shadi.

Buxoro madaniy merosini saqlash va rivojlantirish bo‘yicha tadqiqot shaharning boy tarixiy va madaniy merosini muhofaza qilish, uni zamonaviy sharoitlarga moslashtirish va kelajak avlodlar uchun asrab-avaylash masalalariga bag‘ishlangan. Tadqiqotda Buxoroning me’moriy yodgorliklari, an’anaviy san’atlari, hunarmandchilik va folklor kabi madaniy boyliklarini saqlashning dolzarb muammolari, shuningdek, ularni rivojlantirish yo‘llari ko‘rib chiqiladi. Turizm, ta’lim va xalqaro hamkorlik orqali madaniy merosni targ‘ib qilish strategiyalari tahlil qilinadi.

Ushbu maqolada go‘zallik singari, poeziya (adabiyot) ham go‘zallikning ifoda etuvchisi – qohinidir; o‘zidan tashqarida hech bir maqsadni ko‘zda tutmaydigan, o‘z-o‘ziga maqsaddir. Agar u inson ruhini ko‘kka ko‘tarsa, uni olijanob ishlarga, ezgu niyatlarga chorlasa, bu uning ko‘zda tutgan maqsadi emas, haqiqiy faoliyati, mohiyatining xossasidir. Bu o‘z-o‘zidan shoirning bir oz bo‘lsa-da, oldindan belgilab qo‘ygan rejasini amalga oshiradi.

Og‘iz bo‘shlig‘i shilliq qavati doimiy ravishda mikroorganizmlar, mexanik va kimyoviy omillarning ta’sirida bo‘ladi. Shu sababli yallig‘lanish kasalliklari – stomatit, gingivit, parodontit – aholining katta qismida uchrab, ularning surunkali kechishi organizmning umumiy immunobiologik muvozanatini buzadi. An’anaviy antiseptik vositalar yuqori bakteritsid faollikka ega bo‘lsa-da, ularning uzoq muddatli qo‘llanilishi disbakterioz, allergik reaksiyalar va shilliq qavat qurishi kabi nojo‘ya ta’sirlarni keltirib chiqaradi.

Maqolada O‘zbekiston Respublikasi va Yaponiya o‘rtasida o‘rnatilgan diplomatik munosabatlar, ular asosida imzolangan xalqaro shartnomalar hamda ushbu hujjatlarning siyosiy, iqtisodiy va madaniy ahamiyati tahlil qilinadi. Shu bilan birga, ikki davlat o‘rtasidagi hamkorlikning istiqbollari hamda shartnomalar ijrosining O‘zbekiston taraqqiyotiga ta’siri yoritilgan.

Mazkur tezisda maktabgacha ta’lim tashkilotlarida tarbiyalanuvchilarning ijtimoiylashuvi jarayonida jamiyatdagi milliy qadriyatlar va xulq-atvor normalarini shakllantirishning samarali yo‘llari haqida  yoritilgan. Bugungi globallashuv  zamonda yosh avlodni milliy va umuminsoniy  urf- odat va qadriyatlarga hurmat ruhida tarbiyalash dolzarb masala hisoblanadi. Shu nuqtayi nazardan, ta’lim-tarbiya jarayonida   birinchi oʻrinda oilaning, maktabgacha ta’lim muassasasining hamda jamiyatning hamkorligi muhim o‘rin tutadi.

Ekonometrika — bu iqtisodiy jarayonlarni matematik va statistik vositalar yordamida o‘rganadigan ilmiy soha bo‘lib, iqtisodiy nazariyani amaliy tahlil bilan uyg‘unlashtiradi. Ushbu fan yordamida iqtisodiy ma’lumotlardan foydalangan holda xulosalar chiqarish, prognozlar tuzish va siyosat tavsiyalarini shakllantirish mumkin bo‘ladi. Hozirgi kunda davlat siyosati, moliya va biznes strategiyalari, investitsiya rejalari va global iqtisodiy tahlilning ko‘plab sohalarida ekonometrik modellar keng qo‘llanilmoqda. Shu nuqtai nazardan, dinamik modellar ekonometrikaning eng muhim yo‘nalishlaridan biri hisoblanadi, chunki ular iqtisodiy jarayonlarning vaqt bo‘yicha o‘zaro bog‘liqligini tahlil qilish, kechikishlarning ta’sirini aniqlash va kelajakdagi tendensiyalarni oldindan prognoz qilish imkonini beradi.

Mazkur maqolada bo‘lajak o‘qituvchilarda kasbiy tafakkurning shakllanishi va rivojlanishiga ta’sir etuvchi psixologik omillar tahlil qilinadi. Kasbiy tafakkur — bu o‘qituvchi shaxsining kasbiy faoliyatga ongli, tahliliy va refleksiv yondashuvini ifodalovchi murakkab psixik jarayondir. Tadqiqotda kasbiy o‘zini anglash, motivatsiya, refleksiya, emotsional barqarorlik hamda ijodiy tafakkur kabi psixologik komponentlarning o‘zaro bog‘liqligi yoritiladi. Bo‘lajak pedagoglarda kasbiy tafakkurni rivojlantirishda o‘qitish jarayonining shaxsga yo‘naltirilganligi, mustaqil fikrlashni rag‘batlantirish va refleksiv tahlil madaniyatini shakllantirish muhim omillar sifatida ko‘rsatilgan.

Статья посвящена анализу особенностей исторического нарратива в романе Валентина Пикуля «Фаворит». Рассматриваются композиционные, стилистические и идеологические стратегии, с помощью которых автор конструирует художественную версию эпохи Екатерины II. Особое внимание уделяется взаимодействию документального и художественного начал, методам создания образа исторической личности (Г. А. Потёмкина) и функции исторического нарратива в формировании патриотического дискурса.  На основе анализа показано, что нарратив Пикуля сочетает черты документальной реконструкции и мифопоэтического осмысления прошлого, что определяет его место в традиции русской исторической прозы.