INSON HUQUQLARI VA INNOVATSIYALAR: ZAMONAVIY YONDASHUVLAR VA ISTIQBOLLAR
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Abstrak:
Mazkur maqolada inson huquqlari fenomenining postindustrial va raqamli sivilizatsiya sharoitida transformatsion xarakter kasb etishi, shuningdek, innovatsion paradigmalarning ushbu jarayondagi determinant omil sifatidagi roli nazariy va empirik jihatdan tahlil qilinadi. Inson huquqlari tushunchasi klassik liberal modeldan zamonaviy texnologik-antropologik konsepsiyaga o‘tish jarayonida ijtimoiy, axloqiy hamda texnopragmatik omillar bilan o‘zaro uzviy aloqada ko‘rib chiqilgan.Tadqiqotda innovatsion jarayonlarning inson huquqlari tizimiga kiritayotgan normativ, axborotiy va institutsional o‘zgarishlari diskursiv tahlil metodologiyasi asosida yoritilib, sun’iy intellekt, raqamli boshqaruv va ijtimoiy texnologiyalar kontekstida shaxsning sub’yektiv erkinlik darajasi, kognitiv mustaqillik va axborot suvereniteti masalalari chuqur asoslab berilgan.Muallif innovatsion taraqqiyotning huquqiy ontologiyasini tahlil qilish orqali “inson huquqlari – texnologik etik” dialektikasini aniqlaydi hamda texnogen muhitda huquqiy barqarorlikni ta’minlash uchun kompleks, multidisiplinar yondashuv zarurligini ta’kidlaydi. Natijada inson huquqlarining raqamli fazoda qayta talqin qilinishi, ularning etik va epistemologik asoslari, hamda milliy huquqiy tizimlar uchun innovatsion normativ modellar ishlab chiqish istiqbollari ilmiy asosda ochib beriladi.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
##submission.howToCite##:
##submission.citations##:
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi. – Toshkent: “Adolat” nashriyoti, 2023.
O‘zbekiston Respublikasining “Inson huquqlari bo‘yicha Milliy strategiyasi”. – Toshkent: O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi, 2020.
Inson huquqlari bo‘yicha Umumjahon deklaratsiyasi. – BMT Bosh Assambleyasi tomonidan 1948-yil 10-dekabrda qabul qilingan.
BMTning “Barqaror rivojlanish maqsadlari – 2030” dasturi. – Nyu-York: United Nations, 2015.
Karimov B. Innovatsion taraqqiyot va inson huquqlari: huquqiy modernizatsiya tamoyillari. – Toshkent: Iqtisodiyot va huquq, 2022.
Abdullayev Sh. Raqamli transformatsiya sharoitida huquqiy madaniyat va inson qadriyati. – Toshkent: TDYU nashriyoti, 2021.
UNESCO. Report on Human Rights and Artificial Intelligence. – Paris: UNESCO Publishing, 2023.
Floridi L. The Ethics of Information. – Oxford: Oxford University Press, 2019.
Schwab K. The Fourth Industrial Revolution. – Geneva: World Economic Forum, 2017.
Qodirova M. Innovatsion yondashuvlar va inson huquqlari evolyutsiyasi. // “Huquq va jamiyat” ilmiy jurnali. – Toshkent, 2023. – №4. – B. 45–52.
European Union Agency for Fundamental Rights (FRA). Artificial Intelligence and Fundamental Rights. – Vienna, 2022.
Gurevich P. Filosofiya prava i chelovecheskaya identichnost v epokhu tekhnologiy. – Moskva: Norma, 2021.
“Raqamli O‘zbekiston – 2030” davlat dasturi. – Toshkent: Prezident Administratsiyasi hujjatlari to‘plami, 2020.
Rahimov I. Huquqshunoslik va raqamli etik muammolar. – Toshkent: “Fan va taraqqiyot”, 2022.
United Nations Office of the High Commissioner for Human Rights (OHCHR). Human Rights and Digital Technologies. – Geneva, 2023.