Молодые ученые

Ushbu maqolada o`quvchilarning huquqiy savodxonligini oshirishda tarbiya fanining ahamiyati haqida so`z yuritilgan. Hozirgi globallashuv, ilmiy-texnik taraqqiyot davrida o`quvchilarning huquqiy ongi va huquqi y madaniyatini yuksaltirishning innovatsion usullaridan, targ‘ibotning ilg‘or va ta’sirchan vositalaridan, xorijiy davlatlarning bu boradagi ijobiy tajribalaridan foydalanilmoqda.

В данной статье рассматривается роль квалиметрии в педагогике как ключевого инструмента для повышения качества и эффективности образования. Педагогическая квалиметрия представляет собой совокупность методов и средств для количественной и качественной оценки образовательных процессов и результатов. Основное внимание уделяется значению квалиметрии в оценке образовательных программ, аттестации педагогических кадров, мониторинге и анализе учебных достижений, а также управлении качеством образования. Рассмотрены основные методы квалиметрии и их применение в образовательной практике. Отмечены преимущества и вызовы, связанные с внедрением квалиметрии в образовательную систему.

Mazkur maqolada qadriyatlar inson uchun ahamiyatli bo‘lgan millat manfaatlari yo‘lida xizmat qiladigan erkinlik, ijtimoiy adolat, tenglik, haqiqat, ma’rifat, go‘zallik, yaxshilik, halollik, burchga sodiqlik singari fazilatlarni o‘zida mujassamlashtirganligi, shuningdek umuminsoniy qadriyatlar tabiatni muhofaza qilish, madaniyatni rivojlantirish, inson sog‘ligini saqlash, turli tahdidlarni bartaraf etish, sivilizatsiya taraqqiyotini davom ettirish kabi sohalarni  o‘zida mujassamlashtirganligi haqida so`z boradi.

Ushbu maqolada talabalarning mustaqil ishini tashkil qilishda, ta’limda shaxsga yoʻnaltirilgan yondashuvni hisobga olgan holda samarali tashkil etish masalalari koʻrib chiqilgan.

Форобий асарларида ақл, билиш ва илм ҳақидаги таълимот изчил ва мукаммал ишланган. Унинг фикрича, инсон ҳақиқий камолотга етиши учун, аввало, илмий билимларга эга бўлиш зарур. Бунинг учун инсон ақлий хислатларни эгаллаши, тарбиячи эса шогирдидаги ана шу фазилатларни ривожлантиришга ёрдам бериши лозим. Мутафаккир таълимотида, ақл гарчи келиб чиқиши билан Биринчи сабаб олий зотга боғлиқ бўлсада, ривожланиш давомида у фақат инсоннагина хос бўлган туғма қувват сифатида намоён бўлади. Аллома инсон фаҳм-фаросати, фикрлаш, мулоҳаза юритиш қобилиятини тўғри йўлга қўйиш орқали ақлий ва ахлоқий камолотга етади, табиат ва жамият қонунларини тўғри билиб олади, ҳаётда тўғри йўл тутади, деган фикрни илгари суради. 

Today we live in a global world that is characterized by a high degree of information. The relevance of media linguistics as a new systematic approach to the study of the media language is due to the fact that media texts are today, one of the most common forms of language existence. Indeed, the second half of the XX–beginning of the XXI century is characterized by the rapid growth of a new sphere of speech consumption and mass communication. Dynamic development of traditional media: print, radio, television, the emergence of new computer information technology, the globalization of the world's information space has a huge impact on the production and distribution of words. All these complex and multifaceted processes require not only scientific understanding but also the development of new paradigms for practical research of the media language.

This research describes authentic materials and created materials (teacher-made materials) especially their benefits and limitations in English Language Teaching (ELT). This research is library research. The researcher collects data from books and articles published in journals related to authentic material and created material. The analysis shows considerations in English Language Teaching (ELT) are whether to use authentic or created material. Authentic materials refer to manuscripts, photos, videos, and other sources that are not prepared specifically for educational purposes. Meanwhile, created materials refer to textbooks or others specifically developed as teaching materials. In practice, two methods for teachers/lecturers use teaching materials such as adapting and adopting. Any course books or commercial textbooks can be utilized to be adapted as created materials. Authentic materials from a variety of sources that incorporate real language use also can be adopted.

Raqamli transformatsiya global miqyosda barcha sohalarga, xususan, bank tizimiga katta ta'sir ko'rsatmoqda. Banklar innovatsion texnologiyalarni qo'llash orqali mijozlarga ko'proq qulaylik yaratish, operatsiyalar tezligini oshirish va xizmatlar samaradorligini yaxshilash imkoniyatiga ega bo'lmoqda. Ushbu tezisda raqamli transformatsiya sharoitida bank tizimini rivojlantirish va xizmatlarining samaradorligini oshirish yo'llari haqida batafsil to'xtalamiz.

Kompozitsion materiallar hozirgi kunda ko'p xil sohalarda ishlatiladi va ularga xos yutuqlar va kamchiliklar mavjud. Ular elektronika, transport, arxitektura, dizayn va sport sohalari kabi yanada yaxshi bilishga imkoniyat beradi. Ammo, kompozitsion materiallar ishlab chiqarishdagi yutuqlar bilan birga, ushbu materiallarning aniq sifatlariga ega bo'lgan bir qancha kamchiliklar ham bor. Bu hozirgi kunda kompozitsion materiallarni ishlab chiqarishda yutuqlar va kamchiliklarning muhim bo'limlari tahlil qilinadi. Umuman olganda, kompozitsion materiallar innovatsion texnologiyalarda muhim o'rin egallaydi, ammo ularni ishlab chiqarishda yutuqlar va kamchiliklar katta savollar hosil qilmoqda. 

Сoдержaние учебнoгo предметa «Физическaя культурa» в педaгoгическoй системе oбрaзoвaтельных учреждений является oдним из ключевых кoмпoнентoв фoрмирoвaния здoрoвoгo и физически рaзвитoгo пoкoления. Физическaя культурa в oбрaзoвaтельнoй системе имеет свoю специфику, oнa предстaвляет сoбoй сoвoкупнoсть знaний, умений и нaвыкoв, нaпрaвленных нa рaзвитие физических кaчеств и oхрaну их здoрoвья.

Как известно, глаза-зеркало души. Они могут рассказать о физическом и психическом здоровье человека. Иридология-это область медицинских знаний, которая позволяет определить положение различных органов тела по форме и положению цветной вуали (радужки). Каждый из секторов красочной вуали соответствует определенному органу человеческого организма. Иридодиагностика-относительно молодая область медицины, но имеющая очень древние корни. Тысячи лет назад врачи диагностировали болезнь, "глядя" в глаза. В некотором смысле – начиная с иридодиагностики, иридология включила и проложила путь к развитию ряда новых направлений науки: клинической иридологии, иридогенетики, иридотерапии и судебной (криминалистической) иридологии.

Maqolada buxgalteriya hisobini tashkil etishning asosiy tamoyillari va umumiy talablari, shuningdek, elektr ta'minoti subektlarida buxgalteriya hisobini tashkil etish xususiyatlari kо‘rib chiqiladi. Buxgalteriya hisobi bо‘yicha ishlarni tashkil etishning asosiy bosqichlari korxonalar tomonidan qо‘llaniladigan hisob tizimlari, elektr energiya ta’minoti xizmatlarini kо‘rsatuvchi subyektlarda buxgalteriya hisobining xususiyatlari yoritiladi.

Water is a critical resource in industrial operations, essential for various processes ranging from manufacturing to power generation. However, unsustainable water use by industries poses significant challenges, including water scarcity, pollution, and increased operational costs. This article explores the current state of water management in industry, identifies key issues, and proposes solutions for improving efficiency and sustainability. The methodology includes a comprehensive literature review of water management practices, analysis of successful case studies, and synthesis of recommendations from industry experts. Data on water consumption, pollution levels, and industry practices are sourced from authoritative publications, academic journals, industry reports, and government sources.

This article explores the critical need for innovative irrigation technologies in the face of climate change impacts on agriculture and water resources. With changing precipitation patterns and increasing water scarcity, the rational use of water resources becomes imperative. The review focuses on the effectiveness of various irrigation technologies, particularly precision irrigation, in adapting to evolving climatic conditions. Findings reveal that precision irrigation methods, including drip and micro-sprinkler systems, offer significant benefits by conserving water and enhancing system resilience. These technologies deliver water directly to plant roots, reducing evaporation and runoff. Additionally, integrating soil moisture sensors and weather data optimizes irrigation scheduling, further enhancing efficiency. Moreover, the article underscores the importance of sustainable water management practices to combat water scarcity, such as drip irrigation, rainwater harvesting, and smart irrigation systems. These approaches not only conserve water but also reduce energy consumption and greenhouse gas emissions associated with agriculture.

Ushbu maqolada elektron hukumatning davlat boshqaruvida tutgan o`rni,shu bilan birga davlat boshqaruvini o`zgartirishda  axborot-kommunikatsiya texnologiyalarida foydalanishning samaradorligi hamda davlat boshqaruvi ma’sulyatini yaxshgilashdagi ahamiyati. Shuningdek, U axborotni tarqatish hamda axborot siyosatini ishlab chiqishga asoslanadi. Elektron hukumat nafaqat davlat boshqaruvi,shu bilan birga fuqarolarning faolligini oshirishga qaratilgan demokratik mexanizmlarga ta’sir qiluvchi muhim omil hisoblandi.

Ёш авлодга таълим-тарбия бериш, уларни келажак ҳаётга тайёрлаш, ижодий фаолиятга, одоб-ахлоқли бўлишга, илм олишга, фойдали юмушлар билан шуғулланишга тайёрлаш ишлари Шарқ халқларининг қон-қонига сингиб кетган ноёб амаллардандир. Таълим-тарбия ишларининг қонун билан ҳимояланиши, барча ташкилий, раҳбарлик ва таъминот ишларининг давлат тасарруфида бўлиши, давлатнинг, халқнинг ўз келажаги учун жиддий қайғуришидан далолат беради.

‘zbekiston Respublikasining Jinoyat kodeksi eng muhim ijtimoiy munosabatlar sifatida shaxs, uning huquq va erkinliklari hamda qonuniy manfaatlarini muhofaza qilishni birinchi o‘ringa qo‘yadi. Shu jihatdan xotin-qizlarga nisbatan zo‘rlik ishlatib sodir etiladigan jinoyatlar jinoyat kodeksi himoya qiluvchi ijtimoiy munosabatlar ichida o‘zining shaxsga nisbatan zo‘rlik qo‘llanilishi jihatidan ijtimoiy xavfliligi yuqori hisoblanadi. Shunday ekan, mazkur toifadagi jinoyatlarni tahlil qilish, ularning oldini olishning samarali mexanizmlarini ishlab chiqish bugungi kunda muhim ahamiyat kasb etadi.

Мазкур мақолада стратегик шерикчилик тушунчаси, халқаро ва сиёсий соҳадаги стратегик шерикликнинг асосий мезонлари борасида сўз юритилган. Шунингдек, мақолада стратегик шерикчилик ва иттифоқчилик муносабатлари ўртасидаги ўзаро ўҳшаш ва фарқли жиҳатлар қиёсий таҳлил қилинган.

Мазкур мақолада Қирғизистон ва Тожикистон ўртасидаги чегара масалаларини ҳал этиш жараёнларининг ривожланиш босқичлари таҳлил қилинган. 

Maqolada tabobatda foydalanib kelinayotgan dorivor o’simliklardan biri hisoblangan isiriq o’simligining ta’rifi, shifobaxshlik xususiyati, hozirgi kunda tabobatda qo’llanilishi haqida   bayon etilgan.

Bo‘lajak muhandislarda tadqiqotchilik ko‘nikmalarini bosqichma-bosqich rivojlantirish metodikasini ishlab chiqishiga bo‘lgan didaktik talablardan asosiylaridan biri bu o‘qitishga kompleks yondashish hisoblanadi, chunki ta’lim ular soni barcha jabhalarni va ularning har birida nazariy, amaliy, laboratoriya va auditoriyadan tashqari mashg‘ulotlarni qamrab olganda samarali bo‘ladi.

Pedagogikada “Shart-sharoitlar” – deganda pedagogik tizimi ishlash samaradorligiga bog‘liq omillar, holatlar tushuniladi. Zamonaviy didaktikada “Shart-sharoit” tushunchasi o‘qitishning muvafaqiyatligini ta'minlovchi omillar, komponentlar yig‘indisi–deb izohlagan.

Ushbu maqola ingliz tilida gaplarning sintaktik tuzilishi va turlarini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda adabiyotlar tahlili, taqqoslash va umumlashtirish usullari qo'llanilgan. Natijalar shuni ko'rsatadiki, ingliz tilidagi gaplar tuzilishi va turlariga ko'ra xilma-xildir. Gaplarning asosiy bo'laklari va ularning joylashish tartibi, shuningdek, sodda va qo'shma gaplar tahlil qilingan. Xulosada ingliz tili sintaksisini o'rganishning ahamiyati va kelajakdagi tadqiqot yo'nalishlari keltirilgan.

The HDI is a summary measure for assessing long-term progress in three basic dimensions of human development: a long and healthy life, access to knowledge and a decent standard of living. Uzbekistan's HDI value for 2021 is 0,727— which put the country in the High human development category—positioning it at 101 out of 191 countries and territories.

Мазкур мақолада Ўзбекистонда рақамли иктисодиёт ривожланишига оид кўрсаткичлар тизимини ишлаб чиқишга доир масалалар тахлил этилган.

Ushbu maqolada boshlang‘ich sinflarda o‘qish metodikasi adabiy ta’lim metodikasi sifatida ish ko‘rishi lozimligi, boshlang‘ich sinfda o‘qish adabiyot o‘qitish sistematik kursiga tayyorlovchi predmet sifatida o‘qitilishi, metodika bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchisini adabiy ta’limnining mazmuniga va uni o‘qitishga mustaqil ongli yondasha oladigan, o‘zgalarning tajribasini nafaqat o‘rganib olmasdan, balki ular faoliyatining natijalarini ongli ravishda tahlil qilib, to‘gri xulosa chiqara biladigan bo‘lishlari xususida so‘z yuritiladi.

Bugungi kunda korrupsiyaga qarshi xalqaro standartlarni belgilab beruvchi xalqaro hujjatlar ichida IHTTning xalqaro moliya-tijorat bitimlarini amalga oshirishda xorijiy mansabdor shaxslarga pora berishga qarshi kurashish konvensiyasining qoidalari muhim ahamiyatga ega bo’lib, rivojlanib borayotgan O’zbekiston Respublikasida ushbu qoidalarni joriy etish tashqi savdo aloqalarida korrupsiyaga nisbatan murosasiz munosabatning shakllanishiga va davlatning xalqaro maydonda investitsiyaviy jozibadorligi yanada oshishiga xizmat qiladi.

Ушбу мақолада ёшларимизнинг ахлоқий тарбиясида педагогик нуқтаи назаридан фақат панд-насиҳат бериш эмас, балки йиллар давомида, ҳаётнинг давомийлиги жараёнида, шахсий ўрнак кўрсатиш орқали одоб-ахлоқ мезонларини шакллантириш лозимлиги эътироф этилган.

Ушбу мақолада ирригация эрозиясига учраган типик бўз тупроқлар шароитида ўртаки оқбош карам ўсимлигига биопрепарат, маъдан ва маҳҳалий ўғитларни меъёрларига боғлиқ ҳолда тупроқнинг ҳажм масса ва ғоваклигига таъсир бўйича маълумотлар келтирилган.

Temirtikanning foydali xususiyatlari, undan sharq tabiblari qaynatma va Damlama tayyorlashib odamni tetiklantiradigan,siydik haydaydigan surgi doritariqasida Foydalanishgan.Bundan tashqari so’zak, ko’z og’rig’i va bosh og’rig’iga qarshi Ishlatiladi. Temirtikan kukun holida ham foydalaniladi.Bu o’tdan tayyorlangan damlama Sanchiq shuningdek siydik haydovchi vosita sifatida ishlatiladi. Tozalangan ildizini esa sutda Qaynatib bezgakka qarshi foydalaniladi.Undan tashqari yiringli yaralarga ham Ishlatiladi,aynan o’tning shu xususiyatidan bobomiz Abu Ali ibn Sino qo’llagan.

Parkinsonizm kasalligini paydo bo’lish sabablari va bu kasallikni davolashda qo’llaniladigan levadopa dori vositasining farmakologik ta'siri.

Bо‘lajak muhandislarni kоnstruktiv faоliyatiga jalb qilishning mustahkamlash bоsqichi ixtisoslik fanlarni о‘rganish jarayоnida amalga оshiriladi va umumkasbiy tayyоrgarlik fanlari bilan fanlararо о‘zarо alоqadоrlik оrqali bоyitiladi. Mustahkamlash bоsqichini amalga оshirish jarayоnida kоnstruktiv faоliyatining kоgnitiv kоmроnenti axbоrоt texnоlоgiyalarini о‘rganish va kоnstruktiv faоliyatiga jоriy etish оrqali bоyitiladi, kоnstruktiv faоliyatini tashkil etish kо‘nikmalarini shakllantirish оrqali faоliyat kоmроnenti yaxshilanadi va konstruktiv kompetensiyalarining refleksiv kоmроnenti shakllanadi. Bо‘lajak muhandislarni kоnstruktiv faоliyatiga jalb qilishning  mustahkamlash bоsqichining natijasi kasbiy sоhada yanada о‘z о‘zini rivоjlantirish yо‘nalishlaridir.

Таълимнинг  дидактик  принциплари  тизимида  кўргазмалилик  таълим сифатини  таъминлашнинг  асосий  воситаларидан  бири  саналади.  Шунинг учун  ҳам  ҳар  бир  фан  ўқитувчиси  ўзининг  педагогик  фаолиятида  таълим сифати ва самарадорлигини оширишнинг муҳим омилларидан бири сифатида кўргазмали  воситаларидан  фойдаланади.  Дарсга  олиб  кириладиган кўргазмали  воситалар,  буюмлар,  плакатлар,  турли  тасвирлар,  харита  ва схемалар таълимнинг дидактик имкониятларини оширади ҳамда ўқувчиларга дарс мавзусини тўлароқ англаши  учун қулай муҳитни юзага келтиради. Зеро, кўргазмали  воситалар  ўқувчиларга  берилаётган  ўқув  материалини  тушуниб олишга  ёрдам  беради,  ўқитувчига  эса  шу  материални  тушунтиришни енгиллаштиради. 

Классификация французча “classifikation” сўзидан олинган бўлиб, у ёки бу  объектни  (бизнинг  мисолимизда  график  тасвирларнинг)  хоссаси, хусусияти,  функцияси  ёки  бошқа  параметрларига  кўра  таснифлаш,  деган маънони  англатади.  Шунингдек,  классификация  (лот.  classis  –  туркум ва facio - бўламан) деган маънони ҳам англатади. Демак,  умумий  ўрта  таълим  мактабларида  ўқитиладиган  аниқ  ва табиий  фанлар  мазмунида  график  тасвир  турларидан  кенг фойдаланилганлиги боис мазкур фанлар ўқитувчилари тасвир турлари ҳақида тўлиқроқ  маълумотга  эга  бўлиш  учун  уларни  классификация  қилиш  муҳим педагогик аҳамият касб этади. Дарсликларнинг  таҳлили  умумий  ўрта  таълим  мактабларида  график тасвирларнинг  турларига  кўра  классификация  қилиш  қуйидагича  натижани берди.

Bugungi kunda oliy ta'lim tizimini rivojlantirishning hozirgi bosqichida o'quv samaradorligini oshirishning eng muhim shartlaridan biri bu talabalar faoliyati va talimning didaktik printsipiga asoslangan o'quv faoliyatini shakllantirishdir. Ta'limdagi bilimlarning uzluksizligi muammosi tobora keskinlashib bormoqda. Texnikaviy bilimlarni egallashning bosh shartlaridan biri – bu grafik savodxonlik – chizmalarni o‘qiy olish va ongimizdagi texnikaviy fikrlarni grafik tomondan chizmalarda to‘g‘ri aks ettirishdir.

Ushbu maqolada kimyo fanini o'qitilishda axborot texnologiya vositalaridan foydalanishning samaradorligi virtual labaratoriya misolida ko‘rsatib berilgan.

Ushbu maqolada jadidchilik harakatining bugungi kundagi ta’lim tizimga ta’siri hamda talim jarayonlarida jadidchilik milliy harakati namoyondalari qo’llagan usullarsan foydalanilishi haqida ma’limot berilgan

In recent years, the use of online language learning programs has become increasingly popular among students at all levels. This article examines the effectiveness of these programs specifically for pre-intermediate level students. It will explore the advantages and disadvantages of online language learning, as well as the impact of these programs on students' language proficiency and motivation. Additionally, this article will review scholarly research on the topic and provide recommendations for educators and learners.

Ushbu maqolada o‘smirlar kasb tanlash jarayoniga individual psixologik xususiyatlar ta’siri muammosi o‘rganilgan. Tarbiya jarayoning maqsadi va psixologik mohiyati yosh avlodni jamiyat talablariga javob beradigan shaxs sifatida tarbiyalash muallif tomonidan o‘smirlarning kasbga yo‘nalganligi modeli o‘smirlik davrida kasb tanlashga ta’sir etuvchi asosiy va quyi omillar, asosiy omilni kasblar professiogrammasi, kasbiy tiplar muvofiqligi, kasbga yo‘nalganlik men obrazi bilan bog‘liqligi, kasbni tanlash hamda kasbiy faoliyatda o‘zini mukammallashtirishga qadar bo‘lgan bosqichlarni qamrab olishi hamda kasbiy motivlarning shakllanish omillari to‘g‘risida ilmiy xulosalar berilgan. 

maqolada “Tabiatshunoslik asoslari” fani asosida bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarini ma’naviy faoliyatga tayyorlashda auditoriyadan tashqari mashg‘ulotlarda ekskursiyalar tashkil etish haqidagi fikrlar bayon etilgan.