«Zamonaviy dunyoda ilm-fan va texnologiya» is a national online conference with open access, where review abstracts related to various fields are published. The main goal is to offer an intellectual platform for national scientists, and it aims to promote interdisciplinary research. All manuscripts should be prepared in Uzbek, English or Russian.
Published: 2025-12-03
Articles
GURUCH UNIDAN NON ISHLAB CHIQARISH TEXNOLOGIYASI
Ushbu maqolada guruch unidan non ishlab chiqarish jarayonining texnologik xususiyatlari, guruch unining kimyoviy tarkibi, xamirning reologik ko‘rsatkichlari hamda non sifatiga ta’sir etuvchi omillar o‘rganildi. Tadqiqot davomida guruch uni asosida non tayyorlashda qo‘shimcha bog‘lovchi moddalar (ksantan saqichi, tapioka kraxmali, tuxum oqsili) qo‘llanildi. Natijalar shuni ko‘rsatdiki, guruch unidan tayyorlangan nonning hajm ko‘rsatkichi, porozligi va organoleptik sifatlarini yaxshilash uchun 10–15% tapioka kraxmalidan foydalanish eng maqbul variant hisoblanadi.
2025-11-30
HYBRID AND BLENDED LEARNING INSTRUCTIONS
This article highlights that hybrid and blended learning formats are becoming increasingly important in modern education. It examines how these models combine traditional face-to-face instruction with digital tools and online resources to create more flexible and personalized learning experiences. The annotation discusses the key advantages of hybrid and blended approaches, including improved accessibility, student autonomy, and the ability to adapt content to different learning styles.
2025-11-30
OLIY TA’LIMDA ELEKTRON TA’LIM RESURSLARNI YARATISHNING XUSUSIYATLARI
Maqola oliy ta’limda elektron ta’lim resurslarini yaratish jarayonining xususiyatlarini chuqur tahlil qiladi. Shunda e’tibor pedagogik, metodik, didaktik va texnologik jihatlarga qaratilgan bo‘lib, elektron resurslarning samaradorligini oshirishda interaktivlik, multimediya va moslashuvchanlik tamoyillari muhim rol o‘ynashi ta’kidlangan. Shu bilan birga, maqolada resurslarni yaratish bosqichlari, afzalliklari, yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan muammolar va ularni hal qilish yo‘llari ham muhokama qilinadi. Maqola elektron ta’lim resurslarini ishlab chiqish va tatbiq etish orqali zamonaviy, raqobatbardosh va innovatsion ta’lim muhitini yaratish imkoniyatini ko‘rsatadi.
2025-11-30
ELEKTRON TOʻLOV TIZIMINING IQTISODIY MUOMALANI SODDALASHTIRISHDAGI AHAMIYATI
Ushbu maqolada elektron to‘lov tizimlarining iqtisodiy muomalani soddalashtirishdagi roli va O‘zbekiston misolida amaliy ahamiyati tahlil qilinadi. Maqolada elektron to‘lov tizimlari orqali iqtisodiy samaradorlikni oshirish, vaqt va xarajatlarni tejash, shaffoflikni kuchaytirish, hamda biznes va aholi uchun qulayliklar yaratish jarayonlari yoritilgan. Statistik ma’lumotlar, amaliy misollar va O‘zbekiston bank tizimi, fintech startaplari, QR-to‘lovlar orqali amalga oshirilgan real o‘lchovlar kiritilgan.
2025-11-30
PREVENTION AND TREATMENT METHODS OF BONE FRACTURES IN YOUNG CHILDREN
This article discusses the causes, clinical signs, diagnostic methods, preventive measures, and treatment approaches for bone fractures in young children. It also examines the anatomical and physiological characteristics of the pediatric skeletal system and their influence on the bone-healing process. The study highlights the importance of early medical intervention to ensure proper healing and prevent complications.
2025-11-30
BANK TIZIMIDA RAQAMLI TEXNOLOGIYALARNI QO'LLASH SAMARADORLIGI
Mamlakat moliya tizimini rivojlantirishda bank xizmatlarini zamonaviylashtirish va ularni soddalashtirishning roli katta ahamiyatga ega. Bugungi kunda axborot texnologiyalari, barcha sohalarda bo‘lgani kabi, bank tizimiga ham keng joriy etilmoqda. Bugungi kunda bank tizimining raqamlashtirilishi moliyaviy xizmatlarning tez, qulay va xavfsiz bo‘lishini ta’minlamoqda. Raqamli texnologiyalar bank faoliyatining deyarli barcha sohalariga — hisob-kitoblar, kreditlash, to‘lov tizimlari, mijozlar bilan ishlash va xavfsizlik tizimlariga chuqur kirib bormoqda. Bank tizimida raqamli texnologiyalarni qo'llash bugungi kunda bank instituti moliya oqimlarini boshqarish, naqd pulsiz to‘lovlarni rivojlantirish, investitsiyalarni jalb qilish, iqtisodiy barqarorlikni ta’minlashda asosiy o‘rin tutadi.
2025-11-30
KRIPTOVALYUTALAR: O‘ZBEKISTON MOLIYA TIZIMIGA TA’SIR QILAYOTGAN YANGI IQTISODIY FENOMEN
Kriptovalyutalar so‘nggi yillarda global moliya tizimida sezilarli o‘zgarishlarni keltirib chiqardi. O‘zbekistonda ham kripto bo‘yicha faoliyat asta-sekin rivojlanmoqda, ammo qonunchilik va regulyatsiya tizimi hali to‘liq shakllanmagan. Ushbu maqolada kriptovalyutalarning O‘zbekiston moliya tizimiga ta’siri, mavjud muammolar va imkoniyatlar tahlil qilinadi. Moliyaviy savodxonlikning pastligi, firibgarlik holatlarining ko‘payishi va regulyator nazoratining cheklanganligi kabi omillar ko‘rib chiqildi. Shuningdek, maqolada xalqaro tajriba bilan solishtirish va O‘zbekiston sharoitida kripto integratsiyasi bo‘yicha tavsiyalar berildi. Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatadiki, kriptovalyutalar moliya tizimiga yangi imkoniyatlar yaratishi bilan birga xavf va barqarorlik masalalarini ham yuzaga keltirmoqda.
2025-11-30
THE CONCEPT ASPECTS AND ESSENCE OF THE CONCESSION AGREEMENT
In the Republic of Uzbekistan, the procedure for improving the accounting of investments has been regulated to align with the international standards of financial reporting for the preparation of consolidated financial statements.
2025-11-30
O'ZBEKISTONDA AYOLLAR TADBIRKORLIGI FAOLIYATI XUQUQIY ASOSLARI
Ushbu maqola O'zbekiston Respublikasida ayollar tadbirkorligini rivojlantirish tendentsiyalarining tizimli tahlilini taqdim etadi. Tadqiqot ayollar tadbirkorligini rivojlantirishga qaratilgan davlat siyosati, huquqiy va institutsional islohotlar, moliyaviy vositalar va ijtimoiy-iqtisodiy landshaftdagi o'zgarishlarga qaratilgan. So'nggi yillarda ayollarning iqtisodiy faolligining o'sishini aks ettiruvchi rasmiy statistik ma'lumotlardan foydalangan holda, tadqiqot ularning tadbirkorlikdagi ishtiroki dinamikasini, ularning tarmoqlararo taqsimotini va mintaqaviy tafovutlarni o'rganadi. Bundan tashqari, u ayollar tadbirkorligining o'sishiga to'sqinlik qiladigan muammolarni, xususan, moliyaviy resurslardan foydalanishdagi cheklovlar, bilim va ko'nikmalarning yo'qligi va mavjud gender stereotiplarini o'rganadi. Tadqiqot ayollar tadbirkorligini rivojlantirishga qaratilgan tavsiyalar bilan yakunlanadi.
2025-11-30
NAVOIY IJODIDA MA’RIFAT, AXLOQ VA TASAVVUFNING O’ZARO BOG‘LIQLIGI
Mazkur maqolada ilm va ma’rifat tushunchalarining axloqiy asoslari, ularning inson ruhiy kamoloti va jamiyat taraqqiyotidagi o‘rni tahlil qilinadi. Alisher Navoiy asarlarida ilm va ma’rifat faqatgina bilim olish vositasi emas, balki insonni axloqiy yetuklikka, haqiqatni anglashga va komillikka yetaklovchi omil sifatida talqin etiladi. Shuningdek, maqolada Navoiy ijodida ilmning ma’rifat bilan o‘zaro bog‘liqligi, nafs tarbiyasi, halol mehnat va adolat mezonlari asosida inson kamolotiga erishish masalalari yoritiladi.
2025-11-30
AKVAPARK VA SUZISH HAVZALARINING SURXONDARYO VILOYATI TURIZM KLASTERIGA TA’SIRI: IQTISODIY SAMARADORLIK TAHLILI
Ushbu tezisda akvapark va suzish havzalarining Surxondaryo viloyati turizm klasteriga ta’siri iqtisodiy nuqtayi nazardan tahlil qilinadi. Tadqiqotda suv-rekreatsion obyektlarning tashrif buyuruvchilar oqimini ko‘paytirish, mavsumiylikni kamaytirish va xizmatlar sektorida multiplikativ iqtisodiy samaralar yaratishdagi o‘rni asoslab berilgan. Shuningdek, akvaparklarning investitsion jozibadorligi, bandlikni oshirishdagi ahamiyati va hududning turizm brendini shakllantirishdagi strategik funksiyalari yoritilgan. Tahlillar Surxondaryo viloyatining tabiiy-iqlim sharoiti mazkur soha uchun qulay imkoniyat yaratishini ko‘rsatib, turizm klasterini diversifikatsiya qilishning iqtisodiy afzalliklarini ochib beradi.
2025-11-30
TARJIMA JARAYONIDAGI UCHRAYDIGAN MUAMMOLAR
Ushbu maqolada tarjima jarayonida uchraydigan asosiy qiyinchiliklar, ularning kelib chiqish sabablari va ularni bartaraf etish yo‘llari tahlil qilinadi. Til tizimlari o‘rtasidagi grammatik farqlar, leksik nomuvofiqliklar, madaniy realiyalar, idiomatik birliklar hamda uslubiy moslikni ta’minlash masalalari tarjimon oldida turgan dolzarb muammolar sifatida ko‘rib chiqiladi. Shuningdek, zamonaviy tarjima texnologiyalari va ularning imkoniyatlari muhokama qilinib, tarjimonning lingvistik kompetensiyasi, madaniy bilimlari va ijodkorligining ahamiyati yoritiladi. Maqola tarjima jarayonini chuqur anglash va sifatli tarjima yaratish uchun zarur bo‘lgan nazariy hamda amaliy tavsiyalarni o‘z ichiga oladi.
2025-11-30
SOTSIOGENETIK NAZARIYANING SHAKLLANISH TARIXI
Ushbu maqolada sotsiogenetik nazariyaning ilmiy mazmuni, uning shakllanish tarixi, metodologik asoslari hamda zamonaviy ijtimoiy jarayonlarni tahlil qilishdagi ahamiyati yoritiladi. Nazariya insonning biologik merosi va ijtimoiy tajribasi o‘rtasidagi integratsion aloqalarni tushuntiradi hamda jamiyatning rivojlanish mexanizmlarini mikro va makro darajalarda tahlil qilish imkonini beradi. Maqola sotsiogenetik yondashuvning zamonaviy ijtimoiy transformatsiyalar, identitet shakllanishi va raqamli ijtimoiylashuv jarayonlarini chuqurroq anglashdagi o‘rni bo‘yicha ilmiy xulosalar beradi.
2025-11-30
SOTSIOGENETIKANING MAZMUNI ASOSLARI
Ushbu maqolada sotsiogenetikaning nazariy asoslari, uning psixologiya fanidagi o‘rni va shaxs rivojlanishiga ta’sir qiluvchi ijtimoiy omillarning mazmuni chuqur tahlil qilinadi. Shaxsning shakllanishida biologik omillardan ko‘ra muhit, jamiyat, madaniyat va ijtimoiy munosabatlarning yetakchi o‘rni ilmiy manbalar asosida asoslab beriladi. Sotsiogenetik yondashuvda oilaviy tarbiya, ta’lim jarayoni, jamoa muhiti va ijtimoiy muloqotning shaxs rivojlanishidagi o‘rni alohida ko‘rib chiqiladi. Tadqiqotda Vigotskiy, Leontyev, Petrovskiy kabi psixologlarning qarashlariga tayanilgan holda sotsiogenetik omillarning amaliy ahamiyati yoritiladi. Tezisda sotsiogenetikaning zamonaviy ta’lim jarayonidagi qo‘llanilishi, uning shaxsning ijtimoiylashuviga ta’siri va pedagogik jarayonda tutgan o‘rni ham ko‘rsatib beriladi.
2025-11-30
IJTIMOIY XULQNING MAZMUNI, SHAKLLANISH OMILLARI VA JAMIYATDAGI AHAMIYATI
mazkur tezisda ijtimoiy xulqning mazmuni, shakllanish omillari va jamiyatdagi ahamiyati ilmiy asoslangan holda tahlil qilinadi. Shaxsning ijtimoiy muhit bilan o‘zaro ta’siri, ijtimoiylashuv jarayonlari, guruh bosimi, motivatsiya va kommunikativ omillar ijtimoiy xulqning asosiy mexanizmlari sifatida yoritiladi. Shuningdek, zamonaviy raqamli makonning inson xulqiga ta’siri, prososial va deviant xulq turlari, ijtimoiy me’yorlarning shakllanish jarayoni ham keng ko‘lamda ochib beriladi.
2025-11-30
INSONNING RUHIY HOLATLARI, YA’NI KAYFIYAT, STRESS, DEPRESSIYA VA EVFORIYA PSIXOLOGIK NUQTAI NAZARDAN TAHLILI
Ushbu tezisda insonning ruhiy holatlari, ya’ni kayfiyat, stress, depressiya va evforiya psixologik nuqtai nazardan tahlil qilinadi. Tezisda ruhiy holatlarning shakllanish omillari, ularning inson xatti-harakatiga ta’siri va stress hamda depressiyani boshqarish strategiyalari ko‘rib chiqiladi.
2025-11-30
KREATIVLIKNING PSIXOLOGIK ASOSLARI
Ushbu matn kreativlik tushunchasi, uning psixologik asoslari, asosiy belgilar va shaxs rivojlanishidagi roli haqida ma’lumot beradi. Matnda kreativlikning divergent fikrlash, tasavvur boyligi, moslashuvchan fikrlash va ichki motivatsiya bilan bog‘liqligi tushuntirilgan. Shuningdek, kreativlikning kundalik hayot, ilm-fan, ta’lim va jamiyat taraqqiyotidagi ahamiyati yoritilgan.
2025-11-30
HІSSІY HОLАTLАRNІNG РSІXОLОGІK MАZMUNІ, ULАRNІNG SHАKLLАNІSHІGА TА’SІR ETUVCHІ ІCHKІ VА TАSHQІ ОMІLLАR
Ushbu mаqоlаdа hіssіy hоlаtlаrnіng рsіxоlоgіk mаzmunі, ulаrnіng shаkllаnіshіgа tа’sіr etuvchі іchkі vа tаshqі оmіllаr, shunіngdek, іnsоn ruhіy rіvоjlаnіshіdаgі funksіоnаl о‘rnі keng tаhlіl qіlіngаn. Hіssіy jаrаyоnlаrnіng shаxs fаоlіyаtіnі bоshqаrіshdаgі rоlі, xulq-аtvоrnі tаrtіbgа sоlіshdаgі аhаmіyаtі, mоtіvаtsіоn vа kоgnіtіv jаrаyоnlаr bіlаn о‘zаrо bоgʻlіqlіgі іlmіy-nаzаrіy nuqtаі nаzаrdаn yоrіtіlgаn. Shunіngdek, emоtsіоnаl bаrqаrоrlіk, stressgа chіdаmlіlіk, аffektіv hоlаtlаr vа kаyfіyаtnіng dіnаmіk о‘zgаrіshі ruhіy rіvоjlаnіsh jаrаyоnіdа qаndаy tа’sіr kо‘rsаtіshі аsоslаntіrіlgаn. Mаqоlаdа hіssіy hоlаtlаrnіng іjtіmоіy mоslаshuv, tа’lіm vа mehnаt jаrаyоnlаrіdаgі о‘rnі hаm bаtаfsіl іzоhlаngаn bо‘lіb, shаxsnіng umumіy рsіxоlоgіk sаlоmаtlіgі bіlаn uzvіy bоgʻlіqlіgі kо‘rsаtіb berіlgаn.
2025-11-30
EMOTSIONAL HOLATLARINING MUHIM KO‘RINISHLARI
Ushbu tezis maqolada inson emotsional holatlarining muhim ko‘rinishlari bo‘lgan kayfiyat, stress, depressiya va eyforiya tushunchalari ilmiy asosda yoritildi. Ularning psixologik mohiyati va shaxs rivojidagi o‘rni tahlil qilindi. Har bir holatning yuzaga kelish omillari va oqibatlari ko‘rsatib berildi. Shuningdek, bu holatlarning yoshlar ruhiy rivojiga ta’siri ochib berildi. Stress va depressiyaning salbiy jihatlari, eyforiyaning vaqtinchalik xususiyati tahlil qilindi. Olimlar qarashlariga tayanilgan holda mavzuga yondashildi. Maqola ruhiy barqarorlikni saqlash masalalariga amaliy tavsiyalar ham beradi.
2025-11-30
INSONIY VA HAYVONIY EMOTSIYALAR O‘RTASIDAGI ASOSIY FARQ
Ushbu ishda insoniy va hayvoniy emotsiyalar o‘rtasidagi asosiy farqlar ilmiy-nazariy nuqtai nazardan tahlil qilinadi. Emotsiyalarning biologik, psixologik va ijtimoiy omillar ta’sirida shakllanishi o‘rganilib, hayvoniy emotsiyalarning instinktiv va fiziologik ehtiyojlarga asoslanganligi ko‘rsatib beriladi. Inson emotsiyalarining esa murakkab, ko‘p qatlamli va ong bilan boshqariladigan jarayon ekani ta’kidlanadi. Shuningdek, emotsiyalarni ifodalash, nazorat qilish va tahlil qilish borasida insonning hayvonga nisbatan ustunligi ilmiy dalillar orqali asoslanadi. Tadqiqot natijalari inson psixologiyasi va hayvon psixologiyasi o‘rtasidagi fundamental farqlarni yoritishga xizmat qiladi.
2025-11-30
VAQTNI IDROK QILISHNING RUHIY HOLATLARI
Ushbu tezisda insonning vaqtni idrok qilishi ruhiy holatlar, shaxsiy tajriba va munosabatlar bilan bog‘liq murakkab psixik jarayon sifatida tahlil qilinadi. Vaqt doimo oqimda bo‘lishiga qaramay, uning subyektiv kechishi shaxsning his-tuyg‘ulari, diqqat va motivatsiyasiga qarab turlicha namoyon bo‘ladi. Vaqtni idrok qilish shaxsning ichki dunyosi va tashqi muhit o‘rtasidagi o‘zaro ta’sir natijasida yuzaga keladi. Shu bois, vaqt faqat soat ko‘rsatkichlari bilan emas, balki insonning ichki tajribasi va madaniy konteksti bilan ham belgilanadi.
2025-11-30
INSON EMOTSIYALARINING SHAKLLANISHIDA MARKAZIY NERV TIZIMI
Ushbu maqolada hissiy hodisalarning fiziologik asoslari chuqur ilmiy tahlil qilinadi. Inson emotsiyalarining shakllanishida markaziy nerv tizimi, ayniqsa limbik tizimning roli alohida o‘rin egallashi yoritiladi. Amigdala, gippokamp, gipotalamus kabi miya tuzilmalari qo‘rquv, quvonch, tashvish, g‘azab singari hissiyotlarni qayta ishlashdagi asosiy markazlar sifatida ko‘rib chiqiladi. Shuningdek, hissiy jarayonlar vaqtida sodir bo‘ladigan fiziologik o‘zgarishlar -yurak urishi tezlashuvi, nafas ritmining o‘zgarishi, qon bosimining ko‘tarilishi yoki pasayishi, mushak tonusining oshishi kabi reaksiyalar organizmning moslashuv mexanizmlarini shakllantirishi ilmiy manbalar asosida tahlil qilinadi.
2025-11-30
OLIY NERV FAOLIYATINING ASOSIY XUSUSIYATLARI
Ushbu maqola oliy nerv faoliyatining asosiy xususiyatlari, tarkibiy qismlari va inson psixik jarayonlaridagi ahamiyatini o‘rganishga bag‘ishlangan. Maqolada idrok, xotira, tafakkur, nutq, ijodkorlik va emotsional jarayonlar kabi oliy nerv faoliyatining asosiy elementlari batafsil tahlil qilinadi. Shuningdek, oliy nerv faoliyatining rivojlanishi insonning individual xususiyatlari, ijtimoiy tajribasi va ta’lim jarayoni bilan bog‘liqligi ta’kidlangan. Maqola psixologiya va nevrologiya fanlari nuqtai nazaridan oliy nerv faoliyatini tushunish va rivojlantirishning ahamiyatini yoritadi.
2025-11-30
IRODAVIY XATTI-HARAKATNING PSIXOLOGIK MOHIYATI
Ushbu ishda irodaviy xatti-harakatning psixologik mohiyati, uning shakllanish bosqichlari, asosiy mexanizmlari, turlari hamda shaxs rivojlanishidagi o‘rni yoritiladi. Iroda inson faoliyatini ongli ravishda boshqaruvchi, maqsad sari yo‘naltiruvchi va qiyinchiliklarni yengishga yordam beruvchi psixik jarayon sifatida talqin qilinadi. Maqolada irodaviy harakatning tuzilishi - maqsadni belgilash, motivlar kurashi, qaror qabul qilish, harakatni amalga oshirish va natijani baholash bosqichlari batafsil tahlil etilgan. Shuningdek, irodaning motivatsiya, o‘zini boshqarish, emotsional barqarorlik kabi mexanizmlari hamda qat’iyatlilik, sabrlilik, jasorat, o‘ziga ishonch kabi irodaviy sifatlarning shaxs rivojidagi ahamiyati ochib berilgan. Ish irodani rivojlantirish usullari bilan boyitilgan bo‘lib, shaxsning ijtimoiy va kasbiy muvaffaqiyatida irodaviy xatti-harakatning hal qiluvchi o‘rni ilmiy asosda yoritilgan.
2025-11-30
SHAXS TIPOLOGIYASI VA TEMPERAMENTNING O‘ZARO ALOQASI
Ushbu tezisda shaxs tipologiyasi va temperamentning o‘zaro aloqasi psixologik nuqtai nazardan tahlil qilinadi. Temperament insonning tug‘ma individual xususiyatlari bo‘lib, uning psixik jarayonlar dinamikasini belgilaydi. Shaxs tipi esa insonning xulq-atvori, reaksiyalari va munosabatlarida namoyon bo‘ladigan barqaror psixologik tuzilmadir. Tezisda Gippokrat–Galenga oid klassik temperament turlari, Pavlovning nerv tizimi tipologiyasi hamda zamonaviy psixologlar (Yung, Ayzenk) nazariyalari solishtirilib, ular orasidagi bog‘liqlik ko‘rsatiladi. Shuningdek, shaxs tipining shakllanishida temperamentning roli, ijtimoiy muhitning ta’siri va individual farqlarning psixologik talqini o‘rganilgan. Mavzu bo‘yicha nazariy yondashuvlar bilan bir qatorda amaliy misollar ham keltiriladi. Ushbu material pedagogik jarayonda temperament va shaxs tipini hisobga olish zarurligini asoslab beradi.
2025-11-30
IRODA PSIXOLOGIK KATEGORIYA SIFATIDA
Ushbu maqolada iroda psixologik kategoriya sifatida talqin etilib, shaxsning ongli ravishda maqsad qo‘yishi, qiyinchiliklarni yengishi hamda faoliyatni boshqarish jarayonidagi ahamiyati yoritilgan. Irodaviy jarayonlarning fiziologik asoslari, irodaviy harakatlarning turlari, shuningdek, irodaviy sifatlarning shakllanishiga ta’sir qiluvchi omillar tahlil qilinadi. Tadqiqot davomida irodaviy zo‘r berish, qaror qabul qilish, maqsadga intilish va o‘zini tuta bilish kabi asosiy komponentlar ilmiy manbalarga tayangan holda yoritilgan. Shuningdek, irodani rivojlantirish usullari, ta’lim jarayonida irodaviy sifatlarni shakllantirish mexanizmlari va yosh davr psixologiyasi bilan bog‘liq xususiyatlar ko‘rsatilgan. Mazkur ish irodani o‘rganishning nazariy asoslarini mustahkamlash hamda amaliyotda qo‘llash imkoniyatlarini ochib beradi.
2025-11-30
SEZGI JARAYONINING ANALIZATORLARI
Ushbu tezisda inson sezgilari va ularning asosiy turlari ko‘ruv, eshituv, hid, ta’m, teri va kinestetik sezgilar - psixologik hamda fiziologik nuqtai nazardan tahlil qilingan. Sezgilarning tashqi muhitdan axborot qabul qilish, uni qayta ishlash hamda idrok jarayonlarini shakllantirishdagi o‘rni ilmiy asosda yoritilgan.
2025-11-30
MOTIV TUSHUNCHASINING PSIXOLOGIK MOHIYATI
Ushbu maqolada motiv tushunchasining psixologik mohiyati, uning tarkibiy qurilishi va inson faoliyatidagi o‘rni keng yoritilgan. Motivning paydo bo‘lishi, shakllanish bosqichlari, biologik va ijtimoiy omillar ta’siri, shuningdek, shaxsning ehtiyojlari, qiziqishlari, maqsadlari va qadriyatlari bilan o‘zaro aloqasi batafsil tahlil qilinadi. Maqolada motivlarning turlari, ularning barqarorlashuvi, shaxsiy tajriba va tarbiyaning motiv rivojlanishiga ko‘rsatadigan ta’siri ilmiy manbalarga tayangan holda izohlanadi. Shuningdek, motiv va motivatsiya o‘rtasidagi farqlar hamda motivning ta’lim, kasbiy rivojlanish va kundalik hayotdagi ahamiyati chuqur yoritilgan.
2025-11-30
OLIY NERV FAOLIYATI
Mazkur maqolada oliy nerv faoliyatining mohiyati, tuzilishi va asosiy xususiyatlari yoritilgan. Inson miya po‘stlog‘ining murakkab faoliyati sifatida oliy nerv faoliyati tushunchasi ilmiy asosda izohlangan. I.P. Pavlov, Sechenov va boshqa olimlarning nazariyalari tahlil qilingan. Oliy nerv faoliyatining reflektor asoslari va turlari ko‘rsatib berilgan. Nerv tizimi va psixik faoliyat o‘rtasidagi bog‘liqlik ochib berilgan.
2025-11-30
INTELLEKT TUSHUNCHASINING PSIXOLOGIYADA TUTGAN O‘RNI VA RIVOJLANISH MEXANIZMLARI
Ushbu ishda intellekt tushunchasi, uning psixologiyada tutgan o‘rni va rivojlanish mexanizmlari yoritiladi. Intellekt - shaxsning bilish jarayonlarini boshqarish, fikrlarni tahlil qilish, muammolarni hal etish, yangi vaziyatlarga moslashish hamda o‘z tajribasini ongli ravishda qo‘llay olish qobiliyatlarini birlashtiruvchi murakkab psixik tizim sifatida izohlanadi. Tadqiqotda intellektning shakllanishiga ta’sir etuvchi omillar - nerv tizimi faoliyati, genetika, tarbiya, ijtimoiy muhit va ta’lim jarayonining roli ko‘rsatib beriladi. Shuningdek, intellektning ilmiy-nazariy talqinlariga bag‘ishlangan bo‘limda Spearmanning umumiy intellekt g‘oyasi, Gardnerning ko‘p tomonlama intellekt nazariyasi, Sternbergning triarkik modeli kabi mashhur yondashuvlar qisqa tahlil qilinadi. Intellektni o‘lchash uslublari va IQ ko‘rsatkichlarining ahamiyati, ularning cheklovlari ham yoritiladi
2025-11-30
SHAXS TUZILISHI VA FIZIOLOGIK ASOSOSLARI
Ushbu tezisda shaxs tuzilishi va uning fiziologik asoslari, shaxsning psixologik va biologik komponentlari o‘rganiladi. Shaxsni shakllantiruvchi omillar, temperament va irsiyat, nerv tizimi va gormonal ta’sirlar batafsil tahlil qilinadi. Shaxs tuzilishi individual xususiyatlar, ijtimoiy muhit va biologik omillar orqali aniqlanishi ko‘rsatiladi.
2025-11-30
MOTIV VA MOTIVATSIYA TUSHUNCHALARI
Ushbu maqolada motiv va motivatsiya tushunchalari, ularning psixologik va biologik asoslari, turli nazariy yondashuvlar va amaliy ahamiyati yoritiladi. Motivatsiya odamlarning va hayvonlarning xatti-harakatlarini boshlash, davom ettirish yoki to‘xtatish sababi sifatida tushuntiriladi. Maqolada shuningdek, motivatsiyaning shaxsiy va ijtimoiy hayotga ta’siri, mehnat va o‘quv jarayonlarida rag‘batlantirish usullari, shuningdek, ichki va tashqi motivatsiya omillari tahlil qilinadi.
2025-11-30
TAFAKKUR VA UNING ASOSIY SHAKLLARI
Mazkur maqolada tafakkur va uning asosiy shakllari: tushuncha, hukm hamda xulosa chiqarish jarayonlari haqida batafsil so‘z yuritiladi. Tafakkur inson bilish faoliyatining eng oliy bosqichi sifatida talqin etiladi. Maqolada tafakkurning mazmuni, tuzilishi va pedagogik jarayondagi ahamiyati ochib beriladi. Shuningdek, o‘quvchilarda mantiqiy fikrlashni rivojlantirishda tafakkur shakllarining o‘rni yoritib berilgan. Har bir tafakkur shaklining psixologik va didaktik jihatlari misollar orqali izohlangan. Zamonaviy ta’limda tanqidiy va ijodiy fikrlashni shakllantirish masalalari muhokama qilinadi. Tafakkur shakllarining intellektual rivojlanishdagi ahamiyati alohida ta’kidlangan. Maqola pedagogika va psixologiya yo‘nalishidagi talabalarga mo‘ljallangan.
2025-11-30
TAFAKKUR TUSHUNCHASINING MAZMUNI
Ushbu ilmiy ishda tafakkut tushunchasining mazmuni, psixologik asoslari, shakllanish jarayoni, turlari hamda uning inson hayoti va faoliyatidagi o‘rni batafsil yoritiladi. Fikr yuritish jarayonining tahlil, umumlashtirish, taqqoslash va abstraksiyalash kabi asosiy aqliy amallar orqali qanday shakllanishi ilmiy nuqtai nazardan izohlanadi. Shuningdek, tafakkurning mantiqiy, ijodiy va tanqidiy turlari amaliy misollar yordamida ko‘rib chiqiladi.Ish yakunida umumiy xulosalar hamda mavzu bo‘yicha foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati keltirilgan.
2025-11-30
SEZGINING KUCHI, DAVOMIYLIGI, CHEGARALARI
Sezgi qonuniyatlari-bu inson sezgi organlarining tashqi qo‘zg‘atuvchilarni qabul qilish jarayonida amal qiladigan asosiy psixologik tamoyillar majmuidir. Ushbu qonuniyatlar sezgining kuchi, davomiyligi, chegaralari va boshqa sezgilar bilan o‘zaro ta’sirini belgilaydi. Masalan, sezgi chegaralari eng kichik yoki eng kuchli ta’sirni sezish imkoniyatini ko‘rsatadi. Moslashuv qonuniga ko‘ra, bir xil ta’sir uzoq davom etsa, sezgi susayadi, yangi ta’sir esa kuchaytiradi. Kontrast qonuniyatida esa qarama-qarshi qo‘zg‘atuvchi sezgining kuchayishiga olib keladi. Sezgilar o‘zaro ta’sirda bo‘lib, bir sezgi boshqasining kuchini oshirishi yoki kamaytirishi mumkin. Bu qonuniyatlar insonning atrof-muhitni aniq idrok etishiga yordam beradi, ta’lim jarayonini to‘g‘ri tashkil qilishda, rang, tovush, harorat kabi qo‘zg‘atuvchilarni samarali qo‘llashda katta ahamiyatga ega.
2025-11-30
AIR POLLUTION IN UZBEKISTAN: SCIENTIFIC ASSESSMENT OF CURRENT CONDITIONS AND POLICY CHALLENGES (NOVEMBER 2025)
This article provides a scientific analysis of Uzbekistan’s air pollution as of November 2025. Using publicly available environmental datasets, satellite observations, and regional climate modeling summaries, it evaluates critical pollutants—PM2.5, PM10, NO₂, SO₂, and CO—along with their sources, health impacts, and spatial distribution. Particular focus is placed on Tashkent, Fergana Valley, and industrial southern regions. Policy gaps, governmental actions, and climate-related amplifiers are also analyzed. The study concludes with recommendations for mitigation and monitoring improvements to strengthen Uzbekistan’s environmental management.
2025-11-30
XIX ASR INGLIZ REALIZMIDA OTA VA FARZAND (CH. DIKKENS, J. OSTIN ASARLARIDA) OILAVIY QADRIYATLAR
Mazkur maqolada XIX asr ingliz realizm adabiyotida oilaviy qadriyatlarning shakllanishi, ota va farzand munosabatlari, shuningdek, Ch. Dikkens va J. Ostin ijodida ushbu munosabatlarning badiiy talqini tahlil qilinadi. Mualliflar asarlarida ijtimoiy tenglik, axloqiy mas'uliyat, mehr-muhabbat, tarbiya va ota-onaning farzand hayotidagi o‘rni kabi masalalarning yoritilishi ilmiy-nazariy nuqtayi nazardan o‘rganilgan.
2025-11-30
