Инновационные исследования в современном мире: теория и практика

Ushbu maqolada chet tilini o'qitishda zamonaviy texnologiyalarning roli va qo'llash usullari tahlil qilinadi. Maqola chet tili o'qitish jarayonida innovatsion texnologiyalarni qanday ishlatish mumkinligini, bu usullarning samaradorligini ko'rsatadi. Zamonaviy texnologiyalarning chet tili o'qitishdagi ahamiyati, interaktiv dasturlar, mobil ilovalar, onlayn platformalar va sun'iy intellektning o'rni keltiriladi. Shuningdek, texnologiyalarni ta'limda samarali qo'llash uchun pedagogik yondashuvlar va metodologik asoslar haqida ma'lumotlar beriladi.

Lisoniy me’yor masalasi tilshunoslikning eng muhim tadqiqot yo‘nalishlaridan biri bo‘lib, uning rivojlanishi har bir davrda turli nazariy yondashuvlar va madaniy-ijtimoiy tamoyillar bilan uzviy bog‘langan. Til qoidalari nafaqat lingvistik tamoyillar, balki falsafiy va ijtimoiy g‘oyalar ta’sirida ham shakllangani tufayli, ushbu jarayon tilning mustahkam va umumiy qabul qilingan qoidalar tizimiga aylanishiga xizmat qilgan.  Har bir tarixiy bosqichda til normalarini aniqlash va ularni belgilashda turli qarashlar ustuvor bo‘lgan. Masalan, XVII–XVIII asrlarda til normalarini belgilash asosan normativ grammatikalar va lug‘atlar orqali amalga oshirilgan: tilga yondashuv an’anaviy va tartibga solingan me’yorlarga asoslangan bo‘lib, grammatik qoidalar va lug‘at tarkibi tuzilmalari aniq belgilab qo‘yilgan edi. 

            Neurodegenerative diseases (NDs) represent a growing global health challenge, driven by an aging population, modern lifestyle factors, increasing prevalence, and the substantial physical, emotional, and financial burdens placed on patients, caregivers, and healthcare systems. Currently, over 50 million individuals worldwide are affected by NDs, and this figure is projected to nearly triple to 152 million by 2050 if no effective preventive or therapeutic measures are developed. Among these disorders, Alzheimer’s disease (AD) is the most prevalent, accounting for approximately 60% to 80% of all neurodegenerative cases.

Mazkur maqolada liderlik fenomenining nazariy va konseptual jihatlari o‘rganiladi. Turli siyosiy-nazariy maktablar nuqtai nazaridan liderlik tushunchasining mohiyati tahlil qilinadi. Transformatsion, xarizmatik va institutsional liderlik yondashuvlari asosida liderlikning siyosiy va ijtimoiy kontekstdagi o‘rni ochib beriladi. Shu bilan birga, global va milliy miqyosdagi yetakchilik modellari solishtirilib, zamonaviy siyosiy tizimlarda lider shaxsining ta’sir darajasi aniqlanadi.

Топилган 5000 дан зиёд нодир музей экспонатлари нафақат Қадимги Пойкент шаҳри тарихи, балки ўзбек давлатчилигининг баъзи ривожланиш жиҳатлари тарихини, қадимги ўзбек шаҳарсозлиги, маданияти, санъати, сиёсий-иқтисодий ривожланиши, савдо-сотиқ алоақалари тарихини ҳам ўзида акс эттирган. Шуларни ҳисобга олиб, Ўзбекистон Республикаси Ф.А. олимлари ва Бухоро илмий жамоатчилиги вакиллари таклифлари асосида, Бухоро вилоят  ҳокимининг 2001 йил 1майда № 73 – ф сонли фармойиши асосида Қадимги Пойкент шаҳри яқинида «Қадимги Пойкент тарихи» музейи ташкил этилди.

Ushbu ilmiy tezisda O‘zbekiston korxonalari uchun eksport-import faoliyatining iqtisodiy samaradorligini oshirish yo‘llari tahlil qilinadi. Mamlakatning tashqi savdo faoliyatida mavjud muammolarni yengish va eksport salohiyatini kuchaytirish uchun zarur bo‘lgan strategiyalar, jumladan, eksportni diversifikatsiya qilish, innovatsion texnologiyalarni joriy etish, mahsulot sifatini oshirish, transport va logistika tizimlarini takomillashtirish hamda xorijiy investitsiyalarni jalb qilish ko‘rib chiqiladi. Ushbu tadqiqotning asosiy maqsadi korxonalarning eksport-import faoliyatini samarali tashkil qilish orqali iqtisodiy o‘sish va barqaror rivojlanishni ta'minlashdir. O‘zbekistonning eksport salohiyatini yanada oshirish, global bozorlar bilan integratsiya qilish va mahsulotlar raqobatbardoshligini yaxshilash orqali mamlakatning tashqi savdosini rivojlantirishning ijobiy istiqbollari ko‘rsatilgan.

В статье рассматриваются актуальные вопросы развития речевой культуры и формирования коммуникативных навыков у школьников в контексте современных образовательных подходов. Анализируются теоретические и практические аспекты речевого развития, подчеркивается значение системного и личностно-ориентированного подходов, интеграции цифровых технологий и интерактивных методов обучения. Делается акцент на роли учителя как организатора речевой среды, способствующей формированию у учащихся навыков выразительного, логичного и уместного высказывания. Обоснована необходимость сочетания репродуктивных и продуктивных методов обучения, а также межпредметной интеграции для полноценного речевого развития. Представлены ссылки на реальные научные исследования, подтверждающие эффективность комплексного подхода к формированию речевой культуры.

ushbu tezisda zamonaviy menejmentning amaliy ahamiyati, metodlarining turlari va ularni o‘zaro integratsiyalashgan holda tashkilot faoliyatida samarali tatbiq etish masalalari o‘rganilgan. Boshqaruv usullarining — xususan, ma’muriy, iqtisodiy va ijtimoiy-psixologik yondashuvlarning — uyg‘un qo‘llanilishi orqali tashkilotlarda yuqori natijalarga erishish mumkinligi tahlil qilingan. Shuningdek, global tajribalar asosida raqamli texnologiyalar, katta ma’lumotlar (Big Data), va raqamli transformatsiya jarayonlarining menejmentga ta’siri yoritilgan. Tadqiqot natijalari O‘zbekiston sharoitida zamonaviy boshqaruv yondashuvlarini joriy etish bo‘yicha tavsiyalarni ishlab chiqishga asos bo‘ladi.

Ushbu maqolada bojxona qiymati mazmun mohiyati, uning tashqi savdodagi oʻrni va bojxona qiymatini aniqlashda xalqaro davlatlar tajribasi oʻrganilgan hamda amaliyotdagi kamchiliklar va ularga yechim boʻladigan takliflar berilgan.

В данной статье рассматривается процесс обучения студентов-филологов навыкам научной речи как важному аспекту их профессиональной подготовки. Научная речь включает в себя специфические языковые и структурные особенности, формирующие способность эффективно излагать свои идеи и исследования. В статье анализируются методы обучения научному стилю речи, проблемы, с которыми сталкиваются студенты, а также важность критического мышления и аналитических навыков в академической среде.

Turizm sanoati, dunyo bo‘ylab iqtisodiy o‘sish va madaniy aloqalar rivojlanishida muhim o‘rin tutadi. Bu soha nafaqat mamlakatlar iqtisodiyotiga sezilarli darajada hissa qo‘shadi, balki xalqaro miqyosda xalqlar o‘rtasidagi aloqalarni chuqurlashtiradi va madaniy merosni saqlashga ham yordam beradi.

Ushbu maqolada Maqsud Shayxzoda she’rlarida uchraydigan   turli badiiy uslublar va yo‘nalishlardagi asarlarda sinonimlarning qo‘llanilishi va ularning obraz yaratishdagi funksiyalarini taqqoslash xususiyatlari haqida fikr yuritilgan. M.Shayxzoda she’rlarida uchraydigan sinonim ishlatilishining badiiy jihatlari xususida ayrim  mulohazalar bildirilgan.

Ushbu maqolada, so‘zlarning shakl va ma’no munosabatlariga ko‘ra turlari ustida ishlash va ma’nodosh so‘zlar guruhlarini o‘rganish yoritib berilgan.

Umumiy oʻrta taʼlimi maktablarda biologiya xonasini jihozlanishiga qoʻyilgan talablar  hozirgi zamonaviy texnik vositalar bilan birga, pedagogik, sanitariya-gigenik talablarda ham oʻzgarishlar berilgan. Bu talablarning tranformatsiyasi oʻquvchilarda biologiya fanini oʻqitishda kreativlikni rivojlantirish uchun muhim ekanligi xulosa qilingan.

Bugungi global raqamli davrda har bir davlat zamonaviy texnologiyalarni joriy etish orqali iqtisodiyotni rivojlantirish, boshqaruv tizimlarini samarali qilish va aholiga ko‘rsatiladigan xizmatlar sifatini oshirishga intilmoqda. O‘zbekiston ham bu jarayondan chetda qolmay, raqamli transformatsiyani davlat siyosatining ustuvor yo‘nalishlaridan biri sifatida belgilab olgan. Biroq, raqamli transformatsiyani to‘liq va tizimli amalga oshirish jarayonida bir qator muammolar ham yuzaga chiqmoqda.

Mazkur ilmiy maqolada umumta’lim maktablari hamda ixtisoslashtirilgan musiqa maktablarida faoliyat yuritayotgan musiqa to‘garaklarining mazmuni, maqsadi va vazifalari yoritiladi. Asarda o‘quvchilarning cholg‘u ijrochiligi ko‘nikmalarini shakllantirish va rivojlantirishga qaratilgan zamonaviy pedagogik yondashuvlar, innovatsion metodlar, individual va guruhiy mashg‘ulotlarning samaradorligi tahlil qilinadi. Muallif musiqa to‘garaklarida o‘quvchilarning texnik mahoratini oshirish, musiqiy tafakkurini rivojlantirish hamda sahnada erkin chiqish qilish ko‘nikmalarini takomillashtirishga xizmat qiluvchi metodik vositalar va amaliy tavsiyalarni ilgari suradi. Tadqiqot natijalari asosida musiqa to‘garaklari faoliyatining sifatini oshirish bo‘yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqiladi.

Maqolada o’zbek tili leksik tizimidagi  otlarning ma’noviy guruhlaridan biri—grafik belgilarni ifodalovchi otlar (grafonimlar) va ularning bir guruhchasi bo’lgan harf nomlari, ya’ni literonimlar o’zbek – arab alifbosidagi alif, lom, mim harflari misolida tahlil etilgan, leksik, semantik va funksional xususiyatlari ko’rsatib o’tilgan, lisoniy tizimdagi o’rni aniqlangan.

maqolada. Samarqand viloyatining sug‘oriladigan o‘tloqi-bo‘z tuproqlari sharoitida sug‘orish tartiblarining loviya ildizi shakllanishi tadqiq etildi. O‘simlikning ildiz tizimi bevosita navga xos xususiyat asosida shakllanib, sug‘orish tartiblari ta’sirida farqlar sezilarli darajada bo‘lganligi aniqlandi. Unib chiqish, shoxlanish davrlarida tuproq namligi (sug‘orish tartiblari) bir xil bo‘lganligi bois variantlararo va navlararo keskin farq kuzatilmadi. Ammo, Mahsuldor navida Ravot navidagiga qaraganda biroz ustun bo‘lganligi kuzatildi.

Istemolchilar tomonidan sabzavot maxsulotlarining sifati va qiymatiga yuqori talablar qoʼyiladi. Bu esa, nafaqat yuqori hosildor balki maxsulot sifati aʼlo darajada boʼlgan, shu sharoitda sabzavot ekinlarining kasalliklarga chidamli, oziqa va texnologik sifatlari yuqori boʼlgan, shu bilan birga tashqi muxitning noqulay sharoitlariga ekologik jixatdan keng doirada moslasha oladigan nav va duragaylarni yaratish va yetishtirish muximligini koʼrsatmoqda, xamda raqobatni avj olishiga olib kelmoqda. Yuqorida koʼrsatilgan vazifalarni bajarish esa axolining sabzavot ekinlariga boʼlgan talabini qondirishda muxim axamiyatga ega.

Ushbu maqolada ingliz va o‘zbek tilidagi maqollarining o‘rni ko‘rib chiqiladi va mashhur yozuvchi va tadqiqotchilarning maqollar ustidagi ishlari qisqacha yoritilgan, shuningdek, maqollarning o‘rni va ma’nosi keltirilgan, masalan, inson hayotidagi maqollar.

Ushbu maqolada raqamli taʼlim tizimi texnologiyalari bu borada ularning roli qanday kechmoqda, oʻzgarishlarda ularning oʻrni qanchalik samarali ekanligi kelgusida qanday faoliyat olib borishi mumkinligi. Sunʼiy intellektning taʼlimdagi yutuqlari oʻqitish tizimida qoʻllashda uning ahamyati koʻrsatish, sunʼiy intellekt bilan individual yondashuv va moslashtirilgan taʼlim tizimlari. Raqamli dunyoda raqamli taʼlim texnologiyalarini afzalliklari va kamchiliklari haqida malumotlar taqdim etiladi.

Ushbu maqolada Markaziy Osiyo davlatlari o‘rtasidagi integratsiyalashuv jarayonlarida madaniy hamkorlikning tutgan o‘rni tahlil qilinadi. Muallif madaniyat sohasidagi hamkorlikning mintaqaviy barqarorlik, o‘zaro ishonch, umumiy sivilizatsion qadriyatlar va ijtimoiy birdamlikni ta’minlashdagi ahamiyatini ochib beradi. Shuningdek, tarixiy-madaniy meros, yoshlar almashinuvi, festivallar va xalq diplomatiyasining integratsiyaga ta’siri yoritiladi.

Social status, a multifaceted construct that encompasses economic, cultural, and symbolic dimensions, plays a crucial role in shaping individual identities and social interactions. The term "social status" describes a person's position in a group or community. By analyzing a group based on the social status of its members, the intra-group dynamics can be better understood.

В.Г.Распутин – писатель самобытного художнического зрения,  органически связанного с духовными и эстетическими идеалами народа. Одно из условий сближения автора с реальностью − общенародная значимость жизненных критериев и ориентиров, которых он придерживается. Изначальная близость писателя к миру народной «диалектики духа» сказывается на своеобразии его художественного метода и стиля. Отвечая на вопрос о  том, какое место он отводит в своей прозе реальным фактам, Распутин скажет: «Документальность лежит в основе моих произведений, но это документальность не обстоятельств, а характеров» [3, С.14]. На народность прозы писателя указывают исследования многие ученых. Так, А. Большакова отмечает стремление писателя постигнуть суть жизни, ознаменовавшее освоение В. Распутиным важнейшего качества литературы – народности.

This article investigates the linguistic and paralinguistic phenomena that convey hidden meanings in communication. By analyzing metaphor, irony, insinuation, and nonverbal cues, the study reveals how implicit messages enhance communicative depth. The findings emphasize the cultural and contextual factors that shape interpretation and provide insights into their relevance in intercultural communication and translation studies.

Мамлакатимизда олий таълим муассасалари молиявий таъминотини мустаҳкамлаш масалалари хусусидаги илмий тадқиқот ишини маълум бир давр оралиғида олий таълим муассасалари тараққиётининг асосий натижалари ва улар фаолияти молиявий таъминотини мустаҳкамлашнинг илмий асосларини тадқиқ этишдан бошлаш мақсадга мувофиқ. Чунки, бизнинг фикримизча, айнан шу масалаларнинг тадқиқ этилиши натижасида диссертацион тадқиқотнинг ўзига хос бўлган фундаментига асос солинади.

Mamalakatning iqtisodiy rivojlanishida ishlab chiqarish sanoatining ahamiyati yuqori. Ishlab chiqarish sanaoatining rivojlanishi hududagi aholini doimiy ish bilan ta’minlaydi.Shuningdek, ishlab chiqarish korxonalri investitsiya jalb etish orqali o‘zlarida mavjud texnlogiyalarni modernizatsiya qilish va bu orqali ishlab chiqarish samaradorligini yanada yaxshilash imkoniyatiga ega bo‘ladi.

Ushbu maqola O‘zbekistonda pulli avtomobil yo‘llari loyihalarini ishlab chiqish va amaliyotga joriy etish bilan bog‘liq muammolarni o‘rganadi. Maqolada pulli yo‘llarning iqtisodiy samaradorligi, investitsiyalarni jalb qilish, tarif siyosati, huquqiy asoslar, texnik talablar, ekologik ta'sir va aholining munosabati kabi masalalar tahlil qilinadi. Shu jumladan, maqolada O‘zbekistonda pulli yo‘llarni rivojlantirishning istiqbollari va muammolarni hal qilish yo‘llari bo‘yicha takliflar berilgan.

Ushbu maqola korrupsiyaga qarshi kurashning loyiha boshqaruvidagi ijtimoiy ta'sirini baholash masalalari, xususan korrupsiyaning loyihalarga ta'siri, korrupsiyaga qarshi kurashning ijtimoiy ta'sirini baholashning asosiy ko'rsatkichlari, baholash usullari va baholashda yuzaga keladigan muammolar tahlil qilinadi.

Mazkur tadqiqot o‘zbek va ingliz tillarida aksiologik leksikaning lingvokulturologik xususiyatlarini tahlil qilishga bag‘ishlangan. Aksiologik birliklar til orqali xalqning ijtimoiy, axloqiy va estetik qadriyatlarini ifodalaydi. Tadqiqot davomida har ikki tildagi ijobiy va salbiy baho yuklangan leksik birliklar semantik, frazeologik va madaniy kontekstda o‘rganiladi. Ularning xalq tafakkuri, milliy dunyoqarashi va madaniy qadriyatlar tizimidagi o‘rni aniqlanadi. Bu esa til va madaniyat o‘rtasidagi uzviy bog‘liqlikni ochib beradi hamda lingvokulturologik yondashuvga asoslangan qiyosiy tahlilga ilmiy asos yaratadi.

This article is devoted to define several problems of tour guides from theoretical and empirical point of view and relevant solutions for them. It also gives information about tourism of Uzbekistan and challenges while interpreting.

Ushbu maqola O‘zbekistonda mobil ilovalar orqali ko‘rsatilayotgan raqamli xizmatlarning qulayliklari va shaxsiy ma’lumotlarning himoyasi o‘rtasidagi muvozanatni tadqiq etadi. Tadqiqotda 2024-yilgi statistik ma’lumotlar, huquqiy hujjatlar va amaliy misollar asosida mobil ilovalarning foydalanuvchi ishonchi, ma’lumotlar xavfsizligi va nazorat mexanizmlari tahlil qilinadi. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, raqamli xizmatlarning jadal rivoji bilan birga, ruxsatlar siyosati va ma’lumotlarni qayta ishlash tartibi bo‘yicha qonunchilikni takomillashtirish zarur. Maqolada foydalanuvchi huquqlarini himoya qilish va xizmatlarning shaffofligini oshirish uchun amaliy takliflar ishlab chiqilgan.

Mazkur maqolada zamonaviy iqtisodiyot sharoitida korxona, tarmoq va mintaqa darajasida raqobatbardoshlikni baholovchi metodlarning nazariy asoslari va amaliy qo‘llanilishi tahlil qilinadi. Turli metodlar – bir ko‘rsatkichli tahlildan tortib, kompleks indekslar, ko‘p mezonli baholash, benchmarking va tizimli yondashuvlargacha – solishtirilgan. Shuningdek, turizm sohasi misolida raqobatbardoshlikni integratsiyalashgan asosda baholashning ustunliklari va zaruriyati yoritiladi.

Mazkur maqolada ingliz tilidagi frazeologik birikmalarning strukturaviy va semantik xususiyatlari tahlil qilinib, ularni o‘zbek tiliga tarjima qilishda uchraydigan asosiy muammolar yoritilgan. Frazeologizmlarning turli tasniflari, tarjima usullari va kontekstda to‘g‘ri qo‘llanishi misollar asosida ko‘rib chiqilishi maqolaning dolzarbligini belgilaydi. Ushbu maqolada ingliz tilidagi frazeologizmlarning xususiyatlari va ularni o‘zbek tiliga tarjima qilishdagi dolzarb masalalar tahlil qilinadi.

Tezisda  ekologik axloq va madaniyatning shaxs shakllanishidagi o‘rni ilmiy-falsafiy jihatdan tahlil qilingan. Ekologik inqirozning ijtimoiy-axloqiy sabablari va uni bartaraf etishda ma’naviy omillarning ustuvorligi asoslangan. Ekologik madaniyatni rivojlantirishning asosiy yo‘nalishlari va vorisiylik tamoyilining ahamiyati ko‘rsatib berilgan.

The struggle for existence is a universal topic that appears in Steinbeck’s writings as well. Steinbeck’s works are full of characters who struggle to make both ends meet as migrant farmers during the Great Depression. He admired those who worked hard and lived honourably. The characters were given Steinbeck’s voice and vibe. Their flaws, struggle for survival, and unwavering courage are not only theirs but also Steinbeck's. Even though the fact that he authored fiction, his characters are realistic in their portrayals of contemporary America. The Grapes of Wrath earned Steinbeck both praise and scorn. It’s based on the American Great Depression, which ran from 1929 to 1939.

Mazkur maqolada O‘zbekistonning janubiy viloyatlarida xotin-qizlar sog‘lig‘ini saqlashda uchrayotgan asosiy muammolar tahlil etiladi. Hududdagi ijtimoiy-iqtisodiy sharoit, tibbiy xizmatlarning sifati, ayollarning sog‘lom turmush tarzi borasidagi bilim va ko‘nikmalari, erta nikohlar, reproduktiv salomatlik, onalik va bolalikni muhofaza qilish borasidagi amaliy holatlar yoritiladi. Tibbiy infratuzilma yetishmovchiligi, gender tenglik darajasi, ekologik muhit ta’siri, xotin-qizlarning huquqiy va ijtimoiy faolligi kabi omillar sog‘liqni saqlash tizimining samaradorligiga ta’sir etuvchi omillar sifatida ko‘rib chiqiladi. Shuningdek, ushbu muammolarni bartaraf etishga qaratilgan taklif va tavsiyalar ham bayon etiladi.

Статья посвящена изучению понятия "дом" в пословицах и поговорках русского народа. Пословицы и поговорки содержат мудрость народа, отражают его ценности. Они дают нам ориентиры и советы, которые помогают нам поступать правильно в некоторых жизненных ситуациях. Дом имеет огромное значение для русского человека. Это место силы, безопасности и покровительства. Основными темами пословиц и поговорок о доме являются семья, хозяева дома, двор, повседневная жизнь, гостеприимство, родина. Концепт "дом" имеет универсальные черты для многих народов, в то же время, у него есть национальная специфика, которая прослеживается в фольклорных единицах.

Ish muhitida xavfsizlik har qanday kompaniya uchun eng muhim jihatlardan biridir. Afsuski, ko‘plab tashkilotlar o‘z tizimlari va ma’lumotlarini himoya qila oladigan xavfsizlik tizimlari, texnologiyalari va dasturiy ta’minot mahsulotlarini ishlab chiqish va o‘rnatishga e’tibor qaratmoqda. Biroq, xodimlar uchun xavfsizlik treninglar ham xavfsiz va xavfsiz ish muhitini yaratishning asosiy omilidir. Ushbu maqolada biz nima uchun xodimlarni xavfsizlik bo‘yicha o‘qitish xavfsizlik tizimlarini ishlab chiqish kabi muhimligini ko‘rib chiqamiz.

Maqolada tibbiy ta’limda raqamli texnologiyalarning interfaol imkoniyatlari, xususan simulyatorlar, elektron testlar va baholash tizimlarining ta’lim sifati va samaradorligiga ta’siri tahlil qilinadi. Shuningdek, infratuzilma va raqamli kompetensiyalarni rivojlantirish zarurati ko‘rsatib o‘tilgan.