Буюк британияда тарқалаётган янги турдаги коронавирус ваҳимаси бутун Европага тарқалди. 22-декабрь санасидан бошлаб Ўзбекистон ҳам Британия ва янги штамм аниқланган бошқа мамлакатлар билан авиақатновларни тўхтатди. Хўш, янги вирус нега хавфли? Янги турдаги коронавируснинг хавфлилиги шундаки, у оддий коронавирусдан тезроқ тарқалади. Шунингдек, у янгича таркибда бўлгани учун шу вақтгача самарали бўлган дорилар таъсирида йўқолмаслиги мумкин.

Пневмония оъпка инфекциясининг турли шаклларида намоён боъладиган касаллик боълиб, унинг турлари этиологияга (бактериал, вирусли, фунгал), сабаблари эса патогенлар ва хавф омилларига богълиқ. Мақола касаллик турларини, сабабларини ва замонавий даволаш усулларини батафсил таҳлил қилади, шу жумладан антибиотиклар, антивирал дорилар ва симптоматик ёрдамни. Ўзбекистон контекстида маҳаллий эпидемиология ва адабиётлар асосида ёритилган бўлиб, тиббиёт мутахассислари учун амалий тавсиялар берилади.

Ушбу тадқиқот Америкада бир қанча йирик онкология марказларида психотроп дори воситаларини буюриш амалиёти таҳлил қилинди. Тадқиқот даврида онкология марказларидаги бир гуруҳ бемор ётқизилган бўлиб, уларни бир бутун яни 100% деб қабул қилсак, камида 51 фоизига битта психотроп дори воситаси буюрилган. Энг кўп буюрилган дори воситалари гипнотиклар бўлиб, умумий рецептларнинг 48% ни ташкил этди, ундан кейин антипсихотиклар 26% ва хавотирга қарши воситалар 25% ни ташкил этди. Антидепрессант препаратлар психотроп рецептларнинг атиги 1 фоизини ташкил этди. Рецептлар асосларини таҳлил қилиш шуни кўрсатдики, психотроп рецептларнинг 44 фоизи уйқу учун ёзилган, 25 фоизи кўнгил айниши ва қусиш учун берилган; тахминан 17 фоизи руҳий тушкунлик билан боғлиқ ва 12 фоизи диагностик тиббий муолажалар билан боғлиқ. Рецептнинг умумий тезлиги ҳар бир беморга тахминан 2 та психотроп препаратни ташкил этди, фақат 2% рецептларни ножўя таъсирларга олиб келгани аниқланди.

Қон донорлиги – донор томонидан қон ва унинг таркибий қисмларини ихтиёрий равишда топширишдир. Бу эса жамият саломатлиги учун берилиши мумкин бўлган беғараз ёрдамдир. Қон донорлиги шарафли фаолият бўлиши билан бирга жуда катта эхтиёткорликни талаб этади. Қон донорлари ҳам турли хил вирусли ёки инфекцион касалликлар билан хар хил муддат давомида оғриб туради. Касаллик билан курашиш мақсадида турли хил дармон дорилар истемол қилишади. Касалликдан тузалгач донорлик қилишади. Шунда донорларнинг қони таркибидаги минераллар ва витаминлар алмашинуви қандайлиги, клиник ва биокимёвий кўрсаткичлари текширилиши муҳимлигини ўрганиш назарда тутилган.

Ушбу мақолада контрафакт дори воситаларини ишлаб чиқариш учун жавобгарлик масалалари, сифатсиз дори воситаларининг сотуви ва уларни қабул қилиш оқибатлари, алоҳида бўғин сифатида фарматсевтика ишлаб чиқариш жараёнини тартибга солиш, дунёда сохта дорилар сонини назорат қилишнинг асосий элементлари ҳақида сўз юритилиб, мавзу доирасида бир неча таклифлар илгари сурилган.

Тиббий тушунчаларнинг изоҳига доир  қадимги манбалар сифатида  Абу Али Ибн Синонинг “Тиб қонунлари” [2], Абу Бакр Ар-Розий [3] асарлари тилга олинади. Хусусан, Ибн Синонинг доришуносликка қўшган ҳиссаси ниҳоятда салмоқлидир. У таклиф этган дорилар асрлар давомида кенг ишлатилиб келди ва ҳозир ҳам уларнинг кўпи ўз қийматини йўқотган эмас [14:23].

Долзарблиги: Психофаол моддаларга тобеликни пайдо бўлиши сабабларини, касалликнинг шаклланишини, клиник кўринишларини, токсик эффектларини ҳамда касалликни ташҳиси, даволаш ва олдини олиш. Мақсад: Сурункали алкоголизм, наркомания ва токсикомания каби касалликларнинг ҳолатини ўрганиш ва комплекс даво чораларини ишлаб чиқиш. Усул: Психофаол моддаларга тобеликни пайдо бўлиши сабабларини, касалликнинг шаклланишини, клиник кўринишлариниўрганишни қуйидагича амалга ошириш: