Долзарблиги:  Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти тамонидан КОВИД-19  коронавирус тарқалишини 2020 - йил март ойидан бошлаб бутун жахонда пандемия босқичига етди деб эълон қилинди, вирус барча қитъаларни киска фурсатларда қамраб олди. Бу ҳақида ташкилот бош директори Тедрос Гебрейесус эълон қилди.

Ўзбекистон Республикаси суд-хукук тизимини ислоҳ қилишнинг энг мухим вазифаси жиноят, жиноят-процессуал конун хужжатлари, жиноий жазо тизимини изчиллик билан боскичма-боскич либераллаштириш ҳисобланади. Жумладан, жазо тури сифатида улим жазосини конунчилигимиздан чиқариб ташлаш бўйича ишлар боскичма-боскич амалга оширилди ва ниҳоят, 2005 йил 1 августда Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Ўзбекистон Республикасида ўлим жазосини бекор қилиш тўғрисида»ги фармони эълон қилинди.

Мақолада айб эълон қилиш тушунчасининг шаклланиши, унинг тарихи, турли ҳуқуқий тизимлардаги қоидалари, айбланувчи мақоми билан боғлиқ тартиблардан фарқи, жиноят-процессуал муносабатларда мустақил процессуал ҳаракат сифатидаги аҳамияти ҳамда судга қадар ва суд босқичида айблов функциясини амалга оширишдаги ўрни таҳлил қилинган.

Мақолада айбланувчининг ўз айбига ихтиёрий иқрор бўлиши жиноят процессининг муҳим ҳуқуқий феномени сифатида таҳлил қилиниб, унинг далилий аҳамияти, процессуал шакллари, исботлашдаги ўрни, айблов эълон қилиниши билан боғлиқ расмий-юридик хусусиятлари, тўлиқ ва қисман иқрорлик кўринишлари, психологик ва ҳуқуқий моҳияти ҳамда рағбатлантирувчи тартиботлар билан ўзаро боғлиқ қонуниятлари илмий асосда ёритилган.

Мақолада қатағон қурбони Абдулҳамид Сулаймон ўғли Чўлпоннинг ҳозиргача нашр этилган тўпламларига киритилмаган шеърлари ҳақида фикр юритилган. Мазкур мақолада “Аризанома” шеърининг шоир ҳаётлигидаги ҳамда қайта нашрлардаги нусхаларига кенгроқ тўхталинган.

Ушбу мақолада оммавий тартибсизликлар ва террористик акт содир этилиб фавқулодда ҳолат эълон қилинганда жамоат хавфсизлиги ва жамоат тартибини сақлашнинг муҳим масалалари, бундай вазиятларда  инсон ҳуқуқ ва эркинликларини чеклашнинг халқаро ҳуқуқий ҳужжатларда ва миллий қонунчиликжда белгиланган асослари ва уларни қўллаш механизмларини ўзига хос хуссусиятлари тўғрисида мунозара юритилган.

Хорижий мамлакатларнинг жиноят-процессуал қонунчилигида ҳукмни эълон қилиш асослари ҳамда уларнинг процессуал тартиблари ёритилган. Шунингдек, оқлов ҳукмини чиқариш учун процессуал қонунчиликда қандай асослар белгиланганлиги таҳлил қилинади. Хусусан, хорижий мамлакатларнинг одил судловини таъминлашда суд томонидан оқлов ҳукмини чиқариш учун жиноят-процессуал қонунчилигида қандай тартиблар белгиланганлиги, суднинг ваколатлари назарий жиҳатдан изоҳлаб берилади.

В данной статье дается правовой анализ хода расследования, организации розыска лиц, скрывающихся от органов следствия и суда, уклоняющихся от уголовного наказания. Автором разработаны предложения и рекомендации по совершенствованию данной сферы.

Суд томонидан чиқариладиган оқлов ҳукмлари, уларни тузиш, эълон қилиш тартиби, оқлов ҳукмларни қонуний, асосли,  адолатли ва маданиятли бўлишига эришиш, оқлов ҳукмларига қўйилган асосий талаблар – уларнинг қонунийлиги, асослилиги ва адолатлилигини синчиклаб ўрганиш ва бу тўғрисидаги камчиликларни бартараф этиш юзасидан тегишли тавсиялар, фикр-мулоҳазаларни баён этишдан иборат.

Бугунги кунда  нафақат тиббий, балки ижтимоий аҳамиятга эга бўлган янги SARS-CoV-2 короновирус коронавируси келтириб чиқарадиган инфекция энг долзарб глобал муоммолардан биридир. Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ЖССТ) 2020 йил 11- мартда янги коронавирус инфекцияси пандемияси деб эълон қилди. Жаҳон ҳамжамиятини ташвишга солаётган энг муҳим масалалардан бири бу инфекцияни насл саломатлигига қўшадиган потенциал ҳиссадир. Шу муносабат билан, COVID-19нинг реподукция, хомиладорлик, хомила ривожланиши ва янги туғилган чақалоқнинг ҳолатига таъсирини ўрганишга бағишланадиган илмий тадқиқотлар устувор ҳисобланади. Хомиладор она организмида одатий равишда аъзолар ва уларнинг тизимлари қўшимча юкламалар билан фаолият юритиб, организмнинг қаршилик кучлари пасайишига олиб келади. Хомиладорлик даврида она организмига респиратор бузилишларга олиб келувчи  вируслар таъсири натижасида, уларнинг  ҳомиладорликнинг қайси даврида кечиши ва қандай даволаш чора-тадбирлари қўлланилиши билан боғлиқлиги тўғрисида илмий адабиётларда маълумотлар жуда кам, мавжудлари хам маълум бир тартибга солинмаган. Юқоридаги маълумотларга асосланган холда, “СOVID-19” инфекциясининг хомиладор она организмига юқиши ва унинг натижасида ривожланган бола аъзо ва тизимларининг нормометрик хусусиятлари тўлиқ ўрганилмаганлиги аниқланди.

Мақолада судлар фаолияти очиқлигининг таъминланишида электрон одил судловни татбиқ этиш йўналишлари истиқболлари таҳлил этилган.Шунингдек, миллий амалиёт, хорижий тажриба асосида электрон одил судловни ривожлантириш бўйича хулосалар илгари сурилган.

Сунги йилларда клиник иммунологиянинг ривожланиши натижасида кўплаб патология олди ва патологик ҳолатлар механизмлари очиб берилиб, турли юқумли ва соматик касалликлар шаклланиши ва ривожланишига доир ҳал қилинмаган масалаларга ойдинлик киритилди. Шунинг баробарида репродукция иммунологияси борасида ҳам кўплаб илмий тадқиқотлар натижалари эълон қилинган бўлса ҳам ушбу муаммога боғлиқ минтақавий масалалар ечилмай қолмоқда. Шу сабабли ҳам ҳомиладор ва эмизикли аёллар иммун тизими ҳолатини ўрганиш, олинган натижаларни талқин ва таҳлил қилинган ҳолатда асосий хулосалар қилиш, уларни соғлиқни сақлаш амалиётига жорий этиш давр талабидир [1, 2, 3].

Хорижий мамлакатларнинг жиноят-процессуал қонунчилигида ҳукмни эълон қилиш асослари ҳамда уларнинг процессуал тартиблари ёритилган. Шунингдек, оқлов ҳукмини чиқариш учун процессуал қонунчиликда қандай асослар белгиланганлиги таҳлил қилинади. Хусусан, хорижий мамлакатларнинг одил судловини таъминлашда суд томонидан оқлов ҳукмини чиқариш учун жиноят-процессуал қонунчилигида қандай тартиблар белгиланганлиги, суднинг ваколатлари назарий жиҳатдан изоҳлаб берилади.

Жорий йилнинг 20 сентябр куни Ақшнинг Корнелл университети, Франциядаги Insead бизнес мактаби ва Жаҳон интеллектуал мулк ташкилоти “Global innovation index” рейтингини эълон қилди. Жаҳон инновацион индексида Ўзбекистон 86 мамлакатдан 132-ўринни эгаллади. Илгари мамлакат 93-ўринни 2020 йилда ва 122-ўринни 2015 йилда эгаллаган эди, дея хабар беради Trend Ўзбекистон инновацион ривожланиш вазирлиги фаолиятига таяниб.