Ushbu maqolada M-funksiyasi tushunchasi va uning matematikada, xususan, analiz va algebra sohalaridagi o'rni ko'rib chiqiladi. M-funksiyalari tizimlarning samarali modellarini yaratishda, analitik yechimlar olishda, shuningdek, turli xil hisoblashlarda muhim rol o'ynaydi. Maqolada M-funksiyalarining xususiyatlari, ularning turli sohalarda qo'llanilishi va amaliy ahamiyati haqida batafsil ma'lumotlar berilgan. Maqolada ilmiy izlanishlar, amaliy masalalar va kelajakda bu sohada olib borilishi mumkin bo'lgan tadqiqotlar haqida fikrlar keltirilgan.

Maqolada korpus lingvistikasida frazeologik omonimiya va polisemiyani farqlash va semantik analiz qilishda yuzaga chiqishi mumkin bo‘lgan semantik noaniqlikni bartaraf etish hamda polisemik va omonimik frazemalarning ma’no xilma-xilliginini aniq yoritish masalasi bo‘yicha fikr yuritilgan.  Omofrazemalarning semantik xilma-xilligini grammatik shakllar filtri orqali to‘liq bartaraf qilib bo‘lmasligi misollar bilan asoslab berilgan.   Ko‘p ma’noli iboralarning semantikasi sintaktik qurshov asosida tahlil qilingan.

O’simliklardan tayyorlangan ajratmada qanday modda va birikmalar borligini taxminan aniqlashda (identifikatsiya qilishda) taqsimlanish xromatografik usulidan (qog’ozda Q.X. yoki BX yoki yupqa qavatli YUQX yoki TSX) keng foydalaniladi. Xromatografik analiz uchun o’simlikdan spirtli ajratma tayyorlanadi.

Bul maqalanıń maqseti pedagogikalıq sheberliktıń mánisin analiz qılıw hám qaysı strategiya hám usıllar oqıtıwshılarǵa óz jumıslarınıń sapasın asırıwǵa, sabaqlardı oqıwshılar ushın jáne de maǵlıwmatlı hám ózine tartatuǵın etiwge járdem beriwin anıqlaw bolıp tabıladı. Tálimniń sońǵı tendenciyaların esapqa alǵan halda, oqıtıwshılar oqıw nátiyjelerine erisiw hám oqıwshıların rawajlandırıw ushın óz sheberlikların qanday etip nátiyjeli qollawları múmkinligin úyreniw zárúrli bolıp tabıladı. Ámeldegi izertlewlerdi analiz qılıw tiykarında bul izertlew jáne de sapalı hám nátiyjeli tálim ortalıǵın jaratıw maqsetinde oqıtıwshılar ortasında pedagogikalıq sheberliktı rawajlandırıw boyınsha bir qatar usınıslardı usınıs etedi.

Maqalada qaraqalpaq xalıq aytısları tilinde qollanılǵan sinekdoxalardıń lingvopoetikalıq ózgeshelikleri analiz etilgen. Olardıń kórkem tekstte qollanılıw, obraz jasaw imkaniyatları úyrenilgen. Poeziyalıq dóretpelerde sinekdoxalar oy-pikirdi ıqsham, qısqa hám jıynaqlı túrde bayan etiwge járdem beriwshi kórkemlew qurallarınan biri. Qaraqalpaq xalıq aytıslarında olardıń túrlerine qaray, pútinniń ornına onıń bólsheginiń, kóplik sannıń ornına birlik sannıń qollanılıwı kóp ushırasadı. Sinekdoxalar aytıslar tilin bayıtıp, kórkemlik dárejesin arttırıp, lingvopoetikalıq xızmette jumsalǵan.

Qaraqalpaq til biliminde, ádebiyattanıw iliminde, qaraqalpaq jurnalistikasında usı waqıtqa deyin awdarma máselesi – kórkem awdarma teoriyası arnawlı úyrenilmedi. Awdarmanıń jurnalstika ushın qanday áhmiyeti bar, onıń tutqan ornı qanday degen sorawlarǵa juwap taba aldıq. Awdarma eki til obyektin bir biri menen baylanıstıratuǵın qural ekenligin tastıylay aldıq. Aadarma arqalı jańa kóz qaraslar, rawajlanıwlar payda bolatuǵınlıǵın ilimiy kóz qarastan dáliyllew múmkinshiligine iyemiz. Biz múmkinshiliklerimizden kelip shıģıp, izertlew barısında qaraqalpaqstan baspasózinde kórkem awdarma máselelerin onıń metodların ashıp beriwge umtıldıq. Ortaģa taslanģan problemanı izertlewdiń ilimiy metodları sıpatında ulıwmalıq ilimiy, salıstırmalı analiz metodları qollanıldı, jıynalģan faktler hám materiallar boyınsha teoriyalıq juwmaqlar shıģarıldı

Hozirgi kunda suv ekologiyasi va analizi muammosini hal qilish dolzarb vazifa hisoblanadi. Ishda suvning tabiiy xususiyatlari, suv havzalariga  bo’lgan insonlarning munosabatlari hamda mahalliy oqova va suv obyektlaridan birining kimyoviy analizi usuli yordamida bajarilgan analizi natijalari muhokama qilingan.

Maqalada Moynaq rayonınıń rekultivaciyalanǵan jerlerinde mákke óniminiń azıqlanıw rejimin mikrotóginler járdeminde optimallastırıw múmkinshilikleri analiz etilgen. Mikrotóginler quramında ósimliklerdiń ósiwi hám rawajlanıwı ushın zárúr mikroelementler bar ekenligi túsindiriledi. Sonday-aq, mikrotóginlerden paydalanıw ósimlikler tárepinen azıq elementleriniń ózlestiriliwin jaqsılaydı hám olardıń immunitetin bekkemleydi. Sonday-aq, mikrotóginlerden optimal paydalanıw ushın topıraqtı analiz qılıw jáne onıń mikroelementlerge bolǵan zárúriyatın anıqlaw zárúr. Ósimliklerdi suw, jaqtılıq penen támiyinlew, suwǵarıw sistemasın shólkemlestiriw, jerge qayta islew zárúrligi kórsetilgen. Ízertlewdiń nátiyjesine kóre, mikrotóginler járdeminde mákkeniń azıqlıq jaǵdayın optimallastırıw hasıldarlıq hám sapanı asırıw, awıl xojalıǵı óndirisin jaqsılaw hám azıq-awqat qáwipsizligin támiyinlew imkaniyatın beredi.

Big data (katta ma'lumotlar) – juda katta hajmdagi bir jinsli bo‘lmagan va tez tushadigan raqamli ma'lumotlar bo‘lib, ularni odatiy usullar bilan qayta ishlab bo‘lmaydi. Ba'zi hollarda, katta ma'lumotlar tushunchasi bilan birga shu ma'lumotlarni qayta ishlash ham tushuniladi. Asosan, analiz obyekti katta ma'lumotlar deb ataladi. Big data atamasi 2008-yilda dunyoga kelgan. Nature jurnali muharriri Klifford Linch dunyo ma'lumotlar hajmining juda tez sur'atda o‘sishiga bag‘ishlangan maxsus sonida big data atamasini qo‘llagan. Biroq, katta ma'lumotlar avval ham bo‘lgan. Mutaxassislarning fikricha, kuniga 100 gb dan ko‘p ma'lumot tushadigan oqimlarga big data deb aytilar ekan. Ushbu maqolada kompyuterda Katta ma’lumotlar bilan ishlash haqida ma’lumotlar, Katta ma’lumotlar bilan ishlash tahlili hamda usullari haqida so‘z yuritiladi.

Maqalada Kúyik qala esteliginiń payda bolıwı, geografiyalıq jaylasıwı haqqında sóz etildi. Tariyxshı alımlardıń jazba dereklerine salıstırmalı analiz berildi. Izertlewdın’ tаriyхıylıq, оbеktivlik principlеri, sаlıstırmаlı analiz mеtоdlarınan keń paydalanıldı.

Papaveraseae oilasi mansub Papaver angrenicum (angren ko‘knorisi) o‘simligi tarkibidagi alkaloidlar saqlash dinamikasi o‘simlikni o’sish davriga qarab aniqlandi. Alkaloidlar yigindisida birinchi marotaba yangi alkaloid ajratib olindi va uni pangrenin deb nomlandi. Pangrenin tuzilishi IQ, Mass, YaMR va roentgen strukturaviy analiz yordamida isbotlandi.

В данной статье будут рассмотрены алгоритмы и программные комплексы, помогающие проводить комплексную оценку экологического состояния сельскохозяйственных угодий на примере Нукусского района. Перейдем к обзору существующих методов оценки экологического состояния и рассмотрим, какие алгоритмы и программные комплексы могут быть использованы для эффективного анализа данных.

Bul maqala qaraqalpaq hám inglis tillerindegi zoonym komponentli paremiyalar sózlikti úyrenedi, haywanlar menen baylanıslı naqıllardıń mádeniy hám lingvistikalıq mánisine ayırıqsha itibar beredi. Bul naqıllardıń qollanılıwı hám mánislerindegi uqsaslıq hám ayırmashılıqlardı úyrenip, inglis hám qaraqalpaq tillerinde haywanlarǵa bolǵan mádeniy qatnastıń sáwlelendiriliwi anıqlanadı. Izertlewde tiyisli naqıllardı analiz qılıw ushın hár qıylı dereklerden paydalanıwǵa tiykarlanǵan salıstırmalı analiz usılınan paydalanadı. Izertlew nátiyjeleri sonı kórsetedi, ápiwayı úy haywanları súwreti sıyaqlı ulıwma temalar ámeldegi bolsa da, málim haywanlarǵa tiyisli atamalar hám mádeniy mánislerde sezilerli ayırmashılıqlar bar. Bul salıstırıw tek ǵana qaraqalpaq hám inglis mádeniyatı haqqındaǵı túsinigimizdi tereńlestirip qoymay, bálki til, mádeniyat hám tábiyat arasındaǵı baylanıslılıqtı aytıp, paremiologiyanıń tarawına úlken úles qosadı.

Ushbu maqolada organik kimyoda izomerlar va gomologlarni o'rganish usullari tahlil qilinadi.  Asosiy e'tibor kimyoviy tahlil, spektral tahlil, xromatografiya, mass-spektrometriya, termal tahlil, kristallografiya va fizik-kimyoviy usullar kabi turli xil analitik usullarga qaratilgan.  Izomerlar va gomologlarni o'rganishda har bir usulning xususiyatlari, ularning afzalliklari va cheklovlari ko'rib chiqiladi.  Organik birikmalarning turli sinflarini o'rganish uchun ushbu usullarni qo'llash misollari ham ko'rib chiqiladi.  Mazkur maqola izomerlar va gomologlarni o'rganish usullari haqidagi ma'lumotlarni tizimlashtirish va umumlashtirish, shuningdek ularning organik kimyo uchun ahamiyatini aniqlashga qaratilgan.

Usı maqalada “Mehrli maktab” mámleketlik bilimlendiriw shólkemlerinde matematika sabaqların shólkemlestiriwdiń ózine tán tárepleri, metodologiyasi hámde texnologiyasi analiz etiledi.

Simulyatsiyalar ta'limda muhim rol o'ynaydi, chunki ular nafaqat talabalar real dunyoni boshdan kechirishlari uchun o'zaro aloqada bo'lishlari mumkin bo'lgan real modellarni taqdim etadi, balki ular talabalar jarayonlarni hech qanday xavf-xatarsiz takrorlashlari, sodda tushunchalar va nazariyalarni idrok etishlari uchun xavfsiz muhit yaratadi.[1] Virtual reallik immersiv va interaktiv xususiyatlarni qo'llabquvvatlaydigan yuqori realistik 3D simulyatsiyalarni ishlab chiqish orqali o'quv jarayonini osonlashtiradigan muhim texnologik yutuq sifatida keng e'tirof etilgan. Ushbu maqolaning maqsadi Tibbiy kimyo fanini o'qitishda virtual reallikdan foydalanish ta'sirini tahlil qilish, shuningdek, kimyoviy tajribalarni simulyatsiya qilish uchun integratsiyalashgan veb-ta'lim muhitini taqdim etishdir.

Maqalada  qaraqalpaq ádebiyatında satiralıq obraz jasaw usılları úyrenilgen. Jazıwshı G.Tajetdiynova gúrrińlerinde satirik obrazlardıń dóretiliwi, jazıwshınıń sheberligi, shıǵarmalarında obraz dóretiwde avtor idealınıń áhmiyeti sóz etilgen. Sonday-aq jazıwshınıń satıralıq gúrrińleriniń syujeti tereń analiz etilgen.

Mazkur maqolamda kitob o’qishning o’quvchilar uchun zarur ekanligi va uning xususiyatlari haqida aytib o’tilgan. Ayniqsa o’qilayotgan badiiy asarlarni tanlab o’qishning ahamiyati, boshlang’ich sinf o’quvchilarida badiiy asarni o’qish malakalarini shakllantirish, asar matnini tahlil etish, hikoyalarni o’qish jarayonida asar ichiga kirib o’qish va yozuvchi oldiga surilgan g’oyalar so’z etilgan.

bul maqalada jáhán ańshılıq ádebiyatında jazılǵan shıǵarmalardıń ishinde “Qasqır” obrazınıń súwretleniwi talqılandı. Animalistika janrında jazılǵan birqansha iri shıǵarmalardıń avtorı Ernest Seton-Tempson, Jek London, Sh.Aytmatov, ózbek jazıwshısı Isajan Sultan hám qazaq jazıwshıları M.Áwezov hám M.Maǵawinniń shıǵarmalarınıń mısalında analiz etildi.

Saraton hastaligi butun dunyoda  sog'liqni saqlash tashkilotlarining asosiy muammolaridan biri bo’lib kelmoqda. Hayot davomida saraton (75 yoshgacha) rivojlanish xavfi taxminan 20% va saraton kasalligidan o'lish xavfi 10% tashkil qiladi [1]. Har besh kishidan biri hayoti davomida saraton kasalligiga duchor bo'ladi va hastalikga chalingan bemorlarning o'ntasidan  bittasi kasallikdan vafot etadi. 2020-yilda saraton bilan kasallanishning   2,26 million   yangi holatlar qayt etilgan [2]. Ayollarda ko'krak bezi saratoni dunyo bo'ylab eng ko'p tashxis qo'yiladigan va hastalangan ayollar o’limiga sabab bo’ladigan saraton turi  hisoblanadi [3].

Tafakkur- inson aqliy faoliyatining yuksak shaklidir. Tafakkur atrofdagi olamni bilish qurolidir va inson oqilona amaliy faoliyatning vujudga kelishi uchun shartdir.

Ushbu maqolada yoruq`likning qutublanishini texnika  va ichtimoyi hayotimizdagi o`rni haqida ma`lumotlar berilgan. Turli taxlil va analiz natijalari keltirilgan.

Maqalada búgingi kúnde mámleketimizde jergilikli atqarıwshı hákimiyat uyımları qáliplesiw tártibi úyrenip shıǵılǵan sonday-aq, jergilikli wákillikli hám atqarıwshı hákimiyat uyımları iskerligin jetilistiriw boyınsha alıp barılıp atırǵan reformalar analiz qılınǵan. Аtap aytqanda, jergilikli wákillikli hám jergilikli atqarıwshı hákimiyat uyımları qáliplesiw tártibi, wákillikleri, olardı jetilistiriw boyınsha pikir hám usınıslar berilgen.

Bul maqalada shańaraqta balalarǵa qarata islenetuǵın zorlıqqa qarsı gúresiw
sharaları haqqında sóz etildi. Bala huqıqları boyınsha xalıqaralıq hám respublikamızda qabıl
etilgen normativ huqıqıy-hújjetlerge sonday-aq, insan huqıqları, erkinlikleri hám Nızamlı
máplerınıń ústinligin támiyinlewdegi roline huqıqıy jaqtan analiz berildi.

Ushbu maqolada fizika o’qitish metodlari analiz sintez qilingan, bu metodlar o’qitish jarayonini qulay va samarali qilish uchun yangi texnologiyalardan foydalanish, har bir talabaga mos bo’lgan yondashuvni taqdim etish, o’qitishning interaktiv va amaliy asoslaridan foydalanishni o’z ichiga oladi.