Yurak etishmovchiligini rag'batlantirishda past tiroid gormoni funktsiyasining roli va qalqonsimon gormonlarni almashtirishning mumkin bo'lgan foydalari keng ko'lamda ko'rib chiqilgan.  Shu nuqtai nazardan, yurak etishmovchiligi yurakdagi qalqonsimon gormonlar tizimining pastga regulyatsiyasiga olib kelishi mumkin. Ishlamay qolgan yurakda yadroviy tiroid retseptori darajasining pasayishi kuzatiladi. Bundan tashqari, qalqonsimon bo'lmagan kasallik sindromida yurak etishmovchiligi bilan T4 va T3 zardobidagi darajalari kamayadi. Hayvon modellarida bosimning haddan tashqari balandligidan kelib chiqqan yurak gipertrofiyasida tiroid retseptori darajasining pasayishi sodir bo'lishini ko'rsatish mumkin. Yurak yetishmovchiligi qarigan aholimiz orasida tobora ortib borayotgan tibbiy muammodir.

So‘nggi paytlarda surunkali yurak kasalligi bo‘lgan bemorlarda buyrak kasalliklarining paydo uchrashi kasallikning kechishiga sezilarli darajada ta’siri borligi o‘rganilgan. Kardiorenal sindrom rivojlanishining asosiy patafiziologik mexanizmlarini,  buyrak kasalliklarining  surunkali yurak yetishmovchiliga ta’sirini yurak ichi gemodinamikasi o‘zgarishlariga bog‘liq holda o‘rganish  kasallikga erta diagnoz qo‘yish va yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan asoratlarni bemor uchun muqobil davolash rejasini tuzish orqali oldini olishga yordam beradi.

Ushbu maqolada yurak, uning tuzilishi, joylashishi, yurak sikli, hayotiy funktsiyalari, yurak mushaklarining fiziologiyasi to‘g‘risida batafsil ma’lumotlar keltirilgan

Hozirgi kunda butun dunyo bo'ylab odamlar juda ko'p turli xil xavfli kasalliklardan vafot etadilar, bu kasalliklarning asosiylari yurak kasalliklaridir. Yurak etishmovchiligi kasalligi, uning paydo bo'lishi, belgilari, kelib chiqishi, diagnostikasi, oldini olish va davolash haqida tobora ko'proq to'liq ma'lumot olishingiz mumkin bo'ladi.

Guruhlar II guruhga bo'lingan: I guruhga tug'ma yurak nuqsoni bo'lgan 24 ta yangi tug'ilgan chaqaloqlar kiritilgan. II guruhga tug'ma yurak nuqsoni bo'lmagan 30 ta yangi tug'ilgan chaqaloqlar kirdi. Bemorlarning umumiy klinik tekshiruvi quyidagilardan iborat: anamnestik ma'lumotlarni batafsil to'plash va tahlil qilish (onaning akusherlik, ginekologik va somatik anamnezi), antropometriya, fizik tekshiruv natijalari, ob'ektiv va laboratoriya-instrumental ma'lumotlar.

Dunyo mamlakatlari bo'yicha so'nggi yillarda yurak qon – tomir tizimi kasalliklari aholi oʻrtasida keng tarqalib bormoqda. Ekologiya oʻzgarishi, atrof – muhitning ifloslanishi, turli – xil zaharli kimyoviy moddalar miqdorinig ortishi, zararli odatlar, ovqatlanish tartibining buzilishi, kunlik jismoniy mehnatning kamligj, kun tartibining togʻri yoʻlga qoʻyilmaganligi va bir nechta omillar yurak qon – tomir sistemasi kasalliklariga chalinish xavfini orttiradi. Kasallikni oldini olish va davolash uchun inson oʻzini zararli odatlardan cheklashi, toʻgʻri ovqatlanishi va hayot tarzini toʻgʻri yoʻlga qoʻyishi kerak. Bugungi kunda prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev tomonidan yurak qon – tomir kasalliklarini oldini olish va davolaash tizimini takomillashtirish yangi dastur ishlab chiqish mutlaqo yangi tizimga oʻtish kabi bir qancha qonunlarni joriy qilmoqda. Buning natijasida esa aholi oʻrtasida kasallikka chalinish xavfi sezilarli ravishda kamayadi.

Hoirgi davrda turli yurak kasalliklari tufayli insonlarda yurak yetishmovchiligi kundan-kunga oshmoqda. Bu esa nafaqat tibbiyot balki biotexnologiya oldidagi muammolardan biridir. Hozirgi vaqtda organ transplantatsiyasi va  yordamchi asboblari bu bemorlar uchun yagona samarali davolash usuli bo'lib qolmoqda. Oltin nanozarralar  va uglerod nanotubalari kabi nanomateriallar yurak to'qimasini muhandislik yondashuvlari uchun foydali bo'lgan noyob xususiyatlarni taqdim etadi. Xususan, ushbu nanomateriallar to'qimalarning funksionalligini yaxshilash uchun elektr o'tkazuvchanligini, qattiqligini modulyatsiya qilishi mumkin. Bundan tashqari, ular hujayra fenotiplariga ta'sir qilish uchun bioaktiv yuklarni yetkazib berishlari mumkin.

Mazkur maqolada butun dunyoda eng ko‘p o‘limga sabab bo‘layotgan holatlar haqida yozilgan. Yurak kasalliklari – bu yurak va qon tomir tizimiga ta’sir qiladigan kasalliklar bo‘lib, ularga turli xil holatlar kiradi. Ular orasida yurakning normal faoliyatini buzadigan, hayotni xavf ostiga qo‘yadigan turli kasalliklar mavjud.

Yurak qon tomir kasalliklarining  kelib chiqishi, kasallik alomatlari va kasallikni tekshirish usullari haqida ma’lumot keltirilgan  

Yurakning buzilishi sternum orqasida og'riq va og'irlik hissi, nafas qisilishi, notekis yurak ritmi va tez yurak urishi bilan shubhalanishi mumkin. Bosh va bo'yin tomirlarining shikastlanishi bilan bosh og'rig'i, tinnitus, hushidan ketish kuzatilishi mumkin. Periferik qon tomir kasalliklari oyoqlarda og'riq, shish, oqsoqlik bilan birga keladi. Ko'pgina CVDlar hayot uchun juda xavflidir va agar alomatlar paydo bo'lsa, darhol kardiolog yoki umumiy amaliyot shifokoriga murojaat qilishingiz kerak - u sizni to'g'ri mutaxassisga yuboradi.

Hozirda yurak-qon tomir tizimining kasalliklari juda xilma xil va ko‘plab davlatlardagi aholining erta o‘limiga sabab bo‘lib kelmoqda. Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining 2017 yildagi ma’lumotiga ko‘ra yurak kasalliklari bilan bog‘liq  o‘limlarning 75 foizidan ortig‘i kam va o‘rta daromadli mamlakatlarda sodir bo‘ladi

Bu maqolada sog’lom yurakning  yosh o’tishi bilan o’zgaradigan morfologik strukturalari : yurak vazni, yurak mushaklari degeneratsiyasi, kameralari, klapanlari, perikard, o’tkazuv sistemasi, endokrin faoliyatidagi morfologik o’zgarishlar haqida so’z boradi.

Yurak ishemik kasalligi (YuIK) sabab rivojlangan dilatatsion kardiomiopatiya (DKMP) fonida kelib chiqqan surunkali yurak yetishmovchiligi (SYY) bilan og‘rigan bemorlarda ba'zi klinik jihatlarni qiyosiy baholash.  Bu suyak to'qimasini yo'q qilish bilan tavsiflangan patologik holat bo'lib, parchalanish jarayoni sintezdan ustun kela boshlaydi. Osteoporoz fonida suyaklarning mustahkamligi pasayadi va shunga mos ravishda ularning mo'rtligi ortadi. Bundan tashqari, suyaklarning ichki tuzilishining buzilishi mavjud. Osteoporoz mustaqil patologiya bo'lishi yoki boshqa kasalliklarning alomati bo'lib xizmat qilishi mumkin. Osteoporozni davolash o'z vaqtida bo'lishi kerak.

Yurak ishemik kasalligi (YuIK) butun dunyo bo'ylab salomatlik uchun jiddiy muammo bo'lib, uning patogeneziga turli xil xavf omillari yotadi. Ular orasida gipergomosisteinemiya potentsial o'zgartirilishi mumkin bo'lgan xavf omili sifatida paydo bo'ldi, bu e'tiborni talab qiladi. Ushbu maqola gipergomosisteinemiya bilan og'rigan bemorlarda YuIK ning xususiyatlarini o'rganib, uning epidemiologik ahamiyati, patofiziologik mexanizmlari va klinik oqibatlariga e'tibor qaratadi. Sharh gomosistein darajasining ko'tarilishi ateroskleroz va trombozni qanday qilib koronar arteriya kasalligi va miokard infarktiga olib kelishi mumkinligini tushuntirish uchun joriy adabiyotlarni sintez qiladi. Bundan tashqari, u gipergomosisteinemiyasi bo'lgan odamlarda YuIKni boshqarish uchun mo'ljallangan diagnostika muammolari va terapevtik strategiyalarni muhokama qiladi. Ushbu jihatlarni tushunish gomosistein darajasining oshishi bilan bog'liq YuIK global yukini kamaytirishga qaratilgan profilaktika choralari va davolash strategiyalarini optimallashtirish uchun juda muhimdir.

Surunkali yurak yetishmovchiligi (SYY) va surunkali buyrak kasalligi (SBK) ko'pincha birgalikda mavjud bo'lib, odamlarning salomatligi va farovonligiga sezilarli ta'sir ko'rsatadi. Ikkala holat ham umumiy xavf omillari va patofizyologik mexanizmlarga ega, bu yurak va buyraklar o'rtasidagi murakkab o'zaro ta'sirga olib keladi. Ushbu maqolada SYY va SBK o'rtasidagi munosabatlar, ularning umumiy xavf omillari, bir holatning boshqasiga ta'siri va SYY va SBK bilan kasallangan shaxslarni boshqarish strategiyalari o'rganiladi.

Ushbu maqolada bugungi kunda inson uchun xavf solayotgan kasalliklardan biri hisoblangan Yurak qon tomir kasalliklari haqida ma’lumot berilgan.

O'pkaning surunkali obstruktiv kasalligi (O’SOK) - mustaqil nozologik shakl bo’lib, bu o'pkada patologik yallig'lanish jarayoni bilan bog'liq  havo oqimi tezligini cheklash bilan tavsiflanadi. Bu kasallik dunyodagi eng keng tarqalgan kasalliklardan biri bo’lib,uning tarqalishi turli mamalakatlarda 6%dan 26%gacha ko’rsatkichni tashkil etadi.O’SOK qaytarilmas bu ortga qaytmas jarayon bo’lib  doimiy ravishda rivojlanib boradi va yurak-qon tomir tizimidan og'ir asoratlarni keltirib chiqaradi. Hozirgi vaqtda O’SOK xavf omillarini o'rganishga alohida e'tibor berilmoqda, ular orasida shaharlar havosining ifloslanishi, sanoat changlari miqdorining ortishi, yoshi, tamaki chekish, nafas yo'llarining yuqumli kasalliklari, ularning tez-tez avj olayotgani, obstruktiv o'pka kasalligi holatini yanada og’irlashtirmoqda . Klinik amaliyotda yondosh kasalliklarni aniqlash uchun standardlar mavjud emas, davolovchi shifokorlar har doim ham yurak-qon tomir patologiyasini kech aniqlashga olib keladigan,natijada asoratlar va  o’lim holatlarini oshiradigan,birga keladigan patologiyani qidirishga qaratilgan emas.

His - tuyg'ular salomatlikka ta'sir qilishi mumkinmi? Albatta ha. Sabab - yo'q. Salbiy his-tuyg'ular simpatik asab tizimini faollashtiradi, bu esa o'z navbatida qon bosimining oshishiga, yurak urish tezligining oshishiga va vazospazmga olib keladi. Har bir inson, masalan, qo'rquv yoki g'azab fonida yurak xuruji va qon tomirlari bo'lgan voqealarni biladi. Bu holatda his - tuyg'u kasallikning sababi emas, balki faqat qo'zg'atuvchi omil sanaladi.

Oshqozon yoki o'n ikki barmoqli ichakdagi o'tkir eroziv va yarali shikastlanishlar ko'plab sabablarga ko'ra kelib chiqadigan geterogen kasalliklar guruhiga mansub. Eng keng tarqalgan sabab oshqozon yarasi kasalligi hisoblanadi. Yurak-qon tomir tizimi kasalliklari fonida ikkilamchi gastroduodenal oshqozon yarasi juda dolzarb va shu bilan birga yetarli darajada o'rganilmagan muammo hisoblanadi.

Mazkur ilmiy tezisda elektrokardiogramma olish apparatlarida dasturiy ta’minotini o’rganish va ishonchlilik darajasini ta’minlash usullarini ishlab chiqish masalalari o’rganilgan. Bundan tashqari, maqolada yurak kasalliklarining belgilari, elektrokardiogrammani qachon bajarish kerak, ekspertiza qanday o'tkaziladi, elektrokardiogramma turlari kabi masalalar xam taxlil qilingan.

Surunkali yurak  yetishmovchiligi (SYuYe) mavjud yoshi  katta bemorlarda buyrakning funksional holatini baholash  orqali, ularda  surunkali buyrak kasalligining (SBK) xavf  omillarini aniqlash.

Qon aylanishining buzilishi bilan bog’liq kasalliklar zamonaviy tibbiyotning asosiy muammolaridan biridir. Dunyo shifokorlari ushbu turdagi kasalliklarni erta aniqlashning yangi usullarini va ularni davolash usullarini ishlab chiqish ustida tinimsiz ishlamoqdalar. Maqolada aynan yurakning eng xavfli buzilishlaridan biri — ishemik kasallikning alomatlarini sanab o’tilgan bo’lib, shuningdek uning alomatlari, turlari va davolash usullari haqida ma’lumotlar keltirilgan.

Mazkur ilmiy tezisda elektrokardiogramma olish apparatlarida dasturiy ta’minotini o’rganish va ishonchlilik darajasini ta’minlash usullarini ishlab chiqish masalalari o’rganilgan. Bundan tashqari, maqolada yurak kasalliklarining belgilari, elektrokardiogrammani qachon bajarish kerak, ekspertiza qanday o'tkaziladi, elektrokardiogramma turlari kabi masalalar xam taxlil qilingan.

Ushbu maqola arterial gipertenziya (AG) sharoitida buyrak va yurak faoliyatining o'zaro bog'liqligini hamda patologik mexanizmlarni o'rganishga qaratilgan. Bu organlar o'rtasidagi murakkab aloqalar gipertenziyaning klinik natijalariga sezilarli ta'sir ko'rsatadi. Buyrak va yurakning struktur-funksional holatini to'g'ri baholash, gipertenziya bilan bog'liq kasalliklarni samarali davolash va oldini olish uchun muhimdir. Maqola gipertenziyaning bu organlarga ta'sir qilish mexanizmlari, klinik alomatlari va davolash usullari haqida to'liq ma'lumot beradi.

Mazkur ilmiy tezisda elektrokardiogramma olish apparatlarida dasturiy ta’minotini o’rganish va ishonchlilik darajasini ta’minlash usullarini ishlab chiqish masalalari o’rganilgan. Bundan tashqari, maqolada yurak kasalliklarining belgilari, elektrokardiogrammani qachon bajarish kerak, ekspertiza qanday o'tkaziladi, elektrokardiogramma turlari kabi masalalar xam taxlil qilingan.