Ma’lum-ki, hozirgi kunda raqamli iqtisodiyot tushunchasi haqida turli yondashuvlar mavjud. Raqamli iqtisodiyot - bu iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy aloqalarni raqamli texnologiyalarni qo‘llash asosida amalga oshirish tizimidir. Ayrim hollarda internet iqtisodiyoti, yangi iqtisodiyot, zamonaviy iqtisodiyot yoki veb-iqtisodiyot degan terminlar bilan ham ifodalanadi. Bundan tashqari raqamli yo‘q narsadan boshlab yaratilishi lozim bo‘lgan qandaydir boshqacha iqtisodiyot emas. Balki zamonaviy yangi texnologiyalar, platformalar va biznes modellari yaratish hamda ularni kundalik hayotga joriy etish orqali mavjud iqtisodiyotni yangicha tizimga o‘tkazish demakdir.

Bugungi kunda dunyo iqtisodiy o'sish bilan birga, ekologik barqarorlikni ta'minlash maqsadida yangi yondashuvlarni izlamoqda. Yashil iqtisodiyot — bu iqtisodiy o'sishni ekologik barqarorlik, ijtimoiy adolat va samarali resurslardan foydalanish orqali amalga oshirishni ta’minlaydigan iqtisodiy modeldir. Yashil iqtisodiyot, ayniqsa, iqlim o'zgarishi, tabiiy resurslarning tugashi va ekologik muammolarni bartaraf etishda muhim rol o'ynaydi. Uning maqsadi — barqaror rivojlanishni ta'minlash, tabiiy muhitni saqlash va iqtisodiy o'sishni davom ettirishdir. Shuningdek, "Yangi O'zbekiston" istiqboli uchun yashil iqtisodiyot rivoji alohida ahamiyat kasb etadi. O'zbekistonning barqaror rivojlanishiga, ekologik xavfsizligiga va iqtisodiy o'sishiga yordam beradigan yashil iqtisodiyot konsepsiyasi, mamlakatning uzoq muddatli muvaffaqiyatini ta'minlashda muhim omil bo'lishi kutilmoqda.

Ushbu maqola iqtisodiyot nazariyasining nazariyasoslari, ularning amaliyotga tatbiqi va zamonaviyiqtisodiyot sharoitida yuzaga kelgan yangi yondashuvlarhaqida ma’lumot beradi. Maqolada iqtisodiyotnazariyasining asosiy tamoyillari, jumladan, talab va taklifqonuni, bozor mexanizmi va resurslarning cheklanganligitahlil qilinadi. Rivojlangan (AQSh, Germaniya) varivojlanayotgan mamlakatlar (O‘zbekiston) tajribasi asosidaiqtisodiy siyosatlarning samaradorligi va ularning real iqtisodiyotga qo‘llanilishi ko‘rsatilgan. Shuningdek, maqolada raqamli iqtisodiyot, sun’iy intellekt va kattama’lumotlar kabi zamonaviy tendensiyalar iqtisodiyotnazariyasiga qanday ta’sir qilayotgani o‘rganilgan. Tadqiqot, iqtisodiyot nazariyasining amaliyotga moslashuvi orqalibarqaror iqtisodiy o‘sish va global muammolarni halqilishning mumkin bo‘lgan yo‘llarini ko‘rsatadi. Maqolaiqtisodiyot nazariyasining kelajagi haqida shaxsiy fikrlarniham o‘z ichiga oladi.

Mazkur maqolada mamlakatimiz faoliyat olib borayotgan soha va tarmoqlarning samaradorligini oshirish, ayniqsa, raqamli iqtisodiyot sharoitida qurilish sanoati korxonalarida investision jozibadorlikni takomillashtirish bo’yicha ilmiy - nazariy asoslangan taklif va tavsiyalar ishlab chiqilgan. Maqolada raqamli iqtisodiyot sharoitidagi qurilish sanoati sohasidagi korxonalar uchun investitsion jozibadorlikning o'rganilishi va baholash usullari, ularning tashkilotlari va korxonalarning investitsion loyihalari bo'yicha tahlillari, iqtisodiy va iqtisodiyot sohalaridagi muhim faktorlar, investitsion sharoitlarning siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy o'lchamlariga ta'siri, investitsion rejalar va investitsion munosabatlar bilan bog'liq boshqa muhim masalalar keltirib chiqilishi kutiladi. Raqamli iqtisodiyot sharoitida qurilish sanoatining rivojlanishi uchun ilg'or investitsion strategiyalarni rivojlantirishga yordam berishi maqsadida amalga oshiriladi, bundan tashqari investitsiyalarsiz qurilishni rivojlantirish mumkin emasligi va qurilish kompaniyalari va ishonchli investorlarni jalb qilish uchun o'zlarining investitsion jozibadorligini hisobga olishyo'llarini izlashlari kerak.

В статье рассматриваются возможности широкого вовлечения молодежи в бизнес в условиях инновационного развития экономических отраслей. Особое внимание уделяется роли инновационных технологий в формировании новых бизнес-идей, значимости образовательной системы, необходимости финансовой поддержки и роли государственной политики в стимулировании молодежного предпринимательства. Также обсуждаются возможности интеграции молодежи в международные рынки и преимущества инновационных бизнес-моделей. В статье представлены практические рекомендации по повышению экономической активности молодежи в условиях инновационной экономики.

Yashil iqtisodiyot o'sish va rivojlanish uchun muqobil qarashdir; atrof-muhit va ijtimoiy farovonlikni oshirishga mos keladigan tarzda iqtisodiy rivojlanish va odamlar hayotini yaxshilashga yordam beradigan biri. Yashil iqtisodiyot strategiyasining muhim tarkibiy qismlaridan biri barqaror texnologiyalarni ishlab chiqish va joriy etishni rag'batlantirishdir. Ushbu maqolaning umumiy maqsadi barqaror texnologik o'zgarishlarni amalga oshirishda duch keladigan va jamiyatdagi turli darajadagi siyosatchilar va mutaxassislar tomonidan to'g'ri tushunilishi kerak bo'lgan bir qator muammolarni muhokama qilishdir.

Hozirda mamlakatimiz iqtisodiyoti tobora yuksalib bormoqda. Buning natijasida rivojlangan  mamlakat iqtisodiyotiga yetib olishimiz hech gap emas. Buning asosida mikroiqtisodiy peqarorlik yotibdi. Tadbirkorlarning  soni oshishi bois bu ko’rsatkich yuksaladi. Bu maqolada quyidagilarni yoritib boraman.

Bugungi kunda raqamli iqtisodiyot atamasi dunyo miqyosida tobora rivojlanib borayotgan eng asosiy ko‘rsatkichlardan biri bo‘lib, raqamli iqtisodiyot sharoitida qayta ishlash sanoati korxonalarini rivojlantirish, ularning iqtisodiy samaradorligini oshirish hamda klaster tizimi asosida iqtisodiy imkoniyatlarini kengaytirishga bo‘lgan e’tibor kuchayib bormoqda. Rivojlangan davlatlarda raqamli iqtisodiyot soha va tarmoqlarga to‘liq tatbiq etilgan bo‘lib, bugungi kunda o‘zining yuqori darajada natijasini bermoqda.

Ushbu maqolada yashirin iqtisodiyot butun dunyoning eng dolzarb muammolaridan biri bo'lib, u yoki bu shaklda barcha mamlakatlarda sodir bo'lib, asrlar davomida o'zgarib kelayotganligi, shuningdek, u jinoiy, yer osti, qora, noqonuniy, norasmiy singari nomlar bilan atalishi, yashirin iqtisodiyotning ko'lami turlicha bo'lishi va hech bir mamlakat undan umuman xalos bo'laolmasligi hamda ungа qаrshi kurаshishdа jamoatchilikning o`rni ko’rsatilgan.

Ushbu ilmiy maqolada xufyona iqtisodiyotning ta'rifi, uning sabablari va soliq siyosatining bu jarayondagi o‘rni tahlil qilinadi. Xufyona iqtisodiyot, rasmiy soliq tizimlaridan va mehnat bozoridan chetda qolgan iqtisodiy faoliyatlarni o‘z ichiga oladi. Yuqori soliq stavkalari, soliq tizimiga ishonchsizlik va soliq idoralarining zaifligi kabi omillar xufyona iqtisodiyotning kengayishiga olib keladi. Soliq siyosatining optimallashtirilishi, soliq stavkalarining pasaytirilishi, tizimni soddalashtirish va soliq idoralarining samaradorligini oshirish orqali xufyona iqtisodiyotning kamaytirilishi mumkin. Maqola xufyona iqtisodiyotning kamaytirilishi uchun soliq siyosatining qanday ahamiyatga ega ekanligini tahlil qilib, iqtisodiy barqarorlikni ta'minlashga qaratilgan takliflar beradi.

Bu ilmiy maqolada ''Raqobatbardosh iqtisodiyot'' ifodasi bilan ifodalangan milliy iqtisodiyot, maqbul sur'atlarga va munosibliklarga asoslangan, xususiy mulkchilikka asoslangan tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirish uchun yaratilgan bozor iqtisodiyoti qonunlik  asosida ishlab chiqilgan xo'jalik mexanizimi, ishlab chiqarish resurslar erkin harakatlanadigan va bozor mexanizmi yordamida tartibga solinadigan ochiq iqtisodiy tizim tushuniladi.

Mazkur maqolada iqtisodiyot tarmoqlarining innovatsion rivojlanishi sharoitida yoshlarni biznesga keng jalb etish imkoniyatlari ko‘rib chiqiladi. Unda innovatsion texnologiyalarning yangi biznes g‘oyalarni shakllantirishdagi roli, ta'lim tizimining ahamiyati, moliyaviy qo‘llab-quvvatlashning zarurligi hamda davlat siyosatining yosh tadbirkorlarni rag‘batlantirishdagi o‘rni tahlil qilinadi. Shuningdek, yoshlarni xalqaro bozorga integratsiya qilish imkoniyatlari va innovatsion biznes modellarining afzalliklari muhokama
qilinadi. Maqola innovatsion iqtisodiyot sharoitida yoshlarning iqtisodiy faolligini oshirishga doir amaliy tavsiyalarni ham o‘z ichiga oladi.

Maqolada hozirgi davrda asosan iqtisodiyot Universitetlar sistemasida iqtisodiyot nazariyasi fanining o’qitilish dolzarbligi haqidagi masalalar bayon qilingan. Shuningdek iqtisodiyot nazariyasi fani malakali kadrlar tayyorlashda va bu uning asosiy vazifasi ekanligini yoritib berilgan. Bugungi rivojlanib borayotgan jamiyatimizda, iqtisodiyotning o’rni juda katta ma’noga va ahamiyatga ega ekanligini ko’rsatib turadi. Bundan tashqari Mamlakatimiz iqtisodiyotini yanada rivojlantirish va liberallashtirish masalalari namoyon etilgan. Maqolada yana bir dolzarb masala, Milliy iqtisodiyotning kapitalistik, sotsialistik, postsоtsiаlistik va kam rivojlangan mamlakatlardagi kapitalistik yo’nalishli kabi turlari haqida tanishib chiqishingiz mumkin.

Mazkur maqolada yashil iqtisodiyot sharoitida tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirish masalalari va ularning yechimlari xususida fikr-mulohazalar bayon qilingan.

Ushbu maqolada yashil iqtisodiyot tushunchasi va uning barqaror rivojlanish uchun ahamiyati bayon etilgan. O‘zbekiston Respublikasida yashil iqtisodiyotga o‘tish strategiyasi, uning asosiy yo‘nalishlari va amalga oshirilayotgan chora-tadbirlar tahlil qilinadi. Shuningdek, mamlakatda energiya samaradorligini oshirish, qayta tiklanuvchi energiya manbalarini rivojlantirish, iqlim o‘zgarishiga moslashish, ekologik xavfsiz texnologiyalarni keng joriy etish kabi ustuvor vazifalar muhokama qilinadi. Yashil iqtisodiyot global tahdidlarni kamaytirishga va iqtisodiy salohiyatni mustahkamlashga xizmat qilishi ta’kidlanadi.

Raqamli iqtisodiyot – bu raqamli texnologiyalar asosida shakllanadigan va rivojlanadigan iqtisodiy tizim bo‘lib, u axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan keng foydalanishga asoslangan. Ushbu iqtisodiyot turida biznes jarayonlari, moliyaviy operatsiyalar, ishlab chiqarish va xizmatlar ko‘rsatish sun’iy intellekt, bulutli texnologiyalar, blockchain, IoT va Big Data kabi ilg‘or texnologiyalar yordamida amalga oshiriladi.Raqamli iqtisodiyot bugungi dunyoda barqaror rivojlanish va innovatsiyalarni jadallashtirishda muhim ahamiyat kasb etadi. Uning rivojlanishi mamlakatlarning raqobatbardoshligini oshirish va aholining turmush sifatini yaxshilashga xizmat qiladi.

Maqolada  raqamli  iqtisodiyot  to’g’risida  ma’lumot,  raqamli  iqtisodiyotning  afzalliklari  va  kamchiliklari  yoritilib  berilgan. Ko'plab rivojlangan mamlakatlarda raqamli iqtisodiyot  ularning rivojlanish omillariga sezilarli darajada ta'sir o'tkazishi,  jamiyat hayotida raqamli iqtisodiyot muhim rol o'ynashi  maqolada  aytib  o’tilgan.  

Ushbu maqolada yashil iqtisodiyot va barqaror rivojlanishning o‘zaro bir-biriga ta’siri ko‘rib chiqilgan. Yashil iqtisodiyot barqaror iqtisodiy rivojlanishning yorqin va ideal modeli hisoblanib,  u hayotning barcha jabhalariga ta'sir qiladi. Uning kontseptsiyasiqashshoqlik va kambag’allik ko'rinishlarini kamaytirish hamda aholining turmush tarzini yaxshilash va farovonlikdarajasini oshirishda muhim ahamiyatga ega.  Shuni ta'kidlash kerakki, barqaror rivojlanish jarayonini faollashtirishga yashil iqtisodiyot dasturini amalga oshirish va sog'lom muhitni yaratish orqali erishish mumkin. Bunda moddiy va insoniy boyliklardan samarali foydalanish, "yashil ish joylari"ni yaratishniqo'llab-quvvatlash, barcha tabiiy resurslardan oqilona foydalangan holdakelajak avlodlarga o'ziga tegishli resurslardan ishlatish huquqini berish va boylikning adolatli taqsimlanishini ta'minlash nazarda tutiladi.

Ushbu ilmiy-amaliy maqola O‘zbekistonning innovatsion iqtisodiyotga o‘tishi va startaplarni moliyalashtirish mexanizmlarini takomillashtirish jarayonini o‘rganadi. 2024-yilda O‘zbekistonning innovatsion iqtisodiyotga o‘tishi uchun amalga oshirilgan dasturlar va startaplarni rivojlantirishga qaratilgan strategiyalar tahlil qilinadi. Maqolada shuningdek, jahon tajribasi bilan O‘zbekistonning o‘rganilishi, startaplarni moliyalashtirish va yangi texnologiyalarni rivojlantirish bo‘yicha davlat tomonidan qabul qilingan qarorlar va yangi mexanizmlar ko‘rib chiqiladi.

Raqamli iqtisodiyotning global iqtisodiyotdagi roli tobora ortib borayotgan bir paytda, axborot texnologiyalarining (AT) o’rni va ta’siri alohida ahamiyat kasb etmoqda. Raqamli iqtisodiyot, keng ma’noda, axborot texnologiyalari va internet asosida yaratilgan iqtisodiy faoliyat shaklidir. U o’z ichiga elektron tijorat, raqamli marketing, onlayn xizmatlar, FinTech va boshqa ko’plab sohalarni qamrab oladi. Ushbu maqolada raqamli iqtisodiyotni rivojlantirishda axborot texnologiyalarining o’rni va samaradorligini tahlil qilishga e’tibor qaratiladi. Tadqiqotning maqsadi raqamli iqtisodiyotning o’sishiga ATning ta’sirini baholash va bu boradagi asosiy tendensiyalar va muammolarni aniqlashdan iborat. Tadqiqotning dolzarbligi raqamli texnologiyalarning iqtisodiy o’sishga ko’rsatayotgan ta’sirining global miqyosda muhim ahamiyatga ega ekanligi bilan bog’liq.

Maqolada O’zbekistonda iqtisodiyot tarmoqlariga xorijiy investitsiyalarni jalb qilish imkoniyatlari, shart-sharoitlari va muammolari atroflicha tadqiq etilgan. O’zbekistonda xorijiy investitsiyalarning statistik ko’rsatkichlari tahlil qilingan. Muammolarni bartaraf etishga qaratilgan xulosa va takliflar ishlab chiqilgan.

Ushbu maqolada milliy turizm brendini shakllantirishda iqtisodiy innovasion rivojlanish tendensiyalariuning barqaror rivojlanishni ta’minlashdagi o‘rni juda muhimdir. Bugungi kunda turizm sohasida barqarorlik va atrof-muhitni muhofaza qilishga e’tibor qaratish, nafaqat ekologik jihatdan toza turizmni rivojlantirish, balki milliy brendning global miqyosda raqobatbardoshligini oshirish uchun ham zarurdir. Bugungi kunda turizm sohasida yashil iqtisodiyotning roli tobora ortib bormoqda. Bu, ayniqsa, atrof-muhitni himoya qilish, tabiiy resurslarni tejash va barqaror rivojlanishni ta’minlashni istagan mamlakatlar uchun muhim ahamiyatga ega. O‘zbekistonda mintaqalarning iqtisodiy barqarorligini ta’minlash, hududlarni innovasion iqtisodiy rivojlantirish borasida keng ko‘lamli islohotlar amalga oshirilmoqda.

Ushbu ilmiy-amaliy maqola O‘zbekistonning innovatsion iqtisodiyotga o‘tishi va startaplarni moliyalashtirish mexanizmlarini takomillashtirish jarayonini o‘rganadi. 2024-yilda O‘zbekistonning innovatsion iqtisodiyotga o‘tishi uchun amalga oshirilgan dasturlar va startaplarni rivojlantirishga qaratilgan strategiyalar tahlil qilinadi. Maqolada shuningdek, jahon tajribasi bilan O‘zbekistonning o‘rganilishi, startaplarni moliyalashtirish va yangi texnologiyalarni rivojlantirish bo‘yicha davlat tomonidan qabul qilingan qarorlar va yangi mexanizmlar ko‘rib chiqiladi.

Muallif tomonidan ushbu ilmiy maqolada mamlakatimizda tashkil etilgan korxonalarning asosiy faoliyatga bog‘liq bo‘lmagan daromad va xarajatlar hisobi, ularni takomillashtirish yo‘nalishlari metodlari to‘g‘risida ma’lumotlar berilgan.

Ushbu maqola O‘zbekistonda raqamli iqtisodiyotni rivojlantirishda yoshlarning rolini, hukumatimizning yoshlarga  va  start-uplarga berilayotgan ahamiyatni o‘rganadi. Raqamli iqtisodiyot bugungi dunyoda tobora muhim va nufuzli bo‘lib bormoqda va uning rivojlanishida yoshlar asosiy rol o‘ynaydi. O‘zbekiston yoshlari axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT) sohasida salmoqli salohiyatga ega. Xususan, iqtisodiyotni raqamlashtirish, startaplarini yaratish, dasturiy maxsulotlar ishlab chiqish va innovatsion ishlanmalarda faol ishtirok etmoqda. O‘zbekistonda raqamli iqtisodiyotni rivojlantirishda yoshlarning roli zamonaviy dunyoda taraqqiyot va raqobatbardoshlikka intilishning ajralmas qismidir.